Kasano Kapaut ti Mabalin a Panagbiagmo?
“Ti lasagna agbalin a nasalsalibukag ngem iti kinaagtutubo; isu agsubli kadagiti aldaw ti kired ti kinaagtutubona.”—JOB 33:25.
NO MATAY ti maysa nga aso kalpasan a nagbiag iti 10 wenno 20 a tawen, nalabit naaramidnan ti kaaduan kadagiti kadawyan nga aramiden dagiti aso. Mabalin a nakapadakkelen kadagiti uken, nangkamaten kadagiti pusa, nakaikalin kadagiti tulang, ken nasalaknibannan ti mangtartaraken kenkuana. Ngem no matay ti tao kalpasan ti panagbiagna iti 70 wenno 80 a tawen, nagbassit pay laeng ti nagapuananna kadagiti mabalin a kabaelanna nga aramiden. No pagay-ayatna ti isport, mabalin a nalaing nga agay-ayam iti maysa wenno dua kadagitoy. No pagay-ayatna ti musika, mabalin a nasigo iti maysa wenno dua laeng nga instrumento. No kaay-ayona ti makisao kadagiti tattao iti bukodna a pagsasao, nalabit nalaing la nga agsao iti dua wenno tallo kadagiti pagsasao. Mabalin nga ad-adu pay koma nga amang ti pagragsakanna—makiam-ammo kadagiti tattao, mangtakuat kadagiti baro a banag, ken ti nasingsinged nga iyaadani iti Dios—no napapaut la koma ti panagbiagna.
Nalabit panunotem, ‘Apay a pinarsua ti Dios ti tao nga addaan iti isip a mabalin a maragsakan iti nagadu a banag ken kalpasanna paayenna babaen iti ababa a panagbiagna isu a nagbassit laeng ti masagrapna?’ Ti ababa a panagbiag ti tao ket kasla saan a maitutop iti addaan panggep a disenio a nakalawlawag a makita iti panamarsua. Nalabit pampanunotem met, ‘Apay nga inaramid ti Dios ti tao nga addaan kadagiti naisangsangayan a kualidad a kas iti kinahustisia ken asi ngem addaan met iti pagannayasan nga agaramid iti dakes?’
No makakitaka iti nagpintas a kotse nga addaan iti naalas a kuppit, ibagam kadi a paset dayta ti disenio? Siempre saan! Mabalin a kunam, ‘Saan a kastoy ti nairanta a pannakaaramid ti kotse. Mabalin a nagsayaat ti pannakaaramidna, ngem kalpasanna, adda nangperdi iti dayta.’ Umasping iti dayta, no panunotentayo ti nakaskasdaaw a biag a tawidtayo kas tattao, maibagatayo laeng a saan a kastoy ti kasasaad ti biag a nairanta kadatayo. Ti ababa a panagbiagtayo ken ti panagannayas nga agaramid iti dakes ket maipadis kadagiti kuppit iti kotse. Nabatad nga adda maysa a nangdadael iti tawid ti sangatauan. Siasino dayta? Ipatuldo dagiti pammaneknek ti Biblia ti kinasiasino ti mapabasol.
No nangrugi ti puli ti tao nga agbiag koma nga agnanayon, siasino ngarud ti nangdadael iti tawid ti intero a puli ti tao? Awanen ti sabali no di ti immuna nga inapo ti amin a tao, a nagtaudantayo amin. No adda sabali, mabalin a madadaelna laeng ti paset dagiti gene ti sangatauan, iti kaputotanna. Maitunos ngarud ti Sao ti Dios a ti Biblia kadagiti makita a kinapudno idi kinunana: “Babaen iti maysa a tao [ni Adan, ti immuna a tao] simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao.” (Roma 5:12) Isu a ti Kasuratan pabasolenna ni Adan a nangdadael iti tawidtayo. Ania ti orihinal a panggep ti biag ti tao?
Pannakaawat iti Orihinal a Panggep
Iti panangibaga ti Biblia a ti ipapatay “simrek iti lubong,” ipamatmatna a ti sangatauan saan a nairanta a matay. Kadagiti tattao, ti panaglakay ken ipapatay ti resulta ti iyaalsa ti immuna a tao a maibusor iti Dios. Iti kasumbangirna, dagiti animal saanda a nairanta nga agbiag nga agnanayon.—Genesis 3:21; 4:4; 9:3, 4.
