Napudnokay Koma iti Isuamin a Bambanag
“Ta mapnekkami unay nga adda nasayaat a konsiensiami, a tarigagayanmi ti agbiag a sitatakneng kadagiti isuamin a bambanag.”—HEBREO 13:18.
1, 2. (a) Aniat’ napasamaken iti panagbalin a napudno iti tiempotayo? (b) Ania a tipo dagiti tattao ti nairaman iti panagsuitik?
MALAGLAGIP pay dagiti natataengan a tattao ti tiempo idi nga, iti adu a luglugar, saan a kankandadduan dagiti tattao dagiti ruruanganda. Dida pampanunoten ti panagtakaw manipud kadagiti dadduma wenno panangkusit kadakuada. No umutangda ti kuarta, sidadayaw a mariknada ti panangbayad iti dayta. Ket ti sasaoda ti ‘kas kasayaat ti balitok.’ Pudno, addada met dagiti kinasuitik, ngem saan a nasaknap unay dayta. Itatta, nupay kasta, ti panagtakaw, panagulbod, ken panagkusit ti gagangayen iti intero a lubong. Ket adu a panagkusit ti agtataud iti makunkuna a tattao a mapagraraeman nga agtataeng ken agtartrabaho kadagiti nasasayaat a sangakaarrubaan, nasayaat met ti panagkawkawesda, mabalin nga addaanda ti relihion, ken ibilbilangda ti bagbagida a naimbag a makipagili. Pudno unay, ti kinasuitik nagbalinen a nakalatlatak kadagiti opisiales ti gobierno ken negosio.
2 Idiay Estados Unidos nasurok nga 11 milion a dadakkel a krimen a ramanenna ti panagsuitik ti maipadpadamag kada tawen. Ket, ti saan a panangireport kadagiti isuamin a mabuisan a susueldo ti dumanon iti nasurok a $250 bilion iti kada tawen. Idiay Siudad ti Nueva York, agarup sangagasut a ribo a tattao lislisianda ti panagbayad ti pasaheda iti sistema ti subway—kada aldaw. Kuna ti maysa nga opisial a no amin dagitoy a managkusit maarestoda, “ibusentayo ti amin a panawen ti sistema ti korte iti adu a bulan.” Idiay Japan ti surbey kadagiti agbaybayad ti buis ti nasarakan a 95 porsiento ti agkuskusit kadagiti buisda agraman 92 porsiento kadagiti abogado. Iti maysa a bulan nasurok a 16,000 a tattao ti natiliwan nga agtaktakaw iti libre a panaglugan kadagiti tren.
3. Kasano a ti panagsuitik ti ad-adda met nga aglaplapusanan iti panagasawa?
3 Ti panagsuitik ngimmato met uray pay iti biag ti panagasawa. Iti sumagmamano a tawen a napalabasen impanayag ti maysa a surbey a 30 porsiento kadagiti assawa a babbai nga Americano “ti agar-aramid iti pannakidenna iti ruar ti panagasawa.” Iti nabibiit pay a surbey nasurok a sangagasut a ribo a kasado a babbai, 50 porsiento ti nangamin a “nakaaramidda ti pannakidenna malaksid ken lakayda, nga uray naminsan laeng.” Nagkomento ti maysa a managpaliiw a nalabit “90 porsiento kadagiti kasado a lallaki” ti agkuskusit met.
Paset dagiti “Maudi nga Al-aldaw”
4. Apay a ti ilalanlan ti kinasuitik saanen a makakellaat kadatayo?
4 Saanen a makapakellaat kadagiti ad-adipen ni Jehova a limmanlan ti kinasuitik. Ammoda a daytoy ket paset ti pagilasinan kadagitoy “maudi nga al-aldaw.” Impadto ti Sao ti Dios a kadagiti panawentayo dagiti tattao ket ‘managayatdanto kadagiti bagbagida, managayat iti pirak, mangliliput, awanan panagteppel, awananda ti ayat iti naimbag, addaanda ti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda met ti pannakabalin daytoy, ket dumakesdanto la a dumakes.’ (2 Timoteo 3:1-5, 13) “Umad-adu,” inamin ti maysa a grupo dagiti eksperto, dagiti tattao ditoy lubongti “mangiwagwagtengen kadagiti gagangay a panangipatpateg ti naimbag ken dakes ken lislisiandan ti konsiensiada.”
