Makapagballigi Dagiti Agsolsolo ti Nagannakna a Pamilia!

1-3. Aniat’ nangituggod iti panagadu dagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia, ket kasano a maapektaran dagidiay nairaman?

NAAWAGAN dagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia kas “ti kapartakan panagsaknapna nga estilo ti pamilia” idiay Estados Unidos. Kasta met ti kasasaad iti adu a dadduma a daga. Dakkel ti epekto kadagiti riniwriw a nagannak ken annak ti nairekord a kangatuan a bilang ti diborsio, panangpanaw iti asawa, panagsina, ken dagiti bastardo nga ubbing.

² “Maysaak a 28 ti tawenna a biuda nga addaan dua nga annak,” insurat ti maysa nga agsolsolo nga ina. “Maladingitanak unay ta diak kayat a padakkelen dagiti annakko nga awan amada. Kasla awan pay ketdi ti maseknan kaniak. Masansan a makitadak dagiti annakko nga agsangsangit ket maap-apektaranda.” Malaksid iti pannakidangadang iti rikna a kas iti pungtot, panangpabasol iti bagi, ken kinaliday, maipasango ti kaaduan nga agsolsolo a nagannak iti karit ti panangged iti ruar ti pagtaengan ken panangtungpal kadagiti rebbengen iti balay. Kinuna ti maysa: “Ti panagbalin nga agsolsolo a naganak arignat’ panagbalin a juggler. Kalpasan ti innem a bulan a panagsanay, kabaelamon nga ipallapallatok sa sippasippawen ti uppat a bola nga aggigiddan. Ngem apaman a kabaelamon, adda mangipuruak iti maysa pay a bola kenka!”

³ Masansan nga adda bukod a parparikut dagiti agtutubo kadagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia. Mabalin a nasken a sarangtenda ti saem ti di mapakpakadaan nga ipapanaw wenno ipapatay ti ama wenno inada. Kadagiti adu nga agtutubo, kasla nakaro ti epekto ti kaawan ti maysa kadagiti nagannak.

4. Kasanotay nga ammo a maseknan ni Jehova kadagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia?

⁴ Idi tiempo ti Biblia, adda dagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia. Iti Kasuratan, maulit-ulit a nadakamat ti “ubing a lalaki nga ulila iti ama” ken ti “balo a babai.” (Exodo 22:22; Deuteronomio 24:19-21; Job 31:16-22) Saan nga inyaleng-aleng ni Jehova a Dios ti nakaay-ay-ay a kasasaadda. Inawagan ti salmista ti Dios kas “ama dagiti ubbing a lallaki nga ulila iti ama ken ukom dagiti balo.” (Salmo 68:5) Awan duadua a maseknan met ita ni Jehova kadagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia! Kinapudnona, mangipaay ti Saona kadagiti prinsipio a makatulong kadakuada nga agballigi.

PANNAKAIRUAM ITI INALDAW NGA ARAMID ITI BALAY

5. Ania ti umuna a parikut a nasken a sanguen dagiti agsolsolo a nagannak?

⁵ Usigenyo ti panangimanehar iti pagtaengan. “Adu dagiti gundaway a kayatmo nga adda koma lalaki iti balay,” kuna ti maysa a diborsiada, “kas no adda diperensia ti makina ti kotsem ket dimo ammo no ania.” Mabalin a mariribukan met dagiti lallaki a nabiit pay a nakidiborsio wenno nabiudo iti kaadu ti trabaho iti balay a masapul a sanguenda ita. Kadagiti annak, ad-adda a mariro ken saan a natalged ti riknada no saan a naurnos dagiti bambanag iti pagtaengan.

6, 7. (a) Ania a nasayaat nga ulidan ti impakita ti “natalunggadingan nga asawa a babai” iti Proverbio? (b) Kasano a makatulong kadagiti agsolsolo ti nagannakna a pagtaengan ti panaggaget kadagiti pagrebbengan iti pagtaengan?

