Watchtower ONLINE A LIBRARIA
Watchtower
ONLINE A LIBRARIA
Iloko
  • BIBLIA
  • PUBLIKASION
  • GIMONG
  • g99 3/8 pp. 4-5
  • “Sigurado a Silulukat ti Langit”!

Awan video-na ti napilim.

Pasensiakan, adda problema iti pannakai-load ti video.

  • “Sigurado a Silulukat ti Langit”!
  • Agriingkayo!—1999
  • Subtitulo
  • Umasping a Material
  • Dagiti Fire Balloon ken “Inflammable Air”
  • Panagtayab a Kagiddan ti Angin
    Agriingkayo!—2002
  • Ti Kadakkelan a Piesta ti Balloon iti Intero a Lubong!
    Agriingkayo!—2004
  • Napakadaan ti Itataud “Dagiti Instrumento a Pangdadael”
    Agriingkayo!—2007
  • Kasano a Timmaud ti Eroplano?
    Agriingkayo!—1999
Kitaen ti Ad-adu Pay
Agriingkayo!—1999
g99 3/8 pp. 4-5

“Sigurado a Silulukat ti Langit”!

SIGUN ken historiador Berthold Laufer iti The Prehistory of Aviation, “ti tarigagay nga agtayab ket kas iti kabayagen ti sangatauan.” Dagiti rekord ti mitolohia dagiti nagkauna a Griego, Egipcio, Asiriano, ken taga Daya aglaonda iti nagadu a sariugma dagiti ar-ari, didiosen, ken bannuar a pinadasdat’ nagtayab. Dandani tunggal kasasaad, dagiti estoria ket maipapan iti tattao a mangtultulad iti panagtayab dagiti tumatayab.

Kas pagarigan, saritaen dagiti Tsino ti maipapan ken Shun, maysa a masirib ken natured nga emperador, a naipagarup a nagbiag nasurok a 2,000 a tawen sakbay a naipasngay ni Jesu-Kristo. Sigun iti sariugma, napupok ni Shun iti ngatuen ti mapupuoran a kamarin, isu a kinawesanna ti bagina kadagiti dutdot, ket nakapaglibas babaen ti panagtayabna. Sigun iti maysa pay a salaysay, isut’ timpuak iti torre ket inusarna ti dua a dadakkel a runo a kallugong tapno makapagparakayda a sitatalged iti daga.

Kadagiti Griego, adda 3,000 a tawenen ti kabayagna nga estoria ni Daedalus, maysa a natan-ok nga artist ken imbentor, a nagaramid kadagiti payak a dutdot, lubid, ken allid tapno makalibas a kadua ni barona nga Icarus manipud Creta a nakaidestieruanda. “Sigurado a silulukat ti langit, ket daytat’ pagnaanta,” kinuna ni Daedalus. Idi damo, nagkurri a naimbag dagiti payak. Ngem gapu ta naayatan ni Icarus iti laingna nga agalindayag, ngimmato a ngimmato ti tayabna agingga a linunag ti init ti allid a namagpigket kadagiti payakna. Natnag ti baro iti baybay nga isut’ nakatayanna.

Dagita nga estoria ti nanggutugot iti imahinasion dagiti imbentor ken pilosopo a tarigagaydat’ husto a panagtayab. Nanipud pay idi maikatlo a siglo K.P., agar-aramid ken ageks-eksperimenton dagiti Tsino kadagiti ullaw, a mangipakita nga adda ammoda a prinsipio iti panagpatayab nga immun-una nga amang ngem ti panangrugi ti kastoy nga eksperimento idiay Europa. Maika-15 a siglo idi nageksperimento ni Giovanni da Fontana, doktor a taga Venice, iti simple a kayo ken papel a rocket a maipatayab babaen ti panagbettak ti polbura. Nagsurat ni da Fontana idi agarup 1420: “Talaga a siertok a ti tao ket mabalin a kabitan iti artipisial a payak, tapno makapagtayab iti tangatang ken makapan iti nadumaduma a lugar ken makauli kadagiti torre ken makaballasiw iti danum.”

