Naanuskay Koma Kadagiti Isuamin
“Ibalakadmi kadakayo, kakabsat, a bagbagaanyo koma dagiti naringgor, a pabilgenyo dagiti maupay ti nakemda, a patalgedanyo dagiti nakapuy, ket naanuskay koma kadagiti isuamin.”—1 TESALONICA 5:14.
1. Sadino ken iti sidong dagiti ania a kasasaad a nangiparangarang dagiti Saksi ni Jehova iti kinaanus?
ANIAN nga ulidan ti impaay dagiti moderno-aldaw a Saksi ni Jehova iti panaganus! Inibturanda ti adu a rigat ken pannakaidadanes kadagiti dati a Nazi ken Facista a dagdaga ken kadagiti pagilian kas ti Malawi agingga iti agdama a tiempo. Agan-anus, met, dagidiay agnanaed kadagiti nabingay-bingay relihionna a sangakabbalayan.
2. Ania a dua bambanag ti makaigapu iti tagtagiragsaken dagiti tattao ni Jehova a naespirituan a paraiso?
2 Agpapan pay dagiti pannakaidadanes ken kinarigat a napasaranda, dagiti dedikado a tattao ni Jehova tagtagiragsakendan dagiti bendision ti naespirituan a paraiso. Wen, dagiti kinapudno ipakitada a dagiti napulotan a Kristiano nangrugi a tagiragsakenda dayta idi tawen 1919. Aniat’ makaigapu iti daytoy naespirituan a paraiso? Umuna amin, dagitoy naparaisuan a kasasaad ti adda kadagiti tattao ni Jehova agsipud ta ti Dios insublina dagiti napulotan nga ad-adipenna iti “dagada,” wenno kasasaad, iti nadalus a panagdaydayaw. (Isaias 66:7, 8) Rumangrang-ay met ti naespirituan a paraiso agsipud ta tunggal maysa nga adda iti dayta iparparangarangna dagiti bungbunga ti espiritu ti Dios. Ti kinaanus ket maysa kadagitoy. (Galacia 5:22, 23) Ti kinapateg daytoy a kualidad no maipapan ti naespirituan a paraisotayo ket makita manipud iti daytoy sasao ni eskolar a William Barclay: “Awan ti makunkuna a Nakristianuan a panagkakabsat no awan ti makrothumia [kinaanus]. . . . Ken ti rason iti dayta ket isu laeng daytoy—a ti makrothumia isut’ naindaklan a kualidad ti Dios (Rom. 2.4; 9.22).” (A New Testament Wordbook, panid 84) Wen, napateg ti kinaanus!
Ti Panaganus kadagiti Kakabsattayo
3. Ania a leksion maipapan ti panaganus ti inted ni Jesus ken Pedro?
3 Nalawag a ni apostol Pedro ti narigatan a mangiparangarang ti kinaanus, ta iti naminsan inimtuodna ken Jesus: “Apo, mamin-anunto a pakawanek ni kabsatko no makabasol kaniak? Agingga iti mamimpito?” Isut’ binalakadan ni Jesus: “Saanko a kuna nga agingga iti mamimpito, no di ket, agingga iti mamimpito-pulo a pito.” (Mateo 18:21, 22) Iti sabali a pannao, awan pagpatinggaanna no mamin-ano a daras nga ibturantay ti maysa ken maysa ken pakawanen ti agbasbasol kadatayo. Ta, ditay pagarupen a ti asinoman ket agbilang agingga ti 77 a daras! Kaskasdi, ti kasta a panangpakawan ket sigurado a kasapulanna ti kinaanus.
4. Apay a nangnangruna a kasapulan dagiti panglakayen ti panaganus?
4 No maipapan ti panangipakita ti kinaanus babaen kadagiti naespirituan a kakabsat, awan duadua a kasapulan a dagiti papanglakayen iti kongregasion ket mapagulidananda. Mabalin a masuot ti kinaanusda gapu kadagiti sumagmamano a pada a manamati a di naannad wenno indiperente. Dagiti dadduma mabalin a manangitantanda no iti panangpalinteg kadagiti dakes nga ug-ugali. Masapul a naannad dagiti papanglakayen a saanda a nalaka a masasair wenno agpungtot gapu kadagiti pagkapuyan dagiti Kristiano a kakabsatda a lallaki ken babbai. Imbes ketdi, dagitoy a naespirituan a papastor kasapulanda a laglagipen ti balakad: “Datayo, ngarud, a napigsa rebbengtayo nga anusan dagiti kinakapuy dagiti nakapuy, ken ditayo ay-ayuen ti bagitay met laeng.”—Roma 15:1.
