SILAS, SILVANO
[manipud Latin, kaipapananna ti “Bakir; Kakaykaywan”].
Maysa a mangidadaulo a kameng ti umuna-siglo a kongregasion Kristiano idiay Jerusalem, maysa a mammadto, ken kadua ni Pablo iti maikadua a panagbaniagana kas misionero. Nalawag a maysa nga umili iti Roma. (Ara 15:22, 26, 27, 32, 40; 16:19, 25, 37, 38) Nalabit ti nagan a Silvano, a masarakan kadagiti surat da Pablo ken Pedro, ket nai-Latin a porma ti Griego a nagan a Silas nga inusar ni Lucas iti Aramid.
Ti kongregasion idiay Jerusalem pinilina ni Silas a kumuyog kada Bernabe ken Pablo nga agsubli idiay Antioquia, Siria, tapno idanonda iti kongregasion sadiay ti pangngeddeng maipapan iti pannakakugit.—Ara 15:22, 30-32.
Saan a masigurado no nagtalinaed ni Silas iti kaparanget ti Antioquia wenno nagsubli ketdi idiay Jerusalem. Adda sumagmamano a manuskrito a naglaon iti Aramid 15:34, a ti mabasa ket: “Ngem pagarupen idi ni Silas a nasayaat no agtalinaed pay sadiay.” Ngem saan nga inkabil dagiti kalatakan a manuskrito daytoy a bersikulo. (Kitaenyo ti Rbi8 ftn.) Uray pay kasta adda ni Silas idiay Antioquia idi nangrugi ti maikadua a panagdaliasat ni Pablo kas misionero. Sadiay ti nangrugianda ken Pablo a nagdaliasat iti amianan ken laud a lumasat iti Siria, kalpasanna iti Cilicia ken dadduma pay a rehion ti Asia Menor. Kimmadua ni Timoteo kadakuada idiay Listra ket ni Lucas idiay Troas.
Yantangay naawisda a mapan idiay Macedonia babaen ti tagtagainep a naited ken Pablo, nagyanda pay nga umuna idiay Filipos. Idiay plasa ti Filipos, napangpang-or da Silas ken Pablo kas imbilin dagiti mahistrado sibil ken naikabilda kadagiti tul-ong ti pagbaludan, ngem nawarwar dagiti parautda iti pagbaludan gapu iti ginggined idi agkarkararag ken agkankantada iti rabii, ket naluktan dagiti ruangan ti pagbaludan. Nagbuteng unay ti manangibalud ket gapu ta nagimdeng kada Pablo ken Silas, nagbalin a Kristiano, nga inas-asikasona dagiti dunorda gapu iti pannakapangpang-orda.—Ara 15:41–16:40.
Naballigi ti ministerioda idiay Tesalonica ken Berea, a nagbatian pay laeng da Silas ken Timoteo bayat ti ipapan ni Pablo idiay Atenas ken Corinto. (Ara 17:1, 10, 14-16; 18:1) Idi a da Silas ken Timoteo nakasurotda met laengen ken Pablo idiay Corinto, intultuloyda a tinulongan ni Pablo. Bayat nga addada sadiay kinaduaanda ni Pablo a nangisurat iti dua a surat kadagiti taga Tesalonica. (1Te 1:1; 2Te 1:1) Saanen a nadakdakamat ni Silas iti salaysay ti pakasaritaan dagiti panagdaliasat ni Pablo.
Sumagmamano a tawen kalpasanna, idi agarup 62-64 K.P., insurat ni Pedro ti umuna a suratna manipud Babilonia “babaen ken Silvano,” nabatad a kayatna a sawen a nagserbi ni Silvano kas sekretario ni Pedro. Nadeskribir iti dayta kas “kabsat a matalek,” ket nalabit isu met laeng ti Silvano nga immun-una a naitimpuyog ken Pablo.—1Pe 5:12.