Ti Panangmatmat ti Biblia
Mannakigubat Aya a Dios ni Jehova?
NABAYAGEN nga ak-akusaren ti dadduma a managbasa ti Biblia ni Jehova a maysa a mannakigubat a dios, ken mawaw iti dara. Kas pangarigan, ni George A. Dorsey, iti librona a The Story of Civilization—Man’s Own Show, kunaenna a ti Dios iti Biblia, ni Jehova, “ket Dios dagiti managsamsam, manangtutuok, mannakigubat, manangparmek, tunggal narungsot a derrep.” Sipaprangka a kinuna ti kritiko ti Biblia a ni Roland H. Bainton: “Ad-adda a naas-asi pay ti gubat no di makibiang ti Dios iti dayta.”
Pudno kadi a mannakigubat a Dios ni Jehova? Pudno kadi a pagragsakanna ti panangpapatay kadagiti inosente a tattao, kas kunaen dagiti dadduma?
Napalabas a Panangukom
Pudno, nalawag a salaysayen ti Biblia dagiti napalabas a panangukom ni Jehova a Dios. Nupay kasta, dagitoy ket kankanayon a maibusor kadagiti nadangkes a tattao. Kas pangarigan, agingga laeng a ti daga idi kaaldawan ni Noe ket “napno iti kinadakes” a kinuna ni Jehova: “Ket paglayusek ti danum iti rabaw ti daga tapno dadaelenna ti amin a lasag nga addaan aktibo a puersa ti biag.” (Genesis 6:11, 17) Maipapan iti sabali pay a panangukom, daytat’ gapu laeng ta dagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra “inyawatda ti bagida iti seksual nga imoralidad ken agannayasda iti dakes a pagragsakan” a “pinagtudo [ti Dios] ti asupre ken apuy” iti dayta.—Judas 7, The New Berkeley Version; Genesis 19:24.
Pagragsakan kadi ti Dios ti panangdadaelna iti amin a lasag idi kaaldawan ni Noe? Wenno sirurungsot kadi a pagragsakanna ti panangdadael kadagiti agnanaed iti Sodoma ken Gomorra? Agpaay iti sungbat, kitaentayo dagiti paspasamak iti aglawlaw ti Layus idi kaaldawan ni Noe. Kalpasan ti panangibagana a pukawen ti Dios ti dakes a sangatauan iti rabaw ti daga tapno madalusan ti daga iti kinadakes, kunaen ti Biblia: “Ket ni Jehova . . . napasennaay ti pusona.” Wen, napaladingit ti Dios ta “tunggal arapaap dagiti panunot [ti tao] dakes la a kankanayon.” Gapuna, tapno maispal ti adu a tattao no mabalin manipud iti umadani a Layus, imbaon ti Dios ni Noe, “maysa a mangikaskasaba iti kinalinteg,” a mangiwaragawag ti pakdaar ken mangibangon iti daong agpaay a pakaitalimenganna.—Genesis 6:5-18; 2 Pedro 2:5.
Umasping iti dayta, sakbay nga imbaonna dagiti anghel a mangdadael iti Sodoma ken Gomorra, kinuna ti Dios: “Umulogakto, ket kitaekto no kas iti ariwawada a dimmanon kaniak inaramidda laeng . . . ket ammuekto.” (Genesis 18:20-32, The Jerusalem Bible) Impanamnama ni Jehova ken Abraham (a ti kaanakanna a ni Lot ket agnanaed idiay Sodoma) a no ti panagsukimatna ipamatmatna nga adda uray sangapulo laeng a nalinteg a tattao, dagiti siudad maispalto. Ti kadi Dios nga agragsak iti panangibukbok iti dara addaan iti kasta a naasi a pannakaseknan? Maisupadi ketdi, saan kadi a maibagatayo a ti maysa kadagiti napatak a kualidad ti personalidad ni Jehova ket asi? (Exodo 34:6) Isu a mismo kunana: “Awan ti ragsakko iti ipapatay ti nadangkes, no di ket ti nadangkes agbaw-ing koma iti dalanna ket agbiag.”—Ezequiel 33:11.
Kanayon a napasamak dagiti panangukom manipud iti Dios gapu ta dagiti nadangkes talaga a nagkedkedda a mangbaybay-a iti dakes a dalanda, saan a gapu ta pagragsakan ni Jehova ti mangpapatay kadagiti tattao. Ngem mabalin a kunayo, ‘Saan kadi a pinaregta ni Jehova dagiti Israelita a gubatenda dagiti Canaanita ken pukawenda ida?’
