Panangitan-ok iti Baro a Lubong ti Wayawaya ti Dios
“[Ti Dios] punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat.”—APOCALIPSIS 21:4.
1, 2. Asino laeng ti makaiyeg iti pudno a wayawaya, ken aniat’ maadaltayo manipud Biblia maipapan Kenkuana?
TI HISTORIA pinaneknekannan ti kinapudno ti kuna ni mammadto Jeremias: “Ti dalan ti tao saan nga agtaud kenkuana. Saan nga agtaud iti tao a magmagna ti panangiturong kadagiti addangna.” Asino laeng ti siuumiso a makaiturong iti addang ti tao? Intuloy a kinuna ni Jeremias: “Babalawennak, O Jehova.” (Jeremias 10:23, 24) Wen, ni laeng Jehova ti makaiyeg iti pudno a wayawaya manipud kadagiti parikut a mangsapsaplit iti natauan a pamilia.
2 Ti Biblia naglaon kadagiti adu a pangarigan iti abilidad ni Jehova a mangiyeg wayawaya kadagidiay agserbi kenkuana. “Dagup dagiti immun-una a naisuraten naisuratda tapno pakasursuruantayo, tapno gapu iti panagibtur ken iti liwliwa manipud kadagiti Kasuratan, maaddaantayo koma iti inanama.” (Roma 15:4) Dagiti panangukom ni Jehova maibusor iti ulbod a panagdayaw ket nairekord met, amin dagitoy agpaayda a “pakdaar kadatayo a dimtengan ti panungpalan dagiti sistema ti bambanag.”—1 Corinto 10:11.
Panangwayawayana iti Ilina
3. Kasano nga impakita ni Jehova ti abilidadna a mangwayawaya iti ilina idiay Egipto?
3 Maysa a pangarigan iti abilidad ti Dios a mangiwayat iti panangukom maibusor iti ulbod a panagdayaw ken wayawayaanna dagidiay agaramid iti pagayatanna ket napasamak idi a ti ilina idi ugma ket naadipen idiay Egipto. Kunaen ti Exodo 2:23-25: “Ti ikkisda dimmanon iti Dios gapu iti pannakaadipen. Idi agangay ti Dios dinengngegna ti sasainnekda.” Iti maysa a nakabutbuteng a panangipakita iti kinadaegna no kadagiti ulbod a didios ti Egipto, ti Mannakabalin-amin a Dios nangiyeg iti sangapulo a saplit iti dayta a nasion. Tunggal saplit ket nairanta a mangipababa iti maysa a dios ti Egipto, a mangipakpakita nga ulbodda ken dida matulongan dagiti Egipcio a nangdaydayaw kadakuada. Winayawayaan ngarud ti Dios ti ilina ket dinadaelna ni Faraon ken dagiti buyotna idiay Nalabaga a Baybay.—Exodo, kapitulo 7 aginggat’ 14.
4. Apay a saan a di kinahustisia iti biang ti Dios ti panangiwayatna kadagiti panangukomna maibusor kadagiti Canaanita?
4 Idi a ti Dios impanna ti Israel idiay Canaan, nadadael dagiti agdaydayaw-demonio nga agnanaed kenkuana ket ti daga naited iti ili ti Dios. Kas Soberano ti Uniberso, addaan ni Jehova iti kalintegan a mangiwayat kadagiti panangukomna kadagiti makarimon a relihion. (Genesis 15:16) Ken maipanggep iti relihion ti Canaan, kunaen ti Bible Handbook ni Halley: “Ti panangdayaw kadagiti . . . didios ti Canaan buklen dagiti aglablabes a ramrambak; dagiti temploda ket sentro ti kinadakes . . . Nagdaydayaw dagiti Canaanita, babaen iti imoral a pannakaigamer, kas maysa a relihiuso a seremonia, iti imatang dagiti didiosda; ket kalpasanna, babaen panangpapatayda kadagiti inauna nga annakda, kas maysa a daton kadagitoy met laeng a didios. Kasla, iti nalawa a rukod, ti daga ti Canaan nagbalin a kas iti kita ti Sodoma ken Gomorra iti nasional a kaibatoganna.” Innayonna: “Ti kadi sibilisasion ti kasta a makarimon a kinarugit ken kinaranggas addaan aniaman a karbengan tapno manayon ti kaaddana? . . . Dagiti arkeologo a nagkabakab kadagiti rebba dagiti siudad ti Canaan nasdaawda ta di insapsapa ti Dios ti panangdadaelna kadakuada.”
