Kapitulo 7
Ti Naadaltayo Manipud Panangipalubos ti Dios iti Kinadakes
1. (a) No insigida koma a pinatay ni Jehova dagiti rebelde idiay Eden, kasano komat’ panangapektar dayta kadatayo? (b) Imbes ketdi, ania a naayat a probision ti impaay ni Jehova kadatayo?
NUPAY aniaman dagiti rigrigat a dumteng iti panagbiagtayo, ti pannakaiyanaktayo ket saan a kinaulpit iti biang ti Dios. Inikkanna dagiti immuna a tattao ti kinaperpekto ken intedna kadakuada ti Paraiso kas pagtaenganda. No insigida koma a pinatayna ida kalpasan ti iyaalsada, awan koma ti natauan a rasa kas ti pannakaammotayo iti dayta agraman ti saksakit, kinapanglaw ken krimenda. Buyogen ti asi, nupay kasta, pinalubosan ni Jehova da Adan ken Eva a nangpaadda ti pamiliada sakbay ti ipapatayda, nupay dagitoy ket agtawidda ti kina-imperpekto. Isu ti nangaramid ti sagana babaen ken Kristo tapno ti kaputotan ni Adan nga addaan pammati ket maaddaanda iti daydiay napukaw ni Adan—ti biag nga awan inggana kadagiti sirkumstansia a mamagbalin a posible ti panangtagiragsak a naan-anay iti biag.—Deut. 32:4, 5; Juan 10:10.
2. Naaramid kadi amin daytoy gapu laeng iti pannakaisalakantayo?
2 Dagiti gunggona daytoy a personal kadatayo ti di marukod. Ngem manipud iti rekord ti Biblia naadaltayo nga adda pay banag a nairaman nga adayo a napatpateg ngem ti personal a pannakaisalakantayo.
Gapu iti Naindaklan a Naganna
3. Aniat’ nakataya iti kaitungpalan ti panggep ni Jehova agpaay iti daga ken ti sangatauan?
3 Ti nagan ni Jehova, ti pakasarsaritaanna kas ti Sapasap a Soberano ken Dios ti kinapudno, ti nairaman iti kaitungpalan ti panggepna maipapan ti daga ken ti sangatauan. Gaput’ posision ni Jehova, ti kinatalna ken pagimbagan ti intero nga uniberso sapulenna a ti naganna ket maikkan ti naan-anay a panagraem a maikari iti dayta ken amin agtulnog koma kenkuana.
4. Ania ti apagpag-isu nga inraman dayta a panggep?
4 Kalpasan ti panangparsuana kada Adan ken Eva, inikkanna ida ti aramidenda. Inaramidna a nalawag a ti panggepna ket saan laeng a tapno papintasenda ti intero a daga, a gapu itoy pagsaknapenda dagiti pagbeddengan ti Paraiso, no di ket tapno tagitauanda dayta kadagiti kaputotan ti immuna a lalaki ken babai, da Adan ken Eva. (Gen. 1:28) Mapaay aya daytoy a panggep gaput’ panagbasolda, a mangibunga ti pannakababalaw ti nagan ti Dios?
5. (a) Sigun iti Genesis 2:17, kaano ti ipapatay ti asinoman a mangan manipud ti kayo ti pannakaammo ti naimbag ken dakes? (b) Kasanot’ panangtungpal ni Jehova iti dayta, bayat a pagraraemanna met ti panggepna maipapan ti panangtagitao iti daga?
5 Pinakdaaran ni Jehova ni Adan a no isut’ sisusukir a mangan manipud kayo ti pannakaammo ti naimbag ken ti dakes isut’ matay a di bumurong “iti aldaw” a pannanganna met laeng. (Gen. 2:17) Pudno iti sao ti Dios, iti met laeng aldaw a panagbasol ni Adan pinagsungbatna ni Jehova dagiti managsalungasing ket sinentensiaanna ida ti ipapatay. Ti dusa ti di maliklikan. Babaen iti linteg, manipud panangmatmat ti Dios, natayen da Adan ken Eva iti dayta nga aldaw. (Idiligyo iti Lucas 20:37, 38.) Ngem tapno maipatungpal ti mismo a naiyebkasen a panggepna maipapan iti panangtagitao iti daga, pinalubosan ni Jehova ida a mangpataud ti pamilia sakbay ti literal nga ipapatayda. Nupay kasta, manipud panangmatmat ti Dios a ti 1,000 a tawen ket maysa nga aldawna laeng, idi nagpatinggan ti biag ni Adan iti 930 a tawtawen, daytoy ti adda iti las-ud laeng ti maysa nga “aldaw.” (Gen. 5:3-5; idiligyo iti Salmo 90:4; 2 Pedro 3:8.) Gapuna naitandudo ti kinapudno ni Jehova maipapan ti oras a pannakaitungpal ti dusa, ket ti panggepna a panangtagitao iti daga kadagiti putot ni Adan ti saan a nalapdan. Ngem kinaipapananna nga, iti bassit a panawen, napalubosan nga agbiag ti sibabasolen a tattao.