⁶ Aniat’ makatulong? Imutektekanyo ti ulidan nga impakita ti “natalunggadingan nga asawa a babai” a nailadawan iti Proverbio 31:10-31. Nakaad-adu ti trabahona​—aggatang, aglako, agdait, agluto, aggatang iti daga a tatalonen, agtalon, ken mangpataray iti negosio. Ania ti sekretona? Nagaget, nga agtrabaho agingga iti rabii sa bumangon a nasapa tapno irugina ti trabahona. Ken organisado unay, nga italekna kadagiti dadduma ti sumagmamano a trabaho ket isu a mismo ti mangsango kadagiti dadduma. Di pakasdaawan a napadayawan!

⁷ No maysaka nga agsolsolo a naganak, ipasnekmo a tungpalen dagiti pagrebbengam iti pagtaengan. Mapnekka koma iti kasta a panagtrabaho, ta dakkel ti maaramidan daytoy iti kinaragsak dagiti annakmo. Nupay kasta, nasken ti umno a panagplano ken panangorganisar. Kuna ti Biblia: “Dagiti plano ti nagaget agduyosda laeng iti panagrang-ay.” (Proverbio 21:5) Inamin ti maysa nga agsolsolo nga ama: “Sako la mapanunot ti taraon no mabisinakon.” Ngem nasussustansia ken naim-imas ti naisagana a taraon ngem ti natartaranta ti pannakalutona. Mabalin a kasapulam met ti agsursuro kadagiti baro a paglaingan. Babaen ti panagkonsulta kadagiti adut’ ammona a gagayyem, libro a mangiwardas no kasano nga aramiden dagiti bambanag, ken dagiti mannakitulong a propesional, nabalinan ti dadduma nga agsolsolo nga inna ti agpinta, agtubero, ken dagiti simple a matarimaan iti kotse.

8. Kasano a makatulong iti pagtaengan ti annak dagiti agsolsolo a nagannak?

⁸ Nainkalintegan aya ti agpatulong kadagiti annak? Kinuna ti maysa nga agsolsolo nga ina: “Kayatmo a malitupan ti kaawan ti maysa kadagiti nagannak, isut’ gapuna a saanmo a padagsenan dagiti ubbing.” Mabalin a nakaaawat dayta ngem nalabit saan a kanayon nga agpaay a pagimbagan ti ubing. Idi tiempo ti Biblia, naikkan dagiti managbuteng-Dios nga agtutubo kadagiti maitutop nga annongen. (Genesis 37:2; Kanta ni Solomon 1:6) Isu a nupay annadam a di mapadagsenan unay dagiti annakmo, nainsiriban nga ikkam ida iti trabaho kas iti panaginnaw ken panagdalus iti kuartoda. Apay a diyo pagbibinnuligan ti dadduma a trabaho? Mabalin a makaparagsak unay daytoy.

TI KARIT TI PANAGSAPUL ITI PAGBIAG

9. Apay a masansan a maipasango dagiti agsolsolo nga inna kadagiti pinansial a parikut?

⁹ Marigatan ti kaaduan nga agsolsolo a nagannak nga agsapul iti pagbiagda, nangruna dagiti agtutubo a balasang nga inna.a Kadagiti daga a magun-odan ti tulong a para iti publiko, mabalin a nainsiriban a gundawayanda dayta, bayat nga awan pay panggedanda. Ipalubos ti Biblia kadagiti Kristiano a mangaprobetsar iti kakasta a probision no kasapulan. (Roma 13:1, 6) Maipasango dagiti biuda ken diborsiada kadagiti umasping a karit. Adu ti mapilitan a mangged manen kalpasan ti panagtagibalayda iti adu a tawen, ket masansan a makabirokda iti trabaho a nababa laeng ti sueldo. Naikagumaan ti dadduma a pasayaaten ti kasasaadda babaen ti pannakipaset kadagiti job-training program wenno panangala kadagiti ababa a kurso iti eskuelaan.

10. Kasano a mailawlawag ti agsolsolo nga ina kadagiti annakna no apay a masapul a mangged?

¹⁰ Dika masdaaw no saan a maragsakan dagiti annakmo iti panagsapulmo iti panggedan, ket dimo pabasolen ti bagim. Ilawlawagmo ketdi kadakuada no apay a masapul a manggedka, ket tulongam ida a mangtarus a kalikaguman ni Jehova ti panangtedmo iti kasapulanda. (1 Timoteo 5:8) Mairuamto met laeng ti kaaduan nga annak. Nupay kasta, ikagumaam a maaddaankayo iti umdas a panawen a makapaglalangen aginggat’ ipalubos ti okupado nga eskediulmo. Makatulong met ti kasta a naayat a panangasikaso a mangpalag-an iti aniaman nga epekto ti panagkamtud ti kuarta a mabalin a mapasaran ti pamilia.​—Proverbio 15:16, 17.

