Krisis iti Danum—Dagiti Panangikagumaan a Mangrisut

Sangalubongan ti krisis iti danum. Pagpeggadenna ti salun-at ti binilion a tattao ditoy daga. Ania dagiti addang a naaramiden tapno saan nga agkurang ti suplay a danum?

SOUTH AFRICA: “Nagun-odanen Dagiti Napanglaw a Taga-Durban ti Nabayagen a Kalkalikagumanda a Danum.” Dayta ti paulo ti damag iti magasin a Science. Sigun iti dayta nga artikulo, adun a dekada nga awanan dagiti napanglaw nga umili iti suplay a danum kas resulta ti nawaswasen a paglintegan mainaig iti panangidumduma iti puli nga impaannurot dagiti naglabas a gobierno. Idi 1994, kinuna ti artikulo a “kakapat ti maysa a milion a sangakabbalayan idiay Durban ti awanan iti nadalus a danum wenno nasayaat a sanitasion.”

Tapno marisut dayta, maysa nga inheniero idi 1996 ti nangyussuat iti programa a mangsuplay iti tunggal pamilia iti agarup 200 a litro a danum iti kada aldaw. Ania ti resultana? “Kadagiti 3.5 a milion nga umili ti Durban, 120,000 laengen ti awanan iti nadalus a danum,” impadamag ti Science. Ita, asidegen ti pagsakduanda—maysa a dakkel a panagrang-ay no idilig kadagiti panawen a kasapulan nga awitenda ti sinakdoda iti nasurok a maysa a kilometro.

Inlawlawag ti magasin a Science a tapno marisut ti parikut mainaig iti sanitasion, “dagiti nagkauna a kasilias nga adda iti ruar ti balay” ket nasukatanen kadagiti “kabbaro a kasilias a mamagsina iti isbo ken ibleng tapno naparpartak nga agmaga ken agrunot dagiti ibleng.” Idi rugrugi ti 2008, naibangon ti agarup 60,000 a kasta a kita ti kasilias, nupay ipagarupda a dua pay a tawen ti kasapulanda sakbay a maaddaan ti tunggal pagtaengan iti maitutop a kasilias.

Brazil: Iti siudad ti Salvador, ginasut nga ubbing ti agtakki gapu iti kurang a kasilias ken pagayusan dagiti rugit.a Tapno masolbar ti parikut, nangiwayat ti siudad kadagiti 2,000 a kilometro ti kaatiddogda a tubo a pagayusan iti rugit manipud kadagiti nasurok a 300,000 a pagtaengan. Ania ti resultana? Iti intero a siudad, bimmassit iti 22 a porsiento dagiti agtakki ken 43 a porsiento ti bimmabaanna kadagiti lugar a nangato idi ti bilang dagiti agtakki.

India: Iti dadduma a paset ti lubong, adda tiempo ti tawen a naruay ti nadalus a danum; ngem saan a maurnong dayta isu a masayang laeng. Ngem idi 1985, adda nainsiriban a wagas ti panagurnong iti danum a natakuatan ti maysa a grupo dagiti babbai a taga-India iti distrito ti Dholera, iti amianan a laud ti estado a Gujarat. Nangorganisarda iti grupo a mangibangon iti pagurnongan a dam a kas iti kalawa ti pagay-ayaman iti football. Inap-apanda dayta iti napuskol a plastik tapno saan nga agubo. Nagballigi ti proyektoda. Kinapudnona, sumagmamano a bulan kalpasan a nagpatingga ti sumaruno a nepnep, adda pay suplayda a danum—ket “inyawisda pay dayta a pagsakduan dagiti kaarrubada.”

Chile: Daytoy a pagilian ti Abagatan nga America ket agatiddog iti 4,265 a kilometro, iti Kosta ti Pacifico agingga iti laud ken iti Kabambantayan ti Andes agingga iti daya. Ti Estado ti mangkonkontrol iti amin a suplay a danum ken mangautorisar iti pannakaibangon dagiti dam ken kanal. Ti resultana? Ita, addan umdas a suplay a danum ti 99 a porsiento kadagiti agnanaed iti siudad ken 94 a porsiento iti intero a pagilian.