5. Ania ti mabalintay nga ibturan no naanustayo?
5 Sa manen, dagiti suppiat ti personalidad mabalin a tumaud gapu ti natauan a pagkapuyan ken pagkurangan. Gapu kadagiti pagkapuyan wenno madi nga ug-ugali, mapapungtottayo dagiti kakabsattayo, ket mabalin a kasta met ti aramidenda kadatayo. Gapuna, anian a mayanatup ti balakad: “Nga ibturanyo ti maysa ken maysa ket agpipinnakawankayo iti maysa ken maysa no ti asinoman adda pangidarumanna iti sabali. Kas iti pammakawan ni Jehova kadakayo, kastakayo met.” (Colosas 3:13) Ti “panangibtur ti maysa ken maysa” kayatna a sawen ti panaganus, nupay addaantayo ti nalinteg a pakaibatayan ti reklamo maibusor iti maysa. Masapul a ditay bumalbales wenno dusaen ti kabsattayo, saan uray pay panangilunod kenkuana.—Santiago 5:9.
6. Apay a ti panaganus ket dalan ti kinasirib?
6 Iti isu met laeng a kaipapanan isu ti balakad a masarakan idiay Roma 12:19: “Saankayo a bumalbales, ay-ayatek, no di ket ipaayanyo ti lugar iti pungtot; ta adda a naisurat: ‘Kuak ti pammales; siak supapakakto, kuna ni Jehova.’” Ti ‘panangipaay ti lugar iti pungtot’ kayatna a sawen ti nabannayat a panagpungtot, wenno kinaanus. Ti panangipakita iti daytoy a kualidad ket dalan ti kinasirib, ta gunggonaannatayo ken dagiti dadduma. No timmauden ti problema, nasaysayaatto ti panagriknatayo a mismo agsipud ta iti panaganus, ditay padpadaksen dagiti bambanag. Ket daydiay pangipakitaantay ti kinaanus nasaysayaatto met ti panagriknana agsipud ta ditay dusdusaen wenno bumalbales iti dadduma a pamay-an. Di pagsiddaawan a binalakadan ni Pablo dagiti padana a Kristiano a “pabilgenyo dagiti maupay ti nakemda, a patalgedanyo dagiti nakapuy, ket naanuskayo koma kadagiti isuamin”!—1 Tesalonica 5:14.
Iti Uneg ti Pamilia
7. Apay a dagiti naassawaan a tattao kasapulanda ti panaganus?
7 Naikuna a ti naragsak a panagasawa ket isu ti panagtipon ti dua a manangpakawan. Aniat’ kayat a sawen dayta? A dagiti nararagsak a naassawaan a tattao ket naanusda iti pannakilangen iti maysa ken maysa. Dagiti indibidual masansan a maay-ayoda iti maysa ken maysa gapu iti agsupadi a pakabuklanda. Mabalin a makakayaw dagitoy a naggidiatan, ngem mabalin a gubuayan met ti rinnisiris a mangnayon kadagiti pakarikutan ken pakadanagan a mangpatpatauden ti “rigat iti lasag” dagiti naassawaan a Kristiano. (1 Corinto 7:28) Kas pangarigan, anian no ti asawa a lalaki ket awanan interes kadagiti detalye wenno agtignay a di naannad wenno aglablabes. Mabalin a makasuot daytoy iti asawa a babai. Ngem no awan lugar kadagiti naasit’ pannakaisaona a singasing, ti babai ibturanna laengen dagiti pagkapuyan ti lalaki babaen ti panaganus.
8. Apay a kasapulan dagiti assawa a lallaki ti panaganus?
8 Iti sabali a bangir, ti asawa a babai mabalin a sumuppiat kadagiti detalye ken adda pagannayasanna a mangunget iti asawana. Daytoy ipalagipna ti Kasuratan: “Nasaysayaat ti agnaed iti tuktok ti balay, ngem ti pannakipagnaed iti managunget a babai iti balay.” (Proverbio 25:24, Today’s English Version) Iti kasta a kaso, kasapulan ti kinaanus iti panangtungpal ti balakad ni Pablo: “Lallaki, ayatenyo dagiti assawayo ket diyo rangranggasan ida.” (Colosas 3:19) Kasapulan met ti kinaanus kadagiti assawa a lallaki iti panangipangag ti balakad ni apostol Pedro: “Dakayo a lallaki, makipagnaedkayo kadagiti [assawayo] mayalubog ti kinasirib, a padayawanyo ida a kas baso a narasrasi, ti maysa a babai, yantangay makipagtawidkayo met kadakuada iti parabur ti biag, tapno dagiti karkararagyo saanda koma a malappedan.” (1 Pedro 3:7) Dagiti pagkapuyan ti asawana no dadduma mangsuot iti asawa a lalaki, ngem ti kinaanus ti mangtulong kenkuana nga ibturan ida.
