Kapitulo 24
Mensahe a Nasam-it ken Napait
Sirmata 6—Apocalipsis 10:1–11:19
Suheto: Ti sirmata maipapan iti bassit a lukot; dagiti kapadasan iti templo; ti pannakapuyot ti maikapito a trumpeta
Panawen a pannakatungpalna: Manipud pannakaisaad ni Jesus kas ari idi 1914 agingga iti dakkel a rigat
1, 2. (a) Ania ti imbunga ti maikadua nga ay-ay, ket kaano a maideklara a nalpasen daytoy? (b) Asino ti nakita ni Juan a bumabbaba manipud langit?
MAKADIDIGRA ti maikadua nga ay-ay. Sinaplitna ti Kakristianuan ken dagiti liderna, “ti kakatlo dagiti tattao,” a naibutaktak kas natay iti naespirituan. (Apocalipsis 9:15) Nalabit pinampanunot ni Juan kalpasan dayta no ania ti mabalin nga iyeg ti maikatlo nga ay-ay. Ngem agurayka! Saan pay a nalpas ti maikadua nga ay-ay—agingga a ditay magteng daydiay nailanad iti Apocalipsis 11:14. Ngem sakbay dayta, adda masaksian ni Juan a panagbalbaliw dagiti pasamak nga aktibo a pakipasetanna a mismo. Mangrugi dayta babaen ti nakakaskasdaaw a buya:
2 “Ket nakakitaak iti sabali pay a napigsa nga anghel a bumabbaba manipud langit, nakawesan iti ulep, ket adda bullalayaw iti ulona, ket ti rupana kas iti init, ket dagiti sakana kas kadagiti umap-apuy nga adigi.”—Apocalipsis 10:1.
3. (a) Asino ti “napigsa nga anghel”? (b) Ania ti ipasimudaag ti bullalayaw iti ulona?
3 Asino daytoy “napigsa nga anghel”? Nabatad a ni naipadayag a Jesu-Kristo daytoy ngem addaan iti sabali nga akem. Isu ket nakawesan iti ulep tapno di makita, a mangipalagip kadatayo kadagiti immun-una a sinao ni Juan maipapan ken Jesus: “Adtoy! Isu um-umay a buyogen dagiti ulep, ket isu makitanto ti tunggal mata, ken dagidiay nangduyok kenkuana.” (Apocalipsis 1:7; idiligmo ti Mateo 17:2-5.) Ti bullalayaw iti ulona ipalagipna kadatayo ti immun-una a sirmata ni Juan maipapan iti trono ni Jehova, nga addaan iti “bullalayaw a ti langana umasping iti esmeralda.” (Apocalipsis 4:3; idiligmo ti Ezequiel 1:28.) Dayta a bullalayaw ipasimudaagna ti kinatalinaay ken kinatalna iti likmut ti trono ti Dios. Umasping iti dayta, daytoy a bullalayaw iti ulo ti anghel ipabigbigna nga isu ket naisangsangayan a mensahero ti talna, ti naipadto a “Prinsipe ti Kappia” ni Jehova.—Isaias 9:6, 7.
4. Ania ti ipasimudaag (a) ti “kas iti init” a rupa ti napigsa nga anghel? (b) dagiti saka ti anghel a “kas kadagiti umap-apuy nga adigi”?
4 Ti rupa ti napigsa nga anghel ket “kas iti init.” Iti immun-una a sirmata ni Juan maipapan ken Jesus iti nadibinuan a templo, napaliiwna a ti rupa ni Jesus ket “kas iti init no agsilnag iti pannakabalinna.” (Apocalipsis 1:16) Ni Jesus, kas “init ti kinalinteg,” agsilnag nga addaan pannakapaimbag kadagiti payakna para kadagidiay agbuteng iti nagan ni Jehova. (Malakias 4:2) Saan laeng a ti rupa daytoy nga anghel ti nadayag no di ket uray dagiti sakana a “kas kadagiti umap-apuy nga adigi.” Ti di maisin a takderna ket kas iti Daydiay nangtedan ni Jehova iti ‘isuamin nga autoridad idiay langit ken ditoy daga.’—Mateo 28:18; Apocalipsis 1:14, 15.
