Dagiti Adalen iti Naipaltiing a Kasuratan ken Pakasaritaanda
Ti Naipaltiing a Kasuratan Yegnat’ Agnanayon a Pagimbagan
1. Ania a nadayag a sirmatat’ naluktan kadagiti matatayo gaput’ panangrepasotayo iti “amin a Kasuratan”?
TI PANANGREPASOTAYO iti “amin a Kasuratan [nga] impaltiing ti Dios” linuktanna kadagiti matatayo ti nadayag a sirmatat’ kinasoberanon Jehova ken ti panggep ti Pagarianna. Napaliiwtayo a ti Biblia ket maymaysa a Libro nga addaan maymaysa a nabileg a tema—ti pannakaalangon ti kinasoberanon Jehova ken ti ultimo a kaitungpalan ti panggepna iti daga baeten ti Pagarianna iti sidong ni Kristo, ti Naikari a Bin-i. Manipud kadagiti panglukat a panid ti Biblia, napatanor daytoy a maymaysa a tema ken nailawlawag kadagiti amin a simmaruno a surat, agingga, a kadagiti pangrikep a kapitulona, naibatad ti grande a panggep ti Dios baeten ti Pagarianna. Anian a karkarna a libro ti Biblia! Nangrugi iti nakaam-amak a pannakaparsua dagiti material a langit ken ti daga agraman dagiti nabiag a parsuana, itden ti Biblia dayta maymaysa a naipaltiing ken autentiko a salaysay ti pannakilangen ti Dios iti tao inggat’ tiempotayo ket idanonnatay iti naan-anay a kaitungpalan ti nadayag a pinarsua ni Jehova a “baro a langit ken baro a daga.” (Apoc. 21:1) Buyogen ti naan-anay a kaitungpalan daytoy grande a panggep baeten ti Pagarian ti Bin-i, makitatay ni Jehova a Dios kas naasi nga Ama ti naragsak a nagkaykaysa a natauan a pamilia, a makitimpuyog kadagiti nailangitan a buyot a mangidayaw ken mangsantipikar iti nasantuan a naganna.
2, 3. Kasano a timmanor ti tema a nakainaigan ti Bin-i iti intero a Kasuratan?
2 Anian a nakaskasdaaw a napatanor daytoy tema a nainaig ti Bin-i iti intero a Kasuratan! Idi inyebkasna ti immuna a naipaltiing a padto, inted ti Dios ti kari a ‘ti bin-i ti babai’ rumkennanto ti ulo ti uleg. (Gen. 3:15) Nasurok 2,000 a tawen ti limmabas, ket kinuna ti Dios ken matalek nga Abraham: “Babaen iti bin-im amin a nasion ti daga sigurado a mabendisionandanto.” Nasurok 800 a tawen kalpasanna, kasta met la a kari ti inted ni Jehova iti maysa a kaputotan ni Abraham, ni nasungdo nga Ari David, nga impakitana a ti Bin-i naarianto. Bayat a naglabas ti tiempo, siraragsak a nakitimpuyog dagiti propetan Jehova a nangipadto kadagiti dayag ti turay ti Pagarian. (Gen. 22:18; 2 Sam. 7:12, 16; Isa. 9:6, 7; Dan. 2:44; 7:13, 14) Idi kuan nagparangen a mismo ti Bin-i, nasurok 4,000 a tawen kalpasan ti damo a kari idiay Eden. Daytoy, a ‘bin-i [met] ni Abraham,’ isun Jesu-Kristo, “Anak ti Kangatuan,” ket inted ni Jehova kenkuana “ti trono ni David nga amana.”—Gal. 3:16; Luc. 1:31-33.