5. Kasano a ti panangwayawaya ti Dios iti kadaanan nga ilina agserbi kas maysa a pagtuladan iti panawentayo?
5 Daytoy a salaysay ti panagtignay ti Dios maibusor iti ulbod a panagdayaw, panangwayawayana iti naitulag nga ilina, ken panangipaayna iti naikari a daga para kadakuada agserbi a kas pagsurotan kadagiti bambanag nga umay. Itudona dayta iti asideg unayen a masanguanan inton buraken ti Dios dagiti ulbod a relihion daytoy a lubong ken dagiti manangsaranayna ket kibinennanto dagiti moderno-aldaw nga adipenna agturong iti maysa a baro a lubong ti kinalinteg.—Apocalipsis 7:9, 10, 13, 14; 2 Pedro 3:10-13.
Pudno a Wayawaya iti Baro a Lubong ti Dios
6. Aniadat’ dadduma a nakaskasdaaw a wayawaya nga ipaay ti Dios idiay baro a lubong?
6 Idiay baro a lubong, bendisionanto ti Dios ti ilina buyogen amin dagiti nakaskasdaaw a parupa ti wayawaya a pinanggepna agpaay iti natauan a pamilia. Addanto wayawaya manipud panangparigat ti napolitikaan, ekonomiko, ken ulbod a narelihiusuan nga elemento. Addanto wayawaya manipud basol ken ipapatay, buyogen tattao nga addaan namnama iti panagbiag nga agnanayon ditoy daga. “Dagiti nalinteg tawidendanto ti daga, ket agnaeddanto nga agnanayon kenkuana.”—Salmo 37:29; Mateo 5:5.
7, 8. Aniantot’ mapasaran iti pannakaragpat manen iti perpekto a salun-at idiay baro a lubong?
7 Di agbayag kalpasan pannakaiserrek dayta a baro a lubong, dagiti agnaed kenkuana simimilagro a maisublidanto iti perpekto a salun-at. Kunaen ti Job 33:25: “Ti lasagna nasalsalibukagto ngem iti maladaga; isu agsublinto kadagiti al-aldaw ti kinaubingna.” Ikari ti Isaias 35:5, 6: “Iti kasta maluktanton dagiti mata ti bulsek, ken dagiti lapayag ti tuleng maluktandanto. Iti kasta aglagtonto ti pilay a kas maysa nga ugsa, ken ti dila ti umel agkantanto iti ragsak.”
8 Kadakayo nga addaan kadagiti pisikal a sagubanit gapu iti kinalakay wenno nakapuy a salun-at, panunotenyo nga addakayo idiay baro a lubong a makariingkayo iti tunggal bigat a nasalun-at ken napigsa. Dagiti kuretretyo nasukatanen iti nalamuyot, nasalibukag a kudil—saanen a kasapulan dagiti sapsapo iti kudil. Dagiti nalidem wenno bulsek a matayo ket naisublidan iti perpekto a panagkita—saanen a kasapulan dagiti antiparra. Naisublin ti naan-anay a panagdengngeg—ibellengyon dagidiay a katulongan iti panagdengngeg. Dagiti nalugpi a saksaka ket napigsadan ken kumpletodan—ikkatenyon dagidiay a sarukod, langkapi, ken wheelchairs. Awanen sakit—ibellengyon amin dagidiay nga agas. Ngarud, ipakpakauna ti Isaias 33:24: “Awantot’ agnaed nga agkuna: ‘Masakitak.’” Kunaenna met: “Magun-oddanto ti ragsak ken rag-o, ket ti ladingit ken sasainnek agtalawdanto.”—Isaias 35:10.
