KABAGIAN
Kabagian, mabalin a babaen iti maymaysa a kapuonan wenno babaen iti panagasawa. Adda nadumaduma a sasao iti orihinal a pagsasao ti Biblia nga addaan kadagiti sumaganad a kaipapanan ken pannakausar.
Ti go·ʼelʹ (manipud Heb. a ga·ʼalʹ, kaipapananna ti “subboten” wenno “gatangen a bawyen”) tumukoy iti kaasitgan a kabagian a lalaki nga addaan iti kalintegan ti manangsaka wenno manangibales iti dara. Dagiti sipapakinakem a manangpapatay kasapulan idi a papatayen ti “manangibales iti dara.” (Nu 35:16-19) Ti relasion ni Boaz kada Noemi ken Ruth ket kas iti maysa a “manangsaka.” (Ru 2:20; 3:9, 12, 13; 4:1, 3, 6, 8, 14) Ni Jehova a mismo, ti Naindaklan nga Ama wenno Manangted-Biag, ket agpada a Manangibales ken Manangsaka maipaay kadagiti adipenna.—Sal 78:35; Isa 41:14; 43:14; 44:6, 24; 48:17; 54:5; 63:16; Jer 50:34.
Ti sheʼerʹ (Heb., kaipapananna ti “organismo”) tumukoy iti nainlasagan a kabagian wenno kabagian iti dara. Dagiti linteg ti Dios iparitda ti seksual a pannakidenna iti nasinged a ‘kanaig iti dara,’ kas iti ikit ti maysa. (Le 18:6-13; 20:19) No ti maysa a pada nga Israelita nakautang iti maysa a ganggannaet, ngarud isu mabalin a gatangen a bawyen ti maysa a kabsat a lalaki, maysa nga uliteg, maysa a kasinsin, wenno asinoman a sabali pay a “kabagian iti dara.” (Le 25:47-49) Wenno no ti maysa natay nga awanan iti annak a lallaki, annak a babbai, kakabsat, wenno ul-uliteg, ngarud ti sumaruno a kasingedan a ‘kanaig iti dara’ ti umawat iti tawid.—Nu 27:10, 11.
Ti qa·rohvʹ (Heb., kaipapananna ti “asideg”) ramanenna saan laeng a ti maysa nga asideg ti pannakikabagianna no di ket kasta met ti maysa a nasinged nga am-ammo. No ti maysa a kabsat pimmanglaw iti kasta unay ta kasapulan nga ilakona dagiti sanikuana, ngarud ti maysa nga “asideg ti pannakikabagianna” kasapulan a gatangenna ida a bawyen maipaay kenkuana. (Le 25:25) Nagleddaang ni Job ta pinanawan ‘dagiti nasinged nga am-ammona,’ ket inyunnoy ni David a ‘dagiti nasinged nga am-ammona’ nagtakderda met iti adayo.—Job 19:14; Sal 38:11.
Dagiti termino a nainaig iti ya·dhaʽʹ (Heb., kaipapananna ti “ammuen,” “am-ammuen”) mabalin a kaipapananna ti maysa a kabagian a lalaki wenno maysa nga am-ammo laeng. Addaan ni Noemi iti “kabagian ni asawana” nga agnagan Boaz. Pinapatay ni Jehu ti amin a kameng ti balay ni Acab agraman dagiti “am-ammona.”—Ru 2:1; 2Ar 10:11.
Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, ti syg·ge·nesʹ tumukoy iti kabagian iti dara, ngem saan a pulos a maus-usar iti panangdakamat maipapan iti relasion iti nagbaetan dagiti nagannak ken annak. Iti panangsurot iti daytoy a pagannurotan, imutektekanyo a kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Iyawatdakayto uray dagiti nagannak ken kakabsat a lallaki ken kakabagian [syg·ge·nonʹ] ken gagayyem.” (Lu 21:16) Idi awan ti 12 ti tawenna a ni Jesus, isu rinugian a biroken dagiti nagannakna “kadagiti kabagian.” (Lu 2:44) No mangisaganaka iti padaya, imbalakad ni Jesus, dika awisen “dagiti kakabagiam” a makabalin a mangsupapak kenka no di ket, imbes ketdi, dagiti napanglaw a tattao. (Lu 14:12-14) Idi indanon ni Pedro ti naimbag a damag ti pannakaisalakan ken Cornelio, adda met “dagiti kabagianna.” (Ara 10:24) Ni Pablo, iti suratna kadagiti taga Roma, tinukoyna kas ‘kakabagianna’ dagiti Israelita a sangsangkamaysa kasta met ti adu nga indibidual.—Ro 9:3; 16:7, 11, 21.