Pannagna iti Darat—Dagiti Pamay-an iti Nasaysayaat a Salun-at
BABAEN TI KORESPONSAL TI “AGRIINGKAYO!” IDIAY HAWAII
INAPARTAK a pannagna ket naawagan a maysa kadagiti kasayaatan a kita ti ehersisio. Naikuna a mairaman kadagiti dadduma a gunggona, ti napartak a pannagna paaduenna ti dara nga ibomba ti puso, pababaenna ti presion ti dara, pasayaatenna ti sirkulasion ken patibkerenna ti kudil, ken papigsaenna dagiti tulang ken piskel.
Kas pagaammo ti asinoman a nakapadasen iti dayta, nupay kasta, ti napartak a pannagna makaipaay met ti pannakadangran kadagiti saka—panagkalio, panagkapuyo, tarindanum, ken uray pay nakaro a pannakablo ti saka. Masansan a dagitoy dagiti resulta ti panangisuot iti di nasayaat ti pannakairukodna a sapatos a pangehersisio. No napadasanyon ti nagkapuyo a saka, ammoyo a saan a komportable, nasakit pay ketdi dayta. Kinapudnona, ti kasasaad ti sakayo apektaranna pay ti salun-at ti intero a sistema ti duriyo.
Kasayaatan iti Dua a Kagimongan
Ngem nalabit dikayto agsagaba. “Kunaen dagiti panagadal kadagiti saan nga agsapsapatos a populasion ti Africa ken Asia a dagiti tattao a di agsapatos nasalsalun-at ti sakada, basbassit ti dispormado, ken nalaklakada a magna ngem dagiti tattao kadagiti kagimongan a managsapatos,” ipadamag ti maysa nga orthopedist. Isu a mabalin a tagiragsakenyo dagiti pagimbagan ti dua a kagimongan [managsapatos ken saan] no mabalin a makapagehersisiokayo a napartak bayat a magnakayo a sakasaka. Kinapudnona, mabalin a pilien ti adu a tattao dayta—pannagna iti namaga a darat iti nadalus nga aplaya wenno kadagiti turod a darat.
“Ti nasayaat nga ehersisio a makamasahe ti epektona isut’ pannagna a sakasaka iti nadarat nga aplaya,” kuna ti The Arthritis Exercise Book, “nangnangruna no nabara ti darat. Ti pannagna iti lumumlom, namaga a darat ehersisiuenna ti sinaggaysa a piskel ti saka, ta makibagay ti saka iti di patas a baddeken.” Malaksid iti dayta, dandani doble a bileg ti usaren ti pannagna iti darat ngem ti pannagna iti karuotan wenno semento. Kinapudnona, padasenyo ti agtaray iti namaga a darat, ket di agbayag madlawyonton ti pigsa a sapulenna! “Pudno unay, ti napartak a pannagna iti aplaya mangipaay iti nagsayaatan a makabannog nga ehersisio kadagiti programa a nadisenio a ‘manguram’ kadagiti calorie wenno mangpasayaat iti kinasalun-at ti bagi,” kuna ti libro nga Exercise Physiology—Energy, Nutrition, and Human Performance.
Gapuna, ti pannagna a sakasaka iti darat saanna laeng nga ipaay dagiti gunggona ti nasalun-at a rutina ti ehersisio no di ket kissayanna ti pannakadangran ti saka ken nagsusuopan ti saka. Kadagidiay adda bassit arthritisna, kissayanna ti sakit a pinataud ti ehersisio.
Sumagmamano a Pakdaar
Sakbay nga agdaraskayo a mapan iti kaasitgan nga aplaya wenno turod a darat, nupay kasta, laglagipenyo dagitoy a pakdaar. Siguraduenyo a ti darat a pagnaanyo a sakasaka ket nadalus ken awanan kadagiti natadem a bambanag. No addaankay iti nakaro a sakit, kas iti diabetes wenno sakit ti puso, masapul nga agpakonsultakayo iti doktoryo sakbay a mangaramidkayo iti aniaman a baro a kita ti ehersisio. Ket kas iti aniaman a programa ti ehersisio, rugianyo ti pannagnayo iti darat a nabannayat wenno kalalainganna ti kapartak, ket in-inutenyo a partakan iti las-ud dagiti adu a lawas. Mabalin a mangituggod daytoy iti nataltalged ken naragragsak a rutina ti ehersisio agpaay kadakayo.
Saan laeng a makaparagsak ti sakasaka a pannagna iti darat; nalabit daytat’ pangrugian laeng dagiti addang nga agturong iti nasaysayaat a salun-at agpaay kadakayo ken iti sakayo. Ket asino ti makaammo no makasarakkayto kadagiti dadduma pay a banag iti aplaya wenno iti ababaw a danum—dagiti shell, babassit nga ikan, babassit a tarukoy, ken amin a kita ti tumatayab ken insekto. Salimetmetanyo ngarud a naalibtak dagiti sentidoyo, ken tagiragsakenyo ti pannagnayo!