Agimtuod Dagiti Agtutubo

Ania ti Isuotko?

Nakasaganan a rummuar ni Heather iti balayda. Ngem idi makita dagiti nagannakna, naklaatda iti insuotna.

“Dayta ti pagbadom?” kinuna a dagus ni tatangna.

“Wen,” masmasdaaw nga insungbat ni Heather. “Idiay met la ‘mall’ ti papananmi nga aggagayyem.”

“Saan a mabalin a rummuarka a kasta ti badom!” kinuna ni nanangna.

“Ngem Nanang,” inyareng-eng ni Heather, “kastoy ti pagbadbado ti amin nga agtutubo, . . . ken maysa pay, maibagay unay kaniak!”

“Ngem ti panagkitami ket saan a maibagay kenka dayta!” medio masuronen ni tatangna. “Inka suktan, sika a babai, ta no saan, didaka palubosan a rummuar!”

GAGANGAYEN dagiti panagdidinniskutir maipapan iti rumbeng a pagkawes. Mabalin nga idi agtutubo pay dagiti nagannakmo, nakidinniskutirda met kadagiti dadakkelda. Nalabit kas met la iti kaririknam ita ti nariknada idi! Ngem nagbalbaliwdan ket dakayo itan ti masansan nga agdidiskutir.

Kunam: Komportableak iti daytoy.

Kunada: Nagalas.

Kunam: Nakapimpintas.

Kunada: Makagargari unay.

Kunam: Naglaka ti pananggatangko.

Kunada: Rumbeng laeng a ta nakakitkiting met!

Maliklikan kadi ti kastoy a diskusion? Wen! Ni Megan nga agtawen itan iti 23 ket adda ammona a solusion. “Saan a kasapulan nga agdidiskutirkayo,” kunana. “Makapagtutunoskayo.” Makapagtutunos? Kayat kadi a sawen dayta nga agkaweska a kas iti bado ti 40 ti tawenna? Saan! Ti panagtutunos kaipapananna laeng a pagsasaritaanyo kadagiti nagannakmo ti saan a kayat ti tunggal maysa ken ti dadduma pay a pagpilian a magustuanda ken magustuam met. Ania ti pagsayaatan dayta?

1. Nasaysayaatto nga amang ti panaglanglangam, uray kadagiti kapatadam.

2. Manmanonton a dillawendaka dagiti nagannakmo maipapan iti panagkawkawesmo.

3. No makitanton dagiti nagannakmo a mapagwadanka iti panagkawkawesmo, mabalin nga ipaayandaka iti ad-adunto pay a wayawaya.

Rugiantayo ngaruden. Mangpanunotka iti kawes a nakitam iti Internet wenno iti tiendaan a talaga a kayatmo a gatangen. Ti umuna nga aramidem ket . . .

Usigem Dagiti Prinsipio ti Biblia

Bassit laeng ti dinakamat ti Biblia maipapan iti panagkawkawes. Kinapudnona, ti amin a balakad ti Biblia a direkta a maipapan iti dayta ket mabalin a basaen iti sumagmamano la a minuto! Ngem bayat dayta a tiempo, maammuam dagiti mapangnamnamaan ken agkakapateg a pagannurotan. Kas pagarigan:

◼ Ibalakad ti Biblia kadagiti babbai nga arkosanda ti bagbagida “buyogen ti kinaemma ken kinasimbeng ti panunot.”a—1 Timoteo 2:9, 10.

Mabalin a pagdanagennaka ti sao a “kinaemma.” Nalabit pampanunotem, ‘Kasapulan kadi nga agbadoak iti awan langlangana?’ Saan met! Ti kinaemma a tuktukoyentayo ditoy kaipapananna nga ipakita dagiti kawesmo nga adda panagraemmo iti bagim ken ikabkabilangam ti rikna ti sabsabali. (2 Corinto 6:3) Adu a kita ti bado ti maibilang a naemma. “Mabalin nga adda rigrigatna,” kuna ti 23 ti tawenna a ni Danielle, “ngem saan a nasken a nalabes ti estilo ti kawesmo tapno laeng makuna a nakausoka.”

◼ Kuna ti Biblia a no maipapan iti panaglanglanga, rumbeng a ti pangipamaysaam ket ti “nalimed a kinatao ti puso,” wenno ti pudno a kinataom.—1 Pedro 3:4.

Mabalin nga adu ti apagdarikmat a tumaliaw kenka no saan a naemma ti kawesmo, ngem babaen iti makin-uneg a kinapintasmo, magun-odmo ti agpaut a panagraem dagiti natataengan ken kapatadam. Dagiti kapatadam? Wen, uray isuda mabalin a makitada a minamaag wenno awan serserbi dagiti nalabes nga estilo. “Makapasuron a makita dagiti babbai nga arigna ideldeldan ti bagida kadagiti lallaki babaen iti makagargari a panagkawkawesda!” kuna ni Brittany nga agtawen iti 16. Umanamong met ni Kay iti dayta. Kas panangdeskribirna iti dati a gayyemna, kunana: “Kayatna nga amin ket tumaliaw kenkuana, nangruna dagiti lallaki, isu nga amin nga isuotna ket nairanta a manggargari kadakuada.”