5. Ania ti nakita ni Juan iti ima ti napigsa nga anghel?
5 Napaliiw pay ni Juan: “Ket adda iti imana ti maysa a bassit a lukot a naukrad. Ket insaadna ti makannawan a sakana iti baybay, ngem ti makannigidna iti daga.” (Apocalipsis 10:2) Sabali a lukot? Wen, ngem ita saan a naselioan daytoy. Babaen ken Juan, adu pay a nakaskasdaaw a pasamak ti maammuantayonto. Nupay kasta, naikkantayo nga umuna iti pamalatpatan no ania ti sumaruno a mapasamak.
6. (a) Apay a maitutop a dagiti saka ni Jesus addada iti daga ken baybay? (b) Kaano a naan-anay a natungpal ti Salmo 8:5-8?
6 Subliantayo ti pannakadeskribir ni Jesus. Dagiti umap-apuy a sakana sibabaddekda iti daga ken baybay, a naan-anay itan nga iturturayanna. Maitunos dayta iti nailanad iti naimpadtuan a salmo: “Isu [ni Jehova] pinagbalinmo met [ni Jesus] a nababbaba bassit ngem kadagidiay kas-dios, ket kalpasanna isu kinoronaam iti dayag ken kinangayed. Isu pinagbalinmo a mangdominar iti ar-aramid dagita imam; isuamin inkabilmo iti baba dagiti sakana: babassit nga animal ken kapon a bakbaka, isuda amin, ken kasta met dagiti animal iti nawayang a tay-ak, dagiti tumatayab ti langit ken ti ikan ti baybay, aniaman a lumaslasat iti dandana dagiti baybay.” (Salmo 8:5-8; kitaem met ti Hebreo 2:5-9.) Naan-anay a natungpal daytoy a salmo idi 1914, idi naisaad ni Jesus kas Ari ti Pagarian ti Dios ken nangrugi ti panawen ti panungpalan. Gapuna, ti nasirmata ditoy ni Juan ket agaplikar sipud iti daydi a tawen.—Salmo 110:1-6; Aramid 2:34-36; Daniel 12:4.
Ti Pito a Gurruod
7. Kasano ti panagpukkaw ti napigsa nga anghel, ket ania ti ipasimudaag ti panagpukkawna?
7 Ti panangut-utob ni Juan iti daytoy napigsa nga anghel ket sininga ti anghel a mismo: “Ket nagpukkaw [ti anghel] buyogen ti natbag a timek a kas iti panagngernger ti maysa a leon. Ket idi nagpukkaw, ti pito a gurruod inyebkasda dagiti bukodda a timek.” (Apocalipsis 10:3) Naawis ti imatang ni Juan iti kasta a napigsa a pukkaw, a mangpasingked a ni Jesus a talaga “ti Leon a nagtaud iti tribu ni Juda.” (Apocalipsis 5:5) Ammo met ni Juan a no dadduma, uray ni Jehova naikuna met nga ‘agngernger.’ Ti panagngernger ni Jehova naimpadtuan nga ipakaammona ti pannakaummong manen ti naespirituan nga Israel ken ti iyaay ti makadadael nga “aldaw ni Jehova.” (Oseas 11:10; Joel 3:14, 16; Amos 1:2; 3:7, 8) Nabatad, no kasta, a ti arig leon a pukkaw daytoy napigsa nga anghel ipakpakaunana dagiti umarngi a naindaklan a pasamak para iti baybay ken daga. Inawaganna ti pito a gurruod tapno agsaoda.
