Ti Panangmatmat ti Biblia

Ti Nakristianuan a Panagkaykaysa Ipalubosna Kadi ti Panagduduma?

NAPATEG ti panagkaykaysa iti kongregasion Kristiano. Ti panagsisimparat ti patpatien a doktrina ti pakaigapuan ti nakaro a panagsusupiat, di panagtutunos, ken uray pay ti guranggura. (Aramid 23:6-​10) Kunaen ti Biblia a “ti Dios ket maysa a Dios, saan a ti riribuk, no di ket ti talna.” (1 Corinto 14:33) Gapuna, mabalakadan dagiti Kristiano nga agsaoda a sangsangkatunos ken agkaykaysada koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot.​—1 Corinto 1:10.

Dagitoy kadi a sasao ken dagiti umasping a teksto iti Biblia iparparegtada ti nainget a panagpapada kadagiti Kristiano iti tunggal benneg? (Juan 17:20-​23; Galacia 3:28) Saan kadi nga ipalubos ti pudno a Kristianidad, kas dineskribir ti Biblia, ti kinanadumaduma no maipapan iti kinatao ti tunggal indibidual? Rumbeng kadi a masukog ti amin a Kristiano iti kita ti din agbalbaliw a kinatao?

Ti Dios Saggaysaennatayo nga Awisen

Patien unay ti dadduma a tattao a ti Biblia ket maysa laeng nga alikamen a mangkontrol a di nainkalintegan kadagiti ordinario a tattao. Ipapantayon a daytat’ masansan nga us-usaren ti sumagmamano a sekta iti kasta a di umiso a pamay-an. Nupay kasta, naidumduma unay ti ladawan nga impakita ni Jesus maipapan kadagiti Kasuratan ken ti Nadibinuan nga Autorda. Dineskribirna ti Dios kas daydiay addaan iti napudno nga interes iti tunggal maysa kadagiti pinarsuana.

Idiay Juan 6:44, inlawlawag ni Jesus: “Awan ti tao a makaumay kaniak malaksid no ti Ama, a nangibaon kaniak, ti mangyasideg kenkuana.” Ti berbo a nausar ditoy dina ipasimudaag a pilpiliten ti Dios dagiti tattao a maibusor iti pagayatanda. Imbes ketdi, siaalumamay nga agaw-awis ti Dios, nga ab-abbukayenna ti naimpusuan a tarigagaytayo. Kas kinuna ti maysa nga eskolar ti Biblia, adda ‘maysa nga impluensia manipud iti Dios a manggutugot iti panamati ti panunot.’ Ti Namarsua saanna a matmatan ti natauan a pamilia kas tattao nga awanan iti bukodda a kinatao. Us-usigenna ti tunggal tao ken siaalumamay nga iyadanina iti bagina dagidiay a ti pusoda siuumiso a maikari.​—Salmo 11:5; Proverbio 21:2; Aramid 13:48.

Usigenyo no kasanot’ kinamannakibagay ni apostol Pablo. Binigbigna dagiti naisangsangayan a kasapulan ti tunggal tao ken binigbigna a ti sumagmamano a panirigan ket kadawyan kadagiti partikular a nasionalidad wenno nalikudan. Isu nga imbagaybagayna ti pannakilangenna. Insuratna: “Kadagiti Judio nagbalinak a kas maysa a Judio, tapno magun-odko dagiti Judio . . . Kadagiti nakapuy nagbalinak a nakapuy, tapno magun-odko dagiti nakapuy. Nagbalinak nga isuamin a bambanag iti amin a kita ti tattao, tapno iti amin a pamay-an maisalakanko ti sumagmamano.”​—1 Corinto 9:20-22.

Nalawag a di sisasabrak a klinasipikar ni Pablo dagiti tattao wenno trinato ida amin iti parepareho a pamay-an. Intedna kadakuada daytoy a pammaregta: “Ti panagsaoyo kankanayon koma a mabuyogan iti kinaparabur, natemplaan iti asin, tapno ammoyo no kasano ti rebbengyo nga isusungbat iti tunggal maysa.” (Colosas 4:6) Wen, ni Pablo ken dagiti dadduma pay a Kristiano kasapulan a bigbigen ken pagraemanda ti kinanaisangsangayan ti tunggal tao tapno isut’ matulongan.

