Ti Panangmatmat ti Biblia
Maiparbeng Kadi nga Agdennan Dagiti Di Pay Nagkasar No La ket ta Agin-innayatda?
ITI maysa a surbey dandani 90 a porsiento kadagiti tin-edyer a napagsaludsodan ti nangibaga a saan a dakes ti panagdenna sakbay ti kasar no la ket ta agin-innayat ti dua a tao. Daytoy a kapanunotan ti masansan a maipakita ken panuynoyan ti media. Masansan nga ipabuya ti telebision ken dagiti pelikula a ti panagdenna ket gagangay a resulta ti nakaro a panagin-innayat.
Siempre, dagidiay agtarigagay a mangay-ayo iti Dios saanda nga agpaiwanwan iti lubong, ta ammoda a dayta iparangarangna ti panagpampanunot ti agturayna, ti Diablo. (1 Juan 5:19) Agannadda met a saan laeng a ti riknada ti surotenda, ta ammoda a “ti puso nagulgulib ngem iti aniaman a banag ket desperado.” (Jeremias 17:9) Dagidiay pudno a masirib agpaiwanwanda iti Namarsua ken iti naipaltiing a Saona.—Proverbio 3:5, 6; 2 Timoteo 3:16.
Sagut ti Dios ti Panagdenna
“Tunggal naimbag a sagut ken tunggal naan-anay a rangkap aggapu iti ngato, ta bumaba dayta manipud iti Ama dagiti nailangitan a lawag,” kuna ti Santiago 1:17. Ti maysa kadagita a nagpateg a sagut isu ti panagdenna ti agassawa. (Ruth 1:9; 1 Corinto 7:2, 7) Babaen dayta, mabalin nga agpaadu dagiti tattao, ken makatulong daytoy iti agassawa nga agbalin a nasinged iti pisikal ken emosional iti nalailo ken naragsak a pamay-an. “Agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom,” insurat ti nagkauna nga ari a ni Solomon. “Dagiti bukodna a barukong bartekendaka koma iti amin a tiempo.”—Proverbio 5:18, 19.
Siempre, kayat ni Jehova a magunggonaan ken maragsakantayo kadagiti sagutna. Gapuna, nangted met kadagiti kasayaatan a linteg ken prinsipio nga annurotentayo. (Salmo 19:7, 8) Ni Jehova “Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim, Daydiay mangpappapagna kenka iti dalan a rebbeng a pagnaam.” (Isaias 48:17) Ti kadi nailangitan nga Amatayo a kangrunaan a pagwadan iti ayat ipaidamna ti banag a pudpudno a pagimbagantayo?—Salmo 34:10; 37:4; 84:11; 1 Juan 4:8.
Saan a Naayat ti Panagdenna Sakbay ti Kasar
No agkasaren ti lalaki ken babai, kayariganna agbalinda a ‘maymaysa a lasag.’ No agdenna ti dua a di nagkasar, a maawagan met iti pannakiabig, agbalinda met a “maymaysa a bagi”—ngem narugit dayta iti imatang ti Dios.a Maysa pay, saan a naayat ti kasta a panagtipon. Apay?—Marcos 10:7-9; 1 Corinto 6:9, 10, 16.
Maysa pay, ti pannakiabig ket panagdenna nga awan ti pudno a nagtulagan. Malaksid a mapukaw ti panagraem iti bagi, mabalin nga agresulta dayta iti sakit, di matarigagayan a panagsikog, ken panagleddaang. Kangrunaanna, labsingenna dagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios. No kasta, ti pannakiabig ipakitana ti di panangikabilangan iti agdama ken masakbayan a pagimbagan ken pagragsakan ti sabali a tao.
Para iti maysa a Kristiano, ti pannakiabig ket pananggamgam iti kalintegan ti kapammatianna. (1 Tesalonica 4:3-6) Kas pagarigan, dagiti agkunkuna nga adipen ida ti Dios a makidenna iti saanda nga asawa mulitanda ti kongregasion Kristiano. (Hebreo 12:15, 16) Dadaelenda met ti moral a kinadalus daydiay pakiabiganda ken ti nadalus a pannakiasawana iti masakbayan no baro wenno balasang pay dayta. Mamulitanda pay ti nasayaat a pakasarsaritaan ti pamiliada, agraman ti pamilia ti kaparehada. Kamaudiananna, saan a panangipakita dayta iti panagraem iti Dios, a pinagleddaangda babaen ti pananglabsingda kadagiti nalinteg a bilbilin ken prinsipiona. (Salmo 78:40, 41) Kas resultana, ni Jehova “mangipaay iti pannusa” kadagiti tattao a saan nga agbabawi iti amin a dakes nga aramidda. (1 Tesalonica 4:6) No kasta, nakaskasdaaw kadi no ibaga ti Biblia nga ‘adaywantayo ti pannakiabig’?—1 Corinto 6:18.