Singasing: Liklikam dagiti estilo a makagargari iti kasungani a sekso. Pagparangendaka a desperada ken ipasimudaagda a ti la bagim ti pampanunotem. Pagbalinendaka met a puntiria ti panangriribuk wenno nakarkaro pay. Iti kasumbangirna, ti naemma a panagkawkawes pasayaatenna ti langam ken iparangarangna dagiti naimbag a galadmo.

Ammuem ti Kapanunotan Dagiti Nagannakmo

Saan a nasayaat no sililimed nga ikabilmo iti bagmo ti makagargari a kawes samonto isuot dayta idiay eskuelaan. Ad-adda a pagtalkandaka dagiti nagannakmo no napudnoka kadakuada, uray kadagiti bambanag a panagkunam ket kabaelam a lusotan. Kinapudnona, mabalin a pagsayaatam ti panangammo iti kapanunotanda no agpilika iti kawes nga isuotmo.—Proverbio 15:22.

Ngem apay koma a kasta ti aramidem? Saan aya nga isuda ti lapped iti wayawayam nga agkawes iti pagay-ayatmo? Saan met. Agpayso a mabalin a naiduma ti panangmatmat da tatang ken nanangmo. Ngem no dadduma, dayta ti kasapulam. Kastoy ti kuna ni Nataleine nga agtawen iti 17: “Apresiarek ti balakad dagiti nagannakko gapu ta diak kayat ti maibabain no rummuarak iti pagtaenganmi ken diak kayat a naalas ti ibagbaga dagiti tattao maipapan kaniak gapu iti langak.”

Maysa pay, bigbigentayo nga agingga nga addaka iti poder dagiti nagannakmo, adda karbenganda a mangiwanwan kenka. (Colosas 3:20) Kaskasdi, no maawatam ti panangmatmatda ken maawatanda met ti panangmatmatmo, mabalin a masdaawkanto ta naglaka met la gayam ti panagtutunosyo. Kas resultana, mabalin a diyonton pagdidiskutiran ti maipapan iti kawes.

Singasing: No agipadpadaska iti kawes, saan la a ti makitkitam a langam iti sarming ti panunotem. Ti kasla naemma a bado ket mabalin a saan gayam a kasta no agtugawka wenno no agrukobka a mangpidut iti maysa a banag. No mabalin, damagem ti makuna ti nagannakmo wenno ti maysa a nataengan a gayyemmo.

Ad-adu pay nga artikulo ti masarakan iti serye nga “Agimtuod Dagiti Agtutubo” iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnote]

UTOBEM DAGITOY

Mangpanunotka iti kawes a kayatmo a gatangen. Kalpasanna, isaludsodmo iti bagim:

◼ Ania ti iparparipirip daytoy a kawes?

◼ Ania ti posiblento a reaksion ti sabsabali?

◼ Talaga kadi a kayatko ti kasta a reaksion ken dagiti ibungana?

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 19]

Worksheet Maipapan iti Kawes

Instruksion: Kopiaem daytoy a panid. Suratam ti kannigid a benneg ken pasuratam kadagiti nagannakmo ti makinkannawan a benneg. Kalpasanna, makisinnukatka kadakuada iti worksheet sa pagsasaritaanyo dagiti sungbatyo. Adda kadi sungbat a diyo ninamnama? Ania ti nasursuroyo maipapan iti kapanunotan ti tunggal maysa kadakayo a diyo idi ammo?

PARA KENKA PARA KADAGITI NAGANNAKMO

Mangpanunotka iti espesipiko Mangpanunotkayo iti espesipiko

◼Apay a magustuam dayta? ◼ Panagkunayo, apay a magustuanna

Numeruam dagiti makagapu dayta?Numeruanyo dagiti makagapu

sigun iti kapategda kenka. sigun iti pagarupenyo nga ipangpang runana.

․․․․․ Tatak/Etiketa ․․․․․ Tatak/Etiketa

․․․․․ Makaallukoy iti ․․․․․ Makaallukoy iti kasungani

kasungani a sekso a sekso

․․․․․ Magustuan dagiti ․․․․․ Magustuan dagiti kapatada

․․․․․ Presio ․․․․․ Presio

․․․․․ Dadduma pay․․․․․ ․․․․․ Dadduma pay ․․․․․

◼ Nalabit ti dagus a reaksion ◼Ti dagus a reaksionmi ket

□ “Saan a mabalin!” □ “Saan a mabalin!”