5. Aniat’ napasamak idi a ti kasasaad nga umas-asping iti kaaldawantayo ket napasamak met iti kadaanan a sangapulo-tribo a pagarian ti Israel?
5 Ti kasasaad ti lubong itatta ket dakdakes pay ngem idi panawen sakbay a dinusa ni Jehova ti kadaanan a sangapulo-tribo a pagarian ti Israel. Maipapan iti dayta a tiempo kuna ti Oseas 4:1-3: “Ta ni Jehova makisuppiat kadagiti agtaeng iti daga, ta awan ti kinapudno, uray kinaimbag, uray pannakaammo ti Dios iti daga. Awan ti uray ania no di laeng panagsapata a natiri ken panagdadael ti kari ken panagpapatay, panagtakaw ken pannakikamalala rumsuada, ket ti dara maiparukpok iti dara. Gapuna nga agpanesto ti daga ket amin dagiti agtaeng kenkuana kumapuydanto.” Dimteng ti nainget a dusa ni Jehova idi 740 K.K.P. idi pinalubosanna ti Asiria a nangparmek iti Israel ken iti kabiserana a Samaria ket impanawna dagiti umilina kas kayaw.
6. Apay a dusaento ti Dios daytoy agdama a sistema, ket kasano ti kinasiguro dayta a dusa?
6 Umas-asping met iti dayta, ni Jehova ti addaan ti “suppiat” maibusor iti daytoy lubong a nasuitik. Nalawag ti panangaramid ti Kasuratan a dayta ti siingeten nga inukom ni Jehova ket daytanto ti “agkapuy” nga agturong iti pannakadadael. “Ngem dagiti langlangit ita ken ti daga gapu iti daydi met la a sao naidulinda a maipaay iti apuy a maaywananda agingga iti aldaw ti pannakaukom ken ti pannakapukaw dagiti tattao a nadangkes.” (2 Pedro 3:7) Sigsigurado ti kaitungpalan daytoy a ti Sao ti Dios sawenna dayta a kasla daytat’ napasamaken: “Adtoy! nga immay ni Jehova a buyogen dagiti linaksalaksa a sasantona, tapno aramidenna ti panangukom kadagiti isuamin, ken mangipaneknek kadagiti amin a managdakdakes ti dagup dagiti gapuananda a dakes.”—Judas 14, 15.
7. Agingga a di pagpatinggaen ni Jehova daytoy a dakes a lubong, ania a karit ti naipasango kadagiti ad-adipenna?
7 Nupay kasta, agingga nga iyeg ti Dios ti panungpalan daytoy nasuitik a lubong, dagiti ad-adipenna nagbiagda iti dayta. Dagiti Kristiano addada “iti lubong,” nupay kasta, kas kinuna ni Jesus, “saanda a paset ti lubong.” (Juan 17:11-14) Gapuna, kasapulan ti inaldaw-aldaw a panagaramidda kadagiti moral a pangngeddeng maipapan iti panagbalin a napudno. Ramanen daytoy dagiti kasasaad kadagiti pagtrabahuanda, idiay eskuelaan, iti pamilia, wenno kadagiti gagayyemda. Kadagiti isuamin a karit iti nasanay iti Biblia a konsiensiada, tarigagayan dagiti ad-adipen ni Jehova ti maaddaan rikna a kas ken ni apostol Pablo idi a kinunana: “Ta mapnekkami unay nga adda nasayaat a konsiensiami, a tarigagayanmi ti agbiag a sitatakneng kadagiti isuamin a bambanag.”—Hebreo 13:18.
