Ti Panangmatmat ti Biblia

Ania ti Kaunaan a Basol?

NAPATEG kadatayo ti sungbat daytoy a saludsod. Apay? Agsipud ta ti panagsukir da Adan ken Eva iti Dios ti nangapektar iti amin a tattao agingga iti kaaldawantayo. Kastoy ti kuna ti Biblia: “Babaen iti maysa a tao simrek ti basol iti lubong ken ti ipapatay babaen iti basol, ket iti kasta ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao agsipud ta nagbasolda amin.” (Roma 5:12) Ngem kasano a nakalkaldaang dagiti imbunga ti basta panangala ken pannangan laeng iti bunga ti maysa a kayo?

Idi a ti Dios pinarsuana da Adan ken Eva, pinagnaedna ida iti napintas a minuyongan a napno iti mula ken agbungbunga a kayo a mabalinda a kanen. Maymaysa la a kayo ti naiparit—ti “kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes.” Gapu ta adda wayawaya da Adan ken Eva nga agdesision, mabalin nga ikeddengda ti agtulnog wenno sumukir iti Dios. Ngem naipakdaar ken Adan nga “iti aldaw a manganka manipud [iti kayo ti pannakaammo] mataykanto a di bumurong.”—Genesis 1:29; 2:17.

Nainkalintegan a Panangiparit

Saan a narigat daytoy a panangiparit ta mabalin a mangan da Adan ken Eva manipud iti amin a dadduma pay a kayo iti minuyongan. (Genesis 2:16) Kanayonanna, ti panangiparit dina ipasimudaag nga adda dakes a pagannayasan ti agassawa, wenno saan met a nangikkat dayta iti dignidadda. No koma imparit ti Dios dagiti dakes a banag kas iti pannakidenna iti animal wenno panangpapatay, mabalin nga irason ti dadduma nga addaan ngamin dagiti perpekto a tattao iti sumagmamano a dakes a pagannayasan a rumbeng a malapdan. Nupay kasta, natural ken maitutop ti pannangan.

Ti aya pannangan iti maiparit a bunga isimbolona ti seksual a relasion, kas iti ipagarup ti dadduma? Saan a naibasar iti Biblia daytoy a panangmatmat. Ti maysa a makagapu ket, idi imparit ti Dios dayta, ni Adan pay laeng ti tao a pinarsua ti Dios sa nabatad a maymaysana pay laeng idi iti sumagmamano a tiempo. (Genesis 2:23) Maikadua, imbaga ti Dios kada Adan ken Eva nga ‘agbunga ken agaduda ket punnuenda ti daga.’ (Genesis 1:28) Sigurado a dina imbilin kadakuada a sukirenda ti lintegna sana sentensiaan ida iti ipapatay gapu iti panangaramidda iti kasta! (1 Juan 4:8) Maikatlo, ni Eva ti immuna a nangan iti bunga sakbay a nangan ti lakayna a ni Adan nga inikkanna idi agangay. (Genesis 3:6) Nalawag a ti bunga saanna nga irepresentar ti seksual a panagdenna.

Pananggamgam a Maaddaan iti Wayawaya a Mangikeddeng iti Naimbag ken Dakes

Maysa a literal a kayo ti kayo ti pannakaammo. Nupay kasta, inrepresentar dayta ti kalintegan ti Dios kas Agturay a mangikeddeng iti naimbag ken dakes agpaay kadagiti pinarsuana a tattao. Ti ngarud pannangan iti kayo ket saan laeng a panagtakaw—ti panangala iti kukua ti Dios—no di ket napangas met a pananggamgam a maaddaan iti wayawaya a mangikeddeng iti naimbag ken dakes. Usigenyo ta kalpasan a siuulbod nga imbaga ni Satanas ken Eva a no manganda nga agassawa iti bunga, ‘di bumurong a dida matay,’ kinunana pay ketdi: “Ta ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti dayta sigurado a maluktan dagiti matayo ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.”—Genesis 3:4, 5.

Ngem idi nanganda iti bunga, saan a nagbalin a dios da Adan ken Eva nga addaan pannakaawat iti umiso ken dakes. Kinapudnona, kinuna ni Eva iti Dios: “Ti serpiente—inallilawnak.” (Genesis 3:13) Nupay kasta, ammona ti bilin ti Dios, ta inulitna pay ketdi dayta iti serpiente, a pannakangiwat ni Satanas. (Apocalipsis 12:9) Gapuna, inggagara a panagsukir ti inaramidna. (Genesis 3:1-3) Nupay kasta, saan a naallilaw ni Adan. (1 Timoteo 2:14) Imbes a sisusungdo a nagtulnog iti Namarsua kenkuana, impangagna ni baketna ket tinuladna ti agwaywayas a panagdesisionna.—Genesis 3:6, 17.

Babaen ti agwaywayas a panagdesisionda, dinadael da Adan ken Eva ti relasionda ken Jehova ket saanen a maisubli dayta. Gapuna, naipatawidda pay ketdi kadagiti annakda dagiti manayon nga epekto ti basol. Agpayso a nagbiagda iti ginasut a tawen, ngem nangrugidan a natay “iti aldaw” ti panagbasolda, no kasano a matay metten ti sanga a nasip-ak iti puon ti kayo. (Genesis 5:5) Kanayonanna, iti damo a gundaway, nariribuken ti panunotda. Nariknada a lamolamoda isu a pinadasda ti aglemmeng iti Dios. (Genesis 3:7, 8) Nariknada metten a nakabasolda, saanen a natalged ti riknada, ken mabaindan. Ti basolda ti nangriribuk iti riknada ket sidsidiren idan ti konsiensiada gapu iti basol nga inaramidda.

Tapno maibanagna ti imbagana ken matungpalna dagiti nasantuan a pagalagadanna, nainkalintegan laeng a sinentensiaan ti Dios da Adan ken Eva iti ipapatay ken pinapanawna ida iti minuyongan ti Eden. (Genesis 3:19, 23, 24) Dayta ti gapuna a napukaw ti Paraiso, kinaragsak, ken agnanayon a biag idinto ta simmublat ti basol, panagsagaba, ken ipapatay. Anian a nakalkaldaang a nagbanagan ti puli ti tao! Nupay kasta, insigida kalpasan a sinentensiaanna ti agassawa, inkari ti Dios nga ikkatenna ti amin a pannakadangran nga imbunga ti basolda a di maikompromiso dagiti mismo a nalinteg a pagalagadanna.

Pinanggep ni Jehova nga agbalin a posible kadagiti annak da Adan ken Eva a mawayawayaanda iti makapapatay nga epekto ti basol. Imbanagna daytoy babaen ken Jesu-Kristo. (Genesis 3:15; Mateo 20:28; Galacia 3:16) Babaen kenkuana, pukawento ti Dios ti basol ken amin nga epektona ken pagbalinenna ti daga a paraiso a daga, kas iti pinanggepna idi punganay.—Lucas 23:43; Juan 3:16.

NAPANUNOTMO KADIN?

◼ Kasanotay nga ammo a ti naiparit a bunga ket saan a ti seksual a relasion?—Genesis 1:28.

◼ Ania ti ipasimudaag ti pannangan iti maiparit a bunga?—Genesis 3:4, 5.

◼ Ania ti urnos nga inaramid ti Dios tapno maikkat dagiti epekto ti basol?—Mateo 20:28.

[Blurb iti panid 29]

Ti naiparit a bunga ket saan a seksual a panagdenna

[Ladawan iti panid 28, 29]

Kayat ni Eva ti agbalin a kas iti Dios, nga isu a mismo ti mangikeddeng no ania ti naimbag ken dakes