BABEL

[Pannakariribuk].

Maysa kadagiti kaunaan a siudad a nabangon kalpasan ti Layus. Ditoy a ti Dios ‘riniribukna . . . ti pagsasao ti intero a daga.’ (Ge 11:9) Ti nagan naadaw manipud berbo a ba·lalʹ, a kaipapananna ti “riribuken.” Dagiti umili iti daytoy a lugar, yantangay pagarupenda idi a ti siudadda ket sentro ti gobierno ti Dios, kinunada a ti nagan ket napagtipon a Bab (Ruangan) ken ilu (Dios), ipasimudaagna ti “Ruangan ti Dios.”

Ti nangrugian ti pagarian ni nadangkes a Nimrod, ti “mannakabalin a mangnganup maibusor ken Jehova,” ket ditoy Babel, “iti daga ti Sinar,” iti panaraten a tanap a pinarnuay ti lan-ak a naggapu kadagiti malaylayus a karayan Eufrates ken Tigris. (Ge 10:9, 10) Awan magun-odan a batbato maipaay iti panagbangon, isu a ti adu a naurnong a pitak ti inaramat dagiti managibangon. “Agaramidtayo kadagiti ladrilio ket gebbaentayo ida babaen iti panangpuor,” kinunada. Gapu iti kaawan ti apug, ti argamasa buklen idi ti bitumen.​—Ge 11:3.

Ti sumupring-iti-Dios a gannuat ti Babel ket naisentro iti panangibangon iti narelihiosuan a torre “a ti tuktokna dumanon iti langlangit.” Saan a nabangon dayta maipaay iti panagdaydayaw ken Jehova wenno agpaay a pakaidaydayawanna, no di ket naidedikar iti ulbod a relihion nga inaramid ti tao, ken nabuyogan iti motibo a panangaramid iti “agdindinamag a nagan” maipaay kadagiti managibangon.​—Ge 11:4.

Ti pattapatta a tiempo ti kasta a panagibangon mabalin a maibatay iti sumaganad nga impormasion: Nagbiag ni Peleg manipud 2269 agingga iti 2030 K.K.P. Ti naganna kaipapananna ti “Pannakabingbingay,” ta “idi kaaldawanna nabingbingay ti daga [kayatna a sawen, “ti populasion ti daga”]”; “inwarawara ida ni Jehova manipud sadiay iti isuamin a rabaw ti daga.” (Ge 10:25; 11:9) Ti maysa a teksto a sinurat ni Sharkalisharri, ari ti Agade (Accad) idi tiempo dagiti patriarka, dakamatenna ti panangbangonna manen iti maysa a templo a torre idiay Babilonia, a mangipasimudaag a ti kasta a patakder addan sakbay ti panagturayna.