Kapitulo 18
Kasapulan nga Iyugalitayo ti Nadiosan a Debosion iti Pagtaengan
1. (a) Kalpasan ti pannakaadal kadagiti pagalagadan ni Jehova iti panagasawa, ania a panagbalbaliw ti inaramiden ti adu a tattao? (b) Ngem ania pay dagiti ramanen iti Nakristianuan a panagbiag ti pamilia?
NAIRAMAN kadagiti makaparagsak iti puso a kinapudno a naadaltayo kadagiti nasapsapa a panagadaltayo ti Biblia ket dagidiay maipapan ti panagasawa ken biag ti pamilia. Nabigbigtayo a ni Jehova isu ti Namunganay ti panagasawa ket sinigurona nga idiay Biblia impaayna ti kasasayaatan a panangiwanwan kadagiti pampamilia. Kas bunga dayta a panangiwanwan, nagsayaat ta adu a tattao ti nangpanawen iti biag ti seksual nga imoralidad ken impairehistroda a husto ti panagasawada. Ngem adu pay maipapan ti Nakristianuan a biag ti pamilia ngem ti kasta laeng. Ramanen met dayta ti kababalintayo maipapan ti kina-agnanayon ti panagasawa, panangitungpal kadagiti responsabilidadtayo iti pamilia, ken no kasanot’ pannakilangentayo kadagiti dadduma a kameng ti pamilia.—Efe. 5:33–6:4.
2. (a) Iyap-aplikar aya ti tunggal maysa idiay pagtaengan ti ammona manipud Biblia? (b) Kasano ti panangipagpaganetget ni Jesus ken Pablo ti importansia ti panangaramid ti kasta?
2 Minilmilion a tattao ti makaammo ti ibagbaga ti Biblia kadagitoy a bambanag. Ngem no naipasangoda kadagiti problema iti mismo a pagtaenganda, saanda met nga iyap-aplikar dayta. Kadatayo met ngay? Siempre awan kadatayo ti mayat a maiyarig kadagidiay inlunod ni Jesus gapu ta lislisianda ti bilin ti Dios nga agkunkuna a dagiti annak dayawenda koma dagiti nagannak kadakuada babaen iti panangirasonda nga umdas kanon ti narelihiusuan a debosion. (Mat. 15:4-9) Ditay kayat ti agbalin kas tattao nga addaan langa ti nadiosan a debosion ngem ditay met inyugali dayta “kadagiti kabbalayda met laeng.” Imbes ketdi, tarigagayantay koma nga ipakita ti pudpudno a nadiosan a debosion, nga isut’ maysa a “dakkel a gunggona.”—1 Tim. 5:4; 6:6; 2 Tim. 3:5.
Kasano Kabayag ti Kapaut ti Panagasawa?
3. (a) Aniat’ mapaspasamak iti adu a panagasawa, ngem aniat’ rebbeng a determinasiontayo? (b) Usarenyo ti Bibliayo a pangsungbat ti salsaludsod a nailista iti ngato maipapan iti kina-agnanayon ti panagasawa.
3 Iti lumanlanlan a kinasansannan, agbalbalin a nakarasrasi unayen dagiti singgalut ti panagasawa. Dadduma nga assawa a nagtipondan iti 20, 30 wenno 40 a tawtawen ti agpangpanggep a mangirugi manen ti “baro a biag” a kadua ti sabali. Ken saan metten a karkarna ti pannakangngeg a nagsinan dagiti agtutubo a pagassawaan kalpasan ti sumagmamano laeng a bulan ti panagkallaysada. Aniaman ti ar-aramiden dagiti dadduma, kas dagiti managdaydayaw ken Jehova rebbeng a ti tarigagaytayo ket isut’ panangparagsak ti Dios. Aniat’ kunaen ti Saona maipapan iti daytoy?
No agasawa ti maysa a lalaki ken babai, kasano kabayag ti namnamaenda a panagtiponda koma? (Roma 7:2, 3; Mar. 10:6-9)
Ania ti kakaisuna a pangibatayan ti diborsio nga umiso iti imatang ti Dios? (Mat. 19:3-9; 5:31, 32)
Kasano kapigsa ti rikna ni Jehova kadagiti diborsio a saan nga inautorisaran ti Saona? (Mal. 2:13-16)
Ipaalagad kadi ti Biblia ti panagsina kas pamay-an a mangsolbar kadagiti parikut ti panagasawa? (1 Cor. 7:10-13)
