Panangipakita iti Panagraem Kadagiti Sabsabali

KUNAEN ti Kasuratan a ‘padayawantayo dagiti amin a kita ti tattao’ ken ‘saantayo nga agsao iti makadangran iti asinoman.’ (1 Ped. 2:17; Tito 3:2) Wen, amin a tao a makasaritatayo ket “napaaddada ‘a kalanglanga ti Dios.’” (Sant. 3:9) Natay ni Kristo maigapu iti tunggal tao. (Juan 3:16) Ket maikari ti amin a makangngeg iti naimbag a damag tapno agtignayda a maitunos iti dayta ket maisalakanda. (2 Ped. 3:9) Addaan dagiti dadduma a tattao kadagiti kualidad wenno iti autoridad a maikari iti naisangsangayan a pammadayaw.

Apay a bumdeng dagiti dadduma a mangipakita iti klase ti panagraem nga idagdagadag ti Biblia? Mabalin a ti lokal a kultura ti mangikeddeng no siasino dagiti rumbeng a padayawan sigun iti posision, puli, sekso, salun-at, edad, kinabaknang, wenno kasasaad iti kagimongan. Awanen ti panagraem dagiti dadduma iti autoridad gapu iti nasaknap a panagkunniber dagiti opisial ti gobierno. Iti dadduma a pagilian, saan a pulos a mapnek dagiti tattao iti kasasaadda iti biag, a nalabit agtrabahoda iti adu nga oras tapno laeng adda pagbiagda, ken nalikmutda kadagiti tattao nga awanan panagraem. Mapasaran dagiti agtutubo ti panangpilit dagiti kapatadanda a makiraman nga agrebelde kadagiti kabusbusorda a mannursuro ken dadduma pay nga addaan iti autoridad. Adu dagidiay naimpluensiaan kadagiti pabuya iti telebision maipapan kadagiti annak a mangsiksikap ken mangdomdominar kadagiti nagannak kadakuada. Dakkel a panagregget ti kasapulan tapno ti kakasta a nailubongan a kapanunotan dida baliwan ti panagraemtayo kadagiti sabsabali. Ngem no padayawantayo dagiti tattao, mangpataud daytoy iti kasasaad a nalaklaka ti panagsisinnukat kadagiti ideya.

Nadayaw a Pannakisarita. Ti tao a makiramraman iti narelihiosuan a trabaho ket manamnama a mangipakita iti panagraem babaen ti maitutop a panagkawkawes ken panagtigtignay. Saan nga agpapada kadagiti nagduduma a lugar no ania ti maibilang a maitutop a kababalin wenno panaglanglanga. Ibilang dagiti dadduma a kinaawan panagraem ti makisarita iti sabali no nakakallugongka wenno nakakaut iti bulsa ti maysa nga imam. Kadagiti dadduma a lugar, maipalubos ti kasta a kababalin. Ikonsiderarmo ti panangmatmat dagiti umili tapno awan ti masairmo. Ti panangaramid iti kasta ket tumulong tapno maliklikan dagiti tubeng iti epektibo a panangipakaammo iti naimbag a damag.

Agaplikar met dayta iti panangawagtayo kadagiti sabsabali, nangnangruna kadagiti lallakay ken babbaket. Kaaduanna, mamatmatan nga awan daydayawna no dagiti agtutubo awaganda dagiti nataengan babaen ti naganda malaksid no mapalubosan dagiti agtutubo a mangaramid iti kasta. Kadagiti dadduma a lugar, maiparit met kadagiti adulto nga awaganda dagiti ganggannaet babaen ti naganda. Kasta met, iti adu a lenguahe maus-usar ti plural a porma a “dakayo” wenno dadduma a sasao a mangipakita iti panagraem iti maysa a tao a natataengan wenno addaan autoridad.

Nadayaw a Panangbigbig. Kadagiti babbabassit a komunidad, manamnama a dimo iyaleng-aleng ti tao a masabatmo, iti man kalsada wenno no sumrekka iti siled. Maaramid daytoy babaen ti simple a panangkablaaw, panagisem, panagtang-ed, wenno uray panagkidday. Mamatmatan a kinaawan panagraem ti di panangikankano iti maysa a tao.

Ngem mabalin a marikna dagiti dadduma a saanda a maikabkabilangan uray no ikaskasom ida. Kasano a kasta? Gapu ta madlawda a saanmo ida nga ibilang a kas indibidual. Gagangay a maisalumina dagiti tattao gapu iti pisikal a kasasaadda. Masansan a liklikan dagiti dadduma dagidiay addaan iti pisikal a depekto ken sakit. Ngem ipakita ti Sao ti Dios no kasanotay a tratuen ti kakasta nga indibidual a buyogen ti ayat ken panagraem. (Mat. 8:2, 3) Addaantayo amin iti pakapilawan gapu iti basol a natawidtayo ken Adan. Mariknam aya nga adda panagraem kenka dagiti dadduma no kanayon a dagiti pakapilawam ti pakabigbiganda kenka? Saan aya a kaykayatmo a dagiti naimbag a galadmo ti pakabigbiganda kenka?

Ti panagraem ramanenna met ti panangbigbig iti kinaulo. Kadagiti dadduma a lugar, nasken a kasaritam ti ulo ti sangakabbalayan sakbay a kasabaam dagiti dadduma a kameng ti pamilia. Nupay naggapu ken Jehova ti annongentayo a mangasaba ken mangisuro, bigbigentayo a dagiti nagannak ti inikkan ti Dios iti kalintegan a mangsanay, mangdisiplina, ken mangiwanwan kadagiti annakda. (Efe. 6:1-4) Gapuna, no sarungkaram ti maysa a pagtaengan, kadawyanna a maitutop a kasaritam nga umuna dagiti nagannak sakbay a makisaritaka iti mabayag kadagiti annakda.

