AMOS
[Maysa nga Awit; Agaw-awit iti Maysa nga Awit].
1. Maysa a mammadto ni Jehova ken mannurat ti libro a naawagan iti naganna, a nagbiag idi maikasiam a siglo K.K.P. (Kitaenyo ti AMOS, LIBRO TI.) Nupay kasta, saan a naipasngay kas anak ti maysa a mammadto, saan met a maysa kadagiti “annak dagiti mammadto.”—1Ar 20:35; 2Ar 2:3; 4:1; Am 7:14.
Ti ili ti Tecoa ti pagtaenganna, agarup 16 km (10 mi) iti abagatan ti Jerusalem, iti kangato nga agarup 820 m (2,700 pie). Iti met daya a sumalog nga agturong iti Natay a Baybay nga agarup 1,200 m (4,000 pie), masarakan ti langalang a let-ang ti Juda, a nagtrabahuan ti mammadto kas nanumo nga agtartaraken iti karnero iti nasapa a paset ti biagna. (Am 1:1) Ti Hebreo a sao a no·qedhimʹ a naipatarus ditoy kas ‘dagiti agtartaraken iti karnero’ ket agparang met iti maysa laeng a teksto ti Biblia. (2Ar 3:4) Nainaig dayta iti naqqad, ti Arabiko a sao maipaay iti maysa a naisangsangayan a puli ti karnero, a saan unay a makaatrakar ngem nagpateg gapu iti dutdotna. Iti dayta awan matagtagitaona nga away, adda tiempo a nagtrabaho met ni Amos kas agkedkeddel kadagiti sikomoro a higos, maysa a kita ti higos a naibilang a taraon laeng ti napanglaw. Maar-aramid ti panangkiddis wenno panangtudok kadagiti bunga ti higos tapno dagus a maluom, dumakkel ken sumam-it.—Am 7:14; kitaenyo ti SIKOMORO.
Kas iti pastor a ni David, nga inayaban ti Dios tapno agserbi iti publiko, ni Amos innala met ni Jehova manipud panangsurot iti arban ket pinagbalinna a maysa a mammadto.—Am 7:15.
Manipud panagmaymaysa idiay let-ang ti abagatan, naibaon ni Amos iti agdaydayaw iti idolo a sangapulo-tribu a pagarian iti amianan agraman iti kabeserana a Samaria.
Inrugi ni Amos ti trabahona kas mammadto dua a tawen sakbay ti dakkel a ginggined a napasamak bayat ti panagturay ni Ozias, ari ti Juda. Iti dayta met laeng a tiempo, ni Jeroboam II nga anak ni Joas ti ari ti Israel. (Am 1:1) Gapuna, ti padto ni Amos ket napasamak iti maysa a tiempo iti las-ud ti 26-tawen a periodo manipud 829 agingga idi agarup 804 K.K.P., idi nagsinnaknib dagiti panagturay dagitoy dua nga ari ti Juda ken Israel. Ti dakkel a ginggined a napasamak dua a tawen kalpasan a naparebbengan ni Amos nga agbalin a mammadto ket nakapigpigsa ta tinukoy pay ketdi dayta ni Zacarias agarup 300 a tawen kalpasanna.—Zac 14:5.
Saan a masinunuo no kasano kabayag ti panagserbi ni Amos kas mammadto iti makin-amianan a pagarian. Gapu iti pammabasol a ni Amos ket peggad iti kinatalged ti nasion, isu ket ginandat ni Amazias (ti nadangkes a padi a managdaydayaw iti kigaw a baka iti relihion ti intero a nasion nga idiay Bethel ti pannakasentrona) a papanawen iti pagilian. (Am 7:10-13) Saan a naibaga no nagballigi ni Amazias. Aniaman ti kasasaad, idi nairingpasen ti mision ni Amos nga agipadto iti Israel, nalabit nagsubli iti nakayanakanna a teritoria ti tribu ti Juda. Kunaen da Jerome ken Eusebius a ti tanem ti mammadto ket masarakan idiay Tecoa idi kaaldawanda. Agparang met a kalpasan ti panagsublina idiay Juda, insurat ni Amos ti padto, nga idi damo ket berbal a naipakaammo. Masansan a naawagan a maysa kadagiti 12 a “segundario” a mammadto (nailista ti librona a maika-3 kadagiti 12), ngem ti kinapateg ti mensahena ket saan a maikuna a segundario laeng.
2. Maysa kadagiti inapo ni Jesus, ti maikawalo a kaputotan sakbay ni Maria.—Lu 3:25.