RAHAB
1. [Heb., Ra·chavʹ, mabalin nga, Akaba; Nalawa]. Maysa a balangkantis iti Jerico a nagbalin a managdaydayaw ken Jehova. Idi primavera ti 1473 K.K.P., dua a managsimisim nga Israelita ti dimteng iti Jerico ket nagdagusda iti pagtaengan ni Rahab. (Jos 2:1) Saan a nadakamat no kasano ti kabayagda, ngem apagbiitda laeng a nagsimisim gapu ta saan unay a nalawa ti Jerico.
Adda dagiti grupo, nangnangruna dagiti Judio a tradisionalista, a saan a mamati a literal a balangkantis ni Rahab, ngem kasla awan ti mangpatalged iti daytoy. Ti Hebreo a sao a zoh·nahʹ ket kanayon a nainaig iti maiparit a relasion, seksual man wenno naespirituan a di kinamatalek; naipatarus dayta kas balangkantis iti tunggal gundaway a kasta ti matuktukoy. Saan a naipatarus kas “manangasikaso iti sangaili,” “agay-aywan iti pagdagusan,” wenno umasping pay a sasao. Malaksid iti dayta, saan a dakes a trabaho ti panagbalangkantis iti biang dagiti Canaanita.
Adda dagiti nakailasin nga Israelita ti dua a sangaili ni Rahab, isu nga impulongda dayta a banag iti ari. Nupay kasta, dagus nga inlemmeng ni Rahab dagiti lallaki kadagiti ungkay ti lino a maipagpagango iti pangatepan. Isu nga idi dimteng dagiti autoridad a mangtiliw kadagiti lallaki, naisiasina ida iti sabali a lugar a saanda a pulos nagsuspetsa. Kadagitoy amin nga inaramid ni Rahab, imparangarangna ti dakdakkel a debosion iti Dios ti Israel ngem iti nakondenar a komunidadna.—Jos 2:2-7.
Saan a masigurado no kaano a naammuan ni Rahab ti ranta sadiay dagiti managsimisim ken dagiti panggep ti Israel mainaig iti Jerico. Ngem inyebkasna kadakuada ti dakkel a panagbuteng ken panagalinggaget dagiti umili ti siudad gapu kadagiti damag maipapan iti panangisalakan ni Jehova iti Israel iti napalabas nga 40 a tawen wenno nasursurok pay. Kiniddawna kadagiti managsimisim nga ikarida nga isu maispal agraman ti intero a pamiliana—ama, ina, ken amin a sabsabali pay. Immanamongda iti daytoy, no la ket ummongenna ti intero a pamilia iti balayna, mangibitin iti eskarlata a tali manipud iti tawa, ken saanna nga ibagbaga ti isasarungkarda, nga amin dagita ket inkarina nga aramiden. Tapno masalaknibanna pay dagiti managsimisim, pinaglibasna ida iti maysa a tawa (yantangay adda ti balayna iti pader ti siudad) ket imbagana kadakuada no kasano a maliklikanda dagiti agsapsapul a nagturong kadagiti pagballasiwan ti Jordan.—Jos 2:8-22.
Impadamag dagiti managsimisim ken Josue ti amin a napasamak. (Jos 2:23, 24) Kalpasanna, idi narba ti pader ti Jerico, saan a nadadael ti balay ni Rahab nga adda “iti maysa a sikigan ti pader.” (Jos 2:15; 6:22) Idi imbilin ni Josue a maispal ti sangakabbalayan ni Rahab, dagiti met laeng dua a managsimisim ti nangisalakan kenkuana. Kalpasan ti sumagmamano a tiempo a pannakaisinada iti pakarso ti Israel, napalubosan ni Rahab ken ti pamiliana nga agnaed iti nagtetengngaan dagiti Israelita. (Jos 6:17, 23, 25) Idi agangay, daytoy sigud a balangkantis ket nagbalin nga asawa ni Salmon ken ina ni Boaz iti naarian a kapuonan ti Davidiko nga ar-ari; maysa ni Rahab kadagiti uppat a babbai a nainaganan iti kapuonan ni Jesus nga inlanad ni Mateo. (Ru 4:20-22; Mt 1:5, 6) Nupay saan nga Israelita, naisangsangayan ti ulidanna a panangpaneknek a naan-anay ti pammatina ken Jehova babaen iti ar-aramidna. Kunaen kadatayo ni Pablo a “babaen iti pammati saan a napukaw ni Rahab a balangkantis a nairaman kadagidiay nagtignay a sisusukir, agsipud ta inawatna a sikakappia dagiti managsimisim.” “Saan kadi a ni Rahab a balangkantis naideklara met a nalinteg babaen kadagiti aramid, kalpasan nga inawatna buyogen ti kinamanagpadagus dagiti mensahero ket pinaruarna ida iti sabali a dalan?” iyimtuod ni Santiago.—Heb 11:30, 31; San 2:25.
2. [Heb., Raʹhav, nagtaud iti sao a kaipapananna ti “adu a panagpakpakaasi”]. Simboliko a sao a damo a nausar iti Job (9:13; 26:12), a naipatarus sadiay kas “manangduklos.” (NW) Iti maikadua a nadakamat a teksto, nainaig dayta iti dakkel nga ulimaw ti baybay sigun iti konteksto ken umasping nga urnos ti sasao. Kasta met, ti Isaias 51:9 inaigna ti Rahab iti ulimaw ti baybay: “Saan aya a sika daydiay a nangrangrangkay iti Rahab, a nangsalput iti ulimaw ti baybay?”
Ti Rahab, maysa nga “ulimaw ti baybay,” ket mangisimbolo iti Egipto ken iti Faraonna a nangbusor ken Moises ken iti Israel. Tukoyen ti Isaias 51:9, 10 ti panangispal ni Jehova iti Israel manipud Egipto: “Saan aya a sika daydiay nangpamaga iti baybay, ti dandanum ti nakalawlawa a kaadalman? Daydiay namagbalin kadagiti kaadalman ti baybay a maysa a dalan a pagballasiwan dagidiay nasaka?” Iti Isaias 30:7 nainaig manen ti “Rahab” iti Egipto. Ti Salmo 87:4 dakamatenna ti “Rahab” a mayanatup nga agaplikar iti Egipto, kas kaunaan kadagiti nailanad a kabusor ti Israel, pakairamanan ti Babilonia, Filistia, Tiro, ken Cus. “Dagiti Egipcio” ti inusar dagiti Targum iti daytoy a bersikulo, ket iti Salmo 89:10 ipaulogda ti “Rahab” nga inaigda dayta a termino iti napangas a Faraon ti Egipto nga imbabain ni Jehova.