ASINO TI AGAYWAN?

11, 12. Aniada a pagbeddengan ti masapul a pagtalinaeden dagiti agsolsolo a nagannak, ket kasanoda a maaramid dayta?

¹¹ Gagangay laeng kadagiti agsolsolo a nagannak nga agbalin a nasinged unay kadagiti annakda, ngem kasapulan ti panagannad tapno saan a madadael dagiti pagbeddengan nga inkabil ti Dios iti nagbaetan dagiti nagannak ken annak. Kas pagarigan, mabalin a tumaud dagiti nakaro a parikut no namnamaen ti agsolsolo nga ina nga ibaklay ti anakna a lalaki dagiti pagrebbengan ti ulo ti pamilia wenno no tratuenna ti balasangna kas kapasigan, a padagsenanna ti ubing kadagiti narikut a personal a problema. Di maiparbeng, makapadagsen, ken nalabit makariro iti ubing ti panangaramid iti kasta.

¹² Ipatalgedmo kadagiti annakmo a sika, kas naganak, ti mangaywan kadakuada​—saan ket nga isuda ti mangaywan kenka. (Idiligyo ti 2 Corinto 12:14.) No dadduma, mabalin a kasapulam ti balakad wenno suporta. Agpabalakadka kadagiti Kristiano a panglakayen wenno nalabit kadagiti nataengan a Kristiano a babbai, saan a kadagiti minor de edad nga annakmo.​—Tito 2:3.

PANANGMANTENER ITI DISIPLINA

13. Ania a parikut maipanggep iti disiplina ti mabalin a pakaipasanguan ti maysa nga agsolsolo nga ina?

¹³ Mabalin a saan unay a marigatan ti lalaki a mangdisiplina, ngem mabalin nga agproblema ti babai iti daytoy a banag. Kuna ti maysa nga agsolsolo nga ina: “Aglanglanga ken agtimtimek a nataenganen dagiti annakko a lallaki. No maminsan narigat ti saan nga agparang nga agpangpangadua wenno nakapsut.” Maysa pay, mabalin nga agladladingitka pay laeng gapu iti ipapatay ti patpatgem nga asawa, wenno nalabit sidsidirennaka ti konsiensiam wenno agpungpungtotka gapu iti pannakisinam. No addaanka ken ti dati nga asawam iti kalintegan a mangpadakkel kadagiti ubbing, mabalin a maamakka di la ket ta kaykayat ti anakmo ti dati nga asawam. Kadagita a kasasaad, mabalin a narigat ti mangipaay iti natimbeng a disiplina.

14. Kasano a masalimetmetan dagiti agsolsolo a nagannak ti natimbeng a panangmatmat iti disiplina?

¹⁴ Kuna ti Biblia a ti “inanak a mabaybay-an ibabainna ni inana.” (Proverbio 29:15) Tulongannaka ni Jehova a Dios a mangaramid ken mangipatungpal kadagiti pagannurotan iti pamilia, isu a dika paabak iti rikna a nakabasol, panagbabawi, wenno buteng. (Proverbio 1:8) Pulos a dimo ikompromiso dagiti prinsipio ti Biblia. (Proverbio 13:24) Ikagumaam ti agbalin a nainkalintegan, di agbaliwbaliw, ken natibker. Mangipangagto met laeng inton agangay ti kaaduan nga annak. Kaskasdi, kayatmo nga ikonsiderar ti rikrikna dagiti annakmo. Kuna ti maysa nga agsolsolo nga ama: “Masapul a mapakuyogan iti pannakaawat ti panangdisiplinak gapu iti saem ti pannakapukaw ti inada. Kasaritak ida iti tunggal gundaway. Nabara ti panagsasaritami bayat ti panangisaganami iti pangrabii. Kadagita a gundaway, pudno nga ipeksada kaniak ti rikriknada.”