9. Apay a ti kinaanus kasapulan iti biang dagiti nagannak?
9 Kasapulan dagiti nagannak ti kinaanus tapno agballigida iti panangisuro kadagiti annakda. Mabalin a paulit-ulit a maaramid dagiti agtutubo ti isu met laeng a kamali. Mabalin a nasukirda wenno nabuntog a makaadal ket kankanayon a subsubokenda dagiti nagannakda. Kadagiti kakasta a sirkumstansia, dagiti Kristiano a nagannak kasapulan a nabannayatda nga agpungtot, a dida pukpukawen ti timbeng ti panunotda wenno kinakalmada no di ket agtalinaedda a kalmado bayat a natibkerda kadagiti nalinteg a prinsipio. Laglagipen koma dagiti amma nga agtutuboda met idi ket makaaramidda met kadagiti kamali. Kasapulanda nga iyaplikar ti balakad ni Pablo: “Dakayo nga amma, saanyo a sursuronen dagiti annakyo di la ket ta maupay ti nakemda.”—Colosas 3:21.
Kadagidiay Adda iti Ruar
10. Kasano komat’ panagtignaytayo idiay pagtrabahuantayo, kas makita iti ania a kapadasan?
10 Gapu ti natauan a kinaimperpekto ken panagimbubukodan, mabalin a tumaud dagiti di nasayaat a situasion iti pagtrabahuan ti maysa a Kristiano. Ti kinataktika ken panangibtur iti kinadakes maigapu ti talna ket dalan ti kinasirib. Ti kapadasan ti maysa a Kristiano a biktima iti suppiat a pinataud ti manangimun a padana nga empleado ipakitana no kasano a nainsiriban daytoy. Gapu ta ti kabsat dina pinagbalin nga isyu daytoy no di ket nagan-anus, idi agangay nairugina ti panangyadal ti Biblia iti empleado a mannakiringgor.
11. Kaano a nangnangruna a kasapulantayo ti panaganus, ken apay?
11 Nangnangruna a kasapulan dagiti tattao ni Jehova ti panaganus no mangaskasabada kadagidiay adda iti ruar ti kongregasion Kristiano. Maulit-ulit, makasabat dagiti Kristiano kadagiti di managraem wenno nauyong a sungbat. Umiso kadi wenno nainsiriban ti sumungbat iti isu met laeng a kita? Saan, ta saan a panangiparangarang dayta ti kinaanus. Ti dalan ti kinasirib isut’ pananglaglagip ken panangsurot ti masirib a proverbio: “Ti naalumamay a sungbat pagbaw-ingenna ti pungtot, ngem ti makapaladingit a sao pataudenna ti unget.”—Proverbio 15:1.
Ti Pammati ken Namnama Tumulong iti Panangiparangarang ti Kinaanus
12, 13. Aniada a kualidad ti makatulong kadatayo iti panaganus?
12 Aniat’ makatulong kadatayo a mangiparangarang ti kinaanus, tapno makapagibtur kadagiti makapaleddaang a kasasaad? Maysa a banag isut’ pammati iti karkari ti Dios. Masapul a patientayo ti sao ti Dios. Kunaen ti Kasuratan: “Saan nga immay kadakayo ti uray ania a pannakasulisog a di met simro kadagiti isuamin a tattao. Ngem ti Dios mapagtalkan, isu a dinto mangipalubos a masulisogkayo iti aglabes iti mabalinanyo, no di ket maigiddanto iti pannakasulisog isaganananto met ti dalan a paglisian tapno mabalinyo a pagballigian.” (1 Corinto 10:13) Iti sabali a pannao, kas kunaen ti maysa a lakayen: “No ipalubos ti Dios dayta, maibturak.” Wen, mabalintay nga ibturan dayta babaen ti panaganus.
13 Nainaig a nasinged iti pammati isut’ namnama iti Pagarian ti Dios. Inton agturayen iti daga, maikkatton amin dagiti dakes a kasasaad a makagapu ti rigattayo. Maipapan itoy, kinuna ni salmista a David: “Sardayam ti pungtot ket lipatem ti gura; dika agalimuteng ta daytoy agduyos laeng iti panagaramid iti dakes. Ta dagiti agaramid iti dakes magessatdanto, ngem dagidiay nga agpannuray ken Jehova tawidendanto ti daga.” (Salmo 37:8, 9) Ti sigurado a namnama nga ikkatenton ti Dios amin dagitoy makasuot a kasasaad tulongannatayo nga aganus.