9. Kasanonto a mapagpatingga nga agnanayon ti gubat?
9 Awantot’ uray asinoman a maidatonen iti gubat. “[Ti Dios] pagsardengenna dagiti gubgubat inggana iti ungto ti daga. Rungrungduenna ti bai ti pana ket gupdenna a mamimpinsan ti gayang; puoranna dagiti luglugan iti apuy.” (Salmo 46:9) Dagiti igam iti gubat pulos a dinto manen ipalubos ti Agturay iti Pagarian ti Dios, ni Kristo Jesus, isu nga aw-awagan ti Isaias 9:6 a ti “Prinsipe ti Kappia.” Inayon ti Isa 9 bersikulo 7: “Ti idadakkel ti panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana.”
10, 11. Aniantot’ kaipapananna iti daga ti naan-anay a talna?
10 Anian a bendisionto dayta iti sangatauan, ken daytoy a daga, ti panagbalin a nawaya kadagiti igam iti gubat! Ay ket, iti agdama a tiempo, dagiti igam a naaramat kadagiti kallabes a gubat daddadaelenda pay laeng dagiti tattao. Iti maysa a pagilian, ti Francia, nasurok a 600 nga eksperto iti panangpabettak iti bomba ti napapatay manipud 1945 bayat nga ikikkatenda dagiti bomba a nabati manipud kadagiti naglabas a gubgubat. Ti hepe ti ahensia ti panagpabettak kadagiti bomba sadiay kunana: “Makasarakkami pay laeng kadagiti adda kargana a bala ti kanion manipud iti Franco-Prussian a Gubat iti 1870. Adda dagiti danaw a napno kadagiti makasabidong a granada manipud iti Gubat Sangalubongan I. Kadarato, ti maysa a mannalon nga agar-aramat iti traktor makapadalis iti minas a pangsumra iti tangke manipud Gubat Sangalubongan II, daytat’ bumtak ket todasna. Dagitoy a bambanag addadan iti amin a lugar.” Dua a tawen ti napalabasen nagkumento ti The New York Times: “Iti 45 a tawen manipud panagpatingga ti Gubat Sangalubongan II, [dagiti grupo ti panangpabettak iti bomba] nakaikkatda iti daga [ti Francia] iti 16 milion a kapsula ti kanion, 490,000 a bomba ken 600,000 a minas iti uneg ti danum. . . . Minilion nga acre ti agtalinaed a napalawlawan, a naatibelbelan kadagiti igam ken napalikmutan kadagiti karatula a mamakdaar: ‘Dikay Sagiden. Makapapatay Daytoy!’”
11 Anian a naidumanto ti lubong! Tunggal maysa maaddaantot’ nalapsat a balay, naruay a taraon, ken ti makagunggona, natalna a trabaho ti panamagbalin iti intero a daga a paraiso. (Salmo 72:16; Isaias 25:6; 65:17-25) Pulos a saanto manen a maubor kadagiti minilion nga alikamen ti bomba dagiti tattao ken ti daga. Ti kasta a baro a lubong isut’ adda iti panunot ni Jesus idi a kunana iti maysa a nangipakitat’ pammati kenkuana: “Makipaggiankanto kaniak idiay Paraiso.”—Lucas 23:43.
Sangalubongan nga Edukasion Agpaay iti Biag
12, 13. Ania a sangalubongan nga edukasional a trabaho ti impakpakauna da Jesus ken Isaias maipaay iti kaaldawantayo?
12 No ti maysa a tao maadalna maipapan iti baro a lubong ti Dios, masusurona met nga iti kaaldawantayo, namataud ni Jehova iti sangalubongan a kongregasion a naorganisar maipaay iti pudno a panagdayaw. Daytantot’ sentro ti baro a lubong, ket daytat’ us-usaren itan ti Dios tapno isurona dagiti sabsabali maipapan kadagiti panggepna. Daytoy a Kristiano nga organisasion ket mangar-aramid iti sangalubongan nga edukasional a trabaho iti saguday ken kadakkelna a di pay nakitkita. Impakpakauna ni Jesus a maaramidto daytoy. Kunana: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti amin a mapagnaedan a daga agpaay a pammaneknek kadagiti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.”—Mateo 24:14.