15. Aniat’ rebbeng a liklikan ti diborsiado wenno diborsiada a naganak no madakamat ti dati nga asawana?

¹⁵ No diborsiado wenno diborsiadaka, awan imbag nga itden ti panangumsi iti dati nga asawam. Nasakit kadagiti annak ti panagsubang dagiti nagannak ken in-inut a pabassitenna ti panagraemda kadakayo a dua. Gapuna, liklikam ti mangisawang kadagiti makasair a sasao kas iti: “Agpadakayo la unay ken amam!” Aniaman a saem ti impalak-am kenka ti dati nga asawam, isu latta ti ama wenno ina ti anakmo, a makasapul iti ayat, atension, ken disiplinayo a dua kas nagannak.b

16. Aniada a naespirituan nga urnos ti agbalin koma a regular a paset ti disiplina iti agsolsolo ti nagannakna a pagtaengan?

¹⁶ Kas nasalaysay kadagiti napalabas a kapitulo, ramanen ti disiplina ti panangsanay ken panangisuro, saan laeng a panangdusa. Malapdan ti adu a problema no adda nasayaat a naespirituan a panangsanay. (Filipos 3:16) Nasken ti regular nga itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. (Hebreo 10:24, 25) Kasta met ti kaadda ti linawas a sangapamiliaan a panagadal iti Biblia. Pudno, saan a nalaka a pagtalinaeden a regular ti kasta a panagadal. “Kalpasan ti agmalmalem a panagtrabaho, talaga a kayatmon ti aginaná,” kuna ti maysa a napasnek nga ina. “Ngem isaganak ti panunotko tapno makapagadalkami iti balasangko, ta ammok nga isu dayta ti rumbeng nga aramiden. Talaga a kaay-ayona ti panagadal ti pamiliami!”

17. Aniat’ maadaltayo iti nasayaat a pannakapadakkel ti kadua ni Pablo a ni Timoteo?

¹⁷ Awan duadua a da nanang ken apongna a baket​—saan ket a ni tatangna​—ti nangsanay iti kadua ni apostol Pablo a ni Timoteo kadagiti prinsipio ti Biblia. Kaskasdi, nagbalin ni Timoteo a maysa a nagsayaat a Kristiano! (Aramid 16:1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Mainanamam met dagiti nasayaat a resulta bayat nga ikagumaam a padakkelen dagiti annakmo “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.”​—Efeso 6:4.

PANANGPARMEK ITI KINALIDAY

18, 19. (a) Kasano nga umapay ti liday iti agsolsolo a naganak? (b) Ania a pammagbaga ti naipaay a tumulong a mangtengngel kadagiti nailasagan a tarigagay?

¹⁸ Insennaay ti maysa nga agsolsolo a naganak: “No nakaawidakon ket makitak nga agmaymaysaak, aglalo no nakaturogen dagiti ubbing, talaga a lapunosennak ti liday.” Wen, ti kinaliday ti masansan a kadakkelan a parikut a sanguen ti agsolsolo a naganak. Gagangay laeng a sapulenna ti nabara a panagkadua ken kinasinged ti agassawa. Ngem rumbeng aya a risuten ti maysa a tao daytoy a parikut uray ania ti mapasamak? Idi kaaldawan ni apostol Pablo, impalubos ti dadduma kadagiti ub-ubing a balo nga ‘umapay dagiti seksual a rasukda iti nagbaetanda ken ti Kristo.’ (1 Timoteo 5:11, 12) Makadadael ti panangipalubos kadagiti nailasagan a tarigagay a mangsallin kadagiti naespirituan nga interes.​—1 Timoteo 5:6.

¹⁹ Kinuna ti maysa a Kristiano a lalaki: “Napigsa unay dagiti seksual a tarigagay, ngem magawidam. No sumiplot ti maysa a banag iti panunotmo, dimo ar-arapaapen. Masapul nga iwaksim. Makatulong met ti panangpanunot iti anakmo.” Mamagbaga ti Sao ti Dios: ‘Papatayenyo ti kamkameng ti bagiyo no maipapan iti panaggartem iti sekso.’ (Colosas 3:5) No ikagkagumaam a kontrolen ti ganasmo a mangan, agbasaka aya kadagiti magasin a naglaon kadagiti ladawan ti naiimas a taraon, wenno makitimpuyogka aya kadagiti tattao a kanayon a makan ti pagtutungtonganda? Saan! Pudno met daytoy no maipanggep kadagiti nailasagan a tarigagay.