Adda kadin kaayan-ayatmo ken agpalplanokayon nga agkasar? Ngarud, apay a dimo gundawayan ti panawen nga agnobiokayo pay laeng tapno mangbangonka iti natibker a pamuon ti panagtalek ken panagraem iti maysa ken maysa? Panunotem: Kasano a naan-anay a makapagtalek ti maysa a babai iti lalaki a saan a makapagteppel? Ken kasano nga ipateg ken raemen ti lalaki ti maysa a babai a di nangikabkabilangan iti linteg ti Dios tapno mapennek laeng ti riknana wenno tapno maay-ayona ti lalaki?
Laglagipenyo met a dagidiay mangilaksid iti naayat a pagalagadan ti Dios apitendanto ti immulada. (Galacia 6:7) “Ti mangyugali iti pannakiabig agbasbasol a maikaniwas iti bukodna a bagi,” kuna ti Biblia. (1 Corinto 6:18; Proverbio 7:5-27) Agpayso a no ti agassawa a nagdenna sakbay ti kasar ket pudno nga agbabawi, sipapasnek nga isublida ti relasionda iti Dios, ken pabilgenda ti panagtalekda iti maysa ken maysa, mabalin a saanton a masidir ti konsiensiada. Ngem masansan a mangibati iti piglat ti naaramidda iti napalabas. Maysa a pagassawaan ti kasta unay ti babawida iti naaramidda idi a pannakiabig. No dadduma iyimtuod ti lalaki iti bagina, ‘Ti kadi panagsubangmi nga agassawa ket mabalin a resulta daytoy ti di nadalus a pamuon?’
Saan a Managimbubukodan ti Pudno nga Ayat
Nupay mabalin a mabuyogan iti kinalailo, ti pudno nga ayat ket “saan a naalas ti panagtigtignayna” wenno “saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan.” (1 Corinto 13:4, 5) Imbes ketdi, ikagumaanna nga aramiden ti pagimbagan ti sabali a tao ken ti agnanayon a pagragsakanna. Ti kasta nga ayat ti manggutugot iti maysa a lalaki ken babai nga agpinnadayaw ken mangbigbig nga impaay ti Dios ti panagdenna para laeng kadagiti agassawa.—Hebreo 13:4.
Napateg ti pannakarikna iti panagtalek ken kinatalged tapno naragsak ti panagasawa nangruna no maaddaanen kadagiti annak, ta pagayatan ti Dios a dumakkel dagiti annak iti naayat, natibker, ken natalged nga aglawlaw. (Efeso 6:1-4) Iti laeng panagasawa a talaga nga agkinnari ti dua a tao iti maysa ken maysa. Iti pusoda ken iti pay sasao masansan nga agkinnarida a mangaywan ken mangsuportar iti maysa ken maysa iti man panawen ti nam-ay ken rigat iti unos ti panagbiagda.—Roma 7:2, 3.
Ti panagdenna ti agassawa mapalagdana ti singgalutda. Iti naragsak a panagasawa, naragragsak pay ken makagunggona ti panagdennada—ken saanna a mulitan ti relasion ti agassawa, riribuken ti konsiensiada, wenno salungasingen ti Namarsua.
[Footnote]
a Ti sao a Griego a naipatarus a “pannakiabig” agaplikar iti amin a kita ti seksual nga aramid iti nagbaetan ti dua a tao a di agassawa a pakairamanan ti panangusar iti mabagbagi, agraman ti panangusar iti ngiwat iti panagdenna.—Kitaem ti Agriingkayo! a Hulio 22, 2004, panid 12, ken Ti Pagwanawanan a Pebrero 15, 2004, panid 13, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
NAPANUNOTYO KADIN?
◼ Ania ti panangmatmat ti Dios iti panagdenna sakbay ti kasar?—1 Corinto 6:9, 10.
◼ Apay a makadangran ti pannakiabig?—1 Corinto 6:18.
◼ Kasano a ti dua a tao nga agin-innayat maipakitada ti pudno nga ayatda?—1 Corinto 13:4, 5.