14. Ania a kapadasan ti mangipakita no apay a naanustay koma iti di mamati nga asawa?
14 Kasanot’ panagtignaytayo no mamataud rigat ti di mamati nga asawa? Kanayon a kumita iti Dios maipaay ti tulong, ket itultuloyyo nga inanamaen a ti bumusbusor agbalinto a managdaydayaw ken Jehova. Ti asawa a babai ti maysa a Kristiano no dadduma agkitakit a mangisagana kadagiti kanen ken dalusan dagiti lupotna. Nagusar kadagiti narugit a sasao, di makisao kenkuana iti adu nga aldaw, ket pinadasna pay ti panangilunod kenkuana babaen ti baglan. “Ngem,” kinuna ti lalaki, “iti tunggal kanito nagkararagak ken Jehova, ket nagtalekak Kenkuana a tulongannak a mangparang-ay ti naimbag a kualidad ti kinaanus tapno diak mapukaw ti Nakristianuan a kinabalansek. Ninamnamak met a dumteng ti aldaw a ti kababalin ti pusona agbalbaliwto.” Kalpasan 20 a tawen iti kasta a panangtrato, ti asawana a babai nangrugin nga agbalbaliw, ket kinuna ti lalaki: “Anian a panagyamanko ken Jehova ta tinulongannak a mangsukay ti bunga ti espiritu, ti kinaanus, gapu ta makitak itan ti resultana: Rinugianen ti asawak ti magna iti dana ti biag!”
Ti Kararag, Kinapakumbaba, ken Ayat Tumulongto
15. Apay a ti kararag matulongannatayo nga aganus?
15 Ti kararag ket sabali pay a dakkel a tulong iti panangiparangarang ti kinaanus. Imbalakad ni Pablo: “Dikay madanagan iti uray ania, no di ket kadagiti isuamin maipakaammo koma dagiti dawdawatyo iti Dios babaen ti kararag ken araraw agraman panagyaman; ket ti talna ti Dios a daeganna ti amin a pannakaawat aywanannanto ti puspusoyo ken dagiti panunotyo ken Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Laglagipenyo met nga ipangag ti balakad: “Iyallatiwmo ta awitmo ken Jehova, ket saranayennakanto. Dinanto ipalubos a magaraw ti nalinteg.”—Salmo 55:22.
16. Iti panaganus, kasano a matulongannatayo ti kinapakumbaba?
16 Ti kinapakumbaba ket kaskasdi sabali pay a dakkel a tulong iti panangsukay ti kinaanus a bunga ti espiritu. Ti nakuspag a tao ket di naanus. Nakalaklaka a masair, alisto nga agpungtot, ket dina maibturan ti aniaman a di paborable a pannakatrato. Amin dagitoy ket kasungani ti panaganus. Ngem ti napakumbaba a tao dina matmatan ti bagina a serioso unay. Aguray ken Jehova, kas inaramid ni David idi nga isut’ an-anupen ni Ari Saul ken ininsulto ti Benjamita a Semei. (1 Samuel 24:4-6; 2 Samuel 16:5-13) Gapuna, tarigagayantay koma ti magna “a buyogen ti amin a kinaemma ken kinapakumababa, agraman ti panaganus, nga agiinnanuskayo iti maysa ken maysa iti ayat.” (Efeso 4:2) Mainayon pay, ‘agpakumbabatayo iti imatang ni Jehova.’—Santiago 4:10.
17. Apay a tulongannatayto ti ayat nga aganus?
17 Nangnangruna a ti di agimbubukodan nga ayat tulongannatayo nga aganus. Pudno unay, “ti ayat ket naanus,” ta tignayennatayo a maaddaan kasayaatan a naimpusuan a pannakaseknan kadagiti sabsabali. (1 Corinto 13:4) Tulongannatayto ti ayat a maaddan empatia, a kas koma ti panangisaad bagbagitayo iti lugar dagiti sabsabali. Mainayon pay, ti ayat tulongannatayo nga aganus agsipud ta “isuamin sagabaenna, isuamin patienna, isuamin inanamaenna, isuamin ituredna. Ti ayat saan a maibus.” (1 Corinto 13:7, 8) Wen, kas kunaen ti numero 200 a kanta ti Pagarian idiay libro nga Agkanta ti Daydayaw ken Jehova:
“Ti ayat addaan matmata a makakita ti naimbag.