4. Agpapan pay ti moderno a pagannayasan, apay dadduma a panagasawa ti natibkerda?
4 Apay a dadduma a panagasawa ti napaut, bayat a dagiti dadduma—uray pay kadagiti agkunkuna a Kristianoda—ti masinasinada? Ti panaguray a mangasawa agingga a dagiti agsumbangir a partido ti nataengandan masansan ket isut’ kangrunaan a banag. Ti panangsapul ti asawa a pangiranudan ti maysa kadagiti interesesna ken daydiay mabalinna a pakisarsaritaan a sipapanayag dagiti bambanag ti importante met. Ngem ti dakdakkel pategna ket daydiay tao a mangan-annurot ti pudpudno a nadiosan a debosion. No ti maysa a tao ket pudpudno nga inayatna ni Jehova ken kumbinsido nga umiso dagiti daldalanna, no kasta adda ti nasin-aw a pangibatayan ti panangtaming kadagiti rumsua a problema. (Sal. 119:97, 104; Prov. 22:19) Ti panagasawa ti kasta a tao ti saanto a pakapsuten ti kababalin a, no daytat’ saan nga agkurri, mabalinannanto latta ti makisina wenno mangala ti diborsio. Saanna a gundawayan dagiti pagkurkurangan ni asawana kas pambar a di panangibaklay kadagiti responsabilidadna. Imbes ketdi, adalenna ti panangsangona kadagiti parparikut iti biag ken agsapul kadagiti agballigi a solusion.
5. (a) Kasano a nairaman iti kinasungdo ken Jehova? (b) Uray pay maipasango kadagiti nasaem a rigat, ania dagiti gunggona ti ipaay ti panangsalimetmet a siinget kadagiti pagalagadan ni Jehova?
5 Pagaammotay unay a kuna ti Diablo a no aglak-amtayo kadagiti personal a rigrigat laksidentayton ti daldalan ni Jehova ken kunaentayto a nasaysayaat no datayon ti mangikeddeng no aniat’ naimbag ken no aniat’ dakes. Ngem dagiti tattao a nasungdo ken Jehova saanda a kasta. (Job 2:4, 5; Prov. 27:11) Ti dakkel a bilang dagiti Saksi ni Jehova a naglak-am ti pannakaidadanes manipud kadagiti di mamati nga assawada ket saanda a tinallikudan ti sapatada ti panagasawa. (Mat. 5:37) Dadduma, kalpasan ti sumagmamano a tawen, ti naaddaandat’ ragsak a nakakita a dagiti assawada ti timmipon kadakuada iti panagserserbi ken ni Jehova. (1 Cor. 7:16; 1 Ped. 3:1, 2) No maipapan kadagiti dadduma, a di mangipakpakita ti assawada ti aniaman a panagbalbaliw wenno isuda pay ti pinanawan ti assawada gaput’ panagtalinaedda a natibker iti pammatida—uray met dagitoy ammoda a binendisionan a sibabaknang ni Jehova ida gaput’ panangsalimetmetda kadagiti pagalagadan ni Jehova. Iti ania a pamay-an? Ti sirkumstansiada ti nangisuro kadakuada nga ad-adda nga immadani ken ni Jehova. Naadalda nga isarming dagiti nadiosan a kualidad uray iti sidong dagiti pakarigatan. Isuda dagiti tattao a ti panagbiagda ti mangmangted ebidensia ti pannakabalin ti nadiosan a debosion.—Sal. 55:22; Sant. 1:2-4; 2 Ped. 1:5, 6.
Tunggal Maysa Aramidenna ti Pasetna
6. Tapno naballigi ti panagasawa, ania nga urnos ti rebbeng a pagraeman?
6 Siempre, saan laeng a ti panagtipon ti kasapulan tapno maaddaan ti pudpudno a naballigi a panagasawa. Ti pamunganayan a kasapulan isut’ panagraem iti biang ti tunggal miembro ti pamilia iti urnos ni Jehova ti kinaulo. Tumulong daytoy iti nasayaat a kinaurnos ken panagrikna ti kinatalged iti uneg ti pagtaengan.—1 Cor. 11:3; Tito 2:4, 5; Prov. 1:8, 9; 31:10, 28.
7. Kasano ti rebbeng a panangwatwat ti kinaulo iti pamilia?
7 Kasanot’ pannakaipakita dayta a kinaulo? Iti wagas a mangisarming kadagiti kualidad ni Jesu-Kristo. Nainget ni Jesus iti panangipatungpalna kadagiti pamay-an ni Jehova; inayatna ti kinalinteg ket kagurana ti kinadakes. (Heb. 1:8, 9) Nauneg met ti panagayatna iti kongregasion, ik-ikkanna ti kasapulan a panangiwanwan ken ay-aywananna dayta. Saan a napalangguad ken awanan konsiderasion, no di ket, “naemma ken napakumbaba iti panagpuspuso,” ket dagidiay umay iti sidong ti kinaulona ‘makasarakdanto ti inana kadagiti kararuada.’ (Mat. 11:28, 29; Efe. 5:25-33) No ti asawa a lalaki ken ama makilangen iti sangakabbalayanna iti kasta a pamay-an, nalawag nga ipaspasakopna ti bagina ken Kristo, nga isut’ nangted ti perpekto nga ulidan iti nadiosan a debosion. Siempre, uray met dagiti Kristiano nga inna, isarmingda met koma dagitoy met laeng a kualidad iti pannakilangen kadagiti annakda.