Addaan dagiti nataengan kadagiti kapadasan iti biag a masapul a raemen. (Job 32:6, 7) Ti panangbigbigna iti dayta ti nakatulong iti maysa nga agtutubo a payunir a babai idiay Sri Lanka idi sinarungkaranna ti maysa a lakay. Idi damo, nagkedked ti lakay iti isasarungkar ti agtutubo, a kunana: “Kasano a ti agtutubo a kas kenka ti mangisuro kaniak iti Biblia?” Ngem insungbatna: “Kinapudnona, saanak nga immay mangisuro no di ket kayatko nga iranud kadakayo ti banag a naadalko a nangparagsak unay kaniak ket masapul nga ibagak dayta kadagiti dadduma.” Natukay ti interes ti lakay gapu iti nadayaw a sungbat ti payunir. “Ala ngarud, ania ti naadalmo?” insaludsod ti lakay. “Naadalko no kasano ti agbiag nga agnanayon,” kuna ti agtutubo. Inrugi ti lakay ti nagadal iti Biblia iti tulong dagiti Saksi ni Jehova. Saan nga amin a nataengan ket iyebkasda ti tarigagayda a maipakitaan iti kasta a panagraem, ngem apresiaren dayta ti kaaduan.

Nupay kasta, mabalin a masobraantayo ti mangpadayaw. Kadagiti isla ti Pacifico ken dadduma pay a lugar, ti nadayaw a panangusar iti kadawyan a kablaaw iti pannakisarita kadagiti panguluen ti maysa a purok wenno tribu ket makatulong kadagiti Saksi tapno imdengan ida dagiti tattao ken maaddaanda iti gundaway a makisarita agpadpada kadagiti panguluen ken umili a masakupanda. Nupay kasta, di rumbeng wenno di maitutop ti panangpasablog. (Prov. 29:5) Kasta met, mabalin a paset ti gramatika ti maysa a lenguahe dagiti sao a pammadayaw, ngem ti Nakristianuan a panagraem dina kalikaguman ti nalabes a pammadayaw.

Nadayaw a Panagpalawag. Idagadag ti Biblia a sisasaganatayo koma nga agpalawag kadagiti agsaludsod maipapan iti namnamatayo “buyogen ti naalumamay a kababalin ken nauneg a panagraem.” (1 Ped. 3:15) Gapuna, nupay mabalin a kabaelantayo a dagus nga ipakita a di umiso ti kapanunotan ti maysa a tao, nainsiriban aya nga aramiden dayta iti wagas a pakaibabainanna? Saan ngata a nasaysayaat no umimdengtayo a siaanus, a nalabit saludsodentayo no apay a kasta ti makunana, ket kalpasanna ikabilangantayo ti rikriknana bayat a makirinnasontayo kenkuana manipud iti Kasuratan?

Ti panagraem nga ipakitatayo iti maysa a tao ket rumbeng nga ipakitatayo met no agpalpalawagtayo iti plataporma. Ti pumapalawag nga addaan panagraem kadagiti agdengdengngeg dina sigugubsang a babalawen ida wenno iparangarang ti kababalin a kas man la kunkunana: “Maaramidyo daytoy no talaga a kayatyo.” Ti kasta a panagsasao upayenna laeng dagiti dadduma. Anian a nasaysayaat no matmatam dagiti agdengdengngeg a kas grupo dagiti tattao a mangay-ayat ken ni Jehova ken kayatda ti agserbi kenkuana! Kas panangtulad ken Jesus, mannakaawattayo koma no kasarsaritatayo dagidiay nakapuy iti naespirituan, basbassit ti kapadasanda, wenno nabambannayat a mangyaplikar iti balakad ti Biblia.

Marikna dagiti agdengdengngeg ti panagraem kadakuada ti agpalpalawag no iramanna ti bagina kadagiti rumbeng a mangyaplikar nga ad-adda iti Sao ti Dios. Gapuna, iti panangyaplikar kadagiti kasuratan, nainsiriban a liklikan ti kanayon a panangusar iti personal a pronombre a “dakayo.” Intonaram, kas pagarigan, ti naggidiatan ti saludsod nga “Ar-aramidenyo aya ti amin a kabaelanyo?” ken ti sentensia a “Nasayaat no tunggal maysa kadatayo isaludsodna iti bagina: ‘Ar-aramidek aya ti amin a kabaelak?’” Agpada ti punto dagita a saludsod, ngem ipasimudaag ti umuna a ti agpalpalawag idaddadumana ti bagina kadagiti agdengdengngeg. Ti maikadua paregtaenna ti tunggal maysa, agraman ti agpalpalawag, a mangusig iti bukodna a kasasaad ken motibo.

Liklikam ti pagannayasan a mangyebkas kadagiti makapakatawa a komento tapno laeng mapagkatawam dagiti agdengdengngeg. Kissayan daytoy ti kinapateg ti mensahe ti Biblia. Pudno, rumbeng a pagragsakantayo ti agserbi iti Dios. Mabalin nga adda pay ketdi dagiti paset ti naituding a materialtayo a kasla nakakatkatawa. Ngem no pagbalinem a nakakatkatawa dagiti serioso a banag, ipakpakitam nga awan panagraemmo kadagiti agdengdengngeg ken iti Dios.

Sapay koma ta ti iyaasidegtayo, kababalintayo, ken panagsasaotayo kanayon nga ipakitana a matmatmatantayo dagiti sabsabali sigun iti wagas nga insuro ni Jehova a panangkitatayo kadakuada.