8. Ania dagiti ‘timek ti pito a gurruod’?
8 Adda idin ti nangngeg ni Juan a gurruod manipud iti mismo a trono ni Jehova. (Apocalipsis 4:5) Idi tiempo ni David, maawagan no dadduma iti “timek ni Jehova” ti literal a gurruod. (Salmo 29:3) Idi sipipigsa nga inwaragawag ni Jehova ti panggepna a mangpadayag iti mismo a naganna idi tiempo ti ministerio ni Jesus ditoy daga, dayta ket kasla gurruod kadagiti adu. (Juan 12:28, 29) Gapuna, nainkalintegan a maikunatayo a ‘ti timek ti pito a gurruod’ ket ebkas a mismo dagiti panggep ni Jehova. Ti “pito” a gurruod ipasimudaagna ti kinakompleto ti nangngegan ni Juan.
9. Ania ti imbilin ti timek manipud langit?
9 Ngem imdengam! Adda sabali pay a timek. Adda bilinna a kasla karkarna ken Juan: “Ita idi nagsao ti pito a gurruod, agsuratak koman; ngem nangngegko ti maysa a timek manipud langit a kunana: ‘Selioam ti bambanag a sinao ti pito a gurruod, ket saanmo nga isurat ida.’” (Apocalipsis 10:4) Magagaran la ketdi ni Juan a makangngeg ken mangisurat kadagidiay a gumgumluong a mensahe, a kas met iti klase Juan ita a sigagagar a mangur-uray ken Jehova a mangibuksil kadagiti nadibinuan a panggepna tapno ipablaakda dagita. Maipalgak laeng dagita iti tiempo nga intuding ni Jehova.—Lucas 12:42; kitaem met ti Daniel 12:8, 9.
Pannakaileppas ti Sagrado a Palimed
10. Siasino ti nagsapataan ti napigsa nga anghel, ket ania ti insapatana?
10 Kabayatanna, ni Jehova adda sabali nga ipaannongna ken Juan. Kalpasan a naguni ti pito a gurruod, nagsao manen ti napigsa nga anghel: “Ket ti anghel a nakitak nga agtaktakder iti baybay ken iti daga intayagna ti makannawan nga imana sadi langit, ket iti Daydiay agbiag iti agnanayon ken awan inggana, a namarsua iti langit ken ti bambanag nga adda iti dayta ken iti daga ken ti bambanag nga adda iti dayta ken iti baybay ken ti bambanag nga adda iti dayta, insapatana: ‘Awanton a pulos ti pannakataktak.’” (Apocalipsis 10:5, 6) Siasino ti nagsapataan ti napigsa nga anghel? Ni naipadayag a Jesus saan a nagsapata iti bagina no di ket iti kangatuan nga Autoridad, ni Jehova, ti imortal a Namarsua iti langlangit ken daga. (Isaias 45:12, 18) Babaen iti daytoy a sapata, impasigurado ti anghel ken ni Juan a saanton nga agtaktak ti Dios.
11, 12. (a) Ania ti kayat a sawen ti “awanton a pulos ti pannakataktak”? (b) Ania ti naileppas?
11 Ti Griego a sao a naipatarus ditoy kas “pannakataktak” ket khroʹnos, a “panawen” ti literal a kaipapananna. Gapuna, impapan dagiti dadduma a ti imbaga ti anghel maipatarus koma nga: “Awanton ti panawen,” a kas man la agpatinggan ti literal a panawen. Ngem awan ti partikular a tuktukoyen ti sao a khroʹnos a naaramat ditoy. No kasta, saan a basta panawen ti kaipapananna, no di ket “maysa a panawen” wenno “periodo ti panawen.” Iti sabali a pannao, awanton ti periodo ti panawen (wenno, pakataktakan) ni Jehova. Ti Griego a berbo a naadaw iti khroʹnos ket nausar met iti Hebreo 10:37, a sadiay nga inadaw ni Pablo ti Habakuk 2:3, 4, idi insuratna, “daydiay umay . . . saan nga agtaktak.”