6, 7. (a) Aniat’ ipamatmat ti Exodo 9:15, 16 no apay nga impalubos ti panagtultuloy iti mabiit ti kinadakes? (b) Iti kaso ni Paraon, kasano a naipakita ti pannakabalin ni Jehova ken kasano a naipakaammo ti Naganna? (c) Gapuna anianto ti pagbanaganna inton panungpalan ti agdama a dakes a sistema?
6 Ti kinuna ni Jehova iti agturay ti Egipto idi kaaldawan ni Moises ti mangipamatmat pay no apay a pinalubosan ti Dios nga agtultuloy ti kinadakes iti bassit a panawen. Idi pinawilan ni Paraon ti ipapanaw dagiti annak ti Israel manipud Egipto, isut’ saan a dagdagus a kinabil ni Jehova. Sangapulo a saplit ti inyegna iti daga, a nangidemostra iti pannakabalin ni Jehova iti nakaskasdaaw ken nadumaduma a pamay-an. Idi namakdaar maipapan iti maikapito, imbaga ni Jehova ken ni Paraon nga isu komat’ naglakanan a pinunas ni Paraon ken ti ilina ditoy daga. “Ngem, kina-agpaysona,” kuna ni Jehova, “a daytoy ti nangpabilgak kenka, tapno ipakitak kenka ti pannakabalinko ken tapno ti naganko maibunannag iti amin a lubong.”—Ex. 9:15, 16.
7 Idi inispal ni Jehova ti Israel, talaga a naibunannag ti naganna. Itatta, ngangngani 3,500 a tawtawen iti kamaudiananna, ti inaramidna ti nikaanoman di naliplipatan. Saan laeng a nairakurak ti personal a nagan ni Jehova no di ket kasta met ti kinapudno Daydiay mangaw-awit iti dayta a nagan. Daytoy ti nangipasdek ti pakasarsaritaan ni Jehova kas Dios a mangsalsalimetmet ti tultulagna ken agtigtignay a maipaay kadagiti ad-adipenna. Indemostra dayta a gapu ti kina-mannakabalin-aminna awan ti makalapped iti panggepna. Ti nakaskasdaaw pay isut’ umad-adanin a pannakadadael ti intero a dakes a sistema, makita ken di makita. Dayta a pannakaipamatmat ti mannakabalin-amin a bileg ken ti dayag nga iyegna iti nagan ni Jehova ti nikaanoman dinto maliplipatan iti sapasap a historia. Ti gunggonana ti dinto agpatpatingga!—Ezeq. 38:23; Apoc. 19:1, 2.
‘O Nagunegen ti Sirib ti Dios!’
8. Ania pay a kanayonan a bambanag ti inggunamgunam ni Pablo nga usigentayo?
8 Iti suratna kadagiti taga Roma, pinataud ni apostol Pablo ti saludsod: “Adda aya kinakillo iti biang ti Dios?” Kalpasanna isut’ simmungbat babaen ti panangipaganetgetna ti asi ti Dios ken babaen ti panangdakawatna ti kinuna ni Jehova ken ni Paraon. Impalagipna met ti kinapudno a datayo a tattao ket arigtayo ti dadamilien iti im-ima ti agdamdamili. Agreklamonto aya ti dadamilien maipapan iti pannakausarnanto? Innayon ni Pablo: “Ket no ti Dios, idinto a kayatna nga ipakita ti pungtotna ken ipakaammo ti pannakabalinna ituredna iti adu ken atiddog nga anus dagiti basehas ti pungtot a maipaay a pakapukawan, tapno ipakaammona met dagiti kinabaknang ti gloriana kadagiti basehas ti asi, nga insaganana idi a maipaay iti gloria, kadatayo, nga inayabanna met, saan laeng a kadagiti Judios, no di ket kadagiti pay manipud kadagiti nasnasion?”—Roma 9:14-24.
9. (a) Asinoda “dagiti basehas ti pungtot a maipaay a pakapukawan”? (b) Apay nga impakita ni Jehova ti dakkel a mabayag a panagitured iti imatang ti ibubusorda, ket kasano a ti maudi a pagtungpalanna ti pagimbaganto dagidiay agayat kenkuana?
