Ti Panangmatmat ti Biblia

Dakes Kadi ti Agleddaang?

“MAINAYON PAY, KAKABSAT, SAANMI A KAYAT NGA IGNORANTEKAYO MAIPAPAN KADAGIDIAY MATMATUROG KEN PATAY; TAPNO SAANKAYO NGA AGLADINGIT A KAS MET ITI DADDUMA NGA AWANAN NAMNAMA.”​—1 TESALONICA 4:13.

ADDA namnama nga isursuro ti Biblia maipapan kadagiti natay. Ti panangpagungar ni Jesus, agraman dagiti pannursurona, ipatuldoda ti panawen nga agbiagto manen dagiti natay. (Mateo 22:23-33; Marcos 5:35, 36, 41, 42; Lucas 7:12-16) Kasanotay koma a maapektaran iti daytoy a namnama? Ipasimudaag ti kinuna ni apostol Pablo a nadakamat iti ngato a talaga a makaliwliwa daytoy a namnama no matay ti maysa nga ay-ayaten.

No natayanka iti ay-ayaten, sigurado a nasaem ti riknam gapu iti kasta a trahedia. Kastoy ti imbaga ni Theresa, a ti asawana iti 42 a tawen ket nabiit pay a natay kalpasan a naopera ti pusona: “Makapakellaat! Ti damo a nariknak ket napalalo a danag. Kalpasanna, nariknak ti kasta unay a ladingit a kimmaro bayat ti panaglabas ti panawen. Agkarasangitak idi.” Ipasimudaag kadi dagita a reaksion a nakapuy ti pammatim iti kari ni Jehova a panangpagungarna kadagiti natay? Kayat kadi a sawen dagiti imbaga ni Pablo a dakes ti agleddaang?

Dagiti Ehemplo ti Panagleddaang iti Biblia

Masarakantay ti sungbat kadagita a saludsod no usigentayo dagiti ehemplo ti panagleddaang iti Biblia. Iti adu a salaysay, napakuyogan iti panawen ti panagleddaang ti ipapatay ti nadekket a miembro ti pamilia. (Genesis 27:41; 50:7-10; Salmo 35:14) Masansan a nasaem unay dagiti rikna a nainaig iti daytoy a panagleddaang.

Usigem no kasano a nagleddaang ti dadduma a tattao nga addaan pammati iti Dios gapu iti ipapatay ti ay-ayatenda. Kas pagarigan, nabileg ti pammati ni Abraham a kabaelan ti Dios a pagungaren dagiti natay. (Hebreo 11:19) Ngem uray no mamati, idi natay ni baketna, ‘dinung-awanna ni Sara ken sinangitanna.’ (Genesis 23:1, 2) Idi nagulbod ti annak ni Jacob ket imbagada kenkuana a natayen ti dungdungnguenna nga anak a ni Jose, “rinay-ab ni Jacob dagiti kagayna ket . . . nagtultuloy a nagleddaang gapu iti anakna.” (Genesis 37:34, 35) Nupay adun a tawen ti napalabas, kaskasdi a naladingit ni Jacob idi nalagipna ti ipapatay ti patpatgenna nga anak! (Genesis 42:36-38) Sibabatad met a nagladingit ni Ari David idi natay ti dua nga annakna a da Amnon ken Absalom. Nupay agpadada a nangpataud iti rigat ken David ken iti pamiliana, kaskasdi nga annakna pay la ida, isu a nagladingit unay idi natayda.​—2 Samuel 13:28-39; 18:33.

Adda dagiti panawen a nagleddaang ti intero a nasion ti Israel, kas iti inaramidda idi natay ni Moises. Sigun iti Deuteronomio 34:8, isut’ sinangitan dagiti Israelita iti 30 nga aldaw.