Saan Laeng a Basta ‘ti Kasayaatan a Pagalagadan’
8. Apay a ti panagbalin a napudno ti pagalagadan kadagiti ad-adipen ni Jehova?
8 Maikunkuna a ‘ti kinapudno isu ti kasayaatan a pagalagadan,’ kaipapananna a ti panagbalin a napudno mangyeg kadagiti praktikal a resulta. Ngem para kadagiti Kristiano, dayta ti ad-adda pay ngem dayta. Para kadakuada, ti panagbalin a napudno ket isut’ kakaisuna a pagalagadan. Kas ad-adipen ni Jehova, obligadoda a di mangtulad iti daytoy nailunoden a kinasuitik ti lubong—saan nga agpaay iti aniaman a rason. Imbes ketdi, masapul nga aramidenda amin nga ar-aramidda a maitunos kadagiti linlinteg ti Dios. Ket dagiti linlintegna saanda a nagbalbaliw iti daytoy a banag.
9. Kasano a ti Linteg ni Jehova iti kadaanan nga Israel impaganetgetna ti panagbalin a napudno?
9 Kas pangarigan, kuna ni Jehova iti Israel idi ugma: “Dika makiabig iti dika asawa. Dika agtakaw. Dika agsaksi iti ulbod a maibusor iti padam a tao. Dika aguman . . . uray aniaman a kukua ti padam a tao.” (Exodo 20:14-17) Umas-asping iti dayta, kuna met ti Levitico 19:11, 12: “Dikayto agtakaw wenno agaramid a siuulbod, wenno agiinnulbod. Ket dikayto agsapata a siuulbod gapu iti naganko, ken ipabpabareng ti nagan ti Diosyo. Siak ni Jehova.”
10. Kasano nga impaganetget ti Kinakristiano ti panagbalin a napudno?
10 Dagita a linlinteg ti naiyulit nga agpaay kadagiti Kristiano. Gapuna, kuna ti Sao ti Dios: “Dikay ammo aya a dagiti nakillo didanto tawiden ti pagarian ti Dios? Dikayo koma maallilaw. Uray dagiti mannakiabig, uray dagiti agrukbab kadagiti ladladawan, uray dagiti mannakikamalala, uray dagiti binabai, uray dagiti lallaki a dumenna iti padada a lallaki, uray dagiti mannanakaw, uray dagiti naagum, uray dagiti managbarbartek, uray dagiti managtabbaaw, uray dagiti managpaanak saandanto a tawiden ti pagarian ti Dios”; wenno uray met dagidiay “agaramid iti ulbod.” (1 Corinto 6:9, 10; Apocalipsis 22:15) Amin dagidiay tarigagayanda ti agbiag idiay baro a sistema ti Dios masapul nga isarmingda dagiti kualidadna a maysa kadagitoy a ta “ti Dios . . . dina mabalin ti agulbod.” (Tito 1:2; Hebreo 6:18) Ti kinasuitik ket namunganay ken ni Satanas, “ti ama ti kinaulbod.”—Juan 8:44.
11, 12. (a) Apay rebbeng nga adalentayo ti panagbalin a napudno itan? (b) Apay a natalged ti panagriknatayo iti makitkita nga organisasion ti Dios?
11 Yantangay ti “pagtaengan ti kinalinteg” ket idiay naikari a “baro a daga” ti Dios, “dagiti agtaeng iti nabunga a daga sursuruendanto ti kinalinteg.” (2 Pedro 3:13; Isaias 26:9) Dayta ti gapuna a ti napartak ti panagdakkelna a bilang dagiti mainanama a makipagili iti Paraiso a daga ket ‘masursuruanda itan maipapan kadagiti daldalan ni Jehova,’ agraman ti panagbalin a napudno. (Isaias 2:3, 4) Gapuna, ti Sao ti Dios balakadannatayo: “Saankayo nga agiinnulbod. Ussobenyo ti daan a personalidad agraman dagiti ar-aramidna.” (Colosas 3:9) Kunana pay met: “Daydi nagtaktakaw saan koma nga agtakawen, no di ket agtrabaho, nga aramidenna ti naimbag babaen ti imana, tapno adda pagitedna iti adda pakasapulanna.”—Efeso 4:28.
