Agimtuod Dagiti Agtutubo

Suminged Ngata ti Relasionmi no Agdennakami?

Dua pay la a bulan a makidedeyt ni Heather ken ni Mike, ngem kasla nabayagnan nga am-ammo ti baro. Kanayonda nga ag-text iti maysa ken maysa, nakabaybayagda nga agtungtungtong iti telepono, ken kasla agkapanunotanda iti amin a banag! Ngem ita ta sellag ken duduada iti uneg ti nakaparada a lugan, saan laengen a basta makitungtong ti kayat ni Mike.

Iti napalabas a dua a bulan, agin-inniggem la iti ima da Mike ken Heather ken apagbiit la nga aginnungngoda. Agingga la ditan ti kayat ni Heather. Ngem dina met ngarud kayat a mapukawna ni Mike. Ni la ngamin Mike ti mangiparparikna kenkuana nga isu ket espesial unay ken nakapimpintas. ‘Maysa pay,’ kinunana iti un-unegna, ‘agin-innayatkami met ken Mike.’

NALABIT ammomon ti pagtungpalan dayta nga eksena. Ngem mabalin a dimo maamiris no kasano kakaro ti sagabaen da Mike ken Heather gapu iti panagdennada. Usigem:

No supringem ti pisikal a linteg, kas koma iti linteg ti grabidad, sagabaem dagiti epektona. Kasta met laeng no supringem ti moral a linteg, kas iti bilin nga: “Adaywanyo ti pannakiabig.”a (1 Tesalonica 4:3) Ania dagiti epekto ti panangsukir iti dayta a bilin? Kuna ti Biblia: “Ti mangyugali iti pannakiabig agbasbasol a maikaniwas iti bukodna a bagi.” (1 Corinto 6:18) Kasano koma? Kitaem no makailistaka iti baba iti tallo a sagabaen dagidiay agdenna a di pay nagkasar.

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․

Ita, kitaem dagiti insuratmo. Inramanmo kadi dagiti banag a kas iti sakit a mayakar babaen iti sekso, di kinayat a panagsikog, ken pannakapukaw ti anamong ti Dios? Sigurado a nasaem dagita a mapasaran ti asinoman a manglabsing iti moral a linteg ti Dios maipapan iti pannakiabig.

Ngem mabalin a masulisogka latta. Nalabit ikalintegam, ‘Awan ti dakes a mapasamak kaniak.’ Maysa pay, makidendenna metten ti amin, di ngamin? Pagpannakkel dagiti kaeskuelaam dagiti kapadasanda iti pannakiseks, ket kasla awan met ti dakes nga epektona kadakuada. Nalabit, kas ken Heather iti rugrugi daytoy nga artikulo, mabalin nga ipagarupmo pay ketdi a nasingsingedkayo nga agnobio no agdennakayo. Maysa pay, siasino met koma ti mayat a maumsi gapu ta birhen pay laeng? Saan kadi a nasaysayaat no makisekska metten?

Ngem agurayka! Umuna, saan nga amin ket agar-aramid iti kasta. Agpayso a nalabit mabasbasam nga umad-adu dagiti agtutubo a makidendenna. Kas pagarigan, sigun iti maysa a panagadal idiay Estados Unidos, 2 iti kada 3 nga agtutubo sadiay ti makidendennan apaman a makaturposda iti haiskul. Ngem adu met ti saan— 1 iti kada 3. Ita, komusta ngay dagidiay makidendenna? Naammuan dagiti managsirarak a mapaspasaran ti adu kadagita nga agtutubo ti maysa wenno ad-adu pay kadagiti sumaganad a nakas-ang nga epekto.

#1: PANNAKABURIBOR. Kaaduan nga agtutubo a nakidenna sakbay ti panagkasar ti nagkuna a pagbabbabawyanda dayta.

#2: PANNAKAPUKAW TI PANAGTALEK. Kalpasan ti panagdennada, pampanunoten ti tunggal maysa kadakuada, ‘Siasino pay ngata ti nakadennanan?’

#3: PANANGLIPUT. Dakdakkel ti posibilidadna a ti lalaki ket sinaan ken sukatanna ti nobiana no nalpasnan a nakadenna.

#4: PANNAKADISMAYA. Para iti maysa a babai, ti koma pinilina a kaayan-ayatna ket daydiay mangsalaknib, saan ket a manggundaway kenkuana.

Malaksid kadagita, usigem daytoy: Kinuna ti adu a lallaki a dida pulos ikallaysa ti babai a nadennaanda. Apay? Agsipud ta kaykayatda ti babai a di pay namulitan ti dayawna!