3 Nupay daytoy a Bin-i, ti Ari a pinulotan ti Dios, nasugat ken patay babaen ti naindagaan a bin-i ti Uleg, isu pinagungar ti Dios kadagiti natay ket intan-okna iti makanawan nga imana, a sadiay inurayna ti maitutop a tiempot’ Dios tapno ‘rumkenna ti ulo ni Satanas.’ (Gen. 3:15; Heb. 10:13; Roma 16:20) Kalpasanna ti Apocalipsis yegnan ti nadayag a tampok ti intero a sirmata. Ni Kristo innalanan ti pannakabalin ti Pagarian ket intappuakna ditoy daga “ti orihinal nga uleg, daydiay naawagan Diablo ken Satanas,” manipud langit. Iti apagbiit, yeg ti Diablo ti rigat ditoy daga ket gubatenna ‘dagidiay natda ti bin-i ti babai a kukua ti Dios.’ Ngem ni Kristo, bilang “Ari dagiti ar-ari,” saplitenna dagiti nasion. Ni Satanas, nga orihinal nga Uleg, maigarangugong iti mangliwengliweng santo madadaelen nga agnanayon. Kabayatanna, babaen iti Baro a Jerusalem, a nobia ti Kordero, maipakat iti sangatauan dagiti pagimbagan ti sakripisio ni Kristo tapno mabendisionan amin a pamilia ditoy daga. Iti kasta, ti nadaeg a tema ti naipaltiing a Kasuratan naipabuya kadatayo buyogen ti amin a nakaay-ayat a dayagna!—Apoc. 11:15; 12:1-12, 17; 19:11-16; 20:1-3, 7-10; 21:1-5, 9; 22:3-5.
GUNGGONA MANIPUD NAIPALTIING A REKORD
4. Kasanotay a magun-odan ti kadaklan a pagimbagan manipud iti Nasantuan a Kasuratan, ken apay?
4 Kasanotay a magun-odan ti kadaklan a gunggona manipud Nasantuan a Kasuratan? Magunggonaantayo no palubosantay ti Biblia a sumamay iti biagtayo. No inaldawtay nga adalen ken ipakat ti naipaltiing a Kasuratan, magun-odantay ti pannangidalan ti Dios. “Ti sao ti Dios sibibiag ket adda puersana,” ket agbanag a karkarna a puersa ti kinalinteg kadagiti panagbiagtayo. (Heb. 4:12) No naynaytay nga adalen ken suroten ti panangiturong ti Saot’ Dios, mabalinantayto nga “ikawes ti baro a personalidad a naparsua mayalubog iti pagayatan ti Dios buyogen ti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.” Mapabarotayto sigun iti puersa nga agandar kadagiti isiptayo, ket agbalbaliwtayto no pabaruentay ti isiptayo, tapno mapaneknekantayo “ti naimbag ken makaay-ayo ken naan-anay a pagayatan ti Dios.”—Efe. 4:23, 24; Roma 12:2.
5. Aniat’ maadaltayo iti panangmatmat ken ehemplo ni Moises?
5 Adut’ masursurotayo no paliiwentay no kasano a nagunggonaan dagiti dadduma a matalek nga adipen ti Dios idi inadalda ti Saot’ Dios ket inut-utobda dayta. Kas ehemplo, adda ni Moises, ‘ti kaemmaan kadagiti amin a tao,’ a naynay a nagpaisuro ken sidadaan a nagadal. (Num. 12:3) Adda koma a kanayon kadatayo ti nainkararagan a panangapresiarna iti kinasoberanon Jehova. Ni Moises ti nagkuna: “O Jehova, sika ti nagbalin a pudno a pagtaenganmi kadagiti amin a kaputotan. Sakbay pay a naipasngay dagiti bantay, wenno inrugim a pinaltuad a kas agpasikal ti daga ken ti nabunga a daga, uray iti tiempo a di nakedngan agingga iti tiempo a di nakedngan sika ti Dios.” Am-ammo unay ni Moises ti kinasirib ti Dios, ta isut’ inusar ni Jehova a nangisurat kadagiti umuna a librot’ Biblia. No kasta, natarusanna ti kinapateg ti inaldaw a panangdawat ken Jehova ti sirib. Gapuna, inkararagna iti Dios: “Isuronakami a mangbilang kadagiti aldawmi tapno magun-odmi koma ti puso a masirib.” Yantangay “dagiti aldaw ti tawtawenmi” ket mammanoda, 70 la a tawen, wenno 80 no gapu iti “naisangayan a bileg,” masiribtayo no inaldawtay nga agbussog iti Saona, ta no kasta “ti parabur ni Jehova a Dios” “addanto kadatayo,” a kas met kaaddana idi ken Moises a matalek nga adipen.—Sal. 90:1, 2, 10, 12, 17.
