LATA

Nakusnaw nga umasul a puraw a metal a nakalaklaka a pitpiten. Kadagiti innem a gapuanan ti urno ti nagkauna nga agpampanday iti metal, ti temperatura a pakalunagan ti lata, 232°C (449°F.) laeng, ket kababaan iti amin. (Eze 22:18, 20) Ti orihinal a Hebreo a sao a bedhilʹ kaipapananna “daydiay naisina wenno nabingay,” kayatna a sawen, manipud kadagiti napateg a metal babaen ti panangtunaw; naipatarus met a “rugit.”​—Isa 1:25.

Awan idi dagiti pagminasan ti lata idiay Palestina. Di nagbayag kalpasan ti Ipapanaw, damo a natukoy ti lata kas karaman kadagiti napateg a samsam ti gubat a naala manipud kadagiti Midianita. (Nu 31:2, 22) Dagiti taga Tiro nakagun-odda iti lata manipud Tarsis. (Eze 27:12) Ti kaaduan iti natayengteng a nangisit nga oxide ti lata a maawagan cassiterite nagtaudda kadagiti kadaratan ti karayan idiay Espania ken England. Agparang a ti lata naus-usar a pagaramid kadagiti tinnag, ta iti Zacarias 4:10 (a nangtukoy iti “tinnag”) mabasa iti Masoretiko a teksto, “ti bato [wenno, padagsen], ti lata.” Iti Amos 7:7, 8 ti Hebreo a sao a naipatarus a “tinnag” mabalin a kaipapananna ti lata wenno buli. Nupay kasta, ti kangrunaan a pakausaran ti lata ket kas pangpatangken a sangkap; ti gambang a nagamporan iti 2 agingga iti 18 porsiento a lata ket nasarakan kadagiti kadaanan a ramramit a bronse.