□ “Mabalin met.” □ “Mabalin met.”

□ “Mayat.” □ “Mayat.”

◼ Posible a ti kangrunaan ◼Ti makagapu a dimi kayat ket

a rason a dida kayat ket

□ “Makagargari unay.” □ “Makagargari unay.”

□ “Makagargari unay.” □ “Makagargari unay.”

□ “Saan a naurnos.” □ “Saan a naurnos.”

□ “Naarte unay.” □ “Naarte unay.”

□ “Pakaibabainanmi kas □ “Pakaibabainanmi kas

nagannakmo.” nagannakmo.”

□ “Nakanginngina.” □ “Nakanginngina.”

□ Dadduma pay․․․․․ □ Dadduma pay․․․․․

MAPAGTUTUNOSANTAYO KADI DAYTOY?

◼ Ania ti makitak a pagimbagan ◼Gapu laeng kadi iti personal

ti panangmatmat dagiti a pilimi a dimi anamongan dayta nagannakko a kawes?

․․․․․

◼ No adda man, ania ti mabalin ❑ Wen ❑ Nalabit ❑ Saan

nga aramiden tapno anamonganda No adda man, ania ti mabalin

ti kawes? nga aramiden tapno anamongan

ti kawes?

․․․․․ ․․․․․

TI DESISION

․․․․․

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 20]

TI MAKUNA DAGITI KAPATADAM

“Saan a dakes ti agkawes iti uso no la ketdi awan ti masalungasing a prinsipio ti Biblia. Adu ti mabalinmo a gatangen a napintas a kawes a saan a mababalaw.”—Derrick.

“Idi tin-edyerak, diak kayat ti mabibiangan. Diak kayat ti madiktaran no ania ti isuotko. Ngem idi agangay, naamirisko a diak magunggun-odan ti panagraem a kayatko. Nupay kasta, nagun-odak dayta idi inkabilangak ti kapanunotan ti nagannakko ken dagiti natataengan.”—Megan.

“No makakitaak kadagiti babbai a nakakawes iti makagargari, maksayan ti panagraemko kadakuada. Nupay kasta, no makakitaak kadagiti nakakawes iti naemma ngem naestilo a bado, pampanunotek a kasta met koma ti panangmatmat dagiti tattao kaniak.”—Nataleine.

[Kahon/Ladawan iti panid 21]

DAGITI MET NGAY LALLAKI?

Dagiti prinsipio ti Biblia a nadakamat iti daytoy nga artikulo ket agaplikar met kadagiti lallaki. Agbalinkayo a naemma. Bay-am nga agminar ti nalimed a kinatao ti pusom wenno ti pudno a kinataom. No agpilpilika iti ikawesmo, isaludsodmo iti bagim: ‘Ania ti iparipirip daytoy maipapan kaniak? Ipasimudaag kadi dayta ti pudno a kinataok?’ Laglagipem a ti kawes ket maysa a pamay-an ti panagyebkas. Siguraduem a dagiti kawesmo iparangarangda dagiti prinsipiom!

[Kahon iti panid 21]

PALAGIP KADAGITI NAGANNAK

Usigenyo ti eksena a nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo, ken ipapanyo nga anakyo ni Heather. Nakadkadlaw ti badona nga iti panagkitayo ket nakakitkiting. Ti maibagayo a dagus ket, “Inka suktan, sika a babai, ta no saan, didaka palubosan a rummuar!” Mabalin nga agsukat a dagus ti anakyo gapu ta awan met mabalinna no di agtulnog. Ngem kasanoyo a suruan a mangbalbaliw iti panagpampanunotna, saan laeng nga iti panagkawkawesna?

◼ Umuna, laglagipenyo a ti pannakaseknan ti anakyo kadagiti ibunga ti di naemma a panagkawkawes ket kas koma iti pannakaseknanyo wenno ad-adda pay. Iti un-unegna, saan a kayat ti anakyo ti aglanglanga a nengneng wenno manggargari. Siaanus nga ilawlawagyo a dagiti di naemma nga estilo ket saan a talaga a makapapintas iti langa.b Mangisingasingkayo kadagiti pagpilian.

◼ Maikadua, “ti kinanainkalinteganyo maammuan koma dagiti amin a tattao.” (Filipos 4:5) Isaludsodyo iti bagiyo, ‘Daytoy kadi a kawes ket maisalungasing iti prinsipio ti Biblia, wenno dimi la magustuan?’ (2 Corinto 1:24) No gapu la ta diyo magustuan, mabalinyo kadi a pabus-oyan ti anakyo a mangisuot iti dayta?

◼ Maikatlo, saanyo laeng a basta ibaga iti anakyo a saan a maiparbeng ti kawesna. Tulonganyo isuna nga agsapul iti maiparbeng a kawes. Saanto a masayang ti panawen ken panagreggetyo.

[Footnote]