Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Idiay Roma 8:27, impaulog ti New World Translation ti Griego a phroʹne·ma kas “tarigagay,” ngem idiay Ro 8 bersikulo 6 ken 7, ti pannakaipaulogna ket “nakem.” Apay a ti isu met laeng a sao a Griego ket nagduma ti pannakaipatarusna?

Ti konteksto irekomendarna dagiti dua a panangipatarus a napili.

Ti Pakpakauna ti New World Translation of the Christian Greek Scriptures (1950) kunana: “Iti kada mayor a sao ket tinudinganmi ti maysa a kaipapanan ken sinalimetmetanmi dayta a kaipapanan kas ipalubos ti konteksto.” Ti dadduma saanda nga ibilang ti phroʹne·ma a mayor a sao, ta namimpat a daras laeng a nagparang. Dayta, nupay kasta, ti nainaig kadagiti sasao a masansan maus-usar. Maysa isu ti phro·neʹo, a kayatna a sawen “agpanunot, a mapampanunot iti naisangsangayan a pamay-an.” (Mateo 16:23; Marcos 8:33; Roma 8:5; 12:3; 15:5) Dadduma a nainaig a sasao a Griego mangteddat’ ideya ti panangusar ti praktikal a kinasirib, sentido, wenno panagannad.​—Lucas 1:17; 12:42; 16:8; Roma 11:25; Efeso 1:8.

Ipakita ti The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures a ti phroʹne·ma nagparang ti uppat a daras idiay Roma 8:6, 7, 27 ket ti literal a kaipapananna kanayon a “nakem.” Dagiti eskolar a Griego a da Bauer, Arndt, ken Gingrich ilawlawagda ti phroʹne·ma kas: ‘wagas a panagpanunot, panangiturong ti isip, ranta, tarigagay, panagregget.’​—A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature.

Idiay Roma kapitulo 8, binalakadan ni apostol Pablo dagiti Kristiano a saanda a magmagna a maiyannurot iti imperpekto a natauan a lasag. Tapno agballigida iti daytoy, rebbeng nga annadanda dagiti pagannayasan wenno tartarigagay ti lasag, agraman panagrasrason ti imperpekto a puso. ‘Ti panangipamaysa ti is-isipda’ kadagiti bambanag sigun iti nasantuan nga espiritu ti Dios ket makatulong iti daytoy.​—Roma 8:1-5.

Intukon ni Pablo daytoy a panamagdilig: “Ta ti nakem a linalasag isu ti patay, ngem ti nakem a naespirituan isu ti biag ken talna; agsipud ta ti nakem a linalasag maibusor iti Dios, ta saan a paiturayan iti linteg ti Dios.” (Roma 8:6, 7) Dagiti tattao ti suheto dagitoy dua a bersikulo. Dagiti tattao, nangnangruna dagiti Kristiano, dida rebbeng nga ikabil ti pampanunotda, wenno “nakem[da],” kadagiti bambanag ti nagbasol a lasag. Imbes ketdi, rebbeng nga ikabildat’ pampanunotda, wenno “nakemda,” kadagiti bambanag a maitunos ken tigtignayen ti espiritu.

Maisupadi, ti Ro 8 bersikulo 27 salsalaysayenna ti Dios a mismo. Mabasatayo: “Ngem isu [ni Jehova] a mangsukimat kadagiti puspuso ammona no ania ti tarigagay ti espiritu, gapu ta isu ibabaetna dagiti sasanto kas iti pagayatan ti Dios.” Wen, ti “isu” ditoy ket ni Jehova, ti Managdengngeg ti kararag.