Masdaawka kadi iti dayta—wenno nalabit makapungtotka pay ketdi? No wen, balasangka man wenno baro, laglagipem daytoy: Ti agpayso maipapan iti panagdenna sakbay ti panagkasar ket naiduma unay kadagiti maipabpabuya iti pelikula ken iti TV. Ti industria ti paglinglingayan pagparangenna a makaay-ayo ti panagseks dagiti agtutubo ken kasla pudno a panagayat dayta. Ngem dika paallilaw! Dagidiay manggargari kenka a makidenna nupay dikay pay nagkasar ket pasig la a pagimbaganda ti pampanunotenda. (1 Corinto 13:4, 5) Ngamin, no pudno nga ay-ayatennaka ti maysa a tao, isagmakna kadi ti bagim ken emosionmo? (Proverbio 5:3, 4) Ken no pudno a maseknan kenka, sulisogennaka kadi a mangdadael iti relasionmo iti Dios?—Hebreo 13:4.

Kinaagpaysuanna, no makidennaka sakbay ti pannakikallaysam, ibabainmo ti bagim ta kas man la impadawatmo ti maysa a nakapatpateg a banag. (Roma 1:24) Di pakasdaawan nga adu ti malmalday ken makarikna nga awanen kaes-eskanda, a kas man la binaybay-anda lattan a matakaw ti napateg a paset ti kinataoda! Dimo itulok a mapasamak dayta kenka. No adda mangallukoy kenka a makidenna babaen iti panangibagana iti, “No ay-ayatennak, umannugotka,” sititibker nga isungbatmo, “No ay-ayatennak, dimo kiddawen dayta!”

Ti bagim ket nakapatpateg unay isu a dimo basta ipadawat iti siasinoman. Ipakitam a determinadoka nga agtulnog iti bilin ti Dios nga umadayotayo iti pannakiabig. Ket inton madanon ti aldaw a makiasawaka, mabalinmon ti makidenna. Naan-anayton a matagiragsakmo dayta a dika madandanagan, agbabbabawi, ken maburburiboran—bambanag a masansan nga ibunga ti panagdenna sakbay ti panagkasar.—Proverbio 7:22, 23; 1 Corinto 7:3.

Ad-adu pay nga artikulo ti masarakan iti serye a “Young People Ask” iti Web site a www.watchtower.org/ype

[Footnote]

UTOBEM DAGITOY

● Nupay ti panagdenna sakbay ti panagkasar ket mabalin a makaguyugoy kadagiti imperpekto a tattao, apay a pagdaksam dayta?

● Ania ti aramidem no adda agkiddaw kenka a makidennaka kenkuana?

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 27]

TI MAKUNA DAGITI KAPATADAM

“No basta agkedkedka, saan a sumardeng daydiay mangallukoy kenka a makidenna. Ti napateg ket no kasano ti panagkedkedmo. Nakadkadlaw no aginmamadika. Masapul a sititibker nga agkedkedka!”

“Saan a kanayon nga agkurri ti basta panagkedked ken uray ti panangilawlawagmo kadagiti prinsipiom. Adda dagiti am-ammok a pagpangasda a nasulisogda ti maysa a Kristiano. No dadduma, masapul nga umadayoka laengen. Narigat dayta ngem epektibo.”

“Kas Kristiano, addaanka kadagiti galad a magusgustuan ti sabsabali. Isu a masapul nga agbalinka a nasiput ken dika umannugot iti aniaman nga imoral nga awis. Tagipatgem dagita a galadmo. Dimo isukat iti apagbiit a ragsak!”

[Dagiti Ladawan]

Diana

James

Joshua

[Kahon iti panid 28]

IPAKITAM A MAIPAGPANNAKKELNAKA!

No agdedeytkayo, talaga kadi a maseknanka iti nobiam? No wen, ipakitam ngarud kenkuana nga addaanka iti . . .

● determinasion a mangtungpal kadagiti linteg ti Dios

● sirib a mangliklik kadagiti makasulisog a kasasaad

● ayat a mangikabilangan kadagiti pagimbaganna

No kasta ti aramidem, posible a ti rikna ti nobiam ket kas iti karirikna idi ti Sulamita, a nagkuna: “Ni patpatgek kukuak ket siak kukuanak.” (Kanta ni Solomon 2:16) Iti ababa a pannao, pagpannakkelnakanto!

Kitaem ti Proverbio 22:3; 1 Corinto 6:18; 13:4-8.

[Kahon iti panid 28]

SINGASING

No maipapan iti pannakilangenmo iti dimo kasekso, daytoy ti nasayaat a surotem: No dayta ket dimo kayat a makita dagiti dadakkelmo nga ar-aramidem, dimo ngarud aramiden dayta.

[Ladawan iti panid 28]

Ti panagdenna sakbay ti panagkasar ket panangabuso iti sagut ti Dios. Arigna a pinagbalinmo a pagpigadan ti napintas a lamina a nairegalo kenka