KINATANGSIT
Manglais a kinapannakkel; kinakuspag; kinapalangguad. Kinatangsit ti kasungani ti kinapakumbaba. Ti Griego ken Hebreo a sasao a naipatarus a “natangsit” ken “kinatangsit” addaanda iti pamunganayan a kaipapanan a panamagparang ti maysa iti bagina kas “nangato,” “naitan-ok,” “natan-ok,” “nalatak.” Iti bukod a panangmatmat ti maysa a natangsit, isu ket natantan-ok, nangatngato ngem iti padana a tattao. Kas resulta, ti kasta a tao gagangay a tarigagayanna ti nalabes a dayaw ken atension ket saanna a raemen ti sabsabali ken sikukuspag a tratuenna ida.
Kasasaad ti Puso. Ti kinatangsit ket maysa a dakes a kualidad wenno kababalin a saan nga iti pampanunot laeng. Maysa dayta kadagiti dakes nga aramid a dinakamat ni Jesu-Kristo, a karaman iti panangpapatay, panagtakaw, panagtabbaaw, ken dadduma pay, ket kinunana a rummuar ti kakasta a banag “manipud iti uneg, manipud iti puso dagiti tattao.” (Mr 7:21, 22) Ni Maria a naindagaan nga ina ni Jesus kinunana maipapan ken Jehova: “Inwarawarana a sisasaknap dagidiay natangsit ti panagem ti puspusoda.” (Lu 1:51) Ni David immararaw ken Jehova, a kinunana: “Ti pusok saan a nagtangsit.”—Sal 131:1; Isa 9:9; Da 5:20.
Uray ti tao a napakumbaba ti pusona nga agserserbi iti Dios posible nga agbalin a natangsit gapu ta bimmaknang wenno naaddaan iti pannakabalin wenno gapu ta isu nalibnos, naballigi, masirib, wenno padpadayawan ti sabsabali. Kasta idi ni Ari Ozias ti Juda. Iti adu a tawen, nasayaat ti panangiturayna ken tinagiragsakna ti bendision ni Jehova. (2Cr 26:3-5) Ngem kunaen ti rekord ti Biblia: “Nupay kasta, apaman a pimmigsa, timmangsit ti pusona agingga a mismo iti punto a mangdadael, iti kasta nagtignay a di simamatalek maibusor ken Jehova a Diosna ket simrek iti templo ni Jehova tapno agpuor iti insienso iti rabaw ti altar ti insienso.” (2Cr 26:16) Intan-ok ni Ozias ti bagina ket inakemna dagiti annongen ti papadi, pribilehio a silalawag nga impawil ti Dios kadagiti ari ti Israel, yantangay pinagsinana ti kinaari ken kinapadi.
Iti maysa a gundaway, timmangsit ti puso ti naimbag nga Ari Ezekias, ket ti kinatangsitna nabatad nga inapektaranna dagiti umili nga inturayanna. Naitan-ok idi nga agturay gapu iti pamendision ni Jehova, ngem napaay a mangtagipateg ken mangbigbig nga amin a pammadayaw rumbeng a maited iti Dios. Ti mannurat iti salaysay isuratna maipapan ken Ezekias: “Ngem maitunos iti pagimbagan a naipaay kenkuana saan a nagsubad ni Ezekias, ta timmangsit ti pusona ket naadda ti rurod maibusor kenkuana ken maibusor iti Juda ken Jerusalem.” Naimbag laengen ta napagballigianna daytoy a napeggad a kababalin. Itultuloy ti salaysay: “Nupay kasta, impakumbaba ni Ezekias ti bagina gapu iti kinatangsit ti pusona, isu ken dagiti agnanaed iti Jerusalem, ket ti rurod ni Jehova saan a dimteng kadakuada iti kaaldawan ni Ezekias.”—2Cr 32:25, 26; idiligyo ti Isa 3:16-24; Eze 28:2, 5, 17.
Ti Dios Busorenna ti Kinatangsit. Dagidiay natangsit saanda laeng a makaparurod kadagiti napudno a tattao no di ket, nakarkaro pay, busoren met ida ni Jehova a Dios. (San 4:6; 1Pe 5:5) Ti kinatangsit ket kinamaag ken basol (Pr 14:3; 21:4), ket agtignay ni Jehova maibusor kadagiti natangsit tapno ipababana ida. (2Sm 22:28; Job 10:16; 40:11; Sal 18:27; 31:18, 23; Isa 2:11, 17) No saan a maikkat ti kinatangsit, sigurado a mangyeg dayta iti pannakadadael. Napukaw ti kadaanan a nasion ti Moab gapu ta intan-okna ti bagina maibusor iti Dios ken iti ilina. (Isa 16:6; 25:10, 11; Jer 48:29) Uray ti sangapulo-tribu a pagarian ti Israel saan a nailiklik iti pannakadusa idi nagbalin a natangsit ken nakuspag ti pusona.—Isa 9:8-12.
Panagaluad iti Kinatangsit. Rumbeng ngarud a siaannad nga agbantay ti maysa a tao tapno mapagtalinaedna nga awan kinatangsit iti pusona. Rumbeng a nangnangruna nga agaluad no nagballigi iti aniaman a panagreggetna wenno no naikkan iti nangatngato wenno nadagdagsen nga annongen. Agbalin koma a sipapanunot a ti “panagpannakkel adda iti sakbay ti pannakarpuog, ken ti natangsit nga espiritu iti sakbay ti pannakaitibkol.” (Pr 16:18) No palubosanna a kumaro ti kinatangsit, mabalin nga isu iturayan dayta a kualidad agingga a ni Jehova ibilangnan daytoy a tao kas maysa kadagidiay bay-annan iti di naanamongan a kasasaad ti isip, ken maikari iti ipapatay. (Ro 1:28, 30, 32) Nangnangruna a mayanatup ti kasta a panagannad iti “maudi nga al-aldaw,” a sigun iti impakdaar ti apostol, maysa ti kinatangsit kadagiti kababalin a pakailasinan dagitoy napeggad a tiempo.—2Ti 3:1, 2.
Kanayonanna pay, ti tao nga agtarigagay iti anamong ti Dios rumbeng a liklikanna ti nalabes a panangpasablog, a mabalin a pakaigapuan ti itatanor ti kinatangsit iti sabsabali. Kunaen ti proverbio: “Ti nabaneg a lalaki a mamaspasablog iti kaduana mangiwaywayat iti iket laeng maipaay kadagiti addangna.” (Pr 29:5) Ti mamaspasablog saanna laeng a dadaelen ti kaduana (“ti mamaspasablog a ngiwat pataudenna ti pannakaduprak”; Pr 26:28) no di ket isu saan met nga anamongan ti Dios. Nagannad ni apostol Pablo tapno maliklikanna ti mangpasablog ken agtangsit.—1Te 2:5, 6.