8. (a) Iti dadduma a pagtaengan, apay a kasla ti Nakristianuan a metodo saanna a magun-odan ti tartarigagayan a resulta? (b) Aniat’ aramidentayo no naipasango iti kasta a situasion?
8 Nupay kasta, gaput’ natauan a kina-imperpekto, mabalin a rumsua dagiti problema. Mabalin nga addan naimula a rukod ti panagsakit ti nakem iti panangiturong nga aggapgapu kadagiti dadduma sakbay nga adda asinoman iti pamilia ti nangrugin a mangiyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia. Ti naasi a panagdawat ken naayat a kababalin ti kasla awanen magunggun-odanna a resulta. Ammotayo a kuna ti Biblia nga ikkatentayo ti “isuamin nga unget ken ariwawa ken dakes a panagsao.” (Efe. 4:31) Ngem no dadduma a tattao kasla awanen ti aniaman a matartarusanda, ania ngay ita ti aramiden? Kasano kadi idi ti panagtignay ni Jesus idi adda iti nakaro a panangparigat? Saanna a tinulad dagidiay nangam-ames ken nangrabrabngis kenkuana. Imbes ketdi, intalekna ti bagina ken Amana, a nagpannuray kenkuana. (1 Ped. 2:22, 23) Kasta met, no rumsua dagiti makasuot a kasasaad iti pagtaengan, mangmangtedtayo ti ebidensia ti nadiosan a debosion no tumaliawtayo ken Jehova, nga ikararag ti tulongna, imbes a tuladen ti kababalin ti lubong.—Prov. 3:5-7.
9. Imbes a kumita kadagiti biddut, ania dagiti metodo ti naadalen nga usaren dagiti adu a Kristiano nga assawa a lallaki?
9 Saan a kanayon nga umay nga insigida dagiti panagbalbaliw, ngem, pudno a ti balakad ti Biblia ti agkurrida. Adu nga assawa a lallaki a dati a napalalo ti panagrekreklamoda maipapan ti bidbiddut dagiti assawada ti nakakita nga adda met irarang-ayen idi isuda a mismo inapresiarda a naan-anay ti pannakilangenlangen ni Kristo iti kongregasionna. Dayta a kongregasion ti saan a binukel dagiti perpekto a tattao. Kaskasdi nga inayat ni Jesus ti kongregasion, impakitana ti umiso nga ulidan iti dayta, nga intedna pay ti biagna para kadakuada, ken inusarna ti Kasuratan kas pamay-an a pangtulong iti dayta tapno rumang-ay tapno daytat’ makaay-ayo a naan-anay kenkuana. (Efe. 5:25-27; 1 Ped. 2:21) Ti ulidanna ti nangparegta iti adu a Kristiano nga assawa a lallaki a mangpasayaat met ti panangipapaayda iti naimbag nga ulidan ken ti panangted kadagiti naayat a personal a tulong nga agturong iti irarang-ay. Dagita a metodo ti nangted ti ad-adu a nasasayaat a bunga ngem dagiti makapasakit a panagpipinnabasol wenno basta saanen a panagtagtagari.
10. (a) Kadagiti ania a pamay-an a ti asawa a lalaki ken ama—uray pay daydiay agkunkuna a maysa a Kristiano—pagbalinenna a narigat ti biag para kadagiti dadduma iti pagtaenganna? (b) Aniat’ maaramidan a mabalin mangparang-ay ti situasion?
10 Nupay kasta, mabalin a ti pagkurkurangan ti asawa a lalaki ken ama ti mangpatpataud kadagiti problema iti pagtaengan. Kasanon no isut’ saan a sensitibo kadagiti emosional a kasapulan ti pamiliana wenno saan a pudno a mangidadaulo ti panangiyurnos ti panagadal ti pamilia iti Biblia ken dadduma pay nga ar-aramid? Nakita ti dadduma a sangakabbalayan dagiti nasasayaat a resulta kalpasan iti pranka, nadayaw a panangsalaysay iti parikut. (Prov. 15:22; 16:23; 31:26) Ngem uray pay no ti bungana ket saan amin a daydiay ninamnama, makaaramid ti tunggal maysa ti napateg a tulong iti naparang-ay a kasasaad iti pagtaengan babaen iti personal a panangsukayda met kadagiti bunga ti espiritu ken panangipakita ti naayat a pannakaseknan ken konsiderasion kadagiti dadduma a kameng ti pamilia. Umay ti irarang-ay, saan a babaen ti panangur-uray iti daydiay maysa a tao a mangaramid iti maysa a banag, no di ket babaen ti panangaramid a naimbag ti biangtayo, iti kasta ipakpakitatayo a personal nga al-alagadentayo ti nadiosan a debosion iti pagtaengan.—Col. 3:18-20, 23, 24.