6. Kasano a, kas ken Josue, pagballigientayo ti danatayo?
6 Anian a nagpateg nga inaldawtay a mennamennaen ti Saot’ Dios! Imbatad ni Jehova daytoy ken Josue, a suno ni Moises, a kunana kenkuana: “Isuna laeng a bumilegka ken pumigsaka unay tapno tungpalem nga aramiden kas mayalubog iti isuamin a linteg a ni Moises nga adipenko imbilinna kenka. Saanmo a pagpanawan uray iti makanawan uray iti makatigid, tapno agtignaykanto a nainsiriban iti sadinoman a papanam. Daytoy a libro ti linteg dinto umadayo ita ngiwatmo, no di ket siaarasaas a basaemto iti aldaw ken rabii, tapno tungpalem nga aramiden ti kas mayalubog iti isuamin nga adda a naisurat kenkuana; ta iti kasta pagballigiemto ti dalanmo ket iti kasta agtignaykanto a nainsiriban.” Ti kadi naynay a panangbasa ni Josue iti Linteg ni Jehova ti ‘namagballigi iti dalanna’? Ti panangbendision ni Jehova iti nabileg a panangdangadangna iti Canaan isut’ sumungbat.—Jos. 1:7, 8; 12:7-24.
7. Kasano nga inyebkas ni David ti panangapresiarna iti sirib a naggaput’ Dios, ket kasano met la a nayebkas dayta nga apresasion idiay Salmo 119?
7 Amirisenyo, met, ni dungdunguen a David, a napalalo met ti panangipategna iti sirib a naggapu ken Jehova. Anian a naimpusuan ti panangipategna iti “linteg,” “pammalagip,” “al-alagaden,” “bilin,” ken “pangngeddeng” ni Jehova! Kas inyebkas ni David: “Ad-addada a matarigagayan ngem ti balitok, wen, ngem ti adu a nagugoran a balitok; ket nasamsam-itda ngem diro ken ti tedted ti kalaba.” (Sal. 19:7-10) Daytoy natan-ok a tema isut’ ninayonan ken inulit ti sabali pay a salmista a buyogen ti makagutugot kararua a kinaimnas iti intero a maika-119 a Salmo 119. Bayat nga inaldawtay nga adalen ti Saot’ Dios ket alagadentay ti masirib a balakadna, sapay koma ta makunatay ken Jehova: “Ti saom pagsilawan kadagiti sakak, ket silaw iti danak. Dagiti pammalagipmo nakaskasdaawda. Gapuna toy kararuak salimetmetanna ida.”—Sal. 119:105, 129.
8. Aniada a saon Salomon ti intay met koma ikutan?
8 Idi matalek pay laeng, ni Salomon nga anak ni David nagbiag met a maitunos iti Saot’ Dios, ket kadagiti met saona, masarakantay dagiti ebkas ti panangapresiar a nasayaat met a tuladentayo. No inaldawtay a basaen ken yaplikar ti Biblia, matarusantayto a naan-anay ti nauneg a kababagas dagiti saon Salomon: “Naragsak ti tao a nakasarak iti sirib, ken ti tao a makaala iti pannakaawat. Ti kaatiddog dagiti aldaw adda iti imana a kanawan; iti imana a katigid adda dagiti kinabaknang ken dayag. Dagiti dalanna dalan ida a nakaay-ayo, ket amin a danana natalna. Isu ti kayo ti biag kadagiti kumpet kenkuana, ket dagiti mangsalimemet kenkuana maawaganda a naragsak.” (Prov. 3:13, 16-18) Ti inaldaw a panangadal ken panagtulnog iti Saot’ Dios agturong iti kadaklan a ragsak itan, agraman ti panangnamnama iti “kaatiddog dagiti aldaw”—agnanayon a biag idiay baro a lubong ni Jehova.