Kamaudiananna, adda ti ehemplo ni Jesu-Kristo. Natay ti nasinged a gayyemna a ni Lazaro. Ket idi nakita ni Jesus no kasano ti panagdung-aw ti kakabsat ni Lazaro a da Marta ken Maria, agraman ti gagayyemda, “nagsennaay iti espirituna ket nariribukan.” Nupay ammona nga iti sumagmamano a kanito ket pagungarenna ti gayyemna, kaskasdi a ‘nagarubos dagiti luana.’ Ay-ayaten ni Jesus ti patpatgenna a gagayyem a da Marta ken Maria. Isu a masnaayan unay idi nakitana ti ladingitda gapu iti ipapatay ti kabsatda.​—Juan 11:33-36.

Amin da Abraham, Jacob, David, ken Jesus ket addaan iti nabileg a pammati ken Jehova ken kadagiti karina, ngem kaskasdi a nagladingitda. Ti aya panagleddaangda ket maysa a pagilasinan ti naespirituan a kinakapuy? Ti aya panagladingitda ket pakakitaan a kurang ti pammatida iti panagungar? Saan! Ti panagleddaang ket gagangay a reaksion no matay ti maysa nga ay-ayaten.

No Apay nga Agleddaangtayo

Saan a pulos a pinanggep ti Dios a matay ti sangatauan. Ti orihinal a panggep ni Jehova, nga imbagana kada Adan ken Eva, ket ti panagbalin ti daga a napintas a paraiso a napno iti naayat, naragsak a pamilia. Dumteng laeng ti ipapatay no ikeddeng ti immuna nga agassawa ti sumukir ken Jehova. (Genesis 1:28; 2:17) Nakalkaldaang ta simmukir da Adan ken Eva, ket gapu iti isusukirda, “ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao.” (Roma 5:12; 6:23) No kasta, ti ipapatay ket naulpit a kabusor a maikontra iti orihinal a panggep ti Dios.​—1 Corinto 15:26.

Nainkalintegan laeng ngarud a ti di nakaisigudan nga ipapatay ti maysa a nasinged kadatayo ti mangpataud iti nakaro a ladingit kadagiti mangay-ayat kenkuana. Mangpataud dayta iti biagda iti nasaem a pannakaikawa. Kastoy ti kinuna ti nadakamat itay a balo a ni Theresa maipapan ken lakayna: “Siguradok a makitakto manen inton panagungar, ngem mailiwak unay itan kenkuana. Dayta ti talaga a pagsakitan ti nakemko.” Ti ipapatay ti ina wenno ama ti mabalin a mangipalagip kadatayo a mataytayo met. Ad-adda a nasaem kadatayo ti ipapatay ti maysa nga agtutubo tangay saan man la a napnek a nagbiag.​—Isaias 38:10.

Wen, ti ipapatay ket di nakaisigudan. Manamnama a mangpataud iti kinasaem, ket di matmatan ni Jehova ti panagleddaang kas pakakitaan iti kurang a pammati iti panagungar. Kas makita kadagiti napasamak kada Abraham, Jacob, David, iti nasion ti Israel, agraman ken Jesus, saan a nakapuy ti espiritualidadtayo no sibabatad a masnaayantayo.a

Nupay datayo a Kristiano ket talaga nga agladingit gapu iti ipapatay, ditay masnaayan a “kas iti dadduma nga awanan namnama.” (1 Tesalonica 4:13) Saan a napalaus ti panagladingittayo gapu ta ditay mariro iti kasasaad dagiti natay. Ammotayo a saanda nga agrigrigat no di ket kayariganna nga addada iti nargaan, natalna a pannaturog. (Eclesiastes 9:5; Marcos 5:39; Juan 11:11-14) Naan-anay met a makapagtalektayo a tungpalento ni Jesus, “ti panagungar ken ti biag,” ti karina a pagungarenna ti ‘amin nga adda kadagiti pakalaglagipan a tanem.’​—Juan 5:28, 29; 11:24, 25.

No ngarud agsensennaayka ita, maliwliwaka koma a mangammo a maawatan ni Jehova ti riknam. Sapay koma ta daytoy a pannakaammo ken ti namnama a panagungar ti mangkontrol iti kinalidaymo ken makatulong kenka a mangdaer iti pannakaulilam.

[Footnote]