9 Nanipud panangiyebkas ni Jehova ti naimpadtuan a sasao a nailanad iti Genesis 3:15, ni Satanas ken ti kaputotanna isudan “dagiti basehas ti pungtot a maipaay iti pakapukawan.” Bayat amin dayta a tiempo impakita ni Jehova ti mabayag a panagituredna. Ti managdakdakes ti nanglais kadagiti pamay-anna; indadanesda dagiti ad-adipenna, pinapatayda pay ti Anakna. Ngem impakita ni Jehova ti dakkel a panagmedmedna, nga addaan napaut a gunggona kadagiti ad-adipenna. Ti intero a sangaparsuaan ti naaddaan ti gundaway a nakakita ti makadadael a bunga ti iyaalsa iti Dios. Maigiddato iti dayta, ti ipapatay ni Jesus ti nangted pakaispalan ti natulnog a sangatauan ken ‘panangpukaw kadagiti ar-aramid ti Diablo.’—1 Juan 3:8; Heb. 2:14, 15.
10. Apay nga intultuloy ni Jehova ti panagituredna ti kinadakes bayat ti napalabas a 1,900 a tawtawenen?
10 Bayat ti nasurok a 1,900 a tawen nanipud panagungar ni Jesus intured pay ni Jehova “dagiti basehas ti pungtot,” nga intantanna ti pannakadadaelda. Apay? Agsipud ta isagsaganana dagiti segundario a paset ti kaputotan wenno bin-i ti babai, dagidiay mangbukel ti kakadua ni Jesu-Kristo iti nailangitan a Pagarianna. (Gal. 3:29) Dagitoy, a 144,000 ti bilangda, ket isuda “dagiti basehas ti asi” a sasawen ni apostol Pablo. Umuna, dagiti indibidual manipud kadagiti Judio ti naawis a mangbukel iti daytoy a klase. Kalpasanna nainayon dagiti nakugit a taga Samaria ket, kamaudiananna, dagiti tattao manipud kadagiti nasnasion a Gentil. Buyogen ti nabayag a panagitured intungpal ni Jehova ti panggepna, nga awan pinilpilitna uray asino nga agserbi kenkuana, ngem mangmangted kadagiti engrande a bendision kadagidiay addaan panangipateg kadagiti naayat a saganana. Itan ti panagsagsagana iti dayta nailangitan a klase ti dandanin makumpleto.
11. Ania a sabali pay a grupo ti nagunggonaan ita iti mabayag a panagitured ni Jehova?
11 Ngem ti met ngay agtaeng ditoy daga? Iti inkeddeng ti Dios a panawenna binilbilion dagiti mapagungarto kas naindagaan nga iturayan ti Pagarian. Kasta met, nangnangruna nanipud 1935 K.P. ti mabayag a panagitured ni Jehova ti namagbalin a posible ti pannakaurnong ti “dakkel a bunggoy” manipud amin a nasnasion a maipaay iti pannakaisalakanda.—Apoc. 7:9, 10; Juan 10:16.
12. (a) Kas resultana, aniat’ intay naadal maipapan ken Jehova a mismo? (b) Kasanot’ riknayo no kasano ti panangtaming ni Jehova kadagitoy a bambanag?
12 Adda kadi aniaman a kinakillo iti amin daytoy? Nikaanoman! No itantan ti Dios ti pannakadadael dagiti managdakdakes, “dagiti basehas ti pungtot,” tapno maipakitana ti asi kadagiti dadduma a maitunos iti panggepna, kasano nga addanto asinoman ti siuumiso nga agreklamo? Imbes ketdi, bayat a mapalpaliiwtayo ti pannakaipanayag ti panggepna, ad-adu ti maadaltayo maipapan ken Jehova a mismo. Pagsidsiddaawantayo ti nagduduma a parupa ti personalidadna a naiyeg iti lawag—ti kinahustisiana, ti asina, ti mabayag a panagituredna, ti kinamanagduduma ti siribna. Ti sirib ni Jehova a nangtaming iti isyu ti agtakder nga agnanayon kas pammaneknek iti kinapudno a ti wagas ti panagturayna ti kasasayaatan. Kadua ni apostol Pablo maikunatayo met: “O nagunegen dagiti kinabaknang ti sirib ken ti met pannakaammo ti Dios! Ania ketdin ti saan a pannakatukod kadagiti pakinakemna ken ti saan a pannakasukimat kadagiti kadawyanna!”—Roma 11:33.