20. (a) Ania a peggad ti agur-uray kadagidiay makiinnarem kadagiti di manamati? (b) Kasanot’ panangparmek dagiti awan asawana agpadpada idi umuna a siglo ken ita iti liday?

²⁰ Adda dagiti Kristiano a nakiinnarem kadagiti di manamati. (1 Corinto 7:39) Dayta aya ti nangrisut iti parikutda? Saan. Namakdaar ti maysa a diborsiada a Kristiano: “Adda maysa a banag a nakarkaro ngem iti awan asawana. Isu ti pannakiasawa iti di umiso a tao!” Awan duadua nga adda dagiti kanito a simken ni liday kadagiti Kristiano a balo a babbai idi umuna a siglo, ngem nagtalinaed nga okupado dagiti masirib a ‘nangsangaili kadagiti ganggannaet, nangbuggo iti saksaka dagiti sasanto, ken nangpabang-ar kadagidiay adda iti rigat.’ (1 Timoteo 5:10) Nagtalinaed met nga okupado dagiti matalek a Kristiano ita a nagur-uray iti adu a tawen tapno makasarak iti managbuteng-Dios nga asawa. Rinugian ti maysa nga 68 ti tawenna a Kristiano a balo a babai a sarungkaran dagiti dadduma a balo no kasta a sumken ni liday. Kinunana: “Natakuatak a babaen ti kakastoy nga isasarungkar, panangsango iti trabahok iti balay ken panangaywan iti espiritualidadko, awan panawenko nga agliday.” Nangnangruna a makagunggona a naimbag nga aramid ti panangisuro kadagiti sabsabali maipapan iti Pagarian ti Dios.​—Mateo 28:19, 20.

21. Iti ania a pamay-an a makatulong ti kararag ken makagunggona a pannakitimpuyog a mangparmek iti liday?

²¹ Pudno, awan ti insigida nga agas ti kinaliday. Ngem mabalin nga ibturan babaen ti pigsa nga aggapu ken Jehova. Dumteng ti kasta a pigsa no “agtultuloy [ti maysa a Kristiano] kadagiti panagararaw ken panagkararag iti rabii ken aldaw.” (1 Timoteo 5:5) Napasnek a panagpakpakaasi, wen, panagdawat iti tulong, nalabit buyogen ti panagasug ken lulua, ti kaipapanan ti araraw. (Idiligyo ti Hebreo 5:7.) Pudno a makatulong ti panangibukbok iti pusom ken Jehova iti “rabii ken aldaw.” Maysa pay, mabalin a makaliwliwa unay ti makagunggona a pannakitimpuyog. Babaen ti nasayaat a panaglalangen, magun-odan ti “naimbag a sao” ti pammaregta a nadakamat iti Proverbio 12:25.

22. Aniadat’ rebbeng a laglagipen a makatulong no umapay sagpaminsan ti liday?

²² No umapay sagpaminsan ti liday​—a mabalin a mapasamak​—laglagipem nga awan ti tao nga awan problemana. Kinapudnona, agsagsagaba iti nadumaduma a pamay-an ti “intero a timpuyog dagiti kakabsatyo.” (1 Pedro 5:9) Dimo ar-arapaapen ti napalabas. (Eclesiastes 7:10) Panunotem dagiti nasayaat a banag a tagtagiragsakem. Kangrunaan iti amin, determinadoka koma nga agtalinaed a natarnaw ken mangparagsak iti puso ni Jehova.​—Proverbio 27:11.

NO KASANO A MAKATULONG DAGITI DADDUMA

23. Aniat’ pagrebbengan dagiti pada a Kristiano kadagiti agsolsolo a nagannak iti kongregasion?

²³ Nagpateg ti pannaranay ken tulong dagiti pada a Kristiano. Kuna ti Santiago 1:27: “Ti porma ti panagdaydayaw a nadalus ken di natulawan iti panangmatmat ti Dios ken Amatayo isu daytoy: panangtaripato kadagiti ulila ken balo kadagiti rigatda.” Wen, obligado dagiti Kristiano a tumulong kadagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia. Ania dagiti sumagmamano a praktikal a pamay-an tapno maaramidan daytoy?