Idi rugrugi ti maika-16 a siglo, ti pintor, eskultor, ken nalaing nga inheniero ti makina a ni Leonardo da Vinci, nangdisenio kadagiti helicopter ken parakayda agraman glider nga agpayakpak ti pungto ti payakda. Ipakita ti ebidensia nga isut’ nagaramid iti modelo ti sumagmamano kadagiti diniseniona nga agtayab a lugan. Nupay kasta, awan nagkurri kadagiti dinisenio ni da Vinci.

Iti simmuno a dua a siglo, nadumaduma dagiti salaysay iti panagregget dagiti natutured a lallaki a nangikabit kadagiti artipisial a payak iti bagida sada pinadas ti agpayakpak bayat a timpuakda iti sidiran dagiti turod ken torre. Natutured ken mannakigasanggasat dagitoy a nagkauna nga ‘agdadamo a piloto’​—ngem naan-anay a natungday dagiti panagreggetda.

Dagiti Fire Balloon ken “Inflammable Air”

Idi 1783, nagwaras ti damag maipapan iti nakaskasdaaw nga irarang-ay ti panagpatayab idiay Paris ken kadagiti probinsia ti Francia. Nadiskobre ti dua nga agkabsat, da Joseph-Michel ken ni Jacques-Étienne Montgolfier, a makaaramidda iti babassit a papel a balloon a napartak ken naannayas nga agtayab no mapalobo ida babaen ti nabara nga angin. Naaramid iti papel ken linen ti damdamo a nagdakkelan a fire balloon-da, a kas pangawagda, ket napalobo dayta babaen ti nabangsit nga asuk ti dakkel nga apuy. Timmayab ti awan taona a balloon iti kangato a nasurok a 1,800 a metro iti damo a panagtayabna. Nobiembre 21, 1783 idi addan dua a pasahero ti balloon​—a pinanaganan ti publiko nga aeronaut​—iti 25 a minuto a panagtayabda iti tangatang ti Paris. Kabayatan ti isu met la a tawen, impabuya ti maysa pay nga imbentor a ni Jacques Charles ti kaunaan a napnuan gas a balloon, a pinalobo ti hidrohena, wenno “inflammable air,” a kas pannakaawagna idi.

Bayat a rimmang-ay ti teknolohia ti balloon, nangrugin ti napardas a ‘panaglukat’ ti langit kadagiti mannakigasanggasat nga aeronaut. Idi 1784, makatayaben dagiti balloon iti kangato a nasurok a 3,400 a metro. Makatawen laeng kalpasanna, sibaballigi a binallasiw ni Jean-Pierre-François Blanchard ti English Channel babaen ti hydrogen balloon a nagawit kadagiti damdamo iti lubong nga airmail a surat. Idi 1862, binallasiw dagiti aeronaut ti Europa ken ti intero nga Estados Unidos ket nadanonda iti kangato a nasurok a lima a milia!

Ngem awan laban dagiti nagkauna nga aeronaut iti puersa ti angin; dida makontrol ti turongen wenno kapartak ti tayab dagiti balloon. Dakdakkel idin ti posibilidad ti panagbiahe iti tangatang gapu iti irarang-ay dagiti de gasolina ken de koriente nga airship iti ngalay ti maika-19 a siglo, ngem nabannayat ti tayab dagiti kasla suriso, nalaglag-an ngem angin nga airship​—kadawyan nga iti nagbaetan ti 10 a kilometro ken 30 a kilometro iti kada oras. Kasapulan idi ti kabarbaro a pamay-an tapno “makapagtayab [ti tao] iti tangatang ken makapan iti nadumaduma a lugar,” a kas iti impadles ni da Fontana.

[Ladawan iti panid 4]

Ti sarsarita a da Daedalus and Icarus

[Ladawan iti panid 4]

Ni Leonardo da Vinci

[Credit Line]

Manipud iti libro a Leonardo da Vinci, 1898

[Ladawan iti panid 4]

Dinisenio ti agkabsat a Montgolfer ti kaunaan a hot-air balloon nga addaan iti pasahero

    Dagiti Publikasion iti Iloko (1984-2025)
    Ag-log out
    Ag-log in
    • Iloko
    • I-share
    • Ti Kayatmo a Setting
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pagannurotan iti Panagusar
    • Pagannurotan iti Kinapribado
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ag-log in
    I-share