9. Ania a pammaregtat’ magun-odtayo iti ehemplo ni Jeremias?
9 Ditay met liplipatan a dagup dagiti nangipateg ken nangipangag iti naipaltiing a Kasuratan isu dagiti matalek a propeta ti Dios. Ni Jeremias, kas ehemplo, narikut unay idi ti annongna. (Jer. 6:28) Kas kinunana: “Ti sao ni Jehova naaramid a pangbabain kaniak ken panguy-uyaw nga agmalmalem.” Ngem napakired unay gaput’ panangad-adalna ti Saot’ Dios, ket kinapudnona, nausar a mismo tapno isuratna ti uppat a libro ti naipaltiing a Kasuratan—ti Umuna ken Maikadua nga Ar-ari, Jeremias, ken Un-unnoy. Ania, ngarud, ti napasamak idi nalapunos ni Jeremias iti pannakaupay ket impapanna a sumardengen a mangikasaba “ti sao ni Jehova”? Bay-anyo a sumungbat ni Jeremias: “Adda ngarud iti pusok ti kas sumsumged nga apuy a narikpan kadagiti tulangko; ket mautoyanak nga agitured, ket saanak a makaibtur.” Napilitan met la a nangiwaragawag kadagiti sao ni Jehova, ket idi kastat’ inaramidna, nasarakanna a ni Jehova adda kenkuana “kas daydiay maingel a nakabutbuteng.” No agadaltayo ket itultuloytayo nga adalen ti Saot’ Dios, tapno agbalin a pasettay dayta a kas ken Jeremias, ngarud ti di maparmek a puersa ni Jehova addanto met kadatayo, ket maparmektayto amin a tuben tapno maitultuloytayo a saritaen ti nadayag a panggep ti Pagarianna.—Jer. 20:8, 9, 11.
10. Aniat’ paset dagiti Kasuratan no iti kabibiag ni Jesus, ket aniat’ inkararagna para kadagiti disipulona?
10 Komusta met ngay dayta kadaklan nga ehemplotayo, “ti Kangrunaan a Pamuspusan ken Mangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus”? Kabisadona kadi ti naipaltiing a Kasuratan a kas kadagidi propeta ken dadduma a matalek a tattao kasakbayanna? Sigurado a kasta, kas ibatad dagiti adu nga inadawna ken ti wagas ti kabibiagna a maitunos kadagiti Kasuratan. Sipapanunot iti Saot’ Dios idi indatagna ti bagina tapno aramidenna ti pagayatan ti Amana ditoy daga: “Adtoy umayak, iti lukot ti libro adda a naisurat ti maipanggep kaniak. Ti panangaramid iti pagayatam, O Diosko, pagragsakak, ket ti lintegmo adda kadagiti makin-uneg a pasetko.” (Heb. 12:2; Sal. 40:7, 8; Heb. 10:5-7) No kasta, ti Saot’ Dios dakkel ti pasetna iti panangsantipikar ni Jehova ken Jesus, wenno ti panangilasinna kenkuana para iti serbisiona. Inkararag ni Jesus a kasta met koma ti pannakasantipikar dagiti pasurotna: “Santipikarem ida babaen iti kinapudno; ti saom isu ti kinapudno. Kas imbaonnak ditoy lubong, imbaonko met ida ditoy lubong. Ket gapu kadakuada santipikarem ti bagik, tapno masantipikarda met babaen ti kinapudno.”—Juan 17:17-19.
11. (a) Aniat’ inyunay-unay ni Pedro kadagiti napulotan a Kristiano no maipapan iti Saot’ Dios? (b) Apay a napateg met iti dakkel nga umariwekwek ti panangadalda iti Biblia?