Ti ayat pabilgenna ti agkakabsat.
Ti ayat naasi kadagiti agbiddut.
Palabsenna dagiti pagkapuyan.”
Panaganus a Sirarag-o?
18. Kasano a posible ti panaganus a sirarag-o?
18 Inkararag ni apostol Pablo a dagiti padana a manamati idiay Colosas mapunnodanto ti umiso a pannakaammo iti pagayatan ti Dios tapno maikarida iti pannagna ken Jehova, nga isut’ maay-ayoda, ket agbungada iti tunggal naimbag nga aramid. Mapagbalindanto ngarud a “napigsa iti amin a pannakabalin kas mayannugot iti pannakabalin ti dayagna a maipaay iti amin a panagibtur ken kinaanus a sirarag-o.” (Colosas 1:9-11) Kaskasdi, kasano a ti maysa ‘makapaganus a sirarag-o’? Saan nga agsinnuppiat daytoy, ta ti pannakaadda ti rag-o a nadakamat iti Kasuratan ket saan a basta kinaragsak. Ti rag-o a bunga ti espiritu iramanna ti pannakarikna ti nauneg a pannakapnek iti panangaramid ti nalinteg a banag iti imatang ti Dios. Ebkas met dayta ti namnama iti panangawat ti naikari a gunggona kas resulta ti panangsanay ti kinaanus. Dayta ti makagapu no apay a kinuna ni Jesus: “Naragsakkayo inton lalaisendakayo ket idadanesdakayo ket pagsasawandakayo ti amin a kita ti dakes gapu kaniak. Agragsakkayo ken agrag-okayo la unay, ta ti gunggonayo dakkel sadi langit; ta kasta met ti panangidadanesda kadagiti mammadto a nagbiag nga immun-una ngem dakayo.”—Mateo 5:11, 12.
19. Aniada nga ulidan ti mangipakita a posible agpadpada ti panaganus ken narag-o?
19 Naaddaan ti kasta a rag-o ni Jesus. Pudno, “gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inwaksina ti bain.” (Hebreo 12:2) Dayta a rag-o ti namagbalin ken Jesus nga aganus. Umas-asping, usigenyo no ania ti napasamak idi a dagiti apostol nabaotda ket naibilin kadakuada a “dida agsao iti nagan ni Jesus.” “Pimmanawda iti sanguanan ti Sanhedrin a siraragsak, agsipud ta naibilangda a maikari a nagsagaba ti nakababain gapu iti naganna. Ket inaldaw-aldaw iti templo ken kadagiti balbalay dida namingga a manursuro ken mangikaskasaba ti naimbag a damag maipapan ti Kristo, ni Jesus.” (Aramid 5:40-42) Anian a nagsayaat nga ulidan a mangpaneknek a dagiti pasurot ni Kristo makapaganusda a sirarag-o!
20. No iparangarangtay ti kinaanus, kasano nga apektaranna daytoy ti pannakirelasiontayo kadagiti sabsabali?
20 Ti Sao ti Dios sigurado a mangted nainsiriban a balakad no balakadannatay a di bumalbales, a nabannayat nga agpungtot bayat nga inanamaen ti kasayaatan—wen, ti panaganus! Kasapulantayo ti regular a panagkararag ken daytoy a bunga ti espiritu ti Dios tapno makilangen kadagiti kakabsattayo a lallaki ken babbai iti kongregasion, kadagidiay adda iti uneg ti pamiliatayo, kadagiti tattao iti pagtrabahuantayo, ken kadagiti indibidual a masabattayo iti Nakristianuan a ministerio. Ket ania ti makatulong kadatayo a mangiparangarang ti kinaanus? Pammati, namnama, kinapakumbaba, rag-o, ken ayat. Pudno, buyogen kakasta a kualidad a makapaganustayo kadagiti isuamin.
Malagipyo Pay Aya?
◻ Apay a ti kinaanus nasken iti pannakiramantayo ti naespirituan a paraiso?
◻ Apay a dagiti papanglakayen nangnangruna a kasapulanda ti panaganus?
◻ Apay a rebbeng a sukayan dagiti assawa a lallaki ken babbai ti kinaanus?
◻ Aniada a sabsabali pay a kualidad ti makatulong kadatayo nga aganus?
[Ladawan iti panid 17]
Ania a balakad manipud ken Jesus ti nangtulong ken Pedro nga aganus?