SEKRETARIO

Maysa a nadutokan nga opisial a nalaing iti panagsurat ken panagaramid kadagiti rekord. Ti Hebreo a sao a so·pherʹ ket mabalin met a maipatarus nga “eskriba” ken “managkopia.”

Iti Israel, adda dagiti gundaway a nadakamat ti maysa a talken ken nangato ti ranggona nga opisial iti palasio a naawagan “sekretario ti ari” wenno “sekretario.” (2Cr 24:11; 2Ar 19:2) Saan laeng nga eskriba dayta nga agar-aramid kadagiti dokumento, ket saan met laeng a managkopia iti Linteg. (Uk 5:14; Ne 13:13; idiligyo ti 2Sm 8:15-18; 20:23-26; kitaenyo ti ESKRIBA; MANAGKOPIA.) No dadduma, tamingen ti sekretario ti ari ti pinansial a bambanag (2Ar 12:10, 11) ken agsao kas pannakabagi ti ari, a kas iti annongen ti maysa a ‘sekretario iti relasion iti sabali a dagdaga.’ (Isa 36:2-4, 22; 37:2, 3) Bayat ti panagturay ni Solomon, dua kadagiti “piprinsipe” ti naawagan kas sekretario.​—1Ar 4:2, 3; idiligyo ti 2Cr 26:11; 34:13.

Malaksid iti “sekretario ti ari,” dakamaten ti Biblia “ti sekretario ti panguluen ti buyot” (2Ar 25:19; Jer 52:25) ken ti “sekretario dagiti Levita.” (1Cr 24:6) Ni Baruc ket maysa idi nga eskriba a sekretario maipaay ken Jeremias.​—Jer 36:32.