12 “Awanton a pulos ti pannakataktak”—anian a makaparagsak dagita a sasao iti lumaklakayen a klase Juan ita! Kasano nga awanen ti pannakataktak? Ibaga kadatayo ni Juan: “No di ket kadagiti aldaw ti panangpaguni ti maikapito nga anghel, inton dandaninan puyoten ti trumpetana, ti sagrado a palimed ti Dios mayannurot iti naimbag a damag nga indeklarana kadagiti bukodna nga adipen a mammadto pudno unay a maileppasen.” (Apocalipsis 10:7) Dimtengen ti tiempo tapno ibuksilan ni Jehova ti naragsak a tampok ti sagrado a palimedna, buyogen ti nadayag a panagballigina!
13. Ania ti sagrado a palimed ti Dios?
13 Ania dayta a sagrado a palimed? Maipapan dayta iti bin-i a damo a naikari idiay Eden, ket ni Jesu-Kristo ti kangrunaan a tuktukoyenna. (Genesis 3:15; 1 Timoteo 3:16) Adda met pakainaigan dayta iti kinasiasino ti babai a pagtaudan ti Bin-i. (Isaias 54:1; Galacia 4:26-28) Maysa pay, ramanenna dagiti segundario a kameng ti klase bin-i ken ti Pagarian a pagturayan ti Bin-i. (Lucas 8:10; Efeso 3:3-9; Colosas 1:26, 27; 2:2; Apocalipsis 1:5, 6) Ti naimbag a damag maipapan iti daytoy naisangsangayan a nailangitan a Pagarian masapul a maikaskasaba iti intero a daga bayat ti panawen ti panungpalan.—Mateo 24:14.
14. Apay a ti maikatlo nga ay-ay ket nainaig iti Pagarian ti Dios?
14 Sigurado a daytoy ti kasayaatan a damag. Kaskasdi, iti Apocalipsis 11:14, 15, ti maikatlo nga ay-ay ket nainaig iti Pagarian. Apay? Gapu ta ti pannakaipakaammo ti naimbag a damag maipapan iti pannakaileppas ti sagrado a palimed ti Dios—kayatna a sawen, agturturayen ti Mesianiko a Pagarian—ket dakes a damag kadagiti tattao a kaykayatda ti sistema ti bambanag ni Satanas. (Idiligmo ti 2 Corinto 2:16.) Kaipapananna a dandanin madadael ti sistema ti lubong a pagay-ayatda. Ti timek dagiti pito a gurruod, a naglaon kadagiti kasta a nakabutbuteng a pakdaar maipapan iti um-umay a bagyo, agbalinda a nabatbatad ken napigpigsa bayat nga umas-asideg ti dakkel nga aldaw ti panagibales ni Jehova.—Sofonias 1:14-18.
Ti Naukrad a Lukot
15. Ania ti imbaga ti timek manipud langit ken ti napigsa nga anghel nga aramiden ni Juan, ket ania ti epekto dayta ken ni Juan?
15 Bayat nga ur-urayen ni Juan ti pannakapuyot ti maikapito a trumpeta ken ti pannakaibanag ti sagrado a palimed ti Dios, adda sabali pay a naipaaramid kenkuana: “Ket ti timek a nangngegko manipud langit makisasao manen kaniak ket kunkunana: ‘Mapanka, alaem ti naukrad a lukot nga adda iti ima ti anghel nga agtaktakder iti baybay ken iti daga.’ Ket napanak iti anghel ket imbagak kenkuana nga itedna kaniak ti bassit a lukot. Ket kinunana kaniak: ‘Alaem ket kanem, ket pagbalinennanto a napait ta tianmo, ngem iti ngiwatmo nasam-itto a kas iti diro.’ Ket innalak ti bassit a lukot manipud iti ima ti anghel ket kinnanko, ket iti ngiwatko nasam-it dayta a kas iti diro; ngem idi nakankon, ti tianko nagbalin a napait. Ket kunada kaniak: ‘Masapul nga agipadtoka manen maipapan kadagiti ili ken kadagiti nasion ken kadagiti pagsasao ken iti adu nga ar-ari.’”—Apocalipsis 10:8-11.