13 Nagsao met ni Isaias maipapan itoy a sangalubongan nga edukasional a trabaho: “Maaramidto kadagiti maudi a paset dagiti al-aldaw [iti panawentayo] a ti bantay ti balay ni Jehova [ti naibayog a pudno a panagdayawna] mabangonto . . . ket iti dayta amin dagiti nasion agayusdanto. Ket adu a tattao ti mapan ket kunaenda: ‘Umaykayo, dakayo a tattao, ket sumang-attayo iti bantay ni Jehova, . . . ket isuronatayonto kadagiti dalanna, ket magnatayonto kadagiti danana.’”—Isaias 2:2, 3.
14. Kasanotayo a mabigbig ti ili ti Dios ita?
14 Ngarud, ti sangalubongan a trabaho ti panangasaba maipapan iti Pagarian ti Dios ket nabileg a pammaneknek nga asidegtayon iti panungpalan daytoy dakes a sistema ken asidegen ti pudno a wayawaya. Dagidiay sumarsarungkar kadagiti tattao buyogen napnuan-namnama a mensahe ti baro a lubong ti Dios ket nadeskribir idiay Aramid 15:14 kas “maysa nga ili maipaay iti nagan [ti Dios].” Siasinoda ti mangaw-awit iti nagan ni Jehova ken mangted sangalubongan a panangsaksi maipapan ken Jehova ken ti Pagarianna? Ti historikal a rekord ti maika-20 a siglo sumungbat: dagiti laeng Saksi ni Jehova. Ita adda bilangda a nasurok nga uppat a milion kadagiti nasurok nga 66,000 a kongregasion iti intero a lubong.—Isaias 43:10-12; Aramid 2:21.
15. No maipanggep kadagiti aramid ti politika, kasanotayo a mabigbig dagiti pudno nga adipen ti Dios?
15 Sabali pay a pammaneknek a tungtungpalen dagiti Saksi ni Jehova dagiti padto maipapan trabaho a panangikasaba iti Pagarian ket naibaga idiay Isaias 2:4: “Pandayendanto dagiti kampilanda a pagbalinen a dingding ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a kumkumpay. Ti nasion dinanto itag-ay ti kampilan maibusor iti sabali a nasion, ket didanto met adalenen ti pannakigubat uray kaano.” Gapuna dagidiay mangar-aramid iti sangalubongan a trabaho a panangasaba maipapan iti panagturay ti Pagarian ti Dios masapul a ‘dida adalenen ti pannakigubat uray kaano.’ Kuna ni Jesus a masapul nga agbalinda a “saan a paset ti lubong.” (Juan 17:16) Kaipapanan daytoy a masapul a neutralda kadagiti aramid ti politika, a dida dumasdasig kadagiti panagsusuppiat ken gubgubat dagiti nasion. Siasino dagiti saan a paset ti lubong ken di mangadalen iti pannakigubat? Manen, paneknekan ti historikal a rekord ti maika-20 a siglo: dagiti laeng Saksi ni Jehova.
16. Kasanonto kanaan-anay ti sangalubongan nga edukasional a trabaho?
16 Ti sangalubongan nga edukasional a trabaho dagiti Saksi ni Jehova agtultuloyto uray kalpasan a pagpatinggaen ti Dios daytoy agdama a dakes a lubong. Ibaga ti Isaias 54:13: “Amin dagiti annakmo maisurodanto ken Jehova.” Nakasaksaknapto daytoy a panangisuro nga ipakpakauna ti Isaias 11:9: “Ti daga mapnonto iti pannakaammo ken Jehova kas kadagiti danum saknapanda ti baybay.” Ti agtultuloy a panangisuro ket kasapulanto saan laeng a dagidiay makalasat iti panungpalan daytoy daan a lubong ken para kadagiti annak a nalabit maipasngay idiay baro a lubong no di ket para met kadagiti binilion a sumubli iti biag inton panagungar. Inton agangay, tunggal tao nga agnaed ditoy daga maisuronto a mangwatwat a siuumiso iti wayawayana nga agpili iti uneg dagiti pagbeddengan dagiti linteg ti Dios. Ti resultana? “Dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maayatandanto iti kinaruay ti talna.”—Salmo 37:11.