11 Gapu ta nasantipikardan “babaen ti kinapudno,” dagiti nayanak iti espiritu ken napulotan a sumursurot iti addang ni Jesus masapul nga ‘agtalinaedda iti saona’ tapno isuda a talaga dagiti disipulona. (Juan 8:31) Gapuna, ni Pedro, idi sinuratanna “dagidiay immawat iti pammati,” inyunay-unayna ti naynay a panagadal ken panangasikasoda iti Saot’ Dios: “Gapuna sisasaganaakto nga agnanayon a mangipalagip kadakayo kadagitoy a banag, uray no ammoyo ida ken addakay a sititibker iti kinapudno nga ikutanyo ita.” (2 Ped. 1:1, 12) Dagiti naynay a pammalagip, a kas masarakan iti inaldaw a panangbasa ken panangadal iti Saot’ Dios, nasken met kadagiti amin a mangnamnama nga agpaset iti “dakkel nga umariwekwek” a nasirmata ni Juan kalpasan a dineskribirna ti 144,000 a naselioan kadagiti tribo ti naespirituan nga Israel. Ta no dida ituloy nga inumen ti kinapudno a danum ti biag, kasanonto ket nga agtultuloy a sisasaririt ti dakkel nga umariwekwek nga “agpukpukkawda iti dakkel a timek, a kunkunada: ‘Ti pannakaisalakan nagtaud iti Diostayo, nga agtugtugaw iti trono, ken iti Kordero’”?—Apoc. 7:9, 10; 22:17.
12. Apay a naynaytay koma a mennamennaen ti Saot’ Dios?
12 Ditay maliklikan dayta! Tapno magun-odantay ti kadaklan a pagimbagan manipud naipaltiing a Kasuratan, tapno maisalakantayo inggat’ biag nga agnanayon, adalentayo dagita a Kasuratan ket ipakattay ida iti inaldaw a panagbiagtayo. Naynaytay koma a mennamennaen ti Saot’ Dios, buyogen ti sikakararag a panangmatmat ti salmista: “Lagipekto dagiti aramid ni Jah; ta lagipekto dagiti nakaskasdaaw a gapuanam idi ugma. Sigurado a mennamennaekto amin nga aramidmo.” (Sal. 77:11, 12) No mennamennaentay ti ‘nakaskasdaaw a gapuanan ken aramid’ ni Jehova gutugotennatayto met dayta nga agbalin nga aktibo kadagiti nasayaat nga aramid, a sikikitatayo iti biag nga agnanayon. Ti panggep daytoy a libro nga, “Amin a Kasuratan Impaltiing ti Dios ket Naimbag,” isut’ panangparegtana kadagiti isuamin nga agayat ti kinalinteg nga iramanda dagiti agnanayon ken makapnek a pagimbagan a rumsua manipud naynay a panangadal ken panangyaplikar iti Saot’ Dios.
“DAGITI TIEMPO A NAPEGGAD”
13. Ania “dagiti tiempo a napeggad” a pagbibiagantayo?
13 Daytoy moderno a panawen isut’ kapepeggadan a tiempo iti historia ti tao. Nakaam-amak dagiti mabalin a mapasamak. Wen, mabalin a kunaen nga agngangabit ti mismo a biag ti natauan a rasa. Maikanatad unay, ngarud, dagiti saon apostol Pablo: “Ngem ammuem daytoy, a kadagiti maudi nga aldaw umaydanto dagiti tiempo a napeggad a narigat a pakilangenan. Ta dagiti tao agayatdanto kadagiti bagida, managayatda iti kuarta, managpasindayaw, napalangguad, managtabbaaw, nasukir kadagiti dadakkelda, awan panagyamanda, dida nasungdo, awananda iti ayat a nakayanakan, narigatda a katultulag, mamarpardayada, awananda ti panagteppel, nauyongda, gumurgurada kadagiti naimbag, mangliliput, nasubeg, natangsit, managayat kadagiti ragragsak a nangnangruna ngem iti panagayatda iti Dios, nga adda langa ti nadiosan a debosion kadakuada ngem libakenda ti pannakabalin daytoy; ket kadagitoy umadayoka.”—2 Tim. 3:1-5.