16. (a) Kasano nga agkaarngi ti kapadasan da propeta Ezequiel ken ni Juan? (b) Para ken Juan, apay a nasam-it ti bassit a lukot, ngem apay a napait no marunawen daytoy?
16 Umarngi ti kapadasan ni Juan iti kapadasan ni propeta Ezequiel idi naidestiero iti daga ti Babilonia. Naibilin met kenkuana a kanenna ti maysa a lukot a nasam-it iti ngiwatna. Ngem idi addan idiay tianna, masapul nga ipadtona dagiti napait a bambanag para iti rebelioso a balay ti Israel. (Ezequiel 2:8–3:15) Ti naukrad a lukot nga inted ni naipadayag a Jesu-Kristo ken ni Juan ket mensahe met laeng ti Dios. Masapul nga ikasaba ni Juan ti maipapan “kadagiti ili ken kadagiti nasion ken kadagiti pagsasao ken iti adu nga ar-ari.” Para kenkuana, nasam-it daytoy a lukot gapu ta naggapu iti Dios. (Idiligmo ti Salmo 119:103; Jeremias 15:15, 16.) Ngem natakuatanna a napait no marunaw daytoy agsipud ta—kas idi ken Ezequiel—ipakpakaunana dagiti di makaay-ayo a bambanag para kadagiti rebelioso a tattao.—Salmo 145:20.
17. (a) Siasino dagiti nangibaga ken Juan nga agipadto “manen,” ket ania ti kaipapanan daytoy? (b) Kaano a matungpal ti makapikapik a buya a nakita ni Juan?
17 Awan duadua a ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo ti nangibaga ken ni Juan nga agipadto manen. Nupay naidestiero idiay isla ti Patmos, nagipadto idin ni Juan maipapan kadagiti ili, nasion, pagsasao, ken ar-ari babaen ti impormasion a nailanad idin iti libro nga Apocalipsis. Ti sao a “manen” kaipapananna a masapul nga isurat ken ipablaakna dagiti dadduma pay nga impormasion a nailanad iti libro nga Apocalipsis. Ngem laglagipenyo nga aktual a makipaspaset ni Juan iti daytoy naimpadtuan a sirmata. Kinapudnona, ti insuratna ket padto a matungpal kalpasan ti 1914, no ti napigsa nga anghel isaadnan dagiti sakana iti daga ken iti baybay. No kasta, ania ti kaipapanan daytoy makapikapik a buya iti klase Juan ita?
Ti Bassit a Lukot Ita
18. Idi rugrugi ti aldaw ti Apo, ania a panaginteres iti libro nga Apocalipsis ti impakita ti klase Juan?
18 Ti nakita ni Juan iladawanna unay ti kapadasan ti klase Juan idi karrugi ti aldaw ti Apo. Saan pay a naan-anay idi ti pannakatarusda kadagiti panggep ni Jehova, agraman ti kayulogan dagiti pito a gurruod. Nupay kasta, interesadoda unay iti Apocalipsis, ket ni Charles Taze Russell kinomentuanna ti adu a paset dayta bayat ti panagbiagna. Kalpasan ti ipapatayna idi 1916, adu kadagiti insuratna ti naurnong ken naipablaak iti libro a napauluan iti The Finished Mystery. Ngem idi agangay, saan nga umdas daytoy a libro a mangilawlawag iti Apocalipsis. Dagiti natda kadagiti kakabsat ni Kristo intultuloyda pay ti naguray, agingga a nangrugi a matungpal dagiti sirmata, maipaay iti umiso a pannakatarus iti dayta a naipaltiing a rekord.
