Ti Panangmatmat ti Biblia

Maseknan Kadi ti Dios Kadagiti Animal?

AGPEGPEGGAD a maungaw ti adu a kita ti animal. Patien ti adu a sientista a pumarpartak ti pannakaungaw dagiti nagduduma a kita ti animal. Agsagsagaba dagiti animal gapu ta ag-agawen dagiti tao ti pagnanaedanda. Pumegpeggad pay ti kasasaadda gapu iti dumakdakkel nga industria ti taraon, naulpit a pannakausarda iti isports, ken ti panangbaybay-a dagiti agtartaraken kadakuada.

Nupay kasta, ibaga ti dadduma a di maliklikan dagita gapu iti iyaasenso ti tao. Ngem talaga kadi a kasta ti pagayatan ti Dios? Binaybay-anna kadin nga agsagaba dagiti animal iti ima ti tattao? Kasanotayo nga ammo a maseknan ti Dios kadagiti animal?

Maseknan ti Dios Sipud Idi Damo

Naragsakan ti Dios kalpasan a pinarsuana dagiti ikan, tumatayab, ken animal iti daga. Kuna ti Biblia a “nakita ti Dios a nasayaat dayta.” (Genesis 1:21, 25) Nasagrap amin dagita a parsua, manipud kabassitan agingga iti kadakkelan, ti naayat a pannakaseknan ti Namarsua. Saanna la ida a pinarsua nga addaan iti ‘nainkasigudan a sirib’ no di ket impaayanna pay ida kadagiti probision tapno umaduda iti pagnanaedanda. Husto ti kinuna ti maysa a mannurat ti Biblia: “Isuda amin—agur-urayda kenka tapno itdem kadakuada ti taraonda iti panawenna. No ania ti itdem kadakuada ummongenda. Ukradem ta imam—mapnekda iti naimbag a bambanag.”—Proverbio 30:24; Salmo 104:24, 25, 27, 28.

Ti Dios pinarsuana dagiti animal nga agpasakup iti umuna a tao a ni Adan. Awananda iti nainkasigudan nga abilidad a makapagrason wenno maaddaan iti relasion iti Dios. (2 Pedro 2:12; Judas 19) Maisupadi kadagita, ni Adan ket nangatngato a kita agsipud ta naparsua “iti ladawan ti Dios.” Kabaelanna nga iyanninaw ti personalidad ni Jehova a Namarsua kenkuana. (Genesis 1:27; Salmo 83:18) Ngem saan a lisensia dayta ti tattao tapno iturayanda dagiti animal a didan ikabilangan ti pagayatan ti Namarsua.

Kas pagarigan, rinugian ni Adan a panaganan dagiti animal ta impaay ni Jehova dayta a pribilehio kenkuana. Ni Adan ket tinulongan pay ni Jehova babaen ti ‘panangyegna kadagita kenkuana tapno kitaenna no ania ti iyawagna iti tunggal maysa.’ (Genesis 2:19) Agballigi laeng ti tao a mangaywan kadagiti animal no agpaiwanwan iti Namarsua kenkuana.

Talaga a Maseknan ti Dios!

Nakalkaldaang ta nagrebelde ni Adan iti Namarsua. Makadidigra dagiti resulta dayta iti sangatauan ken iti amin a kita ti biag ditoy daga. Nupay kasta, imbatad ti Namarsua no kasano ti panangtrato kadagiti animal. Idi agangay, napalubosan ti tao a mangusar kadagiti animal kas taraon ken iti dadduma pay a praktikal a panggep. Ngem ti Dios dina inanamongan ti panangmaltrato kadakuada. Kuna ti Biblia: “Aywanan ti naimbag a tao dagiti animalna, ngem naranggas dagiti managdakdakes kadagiti animalda.”—Proverbio 12:10, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Nangipaay pay ti Dios kadagiti linteg iti nagkauna a nasion ti Israel maipaay iti pagimbagan dagiti animal. Ti urnos a Sabbath ket makagunggona uray kadagiti animal dagiti Israelita ta naan-anay a makapaginanada met iti maysa nga aldaw kada lawas. (Exodo 23:12) Makapainteres ta nupay awan ti napalubosan nga agtrabaho iti dayta a sagrado nga aldaw, rumbeng nga arayaten ti tattao ti agpegpeggad nga animal. (Lucas 14:5) Imbilin pay ti Dios a dagiti toro ket di rumbeng a mapaidaman iti taraon bayat nga agtartrabaho, ken maiparit met a paawitan dagiti animal iti nalablabes ngem kabaelanda. (Exodo 23:5; Deuteronomio 25:4) Naiparit ti panagsinnangol ti toro ken asno tapno awan ti madangran kadakuada. (Deuteronomio 22:10) Nalawag nga isursuro ti Biblia a rumbeng nga umiso, naasi, ken nakonsiderar ti panangtrato kadagiti animal.

