Naragsak a Pagtaengan​—Sadiay Agkaykaysa ti Dua

NO MANGIBANGONKAYO iti nabileg, natalged, nagin-awa a pagtaengan, ania a materiales ti usarenyo? Kayo? Ladrilio? Bato? Adtoy ti irekomendar ti libro ti Biblia a Proverbio: “Gapu iti kinasirib mapatakder ti balay, ket gapu iti pannakaawat mapasingkedan. Ket gapu iti pannakaammo dagiti silsiled mapnodanto iti amin a napateg ken makaay-ayo a kinabaknang.” (Proverbio 24:3, 4) Wen, masapul ti sirib, pannakaawat, ken pannakaammo a mangbangon iti naragsak a pagtaengan.

Asino ti mangibangon? “Ti pudno a masirib a babai bangonenna ti balayna, ngem ti maag purienna kadagiti im-imana met laeng.” (Proverbio 14:1) Pudno met dayta iti masirib a lalaki a makakita nga adda kadagiti im-imana ti panangaramid a nabileg ken naragsak wenno nakapuy ken nakalkaldaang ti panagasawana. Ania dagiti mangparagsak iti dayta? Makapainteres unay ta dagiti singasing dagiti dadduma a moderno a manangbalakad iti panagasawa maipada la unay iti awan inggana a kinasirib ti Sao ti Dios, a naisurat rinibribu a tawen a napalabasen.

Panagimdeng: “Ti pudno a panagimdeng ti maysa kadagiti kasayaatan a komplimento a maipaayyo iti sabali a tao ket napateg iti panangibangon ken panangtaginayon iti nasinged a relasion,” kuna ti maysa a libro maipapan iti panagasawa. “Ti lapayag ti masirib agsapul iti pannakaammo,” kuna ti Proverbio. (Proverbio 18:15) Yantangay saan a makita dagiti dumdumngeg a lapayag a kas iti simumulagat a mata wenno nakanganga a ngiwat, kasano a maipakitayo iti asawayo a talaga nga agim-imdengkayo? Maysa a pamay-an isu ti panangipanayag, wenno talaga a panagimdeng.​—Kitaenyo ti kahon iti baba.

Panagbalin a napudno ken nasinged: “Busoren ti kulturatayo ti panagbalin a napudno,” kuna ti libro a One to One​—Understanding Personal Relationships. “Naisuro idi ubingtay pay a biangantayo ti ar-aramidtayo​—nalimed no maipapan iti kuarta, kapanunotan, rikrikna, . . . aniaman a personal a banag. Saan a basta maidian daytoy a nasursuro, uray no ‘makiinnayattayo.’ Malaksid no ikagumaanyo ti agbalin a napudno, saan a rumang-ay ti kinasinged.” “No awan ti panagbibinnalakad, dagiti gandat mawasda,” kuna ti Proverbio, “ngem kadagiti agiinnuman adda ni sirib.”​—Proverbio 13:10; 15:22.

Kinasungdo ken panagtalek: Agkari dagiti agassawa iti sanguanan ti Dios nga agbalinda a nasungdo. No agtalek dagiti agassawa a tunggal maysa masapul a nasungdo iti sabali, malapdan ti ayat ti panaginap, kinatangsit, pannakisalisal, panangpampanunot a gun-odenna ti kalinteganna.

Panagrinnaman: Tumibker ti relasion no agrinnaman kadagiti kapadasan. Di agbayag makalaganton ti agassawa iti napateg nga abel iti historia nga ipateg ti tunggal maysa. Didanto pulos a mapanunot a dadaelen dayta a singgalut ti pannakipagayam. “Adda gayyem a nadekdekket ngem kabsat.”​—Proverbio 18:24.

Kinamanangaasi ken kinadungngo: Ti kinaasi pabassitenna ti supiat ken pakapuyenna ti kinatangsit. Ti panangaasi, no naigaeden, agtalinaed uray no masair bayat ti panagsupiat, iti kasta pabassitenna ti pannakadangran. Ti kinadungngo pataudenna ti nabara a kasasaad a pakaparang-ayan ti ayat. Nupay narigat nga iyebkas nangnangruna ti lalaki ti dungngo, kuna ti Biblia: “Ti mamagbalin iti maysa a tao a pagrayuan isu ti naayat a kinamanangaasi[na].” (Proverbio 19:22) Maipapan iti naimbag nga asawa a babai, “ti linteg ti naayat a kinamanangaasi adda iti dilana.”​—Proverbio 31:26.

Kinapakumbaba: Ti kinapakumbaba ket maysa a pangsumang iti sabidong ti kinatangsit, tignayenna ti dagus a panagpakawan ken masansan a panangiyebkas iti panagyaman. Ania ngay no talaga a dika ammo ti naibaga a basolmo? Apay a dika ibaga a siaalumamay, “Ladingitek ta naupayka unay”? Ipakita a maseknankayo iti kinasensitibo ti asawayo, ket kitaenyo a dua no kasano nga aturen ti biddut. “Pakaidayawan ti maysa a tao ti iyiikayna iti ringgor.”​—Proverbio 20:3.

Panagraem: “Ti kangrunaan a sao iti panangbigbig ti nagdumaan ti tunggal maysa ken panagkadua a mangrisut isu ti panagraem. Ti napateg iti maysa nalabit saan a napateg iti sabali. Nupay kasta, tunggal maysa kanayon a mabalin a raemenna ti panangmatmat ti sabali. (Keeping Your Family Together When the World Is Falling Apart) “Gapu iti kinatangsit patauden ti maysa ti riri, ngem kadagiti agiinnuman adda ni sirib.”​—Proverbio 13:10.