12 Gapuna dagiti ad-adipen ni Jehova masapul nga agbalinda a napudno iti isuamin a bambanag. Yantangay kastanto ti pagbalinan ti tunggal maysa idiay baro a sistema, dayta ti masapul a pagbalinan ti ili ti Dios itattan. Ket anian a ragsak ti pannakitimpuyog iti maysa nga internasional a kagimongan dagiti minilmilion a tattao a mangsuksukay iti panagbalin a napudno! Anian a nataltalged ti panagriknatayo iti daytoy naespirituan a paraiso a bunga ti nabileg a nasantuan nga espiritu ti Dios, “isu nga inted ti Dios kadagiti agtulnog kenkuana.” (Aramid 5:32) Idiligyo dayta iti di makaay-ayo nga espiritu nga aglaplapusanan iti daytoy a lubong iti sidong “ti Dios daytoy a sistema dagiti bambanag,” a ni Satanas a Diablo.—2 Corinto 4:4; Galacia 5:19-24.
Panagbalin a Napudno Madmadlaw dagiti Dadduma
13, 14. Ania ti komento dagiti dadduma maipapan iti kinapudno ti ili ni Jehova?
13 Ti kinapudno wenno kinamapagpiaran ti ili ti Dios ti masansan a madmadlaw dagiti dadduma. Kas pangarigan, ti maysa nga Italiano a periodiko nga Il Piccolo ti nangipablaak ti maysa a surat manipud iti maysa kadagiti managbasana a nagkuna: “Kayatko a pagyamanan daydiay babai a nangiyam-ammo ti bagina kas maysa a Saksi ni Jehova ken nangted pammaneknek iti mapagulidanan a kinamapagpiaranna babaen ti panangisublina kaniak, babaen iti periodikoyo, ti kalalainganna a kantidad ti kuarta a napukawko.” Idiay Estados Unidos, insurat ti The Indianapolis Star ti maipapan iti maysa a pagassawaan a Saksi a nakapidut iti $4,000 ket insublida dayta iti makinkukua. Kuna ti periodiko a ti agassawa “awan duaduada no ania ti aramidenda.” Apay nga awan? Kunada: “Dikami mabalin nga idulin dayta. Dakami ti Saksi ni Jehova.”
14 Idi maysa a Saksi idiay Missouri ti nakapidut ti $9,500 ket intedna dayta iti polisia, ti periodiko ti nangadaw iti opisial ti polis a kunkunana: “Nakataktakkon unayen ti pannakakita iti maysa a makasarak iti kasta a kuarta ket isublina pay. Awan pay asinoman a malagipko a nangar-aramid iti dayta idi. Daytat’ pudno a nakaskasdaaw.” Kuna ti artikulo a ti Saksi “dina pulos inay-ayam iti panunotna a tagikuaen ti kuarta.” Ti opisial ti polisia kunana a ti Saksi “ti nangisubli iti pammatina nga addada pay dagiti tattao a nasingpet iti sangatauan.” Simmungbat ti Saksi: “Kas tattao maipagpannakkelmi ti bagbagimi a nasingpet kadagiti isuamin a bambanag.”
15, 16. Ania dagiti kapadasan a mangipakpakita a ti panagbalin a napudno uray kadagiti babassit a bambanag ket madmadlaw dagiti dadduma?