Ti sao a phroʹne·ma mabalin koma a maipatarus idiay Ro 8 bersikulo 27 kas “nakem.” Ngem ti nasantuan nga espiritu ket saan a persona nga aktual a makapagpanunot wenno adda kabukbukodanna a panunot. Ti espiritu isut’ aktibo a puersa ti Dios, a makaammo no kasanot’ panagtignay ti nasantuan nga espiritu a mangaramid ti pagayatanna. Mainayon pay, ti kaipapanan daytoy a bersikulo ket naigiddiat manipud iti Roma 8:6, 7. Dagidiay immun-una a bersikulo intampokdat’ pannakasapul a panangkontrol ti tattao ti panagpampanunot ken tigtignayda. Ngem ni Jehova di kasapulan a mangitrabaho, wenno agregget, a mangkontrol ti bagina. Ammona no ania ti nailanad idiay Biblia iti sidong ti pammaltiing, kas kadagiti Biblikal a sasao a mangipamatmat ti pagayatanna para kadagiti naindagaan nga ad-adipenna. Nagkomento ni Dr. Heinrich Meyer iti Roma 8:27: “Ammo ti Dios iti tunggal kaso ti panggep ti Espiritu.”

Gapuna, ti pannakaipatarus ti “tarigagay” ket maitunos iti konteksto wenno punto ti Roma 8:27, ket daytat’ ipalubos dagiti Griego. Ti The Translator’s New Testament ti nangipatarus iti dayta: “Daydiay mangsukimat kadagiti puspuso ammona no aniat’ tarigagayan ti Espiritu.”

◼ Apay a no maminsan ti New World Translation ipatpatarusna ti Griego a sao a pi·steuʹo kas “mamati” (kas iti kaaduan a patarus) ken no maminsan kas “panangalagad [wenno panangikabil] ti pammati iti”?

Maar-aramid daytoy tapno isarming dagiti nadumaduma a kaiyulogan nga iyeb-ebkas ti Griego a sao a pi·steuʹo.

Kas pangarigan, ti A Grammar of New Testament Greek, ni James Moulton, kunana a nabigbig a silalawag dagidi immuna a Kristiano “ti kinapateg ti naggiddiatan ti basta panamati laeng . . . ken ti personal a panagtalek.” Agpadpada a mabalin nga iyebkas dagitoy a kapanunotan babaen iti panangusar ti Griego a sao a pi·steuʹo.

Masansan, dagiti nagduduma a kaiyulogan ti pi·steuʹo rebbeng a tarusan manipud konteksto. Ngem, no maminsan, ti nagduduma a pannakasangal ti gramatika tulongandatayo a makakita no aniat’ adda iti panunot ti nagsurat. Kas pangarigan, no ti pi·steuʹo ket sinaruno laeng ti nombre [noun] iti dative a kaso, masansan nga ipatarus laeng dayta ti New World Translation kas “mamati”​—malaksid no ipamatmat ti konteksto ti banag a naiduma. (Mateo 21:25, 32; ngem kitaenyo ti Roma 4:3.) No ti pi·steuʹo ket sinaruno ti sao nga e·piʹ, “iti,” daytat’ kaaduanna a maipaulog a “mamati iti.” (Mateo 27:42; Aramid 16:31) No daytat’ sinaruno ti eis, “ti,” daytat’ masansan maipatarus a “mangalagad ti pammati iti.”​—Juan 12:36; 14:1.

Daytoy maud-udi a patarus (a mangipalagip kadatayo a ti pi·steuʹo ket mainaig iti Griego a sao a pi·stisʹ, “pammati”) ket maitunos iti komento ti An Introductory Grammar of New Testament Greek, ni Paul Kaufman. Daytoy a libro kunana: “Ti sabali pay a sangal a gagangay iti Baro a Tulag (nangnangruna iti Ebanghelio ni Juan) isu ti πιστεύω [pi·steuʹo] nga addaan εἰς [eis] ken ti accusative a kaso . . . Ti intero a sangal ti εἰς agraman iti accusative ket masapul a maipatarus imbes a gandaten nga ipatarus ti preposision nga εἰς kas maysa a naiputputong a sao. Ti pammati mapampanunot kas maysa nga aramid, kas banag nga aramiden dagiti tao, kas pangarigan panamati iti maysa.”