24. Kadagiti ania a pamay-an a matulongan dagiti agkasapulan nga agsolsolo ti nagannakna a pamilia?

²⁴ Mabalin ti mangted iti material a tulong. Kuna ti Biblia: “Siasinoman nga addaan kadagiti sanikua daytoy a lubong a pangtaginayon iti biag ket makitana ti kabsatna nga agkasapulan ket kaskasdi a punitanna ti ruangan dagiti nadungngo a pannakipagriknana kenkuana, iti ania a pamay-an nga agtalinaed kenkuana ti ayat ti Dios?” (1 Juan 3:17) Ti orihinal a Griego a sao para iti ‘makita’ kaipapananna, saan a basta panangtaldiap laeng, no di ket inggagara a panangmatmat. Ipasimudaag daytoy a mabalin nga ammuen nga umuna ti naasi a Kristiano ti kasasaad ken ti kasapulan ti maysa a pamilia. Nalabit kasapulanda ti kuarta. Mabalin a kasapulan ti dadduma ti tulong a mangtarimaan kadagiti bambanag iti balay. Wenno mabalin a maragsakanda no awisen ida iti pannangan wenno iti sosial a panagtataripnong.

25. Kasano a maipakita dagiti pada a Kristiano ti pannakipagrikna kadagiti agsolsolo a nagannak?

²⁵ Mainayon pay, kuna ti 1 Pedro 3:8: “Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna.” Kinuna ti maysa nga agsolsolo nga ina nga addaan iti innem nga annak: “Talaga a narigat ket no dadduma madagsenanak. Nupay kasta, no dadduma kuna kaniak ti maysa kadagiti kakabsat: ‘Joan, nasayaat ti ar-aramidem. Nasayaatto la ketdi ti pagbanagan dayta.’ Makatulong unay ti pannakaammo a silalagip ken maseknan dagiti dadduma kenka.” Mabalin a dakkel ti maitulong dagiti nataengan a Kristiano a babbai kadagiti agtutubo nga agsolsolo nga ina, a dumngeg kadakuada no adda parikutda a mabalin a kabainda nga iyuman iti maysa a lalaki.

26. Kasano a matulongan dagiti nataengan a Kristiano a lallaki dagiti ubbing nga ulila iti ama?

²⁶ Makatulong dagiti Kristiano a lallaki iti dadduma a pamay-an. Kinuna ti nalinteg a lalaki a ni Job: “Inispalko . . . ti ubing a lalaki nga ulila iti ama ken asinoman nga awanan idi iti bumadang kenkuana.” (Job 29:12) Adda dagiti Kristiano a lallaki ita a maseknan met kadagiti ubbing nga ulila iti ama ken mangipakpakita iti napaypayso nga “ayat manipud iti maysa a nadalus a puso,” nga awan dakes a panggepda. (1 Timoteo 1:5) Mabalin nga iyurnosda ti makipagtrabaho sagpamisan kadagita nga agtutubo iti Nakristianuan a ministerio ken mabalin nga awisenda met ida a makiraman iti panagadal ti pamilia wenno iti panaglinglingay a saanda a baybay-an ti mismo a pamiliada. Ti kasta a kinaimbag mabalin nga ispalenna ti ubing nga ulila iti ama manipud iti dakes a dana.

27. Ania a pannaranay ti manamnama dagiti agsolsolo a nagannak?

²⁷ Siempre, dagiti agsolsolo a nagannak ti ‘mangawit iti bukodda nga awit’ a pagrebbengan. (Galacia 6:5) Nupay kasta, manamnamada ti ayat dagiti Kristiano a kakabsat ken ni Jehova a Dios a mismo. Kuna ti Biblia maipapan kenkuana: “Saranayenna ti ubing a lalaki nga ulila iti ama ken ti balo.” (Salmo 146:9) Babaen ti naayat a pannaranayna, makapagballigi dagiti agsolsolo ti nagannakna a pamilia!