Dagiti Ad-adipen nga Agtutubo iti Panawen ti Biblia
SARITAEN ti Biblia ti nagadu a nasasayaat nga agtutubo a serioso ti panagserbida iti Dios ket nabendisionanda a sibabaknang gaput’ panangaramidda ti kasta. Agtutubotay man wenno nataengan ken ubananen, dagitoy a nasasayaat nga ulidan iti Biblia makaipaaydat’ dakkel a pammaregta.
Ni Jose ket 17 añosna laeng idi nailako iti kina-adipen idiay Egipto. Sadiay, nga adayo manipud pamiliana ken di makitkita dagidiay makaammo kenkuana, pinaneknekan ni Jose ti kinatarnawna. Idi pinadpadas ti baket ni Potifar a gargarien ni Jose, kunana: “Kasano ngarud ti panangaramidko itoy naindaklan a kinadakes ken makabasolak iti Dios?” Uray iti sanguanan ni mannakabalin a Faraon, ti mannakabalin unay nga ari idi aldawna, ginundawayan ni Jose nga itden ti dayaw iti Dios iti panangipatarus kadagiti tagtagainep ni Faraon. Isut’ nabendisionan ti kasta unay. Ti Dios ti nangusar kenkuana a mangisalakan agpadpada kadagiti Egipcio ken ti pamiliana manipud ipapatay iti bisin ken ti panangyeg ken Jacob, nga amana, ken ti sangakabbalayanna idiay Egipto.—Genesis 37:2; 39:7-9; 41:15, 16, 32.
Ni Moises ken dagiti Dadduma a Matalek iti Kina-agtutubo
Ti balasang ni Faraon ti nangibilang ken Moises kas pudpudno nga anakna, ngem da nanang ken tatang ni Moises ti nakabalin a nangisuro kenkuana maipapan iti pudno a Dios. Kuna ti Biblia nga idi nataenganen, ni Moises “nagmadi a napanaganan ti anak daydi anak a babai ni Faraon, a pinilina nga impangpangruna ti makipagsagaba iti rigat kadagidi tattao ti Dios ngem iti makiranud kadagiti aglabas a ragragsak ti basol.” Ti Dios inaramatna ni Moises tapno iruar ti ilina iti Egipto, tapno awatenda ti Linteg idiay Sinai, ken mangisurat iti dakkel a paset ti Biblia. Aniaman ti edadyo, patpatanorenyo aya ti determinasion nga agserbi iti Dios kas inaramid ni Moises?—Hebreo 11:23-29; Exodo 2:1-10.
Sawen dagiti Kasuratan kadatayo “dagiti ubbing” a nagdengngeg a kadua ti nasion idi naibasa ti Linteg ti Dios iti Israel. (Deuteronomio 31:10-13) “Ken amin a nakabalin a dumngeg a makaawat” nagtakderda “manipud iti agsapa agingga iti agmatoon” a dumngeg iti Linteg idi kaaldawan ni Nehemias. (Nehemias 8:1-8) Uray pay no dagiti ubbing saanda a maawatan amin, mabalinda nga apresiaren a rebbengda nga ayaten, dayawen, ken pagtulnogan ni Jehova a Dios. Aniaman ti edadyo, nagdengngegkayon aya kadagiti kumbension ken asamblea a sadiay naisalaysay ti Saot’ Dios? Naadalyon aya ti kinapateg ti panagtulnog kenkuana, kas kadagidiay agtutubo nga Israelita idi?
Ni David, Josias, ken Jeremias
Ti Dios pinilina ni David, ti kaubingan kadagiti walo nga agkakabsat a lallaki, a maipaay iti espesial a serbisio ket kunana maipapan kenkuana: “Nasarakak ni David, anak ni Jesse, lalaki a sumurot iti pusok, isu a mangaramidto iti amin a pagayatak.” Ti Dios ti nangpili kenkuana nga agbalin a “pastor” iti ilina, ket inaramid ni David dayta a serbisio, bayat a pinaneknekanna ti ayatna ken Jehova kadagiti adu a tawtawen. Nasurok a 70 kadagiti Salmo ti insuratna ken nagbalin nga inapo ni Jesu-Kristo. Ubing man wenno lakay, ap-apresiarenyo aya dagiti ar-aramid ti Dios, ken ar-aramidenyo kadi dagiti pagayatanna, kas inaramid ni David?—Aramid 13:22; Salmo 78:70, 71; 1 Samuel 16:10, 11; Lucas 3:23, 31.
Ni Josias nagbalin nga ari idi walo laeng ti tawenna. Idi agarup 15 ti tawennan, “idi agtutubo pay laeng, isu nangrugi nga agsapul iti Dios ni David nga amana.” Sakbay nga ag-20, rinugian ni Josias ti kampania kontra iti ulbod a panagdayaw. Iti kamaudiananna, pinatarimaanna ti templo, ken insublina ti nadalus a panagdayaw iti daga. Mabasatayo: “Kadagiti amin nga al-aldawna saanda a simmina iti isusurotda ken Jehova a Dios dagiti ammada.” Amintayo ditay mabalin ti agari a kas ken Josias, ngem mabalintay ti agserbi iti Dios ken makapagtakder a sititibker maibusor iti ulbod a panagdayaw, aniaman ti edadtayo.—2 Cronicas 34:3, 8, 33.
