Tambili—Ti “Ari” Dagiti Niog
BABAEN TI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY SRI LANKA
SIGUN iti lenguahe a Sinhala, ti nagan ti bunga ti kita ti niog nga aurantiaca ket tambili, a masansan a madakamat iti Ingles nga ari dagiti niog. Nakapimpintas a puon ti niog ti aurantiaca. Kalpasan ti innem agingga iti walo a tawen, agbunga dayta iti agraraay a dadakkel ken natayengteng a maris kahel a niog iti intero a makatawen. Ti niog a tambili ket agarup 30 a sentimetro ti kadakkelna ken agtimbang iti agarup maysa ket kagudua a kilo. Nagadu daytoy iti intero a tropikal nga isla ti Sri Lanka. Kinapudnona, iti lenguahe a Sinhala, ti sao a tambili tuktukoyenna saan laeng a ti niog no di ket ti nagpaiduma a kolorna a natayengteng a maris kahel.
Ngem kasano ti mangala iti inumen a tubbog ti tambili? Maburas ti tambili no naganus pay laeng. Kalpasanna, matigpas ti makinngato a paset ti sabut sa maabutan. Mabalin nga agingga iti sangalitro a medio nalitnaw a tubbog ti maala iti tambili. Naimas, nasam-it, ken nasustansia. Masansan a ti managpadagus a taga Sri Lanka ket agpainum iti tubbog ti tambili iti nabannog ken mawaw a sangaili.
No agbibiaheka iti maysa nga isla ti Sri Lanka, iti sadinoman ket makakitaka kadagiti tiendaan iti igid ti kalsada. Aglaklakoda iti tambili, ket talaga a nalaka dayta. Sisisigo a tigpasen ti aglaklako ti makinngato a paset ti niog, sa mangitudok iti pagsusop ken voilà, addaankan iti nadalus, makarepresko, ken makapasalun-at nga inumen. No naturturedka a sangaili, mabalin a kayatmo a padasen a tuladen ti panaginum dagiti umili iti tambili babaen ti panangibalinsuekmo a mismo iti dayta. Ngem no saanka a nasigo, mabalin nga ad-adu ti maibelleng ngem iti mainummo!
Dagiti makapasalun-at a pagimbagan ti tambili ket pagaammo ti asinoman a taga Sri Lanka. Kuna ti dadduma a ti tubbog ti tambili ket mangrepresko iti nabara a bagi ken mangbang-ar iti bituka. Ti tubbog ket addaan iti adu a mineral, sumagmamano a karbohidrato, taba, calcium, bitamina C, phosphorus, iron, ken bassit a protina. Ti kaadda ti electrolyte ti mamagbalin iti dayta a nagsayaat nga inumen dagiti tattao a kurang ti danum iti bagida ken napaksuyan gapu iti pudot, nasakit ti tianda, wenno agtakki. Nupay saan a kanayon a mainanama a nadalus dagiti pagtaudan ti danum, ti tambili ket maysa a natural, nairut ti pannakaserrana a gubuayan ti nadalus nga inumen a makapasalun-at met kenka!
No agpasiarkanto kadagiti naraber nga aplaya ti tropikal a Sri Lanka, masiertomi a maayayokanto kadagiti natayengteng a maris ti puon ti tambili a mangpappapintas iti adu a hardin iti tropiko wenno iti makaay-ayo nga igid ti baybay ket magustuamto met ti makarepresko a tubbogna.