Panagpakatawa: Mapukaw ti kakaruan a pannakaburibor no agdanggaykayo nga agkatawa. Isaknapna ti singgalut ni ayat ket bang-aranna ti rurod a masansan a mangdadael ti nalawag a panagpanunot. “Ti naragsak a puso paisemenna ti rupa.”​—Proverbio 15:13.

Pannangted: Sukimatenyo dagiti bambanag nga apresiarenyo iti asawayo ket siwawadwad a mangipaay kadagiti pammadayaw. Dagitoy a bambanag mabalin a mangiyegda iti dakdakkel a ragsak ngem ti napateg a pagan-anay wenno sabsabong. Siempre, makagatangkay pay laeng wenno makaaramid kadagiti naimbag a bambanag para iti maysa ken maysa. Ngem “ti kadakkelan a sagut a maipaayyo,” kuna ti libro a Lifeskills for Adult Children, “saan a dagiti material a bambanag.” Dagitoy dagiti ebkas iti panagayat ken panangipateg, ti pammaregta, ken tulongyo.” “Ti sao a maitutop ti pannakaisaona kas la mansanas a balitok a nabungon iti iniket a pirak.”​—Proverbio 25:11.

No dagitoy a kualidad maipadisda kadagiti banag a pagbangon iti relasion ti agassawa, ngarud ti komunikasion isu ti semento a mamagdekket kadakuada. Gapuna, aniat’ maaramid dagiti agassawa no rumsua dagiti di pagkinnaawatan? “Imbes a pakisupiatan ti naiduma a panangmatmat ti asawayo, . . . matmatanyo ida kas gubuayan iti pannakaammo. . . . Dagiti kasasaad ti inaldaw a biag agbalinda a nabaknang a gubuayan ti impormasion,” kuna ti libro a Getting the Love You Want.

Matmatanyo ngarud ti di panagkinnaawatan a napateg a gundaway a pakagun-odanyo iti pannakaawat iti inay-ayatyo imbes a pananggargari iti riri. Agkaduakayo a mangawat ti karit a mangrisut iti di pagkinnaawatan nga agturong iti natalna a panagtunos, iti kasta pabilgenyo dagiti singgalut, patibkerenyo ti ayat a mamagkaykaysa kadakayo a dua.

Makita ni Jehova a Dios ti kasta unay a kinapintas ti panagtinnulong isu nga inramanna dayta iti panamarsuana​—iti panangipaay-pananggun-od a siklo ti oksihena kadagiti mula ken ayup, ti panagrikos dagiti nailangitan a bagi, ti panagtinnulong dagiti insekto ken dagiti sabong. Kasta met, iti panagasawa, adda nabara a siklo ti panangipanamnama ti lalaki iti ayatna iti asawana, iti sao ken aramid, ket ti managtalek, naayat a babai sumurot nga addaan pannakapnek iti panangidaulona. Gapuna, pudno nga agbalin a maymaysa dagiti dua, a mangiyeg iti rag-o iti maysa ken maysa ken iti Namunganay iti panagasawa, ni Jehova a Dios.

[Kahon iti panid 11]

“Siputanyo No Kasano ti Panagimdengyo.”​—Lucas 8:18

Ti pudno a panagimdeng ket maysa a pamay-an a mangipanamnama a ti agsasao ken ti umim-imdeng pudno nga agkinnaawatanda. Maawagan dayta no maminsan a panangipanayag, yantangay ti umim-imdeng ikagumaanna nga iparangarang dagiti sao a nangngegna ken dagiti naawatanna a kaipapananna. Dagitoy dagiti kangrunaan nga addang:

1. Agsiputkayo; imdenganyo dagiti napateg a mensahe.

2. Amadenyo dagiti rikna nga ipanayag dagiti sao.

3. Ulitenyo iti nagsao ti nangngegyo. Dikay agipato, mamabalaw, wenno makiriri. Ipakaammoyo laeng iti tao nga umiso ti naawatanyo. Bigbigenyo dagiti riknana.

4. Nalabit patalgedan ti nagsao wenno korehirenna ti ibagayo ken nalabit palawaenna ti saklawen ti tema.

5. No di umiso ti pannakaawatyo, ulitenyo.

Ti pudno a panagimdeng talaga nga epektibo a mangbang-ar iti pammabalaw. Awatenyo ti kinapudno a masansan a naibatay ti pammabalaw iti kinapudno. Mabalin a nasaem ti pannakaibagana, ngem imbes a babalawen met ti nangbabalaw, apay a di umimdeng a pudno tapno palag-anen ti kasasaad? Bigbigenyo a maawatanyo ti panangupayyo kenkuana, ket kitaenyo no kasano a makorehir dayta.

[Kahon iti panid 12]

“No ti Asinoman Adda Pangidarumanna iti Sabali.”​—Colosas 3:13

No adda reklamoyo, kasano a maibagayo dayta a dikay manggargari iti riri? Umuna, padayawanyo ti asawayo iti nasayaat a panggepna. Nalabit mariknayo nga awan konsiderasionna, di agpampanunot, agresibo, di nasirib​—ngem awan met rantana a mangdangran. Siaalumamay nga ibagayo dagiti riknayo a di mangpabpabasol: “Idi inaramidmo daytoy, nasaktanak . . .” Awan panangrubrob ti supiat ditoy. Ibagana laeng ti riknayo ket dikay pabasolen ti asawayo. Yantangay dina ranta nga upayenkayo, mabalin a paglibakanna wenno ikalinteganna. Nupay kasta, tamingenyo ti parikut, ket agsaganakayo a mangipaay iti solusion.

[Ladawan iti panid 10]

Ti pudno a panagimdeng maysa kadagiti kasayaatan a komplimento a maipaayyo iti sabali a tao