Ti Orihinal a Panggep ti Dios

Daytoy a panagraem para iti maysa a tao kas indibidual agtultuloy kalpasan a ti maysa ket nagbalinen a paset ti kongregasion Kristiano. Saan a mapukaw ti ili ti Dios ti kinaisuda iti organisasion a naan-anay ti kinaagpapada ken pannakitunosna kadagiti kayat dagidiay addaan autoridad. Imbes ketdi, tagtagiragsakenda ti adu a kita ti kinatao ken addaanda iti nadumaduma nga abilidad, ugali, ken kapanunotan. Ti kinatao ti tunggal maysa ket saan a mamatmatan kas pakaburiboran wenno parikut. Daytat’ paset iti orihinal a panggep ti Dios.

Gapuna, iti baro a lubong a naikari iti Biblia para kadagiti nalinteg, ti kinaperpekto dagiti tattao ti mangiwayanto iti adu a kinanadumaduma. (2 Pedro 3:13) Iti sidong ti paulo a “Perfection,” ti encyclopedia ti Biblia nga Insight on the Scripturesa siuumiso a kunana: “Nupay kasta, ti kinaperpekto dina kaipapanan ti panagpatingga ti kinanadumaduma, kas masansan nga ipagarup dagiti tattao. Ti pagarian dagiti animal, nga isut’ gapuanan ti ‘perpekto nga aramid’ ni Jehova (Ge[nesis] 1:20-24; De[uteronomio] 32:4), ket napnuan unay iti kinanadumaduma.”

Kuna pay ti Insight: “Ti kinaperpekto ti planeta a Daga ket maibagay iti kinanadumaduma, panagbalbaliw, wenno panaggigidiat; iwayaanna ti simple ken ti komplikado, ti gagangay ken ti di gagangay, ti naalsem ken ti nasam-it, ti nakersang ken ti nalamuyot, ti karuotan ken ti kakaykaywan, ti kabambantayan ken ti tantanap. Saklawenna ti makaay-ayo a kinalangto ti kattapog a primavera, ti bara ti kalgaw agraman ti nasin-aw nga asul a langit, ti nagpipintas a maris ti otonio, ti nasudi a kinapintas ti katintinnag a niebe. (Ge[nesis] 8:22) Dagiti perpekto a tattao ket dinto ngarud maklasipikar nga agpapada ti kinatao, saguday, ken abilidadda.”

Pannakaseknan iti Sabsabali

Nupay kasta, ti pudno a Kinakristiano saanna nga iparparegta ti managimbubukod a di panangikankano kadagiti adda iti aglawlawtayo. Nagannad a naimbag ni apostol Pablo iti tunggal aspeto ti biag ken kababalinna tapno maliklikanna ti pannakaitibkol dagiti sabsabali. Kinunana iti suratna iti kongregasion sadi Corinto: “Saankami a pulos mangmangted ti aniaman a pakaigapuan ti pannakaitibkol, tapno ti ministeriomi saan koma a masarakan nga addaan biddut.” (2 Corinto 6:3) No dadduma, masapul a kontrolentayo dagiti personal a tarigagaytayo ket ipangpangrunatayo ti kasapulan dagiti sabsabali ngem iti mismo a kayattayo. Kas pagarigan, nagsurat ni Pablo kadagiti Kristiano sadi Roma: “Naimbag ti di mangan iti lasag wenno uminum iti arak wenno aramiden ti aniaman a banag a pakaitibkolan ni kabsatmo.”​—Roma 14:21.

Kasta met la ita, mabalin nga ikeddeng ti maysa a tao ti di uminum iti imatang ti tao a dina makontrol ti panaginumna. (1 Corinto 10:23, 24) Maaramid daytoy, saan a gapu ta mapilitan a tumunos iti kayat ti maysa no di ket kas ti kasayaatan a panangipakita iti asi ken ayat. “Uray ni Kristo dina inay-ayo ti bagina.” Maysa idi a tao ni Jesus, ngem dina impilit dagiti kayatna nga uray la pakaibabainan koma dagiti sabsabali.​—Roma 15:3.