Ti Dios a mannakabalin-amin kunana ken Jeremias: “Kasakbayan ti panangbukelko kenka iti tian nabigbigkan, ket idi kasanguanan ti pannakaipasngaymo sinantipikarka. Tinudinganka a mammadto kadagiti nasnasion.” Nagtukkiad ni Jeremias a kunkunana nga isut’ ubing unay nga agbalin a mammadto: “O Soberano nga Apo Jehova! Adtoy saanko nga ammo ti agsao, ta ubingak.” Simmungbat ni Jehova: “Saanmo a sawen, ‘Siak ubingak.’ Ta amin dagiti pangibaonakto kenka, inkanto; ket saritaemto amin nga ibilinkonto kenka.” Iti nasurok nga 40 a tawen kastat’ inaramid ni Jeremias, ken uray no kayatnat’ sumuko, saanna mabalin ti sumardeng. Ti saot’ Dios “kas sumsumged nga apuy a naripkan kadagiti tultulang[na].” Kasapulanna latta ti agsao! Aniaman ti edadyo, patpatanorenyo kadi ti kitat’ pammati nga adda ken Jeremias, nga umabante iti serbisio ti Dios kas ti inaramidna?—Jeremias 1:4-8; 20:9.
Ni Daniel, Jesus, ken Timoteo
Dikay pay aya nangnangngegan ni Daniel? Nalabit isut’ awan pay 20 a tawenna idi isut’ naikuyog kadagiti dadduma nga “ub-ubbing” kas kayaw idiay korte ni maingel a Nabucodonosor, ari ti Babilonia. Agpapan pay kina-agtutubo ni Daniel, isut’ determinado nga agtulnog iti Dios. Ni Daniel ken dagiti kakaduana nagkitakitda a mangrugit ti bagida kadagiti taraon a mabalin makasalungasing iti Linteg ti Dios wenno natulawan kadagiti napaganuan a seremonia. Iti nasurok a 80 a tawtawen, di pulos nagduadua ni Daniel, a sinalimetmetanna ti kinatarnawna agingga a dina kayat nga isardeng ti panagkarkararagna iti Dios, uray no daytat’ pakaipalladawanna kadagiti leon. Ibilbilangyo aya ti serbisioyo iti Dios ken dagiti karkararagyo a kastat’ kaseriosoda? Rebbengyo.—Daniel 1:3, 4, 8; 6:10, 16, 22.
Idi agtawen ti 12, nasarakan ni Jesus nga agtugtugaw iti tengnga dagiti narelihiusuan a mannursuro idiay templo ti Jerusalem, “a dumdumngeg ken agsalsaludsod kadakuada. Ket amin dagidi nakangngeg ken [agtutubo a Jesus] nasnasdaawda iti saririt ti isipna ken kadagidi sungbatna.” Ti ngata Nainkasuratan a panagpapatang kadagiti panglakayen idiay templo ti nakapainteres koma kadakayo kas ken Jesus? Agsiddaaw met koma aya dagiti dadduma iti pannakaawatyo ken kadagiti sungbatyo? Itatta, adu nga agtutubo a Saksi nga agad-adal, dumdumngeg a naimbag, ken makiramraman kadagiti Nakristianuan a gimong ti addaan kadagiti Nainkasuratan a pannakaammo a mamagsiddaaw met kadagiti natataengan.—Lucas 2:42, 46, 47.
Kaskay aya ken Timoteo, a kas maysa nga ubing ket nasursuruan “kadagiti nasantuan a sursurat”? Idi maysan a baro, ni Timoteo “naimbag ti damagna kadagiti kakabsat” kadagiti dua a kongregasion. Ni apostol Pablo pinilina ni Timoteo a makipagdaliasat kenkuana, saan nga agbalin a kargador laeng, no di ket tapno tumulong ken Pablo a mangisuro kadagiti dadduma. Mapilikayto aya agpaay kadagita a pribilehio? Ti aya ar-aramidyo “naimbag ti damagna,” saan laeng nga iti mismo a kongregasionyo no di ket kasta met kadagiti dadduma?—2 Timoteo 3:15; Aramid 16:1-4.
Ania a Masanguanan ti Kayatyo?
Posible aya kadagiti agtutubo itatta ti agbalin a matalek kas kada Jose, Moises, David, ken kadagiti dadduma pay? Wen, mabalin. Pudno, adu kadagiti agtutubo ti interesado laeng iti panag-good time. Ngem dadduma us-usarenda ti kina-agtutuboda a sisisirib, nga am-ammuenda ti Dios ken ti pagayatanna kadakuada. Dagitoy ket tungtungpalenda ti padto ti Biblia: “Ti ilim itulnogna ti bagina a siaayat iti aldaw ti pannakabalimo. . . . Addaanka ti kakadua nga agtutubo kas linnaaw.”—Salmo 110:3.
Dagita a nasasayaat nga agtutubo ti mangipakpakita ti kinasirib a nalablabes ngem ti tawtawenda, ta ti Dios tultulonganna ida a pagballigien ti agdama a biagda agraman panangtedna kadakuada ti nadayag a masanguanan iti um-umay a baro a lubong. (1 Timoteo 4:8) Ngem, kasano, a mapatanor ti maysa a moderno nga agtutubo ti pammati kas kadagidiay agtutubo a nadakamat iti Biblia? No kayatyo a maammuan, awisendakay a mangbasa ti artikulo a “Dagiti Nararagsak nga Agtutubo iti Serbisio ni Jehova,” mangrugi iti panid 10 itoy a magasin.
[Dagiti ladawan iti panid 5]
Saan a nagargari ni Moises iti kinabaknang ti Egipto
Ni agtutubo a David makaay-ayo iti puso ni Jehova
[Dagiti ladawan iti panid 6]
Nupay narikna ni Jeremias nga isut’ ubing laeng,’ simamaingel nga inkaskasabana ti di popular a mensahe
Iti edad a 12, pinagsiddaaw ni Jesus dagiti panglakayenna iti pannakaawat ti Saot’ Dios
[Ladawan iti panid 7]
Idiay Israel uray ub-ubbing nagdengngegda idi maibasbasa ti Linteg ti Dios. Kastakay met aya?