14. Gapu ta kastoy ti tiempon, ania a balakad ni Pablo ti ipangagtay koma?
14 Apay nga adayuanyo dagita? Ngamin ti nadangkes nga aramidda dandanin maduprak! Imbes ketdi, makikaduatay kadagidiay nasingpet panagpuspusoda, ket surotentayo ti makapakaradkad a sursuro ti naipaltiing a Kasuratan, ket pagbalinentay dagitoy a Kasuratan kas mismo a pundasion ti inaldaw a kabibiagtayo. Ipangagtay ti kinuna ni Pablo ken agtutubo a Timoteo: “Ngem, sika, agtalinaedka kadagiti banag a sinursurom ken nakaallukoyam a patien.” (2 Tim. 3:14) Wen, “agtalinaedka” kadagita, kunan Pablo. No aramidentay dayta, masapul a sipapakumbabatay a palubosan ti Kasuratan a mangisuro kadatayo, mangbabalaw kadatayo, mangtinggar kadatayo, ken mangdisiplina kadatayo iti kinalinteg. Ammo ni Jehova ti kasapulantayo, ta ti panunotna nangatngato nga amang ngem dagiti panunottayo. Babaen iti naipaltiing a Kasuratanna, ibagana no aniat’ naimbag kadatayo tapno naan-anaytay a makabael ket makabalantayo iti naimbag nga aramid a panangikasaba iti nagan ken Pagarianna. Inted ni Pablo daytoy karkarna a balakad idi dineskribirna “dagiti tiempo a napeggad” nga umapay bayat “dagiti maudi nga aldaw”: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ket naimbag a pakasursuruan, pakababalawan, pakatinggaran, pakadisiplinaan iti kinalinteg, tapno ti tao ti Dios naan-anay koma a makabael, nakabalan a nalaing iti tunggal aramid a nasayaat.” Sapay koma ta malasattayto amin dagitoy tiempo a napeggad babaen ti panangipangag itoy naipaltiing a balakad!—2 Tim. 3:16, 17; Isa. 55:8-11.
15. (a) Aniat’ imbunga ti kinasukir? (b) Ania a nadayag nga oportunidad ti linuktan ti kinatulnog ni Kristo?
15 Ti panagtulnog iti naipaltiing a Kasuratan isu komat’ kalattayo. Gaput’ isusukir iti sao ken bilin ni Jehova a natnag ti immuna a tao iti basol ken ipapatay, “ket iti kasta ni patay nagsaknap kadagiti amin a tao.” Gapuna napukaw ti tao daydi oportunidad a kukuana koma idiay Paraiso ti Eden a “mangala met iti bunga ti kayo ti biag ken mangan ken agbiag agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Roma 5:12; Gen. 2:17; 3:6, 22-24) Ngem gapu iti kinatulnog ni Kristo ken naibasar iti daton daytoy a “Kordero ti Dios” a pagayusento ni Jehova “ti karayan ti danum ti biag, a sumilsilap a kas kristal,” a pagimbagan amin dagiti tao nga agdedikar a situtulnog Kenkuana. Kas nasirmata ni apostol Juan: “Ket ditoy a bangir ti karayan ken idiay a bangir addada dagiti kayo ti biag nga agpataudda ti sangapulo ket dua a pagapitan a bunga, nga agbungada iti binulan. Ket dagiti bulong dagiti kayo agpaayda iti pannakaagas dagiti nasion.”—Juan 1:29; Apoc. 22:1, 2; Roma 5:18, 19.
16. Aniat’ agnanayon a pagimbagan ti naipaltiing a Kasuratan?
16 Nalukatan manen iti sangatauan ti dalan nga agturong iti biag nga agnanayon. Naragsak, ngarud, dagidiay mangipangag iti naipaltiing a kasuratan: “Piliem ti biag tapno agtultuloyka nga agbiag, sika ken ti putotmo, babaen ti panagayat ken Jehova a Diosmo, babaen ti panangipangag iti timekna ken babaen ti idedekket kenkuana; ta isu ti biagmo ken ti kaatiddog dagiti aldawmo.” (Deut. 30:19, 20) Bendito ken Jehova, ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo, a nangipaay itoy grande a probision ti biag baeten ti daton ti Anakna ken babaen ti agnanayon a Pagarianna. Anian a nagdakkel ti rag-o ken yamantayo ta mabalintay a basa-basaen, adal-adalen, ken mennamennaen dagitoy napateg a kinapudno, ta talaga nga “amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ket naimbag,” nga iturongnatay iti biag nga agnanayon uray sadi langit wenno iti paraiso a daga. (Juan 17:3; Efe. 1:9-11) Iti kasta isuamin a banag agbalinto a ‘nasantuan ken Jehova.’—Zac. 14:20; Apoc. 4:8.