Adu a tattao ti naipamaysa iti bukodda a pagimbagan ken dida ikankano ti aniaman nga epekto ti aramidda kadagiti animal, ngem ti Dios siaasi nga ikabkabilanganna dagita. Idi nagbabawi dagiti umili ti Nineve ken nalisianda ti panangukom ti Dios, saan a naasian ni propeta Jonas. Nupay kasta, kinuna ni Jehova: “Iti biangko, saanak kadi a rumbeng a maasian iti Nineve a dakkel a siudad, nga iti dayta adda nasurok a sangagasut ket duapulo a ribu a tattao a saan a pulos makaammo iti nagdumaan ti makannawanda ken ti makannigidda, malaksid pay kadagiti adu a naamo nga animal?” (Jonas 4:11) Wen, naasian ti Dios uray kadagiti animal!

Sigurado a Maaywanandanto

Nalawag a maseknan ti Dios iti pannakatrato dagiti animal. Kinuna pay ketdi ti dungdungnguenna nga Anak a ni Jesus nga awan uray maysa a billit-tuleng a matnag iti daga a saan nga ammo ni Amana. (Mateo 10:29) Ngem uray di met igaggagara dagiti tao a dadaelen ti daga, dida naan-anay a maawatan no ania dagiti epekto ti ar-aramidda iti aglawlaw. Kasapulan a mabalbaliwan ti isip ti tao tapno maaywanan a naimbag ti kagimongan iti wagas a di madangran dagiti animal.

Makaparagsak ta inton agturayen ti Pagarian ti Dios, kuna ti Biblia a “ti daga sigurado a mapnonto iti pannakaammo ken Jehova.” (Isaias 11:9) Babaen iti kasta a pannakaammo, masursuruan ken masanay ti natulnog a tattao no kasano ti umiso a panangaywanda iti daga. Gapu iti panangiwanwan ti Namarsua, sigurado nga agkatunosanton dagiti animal ken tattao. Maisublinto ngarud dagiti kasasaad ti daga kas iti orihinal a panggep ti Dios.

Deskribiren ti Biblia ti panagbalbaliw a mapasamakto: “Ti lobo pudno a makipagtaengto iti apagbiit iti kalakian a kordero, ket iti urbon a kalding makikaiddanto a mismo ti leopardo, ket ti kigaw a baka ken ti burboran a bumaro a leon ken ti napalukmeg nga animal sangsangkamaysada; ket maysa a bassit nga ubing laeng ti mamangulonto kadakuada. Ket ti baka ken ti oso agarabdanto; dagiti urbonda agkakaiddadanto. Ket uray ti leon manganto iti garami a kas iti toro. Ket ti agsussuso nga ubing pudno unay nga agay-ayamto iti abut ti kobra; ket iti pagserkan ti lawag maipaay iti nagita nga uleg pudno nga ikabilto ti napusot nga ubing ti bukodna nga ima.” Anian a nagsayaat a panunoten dayta a namnama!—Isaias 11:6-8.

NAPANUNOTMO KADIN?

● Maseknan kadi ti Dios iti pannakatrato dagiti animal?—Proverbio 12:10; Mateo 10:29.

● Posible kadi ti naan-anay a panagtunos dagiti tao ken animal?—Isaias 11:6-9.

[Blurb iti panid 11]

Kasapulan a mabalbaliwan ti isip ti tao tapno maaywanan a naimbag dagiti animal

[Picture Credit Line iti panid 11]

La Voz de Galicia/Fotógrafo: Víctor Mejuto