Nadisenio dagiti tattao a naiduma kadagiti animal. Nangatngatotayo a kita ti biag ngem kadagiti animal, no kasano a dagiti anghel nangatngatoda a kita ti biag ngem kadagiti tattao. (Hebreo 2:7) Saan a kas kadagiti animal, ti tao ket naaramid “iti ladawan ti Dios.” (Genesis 1:27) Kasta met maisupadi kadagiti animal, iti Biblia, naawagan ni Adan nga “anak ti Dios.” (Lucas 3:38) Adda ngarud nainkalintegan a pamatiantayo a saan a nairanta a lumakay ken matay ti tao. Saan a matay ti Dios, ken saanna met a pinarsua dagiti annakna a matay.—Habakuk 1:12; Roma 8:20, 21.
Ad-adu pay ti maawatantayo iti orihinal a panggep ti biag ti tao no usigentayo dagiti magun-odan a rekord ti pakasaritaan dagiti immuna a kaputotan ti sangatauan. Dagiti tattao idi nagbiagda iti adu a siglo sakbay a limmakayda. Nagbiag ni Adan iti 930 a tawen. Sumagmamano a kaputotan kalpasanna, ti anak ni Noe a ni Sem ket nagbiag laeng iti 600 a tawen, idinto ta ti apo ni Noe a ni Arpaksad ket nagbiag iti 438 a tawen.a (Genesis 5:5; 11:10-13) Kalpasanna, nagbiag ni Abraham iti 175 a tawen. (Genesis 25:7) Kasla in-inut a nagtultuloy dagiti epekto ti basol iti kapaut ti panagbiag, isu nga immababa ti kapaut ti biag ti sangatauan bayat nga umad-adayoda iti orihinal a perpekto a disenio. Ngem idi damo, naaramid ti tao nga agbiag nga agnanayon. Gagangay laeng ngarud a panunotentayo, ‘Kayat pay laeng kadi ti Dios a tagiragsaken dagiti tattao ti biag nga awan inggana ditoy daga?’
Pannakawayawaya Manipud iti Panaglakay
Tangay imbaga ni Jehova a Dios nga ipapatay ti supapak ti basol iti siasinoman nga agsukir kenkuana, kasla awanen ti namnama ti kasasaad dagiti kaputotan ni Adan. (Genesis 2:17) Nupay kasta, ti naipaltiing a Kasuratan ket nangipaay iti namnama nga adda maysa nga agbayad tapno mawayawayaantayo iti panaglakay. Mabasatayo: “Ispalenna koma manipud iyuulog iti abut! Nakasarakak iti subbot! Ti lasagna agbalin a nasalsalibukag ngem iti kinaagtutubo; isu agsubli kadagiti aldaw ti kired ti kinaagtutubona.’’ (Job 33:24, 25; Isaias 53:4, 12) Ditoy nga imparang ti Biblia ti nagsayaat a namnama—nga adda mangbayad iti subbot tapno mawayawayaantayo manipud iti panaglakay!
Asino ti makabael a mangbayad iti daytoy a subbot? Napatpateg pay ngem iti magatang ti kuarta ti bayad ti subbot. No maipapan kadagiti imperpekto a tattao, kuna ti Biblia: “Awan maysa kadakuada ti makabalin iti aniaman a pamay-an a mangsubbot uray pay iti maysa a kabsat, wenno uray mangted iti Dios iti subbot maipaay kenkuana . . . tapno isu kaskasdi nga agbiag iti agnanayon.” (Salmo 49:7-9) Nupay kasta, addaan ni Jesu-Kristo iti banag a napatpateg ngem kuarta. Idi adda ditoy daga, perpekto ti natauan a biagna agsipud ta kas Anak ti Dios, saanna a tinawid ti basol ni Adan. Imbaga ni Jesus nga immay “tapno itedna ti kararuana kas subbot a kasukat dagiti adu.” Iti sabali a gundaway kinunana: “Immayak tapno maaddaanda iti biag ket siwawadwad a maaddaanda iti dayta.”—Mateo 20:28; Juan 10:10.
Maysa a napateg a tema ti panangasaba ni Jesus ti namnama a biag nga awan inggana. Naminsan, kinuna kenkuana ti matalek a pasurotna a ni Pedro: “Addaanka iti sasao ti agnanayon a biag.” (Juan 6:68) Ania ti kayat a sawen ti Biblia no dakamatenna ti biag nga agnanayon?