Ti Gundaway a Panangipakita ti Debosiontayo
13. (a) No aglasattayo ti personal a panagsagaba ania a gundaway ti naipresentar kadatayo? (b) Aniat’ makatulong ti intay panagtignay a sisisirib?
13 Addada situasion a ramanenna ti pudpudno a personal a panagsagaba agsipud ta di pay dinadael ti Dios ti managdakdakes ken dina pay inyeg ti naipadto a pannakaisubli ti sangatauan. Ania ngay ti reaksiontayo iti kasta? Kitkitaentay aya ida kas dagiti gundaway iti pannakiraman iti panangikkat kadagiti pakaum-umsian ti nagan ni Jehova ken panangpaneknek iti Diablo nga ulbod? Mapabilegtay unay a mangaramid ti kasta babaen ti pananglaglagip iti balakad nga: “Anakko, agsiribka, ket paragsakem toy pusok, tapno masungbatak ti mangumsi kaniak.” (Prov. 27:11) Ni Satanas, daydiay mangum-umsi ken ni Jehova, ti nagkuna a no agsagaba dagiti tattao ti namaterialan a pakapukawan wenno pisikal a pannakaparigat ket pabasolenda ti Dios, nga isu pay ti ilunodda. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Makaiyegtayo ti ragsak iti puso ni Jehova no, gaput’ kinasungdotayo iti Dios iti imatang dagiti rigrigat, idemdemostratayo a di pudno dayta iti kasotayo. Addaantay ti naan-anay a panagtalek a ni Jehova addaan ayat kadagiti ad-adipenna ken, kas ti kaso ni Job, gunggonaannatayto ni Jehova a sibubuslon no paneknekantay ti kinamatalektayo.—Sant. 5:11; Job 42:10-16.
14. No agpannuraytayo ken Jehova no aglasattayo kadagiti pakasusuotan, ania pay a dadduma a gunggona ti dumteng kadatayo?
14 No sitatalek nga agpannuraytayo ken Jehova no aglasattayo kadagiti nasaem a pakasusuotan, makapatanortayo kadagiti di magatgatadan a kualidad. Kas resulta dagiti bambanag a sinagaba ni Jesus, “naadalna ti panagtulnog” iti pamay-an a dina pay naam-ammuan idi. Uray met datayo maadaltayo—ti panangsukay ti mabayag a panagitured, panagibtur ken ti nauneg a panangapresiar ti nalinteg a pampamay-an ni Jehova. Siaanustayonto aya nga akseptaren dayta a pannakasanay?—Heb. 5:8, 9; 12:11; Sant. 1:2-4.
15. Bayat nga agib-ibturtayo a siaanus iti rigrigat, kasano met a magunggonaan dagiti dadduma?
15 Mapaliiw dagiti dadduma ti ar-aramidentayo. Gapu kadagiti intay lasaten gaput’ ayattayo iti kinalinteg, inton agangay dadduma kadakuada ti mangapresiarto a pudpudno kadagiti “kakabsat” ni Kristo itatta, ket babaen ti pannakipagkaykaysada kadagiti “kakabsatna” iti panagdaydayaw mailineadanto met kadagiti pammendision ti biag nga awan inggana. (Mat. 25:34-36, 40, 46) Kayat ni Jehova ken ti Anakna a maaddaanda iti dayta a gundaway. Kastatayo met aya? Situtuloktayo met aya a mangibaklay ti rigat tapno pagbalinen a posible dayta?
16. Kasano a ti panangmatmattayo iti kasta a personal a rigrigat nainaig iti panagkaykaysa?
16 Ania ketdin a nagsayaat no matmatantayo uray dagiti karirigatan a kasasaad iti biag kas gunggundaway a panangipakita ti debosiontayo ken Jehova agraman pannakiraman a mangitungpal ti pagayatanna! Ti intay panangaramid iti dayta ti mangted ebidensia a talaga nga agturturongtayo iti pannakipagkaykaysa iti Dios ken ni Kristo nga isut’ inkararag ni Jesus a maipaay kadagiti amin a pudno a Kristiano.—Juan 17:20, 21.
Repaso a Pagsasaritaan
● Nupay impalubosna ti kinadakes, kasanot’ panangipakita ni Jehova iti umiso a dakkel a panagraemna iti naganna met laeng?
● Kasano a ti panangitured ti Dios “kadagiti basehas ti pungtot” ket nakagteng ti asina agingga kadatayo?
● Aniat’ pagreggetantay koma a makita kadagiti kasasaad a ramanenna ti panagsagaba a laslasatentayo a personal?