Ti Kuna Dagiti Nagannak

No di pay ageskuela ti anakmo, posible a maipasangoka iti adu a problema. Kas pagarigan, ania ti aramidem no agalboroto? Kasanom nga isuro a mangilasin iti naimbag ken dakes? Kasano ti umiso a panangkorehirmo kenkuana? Usigem no ania ti inaramid ti dadduma a nagannak maipapan kadagita.

PANAGALBOROTO

“Bayat nga agtawen iti dua, namnamaen ti ubing a maalana ti kayatna. Kasta ti anakmi. Agalboroto no dimi ited dagiti kayatna, ket ipuruakna ti aniaman a maiggamanna. Yantangay isu ti inauna nga anakmi, awan pay kapadasanmi iti kasta. Ibagbaga ti dadduma a normal laeng dayta iti ubbing, ngem saan a nakatulong dayta.”—Susan, Kenya.

“Idi dua ti tawen ti anakmi, agkulaidag, agikkis, agsangit, agkugtakugtar . . . Makaparurod! Awan serbi ti pannakisaritami kenkuana iti dayta a kanito. Isu nga ibaonmi ken lakayko a mapan idiay kuartona ken siaalumamay nga ibagami a mabalinanto ti rummuar inton mayaten ti riknana tapno pagsasaritaanmi ti problemana. Apaman a nagkalman, mapan ti maysa kadakami iti kuartona tapno ipaawatmi kenkuana a di umiso ti inaramidna. Epektibo dayta. Naminsan nangngegmi pay nga agkarkararag iti Dios tapno dumawat iti pammakawan. Idi agangay, manmanon nga agalboroto agingga nga insardengnan dayta.”—Yolanda, Spain.

“Padasen dagiti ubbing a suboken no agingga kaano a maipapilitda ti kaykayatda. Mariroda no palubosam nga aramidenda ti nalawag nga imparitmo. Napaneknekanmi nga idi pinaypayso ken sinustinermi ti imbagami, in-inut a nasursuroda a dida maala ti kayatda uray ikkisda nga ikkis.”—Neil, Britain.

DISIPLINA

“No awan pay lima ti ubing, narigat a maammuan no mangipangpangag wenno saan. Napateg ti panangulit. Nasken nga ulit-ulitem uray no maminribu, ket ipakitam iti tignay ken tono ti bosesmo a seriosoka.”—Serge, France.

“Uray no agpapada ti panangpadakkelmi iti uppat nga annakmi, agdudumada latta. Adda agsangit no maammuanna a makaungetkami; adda met mangipapilit iti kayatna agingga a mabalin. No dadduma, umanayen ti panangmulagat wenno maysa la a sao, ngem no maminsan, disiplina ti kasapulan.”—Nathan, Canada.

“Napateg ti di panangkonsintir ngem dikay met koma istrikto unay. No dadduma, agbalinkami a nainkalintegan ket palag-anenmi ti disiplina no makitami a pudno nga agbabbabawi.”—Matthieu, France.

“Ikagumaak ti di mangted iti adu unay a linteg, ngem masapul a masurot dagiti naaramiden a paglintegan. Ammo ti tallo ti tawenna nga anakko a madusa no agsukir. Dayta ti tumultulong kenkuana a mangkontrol iti kababalinna. No nabannogak, nalaklaka koman a palabsek lattan dagiti pagkamalianna. Ngem tapno makitana a paypaysuek ti imbagak, ipakatko latta ti disiplina. Nagpateg no paypaysuem ti imbagam!”—Natalie, Canada.

PANANGSUSTINER KEN DI PANAGBALIWBALIW

“Di pulos mapunas iti lagip dagiti ubbing no di paypaysuen dagiti nagannak ti ibaga wenno aramidenda.”—Milton, Bolivia.

“No dadduma, baliwan ti anakko ti pamay-anna a mangisaludsod iti isu met la a banag tapno maammuanna no agpada ti sungbatmi ken baketko. Ngem no agdumakami iti sungbat, gundawayanna dayta a mangipapilit iti kayatna.”—Ángel, Spain.

“No nasayaat ti riknak, palabsek lattan ti di umiso nga inaramid ti anakko. Ngem no madi ti riknak, dusaek iti kasta unay. Naduktalak a pakaruen laeng dayta ti dakes a kababalin.”—Gyeong-ok, Korea.

“Nasken a maawatan dagiti ubbing a no dakes ita ti maysa nga aramid, kanayon a dakes dayta.”—Antonio, Brazil.

“No di makasustiner ti nagannak, ipapan ti ubing a narigat nga ispelingen ti kababalin dagiti dadakkelda ta ti desisionda ket depende iti kaririknada. Ngem no di agbaliw dagiti prinsipioda, matarusan ti ubbing a ti dakes ket kanayon a dakes. Maysa dayta a pamay-an a maiparikna dagiti nagannak ti ayat ken kinatalged.”—Gilmar, Brazil.