15 Saan laeng a kadagiti dadakkel a bambanag ti kasapulan a pagbalinantayo a napudno. Ti panagbalin a napudno ti nesisita uray met kadagiti babassit a bambanag. (Lucas 16:10) Kas pangarigan, idi nagtaeng ti maysa a pamilia a Saksi iti maysa nga otel idiay Florida, di inggagara a naala ti maysa nga anakda a lalaki ti punda ti pungan, nga impagarupna a dayta isu ti kamisetana. Impakoreo ti pamilia nga insubli dayta iti otel, ket ti manedyer ti otel nagsurat: “Kayatmi ti agyaman unay kadakayo iti kinamapagpiaranyo. Numan pay ti panangisubliyo iti punda ti pungan a kukuami nalabit isut’ masansan nga inaldaw-aldaw nga ar-aramidyo, kadakami daytat’ maysa a banag a makomendaran.” Umas-asping iti dayta, idi ti maysa a pagassawaan a Saksi di inggagara a naalada ti maysa a pagsurat a pluma manipud ti maysa nga otel idiay Georgia ken insublida dayta, nagsurat ti manedyer: “Palubosandakami nga agyaman kadakayo iti panangalayo ti tiempo a panangisubli iti pagsurat a pluma a dikay inggagara a nairaman kadagiti gargaretyo. Pudno a makapabang-ar ti pannakaawat ti surat kas iti impatulodyo kadakami manipud kadagiti nasingpet ken naayat a tattao!”
16 Maysa nga ubing a Saksi nga adda iti maikalima a grado ti agay-ayam iti beisbol idiay eskuelaan. Isut’ nairaman iti panagay-ayam a nalpasen, ngem ammona nga isu ti “out.” Dagiti kakaduana iti team pinadpadasda a kunaen nga isu ti “safe.” Ngem adda maysa a kameng ti kalabanda a team a nagkuna nga adda ti maysa a sigurado a pamay-an a panangikeddeng iti kinapudno. Kunana: “Isut’ saludsodenyo no isu ti out wenno saan. Isut’ maysa a Saksi, ket dagiti Saksi saanda nga agulbod.” Ti naimbag a kababalin ti ubing iti inaldaw-aldaw a bambanag ti nadlaw dagiti dadduma. Pudno unay, babaen ti panagbiag a maitunos kadagiti pagalagadan ti Dios, uray pay “iti ngiwat dagiti maladaga” umay ti dayaw ken ni Jehova.—Mateo 21:16.
17, 18. Ania ti nasayaat nga epekto dagiti prinsipio ni Jehova maipapan ti panagbalin a napudno kadagiti tattao a naimbag panagpuspusoda?
17 Idiay Nigeria, ti asawa a lalaki ti maysa a Saksi ti bumusor unay iti ipapanna iti maysa nga asamblea sirkito. Gapuna isu ti nangsurot ken ni baketna sadiay ket pinadpadasna ti mangpataud ti riribuk. Kalpasan ti sesion, kuna ti lalaki: “Ita suotenkayo a Saksi.” Idi awan ti kumitkita, isut’ nangala ti kuarta manipud bulsana, minarkaanna dayta, kinunesna, ket sana intinnag iti daga. Kamaudiananna, kunana a napukawna ti kuartana. Nupay kasta naibaga kenkuana a saan nga agaburido ta dayta ti maisublinto. Isut’ nagsubli idiay nangitinnaganna iti kuarta, ket dayta ti awanen. “Aha,” kunana, “Nasukalak nga agkuskusitkayo a tattao!” Kalpasanna naibaga kenkuana a ti kuarta ti mabalin nga awan sadiay ngem mabalin nga impanda idiay Lost and Found Department. Ti namarkaan a kuarta ti pudno nga adda idiay departamento ket dayta ti naisubli kenkuana. Daytoy a kapadasan ti nangparegta kenkuana a mangaammo no ania dagiti patpatien ti baketna, ket itan maysan a Saksi ni Jehova.
18 Iti maysa a surat a naipatulod iti sangalubongan a hedkuarters dagiti Saksi ni Jehova idiay Nueva York, maysa a babai a saan a Saksi kunana a kayatna nga iraman ti maysa a pasamak a napagteng ti balasangna idiay eskuelaan. Ti balasangna ti addaan iti maysa a nakangingngina a preno ti kabayo a natakaw kenkuana maysa nga aldaw. Dua a tawen kalpasanna, ti balasangna ti immawat iti maysa a surat a nagkuna: “Dear Lili, Adtoyen ti preno ti kabayo a natakaw kenka dua a tawen ti napalabasen. Siak ti nangala iti dayta, ngem itan maysaakon kadagiti Saksi ni Jehova, ket ti baro a konsiensiak dina ipalubos ti innak panangidulin iti dayta. Siak ti pudno a maladingitan. Pangngaasim ta pakawanennak.” Wen, dagidiay tarigagayanda ti agserbi ken ni Jehova masapul a sukayanda ti ‘nasayaat a konsiensia, a tarigagayanda ti agbiag a sitatakneng kadagiti isuamin a bambanag.’—Hebreo 13:18.