Kaskasdi, maysa kadagiti makapabang-ar unay nga aspeto ti pudno a Kinakristiano ket ti panagraemna iti wayawaya ken kayat ti tunggal maysa a di maikontra iti pagannurotan ti Biblia. Isursurona a ti Dios inaramidnatayo a naisalsalumina ken naisangsangayan. Idiay 1 Corinto 2:11, mabasatayo: “Siasino kadagiti tattao ti makaammo kadagiti bambanag ti maysa a tao malaksid ti espiritu ti tao nga adda kenkuana?” No mabalin, kanayon nga ikagumaantay a tarusan dagiti sabsabali. Ngem daytoy a bersikulo ipasimudaagna a tunggal maysa kadatayo ket addaan iti kinanaisangsangayan a datayo laeng ken ti Namarsua kadatayo ti makatarus. Addaantayo iti “nalimed a kinatao ti puso” nga ipanayagtayo no kayattayo.​—1 Pedro 3:4.

Panagkaykaysa ken Kinanadumaduma​—Makaay-ayo a Kinatimbeng

Nangipakita ni apostol Pablo iti nagsayaat nga ehemplo ti Nakristianuan a kinatimbeng. Nupay addaan autoridad kas maysa nga apostol ni Kristo, dina impapilit ti kapanunotanna kadagiti sabsabali.

Kas pagarigan, patien unay ni Pablo a naim-imbag ti agwaywayas iti daytoy imperpekto a lubong. Isu a mismo ket nagwaywayas idi tiempo a nagsurat: “Dagidiay [mangasawa] maaddaandanto ti rigat iti lasagda,” ket “[ti balo] naragragsak no agtalinaed kas iti kasasaadna, sigun iti kapanunotak.” Ti kinapudno a dagiti sasaona ket nagbalin a paset ti naipaltiing a Sao ti Dios ipasimudaagna nga awan ti pagdaksan ti kapanunotanna. Kaskasdi nga inlawlawagna met: “Uray pay no nangasawaka, dika makabasol.”​—1 Corinto 7:28, 40.

Nalawag a kasado ti kaaduan kadagiti apostol, kas binigbig ni Pablo babaen iti sasao a: “Saan kadi nga addaankami iti kinaturay a mangiturong iti kabsat a babai a kas maysa nga asawa, a kas met dagiti dadduma nga apostol ken dagiti kakabsat ti Apo ken ni Cefas?” (1 Corinto 9:5) Ammo idi dagiti Kristiano nga iti daytoy a banag mabalinda ti agdesision iti naiduma ken ni Pablo ket kaskasdi a pagraemanna ida.

Kanayon a napalubosan dagiti managdaydayaw iti Dios a mangyebkas iti pammatida a maitunos iti naisangsangayan a personalidadda. Kinapudnona, impalubos pay ketdi ti Dios nga usaren dagiti mannurat iti Biblia ti bukodda nga estilo idi nagsuratda. Kas pagarigan, napakumbaba ni Nehemias nupay pinagminarna nga isu a mismo ti nangisurat iti salaysayna. (Nehemias 5:6, 19) Iti kasumbangirna, gapu iti kinaemma a pulos a di inusar ni apostol Juan ti mismo a naganna iti salaysay ti Ebangheliona ket manmano a dinakamatna ti bagina. Inanamongan ti Dios ti estiloda a dua ket impaitalimengna ida iti Biblia.

Adda dagiti umasping a pagarigan ti kinatimbeng ken kinanainkalintegan iti intero a Kasuratan. Nalawag a ti Nakristianuan a panagkaykaysa ipalubosna ti kinanadumaduma. Siempre, makaituggod iti panagsisimparat ti nadumaduma a nalikudan ken kapanunotan no awan dagiti naespirituan a kalidad. (Roma 16:17, 18) Ngem no ‘kawesantayo ti bagitayo iti ayat, ti naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa,’ masursurotay nga akseptaren ken tagiragsaken ti naisangsangayan a kinatao dagiti sabsabali.​—Colosas 3:14.

“Gapuna abrasaenyo ti maysa ken maysa,” kuna ti Biblia, “a kas ken Kristo inabrasanatayo met, a maipaay iti dayag ti Dios.” (Roma 15:7) Babaen ti tulong ti espiritu ti Dios, maragpat dagiti Kristiano ti makaay-ayo a kinatimbeng ti panangtaginayon iti panagkaykaysa bayat a tagtagiragsakenda ti kinanadumaduma dagiti naisangsangayan a personalidad iti kongregasion.

[Footnote]

[Blurb iti panid 14]

Saan a matmatan ti Namarsua ti sangatauan kas tattao nga awanan iti bukodda a kinatao

[Blurb iti panid 15]

Tunggal maysa kadatayo ket addaan iti kinanaisangsangayan a datayo laeng ken ti Namarsua kadatayo ti makatarus