“Mabalin a gundawayan ti ubbing dagiti situasion a ti nagannak ket kasla di makapagkedked—kas koma no adda sabali a makangkangngeg. No ti sungbatko iti anakko ket saan, ibagak a dagus ken ilawlawagko a din agbaliw dayta uray rengrengennak.”—Chang-seok, Korea.

“Masapul a kanayon nga agtunos ti ama ken ina. No agduma ti desisionmi nga agassawa, pagsaritaanmi a dakdakami. Madlaw dagiti ubbing no di agtunos dagiti nagannakda ket gundawayanda dayta.”—Jesús, Spain.

“Natalged ti rikna ti ubing no ammona nga agtunos ti nagannakna ken dina mayalis ti alipusposda. Ammona ti mapasamak, agtulnog man wenno agsukir.”—Damaris, Germany.

“Para kadakami nga agassawa, ti panangsustiner ket agaplikar met iti panangtungpalmi iti nasayaat nga ikarimi iti anakmi. Iti kasta, isu ket makapagtalek kadagiti karimi.”—Hendrick, Germany.

“Masuronak no kanayon a baliwan ti boss-ko ti ipapaaramidna kaniak. Kasta met dagiti annak. Natalged ti riknada no ammoda dagiti pagannurotan ken di agbaliw dagita. Masapul met a maammuanda ti dakes nga ibunga ti panagsukir ket dida mabaliwan dagita.”—Glenn, Canada.

[Blurb iti panid 8]

“Ti koma Wenyo kaipapananna ti Wen, ket ti Saanyo, Saan.”—Santiago 5:12

[Kahon/Dagiti Ladawan iti panid 9]

KAPADASAN TI PAMILIA

Di Implano a Panagsikog—No Kasanokami a Nakapagballigi

Kas insalaysay da Tom ken Yoonhee Han

Tom: Innem pay la a bulan nga agassawakami ken baketko a Yoonhee idi naduktalanna a masikog. Impakitak a kalmadoak ta kayatko nga ipatalged kenkuana a mapangnamnamaannak a mangliwliwa ken mangpabileg kenkuana. Ngem kinaagpaysuanna, madandanaganak!

Yoonhee: Kasla nagtupak ti langit kaniak—ken mabutengak! Agkarasangitak ta diak ammo no nakasaganaakon wenno kabaelakon ti agbalin nga ina.

Tom: Panagriknak ket diak met idi nakasagana nga agbalin nga ama! Ngem kalpasan a nakisaritakami iti dadduma a nagannak, naamirismi a gagangay la gayam ti di implano a panagsikog ngem iti impagarupmi. Nakatulong met kadakami ti nasao ti dadduma a nagannak maipapan iti rag-o ti panagbalin nga ama wenno ina. In-inut a nasukatan iti gagar ti buteng ken danagko.

Yoonhee: Idi nayanak ni Amanda, rimsua dagiti baro a problema. Agkarasangit, mano a lawas a mapuypuyatak. Diak makapangan, ken kanayonak a napaksuyan. Idi damo, diak kayat ti makipulapol. Ngem nabigbigko nga awan maganabko no agpuppupokak idiay balay. Isu a nakilangenak kadagiti padak nga agdadamo nga ina. Naammuak ti situasionda isu a naamirisko a saan la gayam a sisiak ti addaan kadagitoy a problema.

Tom: Inkagumaak a maaramidmi a regular dagiti aktibidad ti pamiliami. Kas pagarigan, kas Saksi ni Jehova, determinadokami ken Yoonhee a regular a mangasaba ken tumabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Adu met ti magasto no adda anak, ket di ninamnama ti dadduma kadagita. Siniguradomi a dikam aggasto iti ad-adu ngem iti badyetmi tapno dikam makautang, nga ad-addanto pay a pagproblemaanmi.

Yoonhee: Idi damo, impagarupko a di praktikal ti isusurotko iti pangasabaan, ta mabalin a makaisturbo ti ubing. Ngem maay-ayatan gayam dagiti tattao no makakitada iti ubing. Nakatulong dayta tapno aktiboak iti panangasaba ken positiboak maipapan iti anakko.

Tom: Kuna ti Biblia a dagiti annak ket “gunggona” ken “tawid manipud ken Jehova.” (Salmo 127:3) Para kaniak, paneknekan dagita a sasao a ti anak ket napateg a sagut. Kas iti aniaman a tawid, adda pagpiliam: Mabalinmo a parang-ayen dayta wenno baybay-an a mapukaw. Nasursurok a naisangsangayan ti tunggal paset ti idadakkel ti ubing, ken nasken nga agbalinak a paset ti biag ti anakko ta no mapalabasko dayta, diakon maisubli.

Yoonhee: No dadduma, adda dagiti sorpresa a dumteng iti biag, ket saan a dakes a sorpresa ti di implano a panagsikog. Innemen ti tawen ni Amanda, ket kasano la ngatan ti biagko no awan isuna.

[Ladawan]

Da Tom, Yoonhee, ken ti anakda a ni Amanda