Dadakkel a Wayawaya Uray Itan
17. Aniat’ kuna ni Moises nga aramiden ti kadaanan nga ili ti Dios?
17 Idi dagiti nagkauna nga Israelita ket addada iti wangawangan ti Naikari a Daga, nagsao kadakuada ni Moises a kunana: “Insurok kadakayo dagiti al-alagaden ken linlinteg kas ni Jehova a Diosko imbilinna kaniak, tapno aramidenyo koma ti kasta iti tengnga ti daga a serkanyo a tagikuaen. Ket masapul a salimetmetan ken sungpotenyo ida, ta daytoy isu ti siribyo ken sarirityo iti imatang dagiti il-ili a makangngeg kadagitoy amin nga al-alagaden, ket kunaendanto, ‘Pudno unay a daytoy dakkel a nasion masirib ken mannakaawat nga ili.’ Ta ania a nasion a dakkel nga adda didiosna nga asideg kadakuada kas ken Jehova a Diostayo a siaadda uray kaanoman a panangawagtayo kenkuana?”—Deuteronomio 4:5-7.
18. Aniada a dadakkel a wayawaya ti sumangbay uray itan kadagidiay agserserbi iti Dios?
18 Ita dagiti minilion a mangdayaw ken Jehova addada met iti wangawangan ti maysa a naikari a daga—ti baro a lubong. Agsipud ta tungpalenda dagiti linteg ti Dios, isut’ adda iti asidegda ken naidumdumada manipud amin a sabsabali nga ili. Winayawayaan idan ti Dios manipud kadagiti ulbod a narelihiusuan a kapanunotan, panangipababa ti rasa, maiparit a panagusar iti droga, nasionalismo, gubat, ken ti panagwaras dagiti maiyakar iti sekso a sakit. Ad-adda pay, pinagkaykaysana idan iti di mawaswas nga internasional a panagkakabsat iti ayat. (Juan 13:35) Saanda a mariribukan maipapan iti masanguanan no di ket “agdir-ida a sirarag-o gapu iti nasayaat a kasasaad ti puso.” (Isaias 65:14) Anian a nagdadakkel a wayawaya ti tagiragsakenda uray itan babaen panagserbida iti Dios kas Agturay!—Aramid 5:29, 32; 2 Corinto 4:7; 1 Juan 5:3.
Panangwayawaya kadagiti Sabsabali Manipud kadagiti Ulbod a Pammati
19, 20. Kasano a nawayawayaan dagiti tattao babaen iti pannursuro ti Biblia maipapan iti kasasaad dagiti natay?
19 Adu kadagiti kaskasabaan dagiti Saksi ni Jehova ti makasarsarak metten kadagitoy a wayawaya. Kas pangarigan, kadagiti daga a sadiay agtultuloy ti panagdayaw kadagiti inapo, ipakpakaammo dagiti Saksi ni Jehova kadagiti sabsabali a dagiti natay ket saanda a sibibiag iti sadinoman a lugar ken dida madangran dagiti sibibiag. Itudo dagiti Saksi ti Eclesiastes 9:5, nga agkunkuna a “dagiti sibibiag ammoda a mataydanto; ngem dagiti natay, dida ammo ti aniaman.” Tukoyenda met ti Salmo 146:4, nga agkunkuna a no matay ti maysa a tao “isut’ agsubli iti dagana; iti dayta nga aldaw dagiti pampanunotna mapukawda.” Gapuna nga ipakita ti Biblia nga awan espiritu nga al-alia wenno di matay a kararua a mangagas wenno mangal-alia kadagiti sibibiag. Saan a kasapulan, ngarud, a sayangen dagiti nagrigrigatan a kuarta a pangbayad kadagiti mannamay wenno papadi.
