RIRI
Supiat (De 17:8), subang (Jer 25:31), wenno kaso iti linteg (Jer 11:20).
Mamatigmaan ti Kasuratan maibusor iti pannakiriri, wenno pannakisupiat, nga awan gapgapuna. (Pr 3:30) Kunaen ti proverbio: “Kas iti maysa a manggammat kadagiti lapayag ti aso kasta ti asinoman a lumablabas a karungsotna ti riri a saanna a biang.” (Pr 26:17) Ti wagas a panagsao dagiti maag ket nalaka a mangituggod kadakuada iti pannakiriri, ket saan nga agtepteppel dagiti maag tapno maliklikanda koma ti makiriri. (Pr 18:6; 20:3) Yantangay “ti pananggutugot iti unget” agbanag iti riri (Pr 30:33), kasungani ti epekto ti nabannayat a panagunget.—Pr 15:18.
Ti panagririri dadaelenna ti natalna a kasasaad (Pr 17:1) ket mabalin a dayta ti pakaigapuan ti pannakapukaw ti panagteppel uray ti kaemmaan a tao. Kas pagarigan, sidadarasudos a nagtignay da Moises ken Aaron gapu iti pannakiriri ti Israel iti kaawan ti danum idiay Cades, iti kasta napukaw dagita a dua ti pribilehioda a sumrek iti Naikari a Daga. Ti di nainkalintegan a pannakiriri ti Israel kadagiti pannakabagi ni Jehova ket naibilang a pannakiriri a mismo ken Jehova. (Nu 20:2, 3, 10-13; 27:14; Sal 106:32) Umasping iti dayta, serioso unay ti kasasaad dagidiay nakiriri wenno nakisubang kadagiti adipen ti Dios, ta mabalin a mangituggod dayta iti ipapatayda.—Idiligyo ti Isa 41:8, 11, 12; 54:17.
Gapu iti dakes nga epekto ti pannakiriri, ipatigmaan ti proverbio: “Sakbay a tumbuak ti riri, pumanawkan.” (Pr 17:14) Nangipasdek ni Abram (Abraham) iti nasayaat nga ulidan iti daytoy a banag. Insingasing ni Abram nga agsina koma dagiti agtartaraken iti dinguenna ken dagiti agtartaraken iti dinguen ni Lot a kaanakanna tapno maliklikan ti panagsusupiat. Di agimbubukodan nga intedna ken Lot ti gundaway a mangpili iti lugar a pangipastoranna kadagiti animalna. (Ge 13:7-11) Iti sabali a bangir, saan a kasta ti panagtignay dagiti di matalek nga Israelita a kaputotan ni Abraham idi tiempo ni Isaias. Naikuna maipapan kadakuada: “Maipaay iti panagririri ken panagdadangadang agayunarkayo.” Agriririda uray no agay-ayunarda.—Isa 58:4.
Ti Mosaiko a Linteg saklawenna dagiti panagririri a nagbanag iti pannakadangran ti bagi. Imbilinna a mabayadan ti tiempo a saan a panagtrabaho daydiay nadangran.—Ex 21:18, 19.
Panagtanabutob. Ti panagtanabutob ket makaupay ken makadismaya. Di nagbayag kalpasan ti iruruar dagiti Israelita manipud idiay Egipto, nagtanabutobda maibusor ken Jehova, a nagsapulda iti biddut kadagiti adipenna a da Moises ken Aaron a dinutokanna a mangidaulo. (Ex 16:2, 7) Idi agangay, dagiti reklamoda ti nakaupayan unay ni Moises nga uray la kiniddawna a matay. (Nu 11:13-15) Ti panagtanabutob ket mabalin a pagpeggadan ti biag daydiay agtantanabutob. Ti bambanag a sinao dagiti managtanabutob maibusor ken Moises ket imbilang ni Jehova kas panagrebelde ken panagreklamo a mismo iti panangidaulona. (Nu 14:26-30) Adu ti natay gapu iti panagsapulda iti biddut.
Maitunos iti dayta, natukoy iti Kristiano a Griego a Kasuratan ti sumagmamano a naglabas a pasamak kas pammakdaar iti makadangran nga epekto ti panagtanabutob, wenno panagreklamo. (1Co 10:10, 11) Dinakamat ni Judas ti maipapan kadagidiay ‘saan a mangikankano iti kinaapo ken agsasao a sibabassawang kadagidiay nadayag,’ a dineskribirna dagita kas ‘managtanabutob, managreklamo maipapan iti kasasaadda iti biag, nga agtultuloyda sigun iti bukodda a tartarigagay, ket agsao dagiti ngiwatda iti napalangguad a bambanag, bayat a pagrukbabanda dagiti personalidad maigapu iti bukodda a pagimbagan.’—Jud 8, 16.
Kinondenar ni Jesus ti panagsapul iti biddut idi kinunana: “Isardengyo ti mangukom tapno saankayo a maukom. Apay, ngarud, a matmatam ti garami iti mata ni kabsatmo, ngem saanmo nga imutektekan ti pasanggir iti bukodmo a mata? . . . Managinsisingpet! Umuna nga ikkatem ti pasanggir iti bukodmo a mata, ket kalpasanna makitamto a silalawag no kasano nga ikkaten ti garami iti mata ni kabsatmo.”—Mt 7:1, 3-5; idiligyo ti Ro 2:1.