No Sadino ti Pangalaan Kadagiti Sungbat
11, 12. (a) Ania dagiti sagana nga inaramid ni Jehova a pangtulong kadatayo kadagiti problema iti panagbiag ti pamilia? (b) Tapno magunggonaan a naimbag, aniat’ nairekomendar nga aramidentayo?
11 Nagadu ti gubuayan a pagturongan dagiti tattao a maipaay ti balakad kadagiti ar-aramid ti pamiliada. Ngem ammotayo a linaon ti Sao ti Dios ti kasasayaatan a pammagbaga, ket agyamantayo ta babaen iti makitkita nga organisasionna tultulongannatayo a mangiyaplikar iti dayta. Magunggunggonaankay met laeng aya a naan-anay manipud dayta a tulong?—Sal. 119:129, 130; Mik. 4:2.
12 Mainayon ti itatabuno ti panaggigimong ti kongregasion, adda met laeng aya naikeddeng a regular a pampanawen a maipaay ti panagadal ti Biblia iti pamiliayo? Dagiti pamilia a mangar-aramid a regular iti daytoy ti kada lawas ti nagkaykaysada iti panagdaydayawda. Napabaknang ti panagbiag ti pamiliada bayat a pagsasaritaanda ti pannakayaplikar ti Sao ti Dios iti mismo a sirkumstansiada.—Idiligyo iti Deuteronomio 11:18-21.
13. (a) No addaantay ti salsaludsod kadagiti espesipiko a bambanag iti panagasawa wenno iti pamilia, sadino ti masansan pakasapulantayo kadagiti kasapulan a tulong? (b) Aniat’ rebbeng a maisarming koma kadagiti amin a desision nga ar-aramidentayo?
13 Nalabit addada met salsaludsod maipapan kadagiti espesipiko a bambanag iti panagasawa wenno iti pamilia a pakaseknanyo. Kas pangarigan, ti met ngay maipapan ti panangkontrol ti panaganak? Maiyanatup ngata ti esterilisasion kadagiti Kristiano? Nainkalintegan ngata ti aborsion no kasla ti ubing a maiyanak ket dispormado? Addada kadi limitasion ti kita ti panagdinna a maiyanatup para iti agassawa? No ti agtutubo nga adda pay laeng iti kinaganusna bassit ipakpakitana nga interes iti naespirituan a bambanag, aginggat’ sadino ti kasapulan a pannakiramanna iti pamilia iti panagdaydayaw? Awan duadua nga addaankay ti opinion iti tunggal maysa kadagitoy. Ngem mabalinyo aya ti sumungbat a maibatay kadagiti prinsipio ti Biblia? Tunggal maysa kadagitoy a salsaludsod ti naisalaysayen iti Ti Pagwanawanan. Adalenyo nga usaren dagiti adda nga indise a mangsapul kadagita a materiales. No awan kadakayo dagiti daan a publikasion a dinakawat ti indise, mabalinyo ti agsukimat iti libraria idiay Kingdom Hall. Dikay mangnamnama ti Wen wenno Saan iti kada saludsod. No maminsan masapul a dakayo ti mangdesidir—a sinaggaysa wenno kas agassawa. Ngem adalenyo ti agaramid ti desision a mangisarsarming ti ayatyo ken Jehova ken kadagiti kameng ti pamiliayo. Agaramid ti desision a mangted pammaneknek iti napasnek a tarigagayyo nga agbalin a makaay-ayo iti Dios. No kastat’ aramidenyo, nalawagto agpadpada ken ni Jehova ken kadagiti dadduma a makaammo pay kadakayo a pudpudno nga inyugaliyon ti nadiosan a debosion saan laeng nga iti publiko no di ket kasta met iti uneg ti pagtaenganyo.—Efe. 5:10; Roma 14:19.
Repaso a Pagsasaritaan
● Kasano a nairaman ti kinasungdo ken Jehova iti panagbalin a matalek iti kari iti panagasawa?
● No maparparigat kadagiti problema iti pamilia, aniat’ makatulong kadatayo a mangaramid ti makaay-ayo iti Dios?
● Uray pay no dadduma iti pamilia agbiddutda, aniat’ maaramidantayo a mangparang-ay ti adda a kasasaad?