20 Ti kasta nga umiso a pannakaammo iti Biblia wayawayaanna dagiti tattao manipud kadagiti ulbod a pannursuro ti umap-apuy nga impierno ken purgatorio. No maadal dagiti tattao ti kinapudno iti Biblia a dagiti natay awan puotda, kas tay addada iti nargaan a turog, saandan nga agdanag maipapan iti no ania ti napasamak kadagiti natay nga inay-ayatda. Imbes ketdi, ur-urayenda ti nakaskasdaaw a panawen a sinao ni apostol Pablo idi a kunana: “Addanto panagungar dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.”—Aramid 24:15.
21. Asinodanto ti awan duadua a mairaman kadagidiay mapagungar, ket nalabit anianto ti reaksionda?
21 Inton panagungar dagiti natay agsublidanto iti biag iti maysa a daga nga agnanayonen a nawayawayaan manipud natawid nga Adamiko a basol. Awan duadua a dagiti mapagungar iramannanto dagiti ubbing a naidaton kadagiti didiosen ti Canaan, kas ken Moloc, dagiti agtutubo a lallaki a naidaton kadagiti Aztec a didios, ken dagiti di mabilang a minilion a naidaton iti dios ti gubat. Anianto ketdin ti pannakasdaaw ken ragsak dagidiay dati a biktima dagiti ulbod a pammati! Siraragsakto ngarud a maibaga dagidiay a mapagungar: “Sadino ti ayan dagiti panniludmo, O Patay? Sadino ti ayan ti panangrebbekmo, O Sheol?”—Oseas 13:14.
Birukenyo ni Jehova
22. No kayattayo ti agbiag idiay baro a lubong ti Dios, aniat’ kasapulan a laglagipentayo?
22 Kayatyo kadi ti agbiag idiay baro a lubong ti Dios, a sadiay addanto pudno a wayawaya? No wen, ipapusoyo ngarud dagiti sasao idiay 2 Cronicas 15:2: “Ni Jehova adda kadakayo bayat ti kaaddayo kenkuana; ket no isu ti sapulenyo, masarakanyonto ngem no isu ti baybay-anyo baybay-annakayonto.” Ken laglagipenyo a dagiti napasnek a panagreggetyo nga agadal maipapan iti Dios ken panangay-ayo kenkuana ti saan a dinto madlaw. Kunaen ti Hebreo 11:6 a ti Dios isu “ti mananggunggona kadagidiay sipapasnek nga agsapsapul kenkuana.” Ken kunaen ti Roma 10:11: “Isuamin a mamatinto kenkuana saanto a mabainan.”
23. Apay a rebbeng nga itan-oktayo ti baro a lubong ti wayawaya ti Dios?
23 Matantan-awanen isu ti baro a lubong ti Dios ti pudno a wayawaya. Sadiay “ti sangaparsuaan met laeng mawayawayaanto met manipud pannakaadipen iti panagrupsa ken maaddaan nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.” Ket “[ti Dios] punasennanto ti amin a lulua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti sasaibbek wenno sangsangit wenno rigrigat.” (Roma 8:21; Apocalipsis 21:4) Kalpasanna amin nga adipen ni Jehova itangadda dagiti uloda ket sirarag-o nga itan-okda ti baro a lubong ti wayawaya ti Dios babaen panangiriawda, ‘Pagyamanan, Jehova, ta kamaudiananna addan pudno a wayawaya!’
Kasanot’ Panangsungbatmo?
◻ Kasano nga impakita ni Jehova ti abilidadna a mangwayawaya iti ilina?
◻ Aniada a nakaskasdaaw a wayawaya ti addanto idiay baro a lubong ti Dios?
◻ Kasano nga isursuro ni Jehova dagiti tattao maipaay iti biag?
◻ Ania dagiti dadduma a wayawaya ti tagiragsaken ti ili ti Dios uray itan babaen panagserbi ken Jehova?
[Ladawan iti panid 10]
Impakita ni Jehova ti pananglab-awna kadagiti ulbod a didios ti Egipto, a winayawayaanna dagiti managdayawna
[Dagiti ladawan iti panid 12, 13]
Ita, dagiti pudno nga adipen ti Dios ket mailasinda babaen panangibaklayda iti sangalubongan nga edukasional a trabahona ken panangawitda iti naganna