Biag nga Awan Inggana
Segseggaan dagiti apostol ni Jesus ti panangsagrap iti biag nga awan inggana idiay langit kas paset iti panangituray iti Pagarian ni Jesus. (Lucas 22:29; Juan 14:3) Nupay kasta, masansan a sinarita ni Jesus ti panggep ti Dios para iti daga. (Mateo 5:5; 6:10; Lucas 23:43) No kasta, dagiti milagro ni Jesus ken dagiti pannursurona maipapan iti biag nga agnanayon patalgedanda dagiti immun-una a kari ti Dios babaen ken mammadto nga Isaias, a nagsurat: “Pudno nga alimonennanto ni patay iti agnanayon, ket ti Soberano nga Apo Jehova sigurado a punasennanto ti lulua iti amin a rupa.” (Isaias 25:8) Saanton a sumagmamano laeng a tawen ti kinaagtutubo ti panagbiag ti tao a sarunuen ti ababa a biag ken panagkapuy.
Iti baro a lubong ti Dios, inton agbalinen a perpekto dagiti matalek a tattao, mawayawayaandanton manipud iti panaglakay. Kuna ti Biblia: “Ti mismo a sangaparsuaan met mawayawayaanto iti pannakaadipen iti panagrupsa ken maaddaan iti nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.” (Roma 8:21) Agasenyo! Agtultuloyto a rumang-ay ti kinasirib ken umadu ti kapadasan dagiti tattao. Ngem bayat nga aglabas dagiti siglo, saanton a pulos a kumapuy ti pigsa ti kinaagtutuboda. Sibibiagkanto aya a mangkita iti dayta a tiempo?
Kasano Kapaut ti Panagbiagmo?
Sigun ken Jesus, bassitton ti tattao ditoy daga gapu iti aldaw ti panangukom ti Dios. (Mateo 24:21, 22) Kinuna ni Jesus: “Akaba ken nalawa ti dalan nga agturong iti pannakadadael, ket adu dagidiay sumrek iti dayta; idinto ta akikid ti ruangan ken nailet ti dalan nga agturong iti biag, ket bassit dagidiay makasarak iti dayta.”—Mateo 7:13, 14.
Tapno mairamanka kadagidiay mangsagrap iti agnanayon a biag, masapul a gun-odem ti anamong ti Dios. Ti panangammo iti Dios ti pangrugiam. Inlawlawag ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios.” (Juan 17:3) Agpayso a masapul nga ikagumaam nga am-ammuem a naimbag ti Dios; ngem nagpateg ti kasta a panangikagumaan. Umasping iti dayta, masapul ti panangikagumaan nga agsapul iti kuarta nga igatang iti taraon iti kada aldaw. Iti panangipadisna ti pannakaammo iti Dios iti taraon, imparegta ni Jesus: “Agtrabahokayo, saan a maipaay iti taraon a madadael, no di ket maipaay iti taraon a mataginayon maipaay iti biag nga agnanayon.” (Juan 6:27) Saan kadi a nagpateg ti aniaman a panangikagumaan a manggun-od iti biag nga awan inggana?—Mateo 16:26.
Kinuna ni Jesus: “Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” (Juan 3:16) Ti kapaut ngarud ti panagbiagmo ket agpannuray iti panangsubadmo iti ayat ti Dios.
[Footnote]
a Dadduma ti agkuna a dagiti tawen a dinakamat ti Biblia ket talaga a bulbulan. Nupay kasta, kuna ti teksto a pinutot ni Arpaksad ni Sela idi agtawen iti 35. No ibagatayo a 35 a bulan dayta, ni Arpaksad ngarud ket nagbalin nga ama idi dandani agtawen iti tallo—a nalawag nga imposible. Maysa pay, ti umuna a kapitulo ti Genesis pagdumaenna ti siklo dagiti tawen a naibasar iti init ken siklo ti bulbulan a naibasar iti bulan.—Genesis 1:14-16; 7:11.
[Blurb iti panid 7]
Kalpasan ti 80 a tawen, naibanag ti maysa a tao ti sangkabassit laeng a paset ti kabaelanna
[Blurb iti panid 8]
Gapu iti pannakadisenio dagiti tattao, nangatngatoda a kita ti biag ngem kadagiti animal
[Ladawan iti panid 7]
Daytoy aya a kotse ket dati a nadisenio nga addaan iti kuppit?
[Ladawan iti panid 8, 9]
Kuna ti Sao ti Dios a dagiti tattao agsublidanto ‘kadagiti aldaw ti kinaagtutuboda’