Ti Pudno a Solusion

Agparang nga adda bukod a pamay-an ti tunggal pagilian a mangrisut iti krisis iti danum. Iti dadduma a lugar a naangin, usarenda dagiti ruedo a paandaren ti angin tapno agubbog ti danum ken mangpataud iti elektrisidad. Kadagiti nabakbaknang a pagilian, agusarda iti proseso a mangikkat iti apgad ti danum a naggapu iti baybay. Iti adu a lugar, adda dadakkel a dam a pagurnongan iti tudo ken danum ti karayan—maysa nga epektibo met a pamay-an, nupay dagiti pagurnongan kadagiti nadagaang a lugar ket naatianan iti agarup 10 a porsiento gapu iti panagalingasaw.

Dagiti Saksi ni Jehova, a mangipabpablaak iti daytoy a magasin, patienda a ti pudno a solusion mainaig iti krisis ti danum ket agpannuray iti Dios, saan nga iti tao. Kuna ti Biblia: “Kukua ni Jehova [a Dios] ti daga ken ti linaonna, ti nabunga a daga ken dagidiay agnanaed iti dayta. Ta iti rabaw dagiti baybay isu insaadna a sititibker dayta, ket iti rabaw dagiti karayan pagtalinaedenna dayta a naipasdek a sititibker.”—Salmo 24:1, 2.

Pudno, intalek ti Dios kadagiti tattao ti pannakaaywan daytoy a planeta. (Genesis 1:28) Ngem ti di umiso a panangusar ti tao kadagiti gameng ti daga—agraman dagiti makadadael a resultana—ket kanayonan a pammaneknek a “saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.”—Jeremias 10:23.

Ania ti aramiden ni Jehova tapno maisubli ti perpekto a kasasaad ti daga? Ipanamnama ti Biblia a panggep ti Dios a ‘pagbalinen a baro ti amin a bambanag.’ (Apocalipsis 21:5) Panunotenyo ti maysa a lubong a sadiay awanen ti kinapanglaw, tikag, krisis iti danum, ken layus gapu iti nepnep, a mangkelkeltay ita iti rinibu a biag iti kada tawen. Iti sidong ti panangituray ti Pagarianna, ibanag ti Dios ti amin nga inkarina! Kinuna a mismo ni Jehova: “Kasta ti pagbalinanto ti saok a rummuar manipud iti ngiwatko. Saanto nga agsubli kaniak nga awanan kadagiti nagbanagan, no di ket sigurado nga aramidennanto daydiay pagragsakak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.”—Isaias 55:11.

Kayatyo kadi a maammuan ti ad-adu pay maipapan iti kari ti Dios a mangisubli iti kasasaad ti dagatayo, kas dinakamat ti Saona, ti Biblia? Ilawlawag ti sumaganad nga artikulo no kasano a magun-odanyo dayta.

[Footnote]

[Blurb iti panid 5]

“No awan ti danum, awan ti biag. . . . Agpannuray ti biagtayo iti danum.”—Michael Parfit, mannurat iti National Geographic

[Blurb iti panid 6]

Tapno makapataud iti maysa a tonelada a bukbukel, kasapulan ti 1,000 a tonelada a danum

[Blurb iti panid 6]

“70 a porsiento a danum iti lubong ti maus-usar iti irigasion.”—Plan B 2.0, ni Lester R. Brown

[Graphs/Dagiti Ladawan iti panid 7]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Kasano kaadu ti magun-odan a tamnay?

Kaadu ti danum

97.5% Apgad

2.5% Tamnay

Tamnay

99% Ti nagbalin a glacier ken iceberg wenno adda iti uneg ti daga

1% Ti magun-odan ti dandani pito a bilion a tattao ken di mabilang a sabali pay a kita ti biag

[Ladawan iti panid 7]

Panangipasdek kadagiti tubo tapno magun-odan ti nadalus a danum, Durban, South Africa

[Credit Line]

Iti pammalubos ti Thekwini Water and Sanitation Programme

[Ladawan iti panid 7]

Babbai nga agtartrabaho iti proyekto a pagurnongan iti tudo, Rajasthan, India idi 2007

[Credit Line]

© Robert Wallis/Panos Pictures

[Ladawan iti panid 7]

Dagiti lumugar nga agtartrabaho iti baro a pagayusan ti danum nga agturong iti purokda iti asideg ti Copán, Honduras

[Credit Line]

© Sean Sprague/SpraguePhoto.com