19. (a) Kasano nga inusar ni Jehova a Dios ti klase Juan uray pay sakbay a naan-anay a naipablaak ti timek dagiti pito a gurruod? (b) Kaano a naited iti klase Juan ti naukrad a bassit a lukot, ket ania ti kaipapanan dayta kadakuada?
19 Nupay kasta, kas ken Juan, inusar ida ni Jehova uray pay sakbay a naan-anay a naipablaak ti timek dagiti pito a gurruod. Nangaskasabada a sipipinget iti 40 a tawen sakbay ti 1914, ket inkagumaanda ti nagtalinaed nga aktibo bayat ti umuna a sangalubongan a gubat. Idi simmangpet ti apo, napaneknekan nga isuda dagidiay mangipapaay iti taraon iti umiso a tiempo kadagiti katulong ti apo. (Mateo 24:45-47) Gapuna, idi 1919 isuda dagidiay naikkan iti naukrad a bassit a lukot—ti silulukat a mensahe tapno kasabaanda ti sangatauan. Kas ken Ezequiel, adda mensaheda para iti di matalek nga organisasion—ti Kakristianuan—nga agkunkuna nga agserserbida iti Dios, ngem iti kinapudnona, saan. Kas ken Juan, masapul a mangasabada pay maipapan “kadagiti ili ken kadagiti nasion ken kadagiti pagsasao ken iti adu nga ar-ari.”
20. Ania ti iladladawan ti pannangan ni Juan iti lukot?
20 Ti pannangan ni Juan iti lukot iladladawanna ti panangawat dagiti kakabsat ni Jesus iti daytoy nga annongen. Nagbalin a paset ti kinataoda daytoy nga uray la mainanaigda itan iti daytoy a benneg ti naipaltiing a Sao ti Dios, a mangal-alada iti sustansia manipud iti dayta. Ngem ti ikasabada ket naglaon kadagiti ebkas ti panangukom ni Jehova a di makaay-ayo iti kaaduan iti sangatauan. Kinapudnona, ramanen daytoy dagiti saplit a naipadto iti Apocalipsis kapitulo 8. Ngem para kadagiti napasnek a Kristiano, nasam-it ti pannakaammoda kadagitoy a panangukom ken ti pannakabigbigda nga us-usaren manen ida ni Jehova a mangiwaragawag kadagita.—Salmo 19:9, 10.
21. (a) Kasano a ti mensahe iti bassit a lukot ket nagbalin met a nasam-it para iti dakkel a bunggoy? (b) Para kadagiti kabusor, apay a dakes a damag ti naimbag a damag?
21 Idi agangay, ti mensahe iti daytoy a lukot nagbalin met a nasam-it iti “dakkel a bunggoy . . . manipud kadagiti amin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti ili ken kadagiti pagsasao” a nasarakan nga agsensennaay gapu kadagiti makitkitada a nakarimrimon a bambanag a maar-aramid iti Kakristianuan. (Apocalipsis 7:9; Ezequiel 9:4) Sireregta met nga iwarwaragawag dagitoy ti naimbag a damag, nga us-usarenda dagiti nasam-it, makaay-ayo a sasao a mangdeskribir iti nakaskasdaaw a probision ni Jehova para kadagiti marakarnero a Kristiano. (Salmo 37:11, 29; Colosas 4:6) Ngem dakes a damag daytoy kadagiti kabusor. Apay? Gapu ta kaipapanan daytoy a masapul a madadael ti sistema a pagtaltalkanda—ken mabalin a nangyeg pay ketdi kadakuada iti apagbiit a pannakapnek. Para kadakuada, ti naimbag a damag ket maysa a didigra.—Filipos 1:27, 28; idiligmo ti Deuteronomio 28:15; 2 Corinto 2:15, 16.
[Dagiti ladawan iti panid 160]
Ti klase Juan ken dagiti kakaduada iwaragawagda ti mensahe a nasam-it ken napait iti intero a sangatauan