Kasapulan Dagiti Pannakigubat ti Dios Agpaay iti Kappia
Iladawan ti historia ti imoral a panagbiag dagiti Canaanita—talaga a nakadakdakesda. Nasaknap ti espiritismo, panangidaton kadagiti annak, sadistiko a kinaranggas, ken dagiti nadumaduma a porma ti dakes a panagdayaw iti sekso. Kas maysa a Dios ti kinahustisia a mangkalikagum iti naipamaysa a debosion, di ipalubos ni Jehova dagitoy a makarimon nga ar-aramid a mangdadael iti kappia ken talged dagiti awan basolna a tattao, nangnangruna ti Israel. (Deuteronomio 5:9) Kas pangarigan, panunotenyo laengen no ti komunidad a pagnanaedanyo ket awanan ti nasayaat ti pakasarsaritaanna a puersa ti polis wenno militar a mangipaalagad kadagiti linteg ti daga—saan kadi a dayta ket agbanag iti anarkia ken kinaranggas a kadadaksan? Kasta met, napilit ni Jehova nga agtignay a maibusor kadagiti Canaanita gapu iti nakaro a kinaimoralda ken ti pudno a peggad nga ipaayda iti pudno a panagdayaw. Ngarud, imbilinna: “Ket ti daga namulitan, ket dusaekto gapu iti biddutna.”—Levitico 18:25.
Naibanag ti nadibinuan a kinahustisia idi dagiti manangpapatay a puersa ti Dios—dagiti buyot nga Israelita—dinadaelda dagiti Canaanita. Ti kinapudno a pinili ti Dios nga usaren dagiti tattao a mangibanag itoy a panangukom, imbes nga apuy wenno layus, dina pinalag-an ti sentensia. Gapuna, idi makigubgubatda kadagiti pito a nasion ti Canaan, nabilin dagiti buyot nga Israelita: “Awanto ti biagem nga uray maysa nga umanges.”—Deuteronomio 20:16.
Kas managraem iti biag, nupay kasta, di anamongan ti Dios ti awan pilpilienna a panangpapatay. Kas pangarigan, idi dagiti agnaed ti maysa a siudad a Canaanita, ti Gabaon, dimmawatda ti asi, impaay ni Jehova dayta. (Josue 9:3-27) Aramiden aya ti narungsot a dios ti gubat daytoy? Saan, no di ket maysa a Dios a managayat iti kappia ken kinahustisia ti mangaramid iti dayta.—Salmo 33:5; 37:28.
Dagiti Pagalagadan ni Jehova Parang-ayenna ti Kappia
Maulit-ulit, inaig ti Biblia ti bendision ti Dios iti kappia. Ti makagapu ket ni Jehova managayat iti kappia, saan a ti gubat. (Numeros 6:24-26; Salmo 29:11; 147:12-14) Gapuna, idi tinarigagayan ni Ari David ti mangibangon ti templo a pagdaydayawan ken Jehova, imbaga ti Dios kenkuana: “Dikanto mangibangon iti maysa a balay iti naganko, agsipud ta nangibukbokka iti adu a dara iti rabaw ti daga iti imatangko.”—1 Cronicas 22:8; Aramid 13:22.
Idi adda ditoy daga, ti Dakdakkel a David, ni Jesu-Kristo, nagsarita maipapan iti tiempo inton ti panagayat ti Dios iti kinahustisia dinanton ipalubos ti agdama a kinadakes a makitkitatayo itatta. (Mateo 24:3, 36-39) Kas iti inaramidna idi Layus idi kaaldawan ni Noe ken ti pannakadadael ti Sodoma ken Gomorra, agtignayton ti Dios a mangdalus ditoy daga kadagiti naagum, nadangkes a tattao, iti kasta wayaanna dagiti natalna a kasasaad iti sidong ti turay ti nailangitan a Pagarian.—Salmo 37:10, 11, 29; Daniel 2:44.
Nalawag ngarud, saan a mannakigubat a dios ni Jehova a mawaw iti dara. Iti kasumbangirna, saan nga agkedked a mangdusa no rumbeng dayta. Ti panagayat ti Dios iti kinaimbag sapulenna ti panagtignayna a maigapu kadagidiay a mangayat kenkuana babaen ti panangdadaelna iti dakes a sistema a mangirurrurumen kadakuada. No aramidenna dayta, rumangpayanto ti pudno a kappia iti isuamin a daga bayat a dagiti talaga a naemma agkaykaysada nga agdayaw ken Jehova, “ti Dios iti kappia.”—Filipos 4:9.
[Picture Credit Line iti panid 20]
Ni David ken Goliat/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications, Inc.