Panangsalimetmet iti Organisasion a Nadalus
19. (a) No makaaramid ti maysa a Kristiano iti di umiso nga aramid, aniat’ masapul nga aramidenna? (b) No adda sumagmamano kadatayo nga agtultuloy iti sinisuitik nga aramid, aniat’ mapasamak kadakuada, ken apay?
19 No adda maysa nga adipen ti Dios a dina ingaggagara a nakaaramid iti aramid a sinisuitik, masapul a nasiglat koma a mangdalus iti dayta apaman a mabigbigna dayta wenno naiyawag iti atensionna. Ken no sumagmamano nga indibidual kadatayo napukawda ti panangipategda kadagiti prinsipio ti Biblia ket itultuloyda dagiti sinisuitik nga aramidda, saandanto a mapalubosan a mangmulit iti ili ti Dios. Masapul a mailaksidda. (1 Corinto 5:11-13) Iti daytoy mabalintayo ti agpannuray iti nailangitan a tulong, ta impadto ni Jesus: “Ti Anak ti tao ibaonnanto dagiti anghelna, ket kayaskasendanto iti pagarianna dagiti amin a pakaitibkolan ken dagiti agaramid ti kinadakes . . . Ket maigiddato a dagiti nalinteg agraniagdanton a kasla ti init iti pagarian ni Amada.”—Mateo 13:41, 44.
20, 21. (a) Apay mabalintayo nga awisen a simamatalek dagiti naemma nga agdayaw ken ni Jehova a kaduatayo? (b) Ania a paset ti panagbalin a napudno ti masalaysay iti sumaganad nga artikulo?
20 Gapuna, ti organisasion ni Jehova ti masalsalimetmetan a nadalus. Kas resultana, dayta ‘ti agraniag’ kas maysa a silaw kadagiti nasingpet-panagpuspusona a tattao. Dayta ti gapuna a simamatalek a maikunatayo kadagiti naemma iti daga: “Umaykayo, ket umulitayo iti bantay ni Jehova [ti naitan-ok a lugar wenno saad ti pudno a panagdayaw] . . . ket isuronatayto kadagiti dalanna, ket magnatayto kadagiti danana.”—Mikias 4:2.
21 Yantangay masapul a sanayen dagiti ad-adipen ni Jehova ti kinapudno ti isuamin a bambanag, daytoy, siempre, ramanenna ti pannakilangentay iti negosio kadagiti dadduma a Saksi. Ditoy met, mabalin a tumaud dagiti karit maipapan ti panagbalin a napudno. Ania ti sumagmamano kadakuada? Kasanotay ida a sanguen? Ti sumaganad nga artikulo salaysayenna daytoy a paset ti panagbalin a napudno.
Dagiti Saludsod a Pagrepaso
◻ Ania ti napasamaken iti panagbalin a napudno iti tiempotayo? Apay?
◻ Kasano ti panangiparang ti Sao ti Dios ti pannakasapul ti panagbalin a napudno?
◻ Apay a masapul a sukayantayo ti panagbalin a napudno uray pay sakbay ti baro a sistema?
◻ Ania dagiti kapadasan a mangipakita ti pateg ti panagbalin a napudno?
◻ Ania ti adda a pammasiguro a ti panagbalin a napudno ti mataginayon kadatayo?
[Ladawan iti panid 13]
Itattan, dagiti mainanama a makipagili iti baro a sistema ti Dios maisursurodan kadagiti daldalan ni Jehova maipapan ti panagbalin a napudno