Ti Panangusar ni Jehova iti “Kinamaag” Tapno Isalakan Dagiti Mamati
“Idinto ta, iti kinasirib ti Dios, ti lubong gapu iti kinasiribna saanna a naammuan ti Dios, ti Dios kinayatna babaen ti kinamaag ti maikaskasaba nga isalakan dagiti mamati.”—1 CORINTO 1:21.
1. Iti ania a pamay-an nga usaren ni Jehova ti “kinamaag,” ken kasanotayo nga ammo a ti lubong iti kinasiribna saanna a naammuan ti Dios?
ANIA? Usaren ni Jehova ti kinamaag? Saan met a kasta! Ngem mabalinna ken usarenna ti kasla kinamaag iti lubong. Aramidenna dayta tapno isalakan dagiti tattao a makaammo ken mangayat kenkuana. Babaen ti kinamaagna, ti lubong saanna a maammuan ti Dios. Inlawlawag daytoy ni Jesus idi kinunana iti kararagna: “Nalinteg nga Ama, ti lubong saannaka a naammuan.”—Juan 17:25.
2. Kasano a kasla agpada dagiti wagas ti Dios ken dagiti wagas ti lubong, ngem ania ti pudno?
2 Ipamatmat dagiti sasao ni Jesus a naiduma dagiti wagas ni Jehova kadagiti wagas ti lubong. No iti pammarang kasla agtunos ti panggep ti Dios ken iti lubong. Kunam la no bembendisionan ti Dios dagiti ganuat ti lubong. Kas pangarigan, kuna ti Biblia a mangipasdek ti Dios iti maysa a nalinteg a gobierno a mangyeg iti talna, kinaragsak, ken kinarang-ay iti sangatauan ditoy daga. (Isaias 9:6, 7; Mateo 6:10) Umarngi iti dayta, iwarwaragawag ti lubong ti panggepna nga ipaayan dagiti tattao iti talna, kinarang-ay, ken nasayaat a gobierno babaen ti makunkuna a baro a lubong nga urnos. Ngem nagduma dagiti panggep ti Dios ken ti lubong. Ti panggep ni Jehova isu ti panangalangon iti bagina kas ti Katan-okan a Soberano iti uniberso. Aramidenna daytoy babaen ti maysa a nailangitan a gobierno a mangikisap kadagiti amin a naindagaan a gobierno. (Daniel 2:44; Apocalipsis 4:11; 12:10) Isu nga awan ti pagpadaan ti Dios itoy a lubong. (Juan 18:36; 1 Juan 2:15-17) Isut’ gapuna a sawen ti Biblia ti dua a kita ti kinasirib—“ti kinasirib ti Dios” ken “ti kinasirib ti lubong.”—1 Corinto 1:20,21.
Ti Kangrunaan a Pilaw ti Nailubongan a Kinasirib
3. Nupay kasla nakapapati ti kinasirib ti lubong, apay di pulos makapnek ti naikari a baro a lubong nga urnos ti tao?
3 Kadagiti saan nga iwanwanwan ti kinasirib ti Dios, agparang a nakapapati ti kinasirib ti lubong. Adda dagiti naaweng-sasaona a nailubongan a pilosopia a mangkayaw iti isip. Rinibo nga institusion iti nangatngato nga adal ti mangipapaay kadagiti impormasion manipud kadagiti ibilang ti adu a kasariritan iti sangatauan. Napusek dagiti nalawa a libraria kadagiti pannakaammo a naurnong iti las-ud ti adu a siglo a kapadasan ti tao. Ngem, iti baet daytoy, ti baro a lubong nga urnos a pangpanggepen dagiti nailubongan nga agturay ti mabalin a maysa laeng a turay dagiti imperpekto, managbasol, matmatay a tao. Ngarud, saan a naan-anay dayta nga urnos, nga ulitenna ti adu a napalabas a biddut ken dina pulos mapennek dagiti kasapulan ti isuamin a sangatauan.—Roma 3:10-12; 5:12.
