Panangaywan Kadagiti Lakay ken Baketen a Nagannak
“OKUPADOAK bayat ti aldaw, ket bumangonak pay iti rabii, ngem mariknak a pribilehio dayta.” Kastat’ panangdeskribir ti maysa a naasawaan a babai a mangay-aywan iti baketen nga inana. Para itoy a babai, ken kadagiti adu a sabsabali pay, ti panangaywan kadagiti lakay/baketen a nagannak ket maysa a nagsayaatan a kapadasan.
Agbalbalin metten a kadawyan a kapadasan. Ti kapartakan nga umadu a grupo idiay Estados Unidos isu dagiti agtawen iti nasuroken a 75. Idi 1900, nakurang pay a maysa a milion dagiti ag-75 wenno natataengan pay nga Americano. Idi 1980 dandani sangapulo milion ti agtawen ti nasurok a 75. Umat-atiddog ti panagbiag dagiti lallakay/babbaket, ket agarup kakatlo dagidiay ag-85 wenno natataengan pay ti makasapul ti kanayon a tulong.
Nupay makagunggona a kapadasan ti panangaywan iti balbado, adda dagiti pakarigatan. No maysa wenno dua kadagiti dadakkelyo ti lakay/baketen ket masapul nga aywananyo, nalabit nga adda dagiti bambanag a pakarigatanyo. Ti laeng panangbuyayo a kumapuy ti salun-atda pudno a pagladingitennakayo. Ket no bassit laeng wenno awan pay ketdi ti tulong dagiti dadduma a miembro ti pamilia, ngarud dakayo ti ad-adda a mangaywan.
Maammuanyonto met a kasano man ti kalakay/kabaketyo, pulos a dikay marikna a lakay/baketkayo no kaduayo dagiti dadakkelyo. Agannayasda a mangtrato kadakayo kas maysa nga ubing, ket agtignaykay met a kasta. Ti saan a pannakipagrikna dagiti gagayyem nayonanna pay ti rigat ti panangaywanyo.
Nupay kasta, dagiti karit ti panangaywan saan koma a makalapped iti panangtaginayonyo iti nasinged a relasionyo kadagiti dadakkelyo. Nalawag ti panangibilin ti Kasuratan kadagiti nataengan nga ‘umuna koma nga annurotenda ti nadiosan a debosion iti sangakabbalayanda ket ipaayda ti rumbeng a subad kadagiti nagannak ken apongda, ta daytoy ket makaay-ayo iti imatang ti Dios.’ Iti kasumbangirna, ti ‘mamagtalaw ken inana, inanak a mangibabain ken pakaumsian.’—1 Timoteo 5:4; Proverbio 19:26.
Ti nadiosan a debosion a maiyebkas babaen iti panangaywan mabalin a makagunggona a kapadasan. Ngem umuna, masapul nga ammoyo no ania ti pudno a maitulongyo kadagiti dadakkelyo. Dagiti sumaganad nga artikulo mabalin a tulongandakayo a mangilasin ken mangtaming kadagidiay a kasapulan. Ket nupay dagitoy nga artikulo ipamaysada ti mabalin nga aramiden iti pagtaengan, maawatan nga iti dadduma a kasasaad, gapu ta masaksakiten ken lakay/baket unayen, ti maysa a nagannak mabalin a kasapulanna ti tulong ti doktor, kas ti masarakan iti maysa a pagaywanan.