ALSONG
Kagawaan a sukog-malukong ti unegna a pakatumekan ti bukbukel, especia, olibo, wenno dadduma pay a sangkap babaen ti panangbayo iti al-o.
Maysa a kita ti kadaanan nga alsong ken al-o
Dagiti naipinta a ladawan iti tanem dagiti Egipcio ipakitada dagiti alsong nga adu ti malaonda. Nalabit kayo nga alsong dagitoy ken mabalin a dagiti al-o naaramid iti metal. Ti maysa a naipinta a ladawan iti tanem ipakitana ti dua a lallaki iti maymaysa nga alsong, nga agsinnublatda a mangitag-ay ken mangigusod kadagiti metal nga al-o (sukog-malo iti agsinnumbangir nga ungto), a pinetpetanda iti dua nga ima iti tengnga. Ti naipinta a ladawan ipatuldona a kalpasan nga umdasen ti pannakabayo ti sangasukat a banag iti alsong, nayakayak dayta iti sabali a pagkargaan ket dagiti nabati a nagasgasal naisubli iti alsong maipaay iti kanayonan a pannakabayo.
Iti let-ang nagisagana dagiti Israelita iti manna a kanenda babaen ti pananggiling iti dayta kadagiti paggilingan a pusiposen ti ima wenno panangbayo iti dayta iti alsong (Heb., medho·khahʹ).—Nu 11:7, 8.
Nagun-odan ti kasayaatan a lana ti olibo babaen ti panangdingpil kadagiti olibo iti alsong babaen ti maysa nga al-o. Nangpataud daytoy iti lana manipud laeng iti lasag ti olibo, idinto ta ti maysa a pagpespesan rinumekna met dagiti bukel. Puro, nadingpil a lana ti olibo ti nakalikaguman a mapuoran iti pagsaadan ti silaw iti tolda ti gimong. Naaramat met ti nadingpil a lana mainaig iti “kankanayon a daton a mapuoran” ken nabatad nga iti nasantuan a pangpulot a lana. Ti insienso a nabayo a napagbalin a pulbos naaramat iti santuario.—Ex 27:20, 21; 29:40, 42; 30:23-25, 35, 36.
Yantangay likkukong ti uneg ti maysa nga alsong, maikanatad a naaramat iti Biblia a mangdeskribir iti sukog ti maysa a masinunuo a lugar ti daga. Kas pagarigan, sigun iti Uk-ukom 15:18, 19, ti Dios nangted iti inumen a danum maipaay ken Samson babaen ti panamagungapna iti “sinan-alsong a likkukong” (Heb., makh·teshʹ) idiay Lehi. Kasta met, ti maysa a benneg ti Jerusalem, ti “Mactes” wenno “Alsong a Purok” (Heb., Makh·teshʹ, kaipapananna ti “alsong”), mabalin a napanaganan iti kasta tapno maipatuldo ti kasla palanggana a likkukong wenno likkaong iti dayta a paset ti siudad.—Sof 1:11, Rbi8 ftn.
Ti binukel a napagbalin nga arina iti alsong aglasat iti napalalo unay a pannakabegbeg. Gapuna, aramaten ti Kasuratan daytoy a pamay-an kas pangyilustrar, a kunkunana: “Uray no begbegem iti napino daydiay maag babaen ti al-o iti alsong [Heb., bam·makh·teshʹ], a mailaok iti riniid a bukel, ti kinamaagna saanto a pumanaw kenkuana.”—Pr 27:22.