4. Nakaipasidongan ti naiplano a baro a lubong nga urnos, ken aniat’ resultana?
4 Saan laeng nga adda iti sidong ti natauan a kinakapuy ti baro a lubong nga urnos a pangpanggepen ti tao no di ket iti pay impluensia dagiti dakes nga espiritu a parsua—wen, ni Satanas a Diablo ken dagiti demoniona. Binulsek ni Satanas dagiti panunot dagiti tao tapno saanda a mamati iti “nadayag a naimbag a damag maipapan ken ni Kristo.” (2 Corinto 4:3, 4; Efeso 6:12) Gapuna, nadumaduma a parikut ti sagsagabaen ti lubong. Agrigrigat ken madangdangran ti lubong gaput’ panangikagumaanna a mangituray iti bagina nga awan ti tulong ti Dios ken dina panangitaltalek iti pagayatan ti Dios. (Jeremias 10:23; Santiago 3:15, 16) Isu a kinuna ni apostol Pablo, “ti lubong babaen ti kinasiribna saanna a naammuan ti Dios.”—1 Corinto 1:21.
5. Aniat’ kangrunaan a pilaw ti kinasirib toy lubong?
5 Ngarud, ania ti kangrunaan a pilaw ti kinasirib ti lubong, agraman dagiti planona para iti baro a lubong nga urnos? Isu ti di panangikankano ti lubong iti di pulos mailibak—ti katan-okan a kinasoberano ni Jehova a Dios. Sikukuspag a dina bigbigen ti kinasoberano ti Dios. Gaggagaraen ti lubong nga iwalin ni Jehova kadagiti amin a planona ken agtalek iti bukodna a kabaelan ken ganuat. (Idiligyo ti Daniel 4:31-34; Juan 18:37.) Ilawlawag ti Biblia a “ti panagbuteng ken ni Jehova isu ti punganay ti sirib.” (Proverbio 9:10; Salmo 111:10) Kaskasdi, saan a naammuan ti lubong uray la koma daytoy pamunganayan a kalikaguman ti sirib. Gapuna, no awan ti saranay ti Dios, kasano koma ngay nga agballigi?—Salmo 127:1.
Panangikaskasaba ti Pagarian—Kinamaag Wenno Praktikal?
6, 7. (a) Aniat’ ikaskasaba dagiti iwanwanwan ti kinasirib ti Dios, ngem kasanot’ panangmatmat ti lubong kadakuada? (b) Mayalubog iti sirib ti siasino a mangaskasaba dagiti klero ti Kakristianuan, ken aniat’ resultana?
6 Iti sabali a bangir, dagiti makaammo iti Dios iparangarangda ti kinasirib ti Dios ken paiwanwanda iti dayta. Kas impadto ni Jesus, ikaskasabada “daytoy naimbag a damag ti Pagarian . . . iti amin a mapagnaedan a daga.” (Mateo 24:14; 28:19, 20) Praktikal kadi ita ti kasta a panangasaba, idinto ta napno ti dagatayo iti riribuk, polusion, kinapanglaw, ken natauan a panagsagaba? Kadagiti mamasirib ti lubong agparang a kinamaag, saan a praktikal ti kasta a panangaskasaba maipapan iti Pagarian ti Dios. Matmatanda dagiti manangaskasaba ti Pagarian ti Dios kas makaringgor a makatuben iti gobierno ken mangpabannayat iti irarang-ayna nga agturong iti pagwadan a napolitikaan a gobierno. Iti daytoy, an-andingayen ida dagiti klero ti Kakristianuan, a mangaskasaba a mayalubog iti kinasirib daytoy a lubong ket saanda nga ibaga kadagiti tao ti nasken a maammuanda maipapan iti baro a lubong ti Dios ken ti gobierno ti Pagarianna, nupay isu daytoy ti kangrunaan nga insuro ni Kristo.—Mateo 4:17; Marcos 1:14, 15.
7 Nadlaw ni historiano a H. G. Wells daytoy a pannakapaay dagiti klero ti Kakristianuan. Insuratna: “No pagdiligentayo, nakakadkadlaw ti panangipaganetget ni Jesus iti sursuro nga inawaganna a Pagarian ti Langit, ken ti pannakatagibassit daytoy iti wagas ken sursuro dagiti kaaduan a Kristiano nga iglesia.” Kaskasdi, tapno magun-odan dagiti tao iti daytoy a panawen ti biag, masapul a maammuanda nga umuna ti maipapan iti naipasdeken a Pagarian ti Dios, ket masapul ngarud nga adda mangikasaba ti naimbag a damag maipapan dayta.—Roma 10:14, 15.
8. Apay a ti panangikaskasaba ti naimbag a damag ti Dios ti kapraktikalan nga aramiden ita, ngem ania a wagas ti awan manayon a pagimbaganna?
8 Ngarud, ti panangikasaba ti naimbag a damag ti Dios isu ti kapraktikalan nga aramiden ita. Ngamin mangipaay ti mensahe ti Pagarian iti pudpudno a namnama a mangparag-o kadagiti natauan a puspuso bayat dagitoy maudi nga al-aldaw a pakapasamakan dagiti ‘napeggad a panawen a narigat a pakilangenan.’ (2 Timoteo 3:1-5; Roma 12:12; Tito 2:13) Ditoy lubong, saan a sigurado ken ababa laeng ti biag, ngem iti baro a lubong ti Dios agnanayonton ti biag, buyogen ti rag-o, kinaruay, ken talna ditoy daga a mismo. (Salmo 37:3, 4, 11) Kas kinuna ni Jesu-Kristo, “ania ti magunggona ti tao no maalananto ti amin a lubong ngem mapukawna met ti kararuana? wenno ania ti itedto ti tao a sukat ti kararuana?” No mapukaw ti maysa a tao ti kalintegan nga agbiag iti baro a lubong ti Dios, ania ngay ti gunggona daytoy lubong nga aglabas? Awan kapapay-anna, ubbaw, ken apagbiit ti kasta a panangtagiragsak ti indibidual kadagiti material a bambanag.—Mateo 16:26; Eclesiastes 1:14; Marcos 10:29, 30.
9. (a) Idi nagpaitantan ti maysa a lalaki a naawis nga agbalin a pasurot ni Jesus, aniat’ imbalakad ni Jesus nga aramidenna? (b) Kasano nga apektarannatay koma ti sungbat ni Jesus?
9 Kinuna ti maysa a lalaki nga inawis ni Jesus: “Palubosannak pay a mapan ken mangipumpom ken amak.” Aniat’ imbalakad ni Jesus nga aramidenna? Ammona nga itantan dayta a lalaki ti kapatgan a trabaho tapno laeng aguray agingga a matay dagiti nagannakna, kinuna ni Jesus: “Bay-am dagiti natay a mangipumpon kadagiti minatayda, ngem sika mapanka ket ipakaammom ti pagarian ti Dios.” (Lucas 9:59, 60) Saan a liklikan dagiti mangiparangarang iti kinasirib babaen ti panagtulnog ken Kristo ti panangtungpal iti annongenda a mangikasaba ti mensahe ti Pagarian. Gapu iti nadiosan a kinasirib sipapanunotda a madadaelto toy lubong ken dagiti agturayna. (1 Corinto 2:6; 1 Juan 2:17) Ammo dagiti manangalangon ti kinasoberano ti Dios a ti ibaballaet ken turay ti Dios ti kakaisuna a pudpudno a namnama ti sangatauan. (Zacarias 9:10) Isu a nupay saan a mamati dagiti mamasirib daytoy a lubong iti Pagarian ti Dios ken dida kayat dayta a nailangitan a gobierno, dagiti tao nga idaldalan ti nadiosan a sirib aramidenda ti pudpudno a makagunggona kadagiti padada a tao, nga isaganada ida maipaay iti biag nga agnanayon iti naikari a baro a lubong ni Jehova.—Juan 3:16; 2 Pedro 3:13.
“Kinamaag Kadagiti Mapukaw”
10. Idi nakumberte ni Saulo a taga-Tarso, ania a trabaho ti tinungpalna, ken kasanot’ panangmatmatna iti dayta? (b) Iti ania a nagdinamag dagiti Griego idi ugma, ngem kasanot’ panangmatmat ti Dios iti kinasiribda?
10 Tinungpal ni Saulo a taga-Tarso, a nagbalin a Pablo nga apostol ni Jesu-Kristo, daytoy mangispal-biag a trabaho. Nainkalintegan kadi a panunoten nga idi kinumberte ni Jesu-Kristo ni Saulo, isut’ tinudinganna a makipaset iti minamaag nga aramid? Saan a kasta ti panangmatmat ni Pablo. (Filipos 2:16) Idi kaaldawanna dagiti Griego ti maibilang a kasariritan a tattao iti lubong. Impannakkelda dagiti natan-ok a pilosopo ken mamasiribda. Nupay makapagsao ni Pablo iti Griego, saan a simmurot iti Griego a pilosopia ken sursuro. Apay? Gapu ta ti kasta a kinasirib toy lubong kinamaag iti Dios.a Ti nadiosan a sirib ti sinapul ni Pablo, a nangtignay kenkuana a nangikasaba ti naimbag a damag kadagiti balbalay. Ti katan-okan pay laeng a Manangaskasaba, ni Jesu-Kristo, intuyangna ti ulidan ken imbilinna kenkuana nga aramidenna met dayta a trabaho.—Lucas 4:43; Aramid 20:20, 21; 26:15-20; 1 Corinto 9:16.
11. Iti kababagasna, aniat’ kinuna ni Pablo maipapan iti komisionna a panangasaba ken ti kinasirib ti lubong?
11 Kuna ni Pablo maipapan iti komisionna a mangasaba: “Imbaonnak ni Kristo . . . a mangikaskasaba ti naimbag a damag, saan a buyogen ti kinasirib dagiti sasao, tapno di agbalin nga awan kapapay-anna ti kayo a pagtutuokan ni Kristo. Ta dagiti sasao maipapan iti kayo a pagtutuokan [ti daton a subbot ni Jesus] kinamaag kadagiti mapukaw, ngem kadakami a maisalakan isu ti pannakabalin ti Dios. Ta adda a naisurat: ‘Pukawekto ti kinasirib dagiti mamasirib, ket ti saririt dagiti nasaririt pagbalinekto nga awan.’ Adino ti yan ti masirib [kas ti pilosopo]? Adino ti yan ti nasursuruan ti linteg? Adino ti yan ti mannakisupiat itoy a sistema dagiti bambanag? Saan aya a pinagbalin ti Dios a kinamaag ti kinasirib ti lubong? Idinto ta, iti kinasirib ti Dios, ti lubong gapu iti kinasiribna saanna a naammuan ti Dios, ti Dios kinayatna babaen ti kinamaag ti maikaskasaba nga isalakan dagiti mamati.”—1 Corinto 1:17-21.
12. Aniat’ itungtungpal ni Jehova babaen “ti kinamaag ti maikaskasaba,” ken kasanot’ panagtignay dagiti agtarigagay “ti sirib nga aggapu sadi ngato”?
12 Nupay kasla saan a nakapapati, dagiti mismo nga awagan ti lubong a maag ti usaren ni Jehova kas manangaskasabana. Wen, babaen ti kinamaag ti ministerio dagitoy a manangaskasaba, isalakan ti Dios dagiti mamati. Ni Jehova ti mangiyurnos kadagiti bambanag tapno di agpasindayaw dagiti manangaskasaba itoy a “kinamaag,” ken di maidaydayaw dagiti sabsabali a tao dagidiay nakaammuanda ti naimbag a damag. Iti kasta, “awan ti agpasindayag a lasag iti imatang ti Dios.” (1 Corinto 1:28-31; 3:6, 7) Pudno, napateg ti akem ti manangaskasaba, ngem ti mensahe a naibilin nga ikasabana ti mangisalakan iti maysa a tao no la ket ta patienna. Saan a laisen dagiti agtarigagay “ti sirib nga aggapu sadi ngato” ti mensahe ti manangaskasaba gapu ta kasla nengneng ken nanumo, maidaddadanes, ken agbalaybalay. Imbes ketdi, raemen dagiti naemma ti maysa a manangiwaragawag ti Pagarian kas manangaskasaba nga imbaon ni Jehova ken immay iti nagan ti Dios. Ipategda unay ti mensahe nga idanon ti manangaskasaba babaen ti sao ti ngiwat ken babaen ti naimaldit a panid.—Santiago 3:17; 1 Tesalonica 2:13.
13. (a) Kasanot’ panangmatmat dagiti Judio ken dagiti Griego iti pannakaikaskasaba ni Kristo a nailansa? (b) Manipud kadagiti ania a grupo dagiti tao a saan nga adu ti naayaban nga agbalin a pasurot ni Jesus, ken apay?
13 Iti tuloy ti panangisalaysayna kadagiti wagas ti Dios, kuna ni Pablo: “Dagiti Judio dumawatda kadagiti pagilasinan ken dagiti Griego agsapulda ti sirib; ngem ikaskasabatayo ni Kristo a nailansa, maysa a pakaitibkolan kadagiti Judio ngem kinamaag kadagiti nasion; nupay kasta, kadagiti maayaban, Judio man wenno Griego, ni Kristo ti pannakabalin ti Dios ken kinasirib ti Dios. Ta ti kinamaag ti Dios nasirsirib ngem kadagiti tattao, ket ti kinakapuy ti Dios napigpigsa ngem kadagiti tattao. Ta kitaenyo ti panangayabna kadakayo, kakabsat, ta saan nga adu a mamasirib iti linalasag ti naayaban, saan nga adu a mannakabalin, saan nga adu a natan-ok; no di ket pinili ti Dios dagiti bambanag a kinamaag ti lubong, tapno babainenna dagiti mamasirib; ket pinili ti Dios dagiti nakapuy a bambanag ti lubong, tapno babainenna dagiti napigsa a bambanag.”—1 Corinto 1:22-27; idiligyo ti Isaias 55:8, 9.
14. (a) No makiddaw ti pammasingked ti saadda, aniat’ itudo dagiti Saksi ni Jehova? (b) Apay saan a ti kinasirib ti lubong ti pinangay-ayo ni Pablo kadagiti Griego?
14 Idi adda ditoy daga ni Jesus, nagkiddaw dagiti Judio iti pagilasinan nga aggapu sadi langit. (Mateo 12:38, 39; 16:1) Ngem nagkedked ni Jesus a nangted iti aniaman a pagilasinan. Umasping unay, awan maipakita dagiti Saksi ni Jehova ita a kasla-pagilasinan a pammasingked iti saadda. Imbes ketdi, ti komisionda a mangikasaba ti naimbag a damag ti itudoda, kas nailanad kadagiti bersikulo ti Biblia kas ti Isaias 61:1, 2; Marcos 13:10; ken Apocalipsis 22:17. Nangsapul dagiti Griego idi ugma ti kinasirib, nangatngato nga adal kadagiti bambanag daytoy a lubong. Nupay nasursuruan ni Pablo iti kinasirib ti lubong, saan a dayta ti pinangay-ayona kadagiti Griego. (Aramid 22:3) Isut’ nagsao ken nagsurat iti kadawyan a Griego, imbes a ti klasikal a Griego. Kinuna ni Pablo kadagiti taga-Corinto: “Idi immayak kadakayo, kakabsat, saanak nga immay a binuyog ti kinalaing ti panagsao wenno ti kinasirib nga inwaragawagko kadakayo ti sagrado a palimed ti Dios. . . . Ti panagsaok ken ti inkaskasabak saan a binuyog dagiti makauyot a sao ti kinasirib no di ket ti panangipakita ti espiritu ken pannakabalin tapno ti pammatiyo, saan koma nga iti kinasirib dagiti tattao, no di ket iti pannakabalin ti Dios.”—1 Corinto 2:1-5.
15. Aniat’ ipalagip ni Pedro kadagiti mananguyaw iti naimbag a damag, ken kasano a maipada ti agdama a kasasaad iti kaaldawan ni Noe?
15 Kadagitoy maudi nga al-aldaw, palagipan ni apostol Pedro dagiti mananguyaw iti naimbag a damag ti mapasungad a baro a lubong ken ti umad-adani a panungpalan toy lubong a ti lubong idi kaaldawan ni Noe “nagsagaba ti pannakadadael idi natinep ti danum.” (2 Pedro 3:3-7) Adda iti sanguananna ti nakam-amak a panungpalan, aniat’ inaramid ni Noe? Maysa laeng a manangbangon iti daong ti panangibilang ti adu a tao ken ni Noe. Ngem kuna ni Pedro nga idi inyeg ti Dios ti Delubio iti kadaanan a lubong, “insalakanna ni Noe, a maysa a manangaskasaba ti kinalinteg, agraman dagiti pito a sabsabali.” (2 Pedro 2:5) Iti nailubongan a kinasiribda, kinatkatawaan la ketdi dagiti tao idi kasakbayan ti Layus ti inkasaba ni Noe ken isut’ inawaganda a maag, agar-arapaap, ken saan a praktikal. Itatta, maipaspasango dagiti pudno a Kristiano iti umasping a kasasaad, yantangay impada ni Jesus ti panawentayo iti kaaldawan ni Noe. Uray adda dagiti mananguyaw, nupay kasta, saan a maysa laeng a rabak ti panangikaskasaba ti naimbag a damag ti Pagarian. Kas ti panangaskasaba ni Noe, kaipapanan dayta ti pannakaisalakan ti manangaskasaba ken dagiti dumngeg kenkuana!—Mateo 24:37-39; 1 Timoteo 4:16.
‘Panagbalin a Maag Tapno Agbalin a Masirib’
16. Anianto ti mapasamak iti kinasirib ti lubong iti Armagedon, ken asinonto ti makalasat iti baro a lubong ti Dios?
16 Iti mabiiten, iti Armagedon, pukawenton ni Jehova a Dios amin a “kinasirib dagiti mamasirib.” Pagbalinennanto nga awan amin a “saririt dagiti nasaririt” a nangipadles no kasano nga iyeg ti baro a lubong nga urnosda dagiti nasaysayaat a kasasaad agpaay iti sangatauan. “Ti gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin” pagbalinennanto a dapo amin a kinasikap, pilosopia, ken kinasirib toy lubong. (1 Corinto 1:19; Apocalipsis 16:14-16) Dagiti laeng agtulnog iti awagan ti lubong a kinamaag—wen, ti nadayag a naimbag a damag ti Pagarian ni Jehova, ti makalasatto iti dayta a gubat ken agbiag iti baro a lubong ti Dios.
17. Kasano a nagbalin a ‘maag’ dagiti Saksi ni Jehova, ken aniat’ determinado nga aramiden dagiti manangaskasaba ti Dios?
17 Saan a mabain dagiti Saksi ni Jehova, nga idaldalan ti espirituna, a mangikasaba iti awagan ti lubong a kinamaag. Imbes a padpadasenda ti agbalin a masirib iti lubong, nagbalinda a ‘maag.’ Kasano? Babaen ti panangtungpalda iti trabaho a panangikasaba ti Pagarian tapno agbalinda a masirib, kas insurat ni Pablo: “No siasinoman kadakayo ti agpanunot a masirib itoy a sistema dagiti bambanag, agbalin koma a maag, tapno agbalin a masirib.” (1 Corinto 3:18-20) Ammo dagiti manangaskasaba ni Jehova iti naimbag a damag ti mangispal-biag a pateg ti mensaheda ken itultuloyda nga ikasaba dayta nga awan ressatna agingga iti panungpalan ti lubong ken ti kinasiribna iti gubat ti Armagedon. Din agbayag, alangonenton ni Jehova a Dios ti sapasap a kinasoberanona ken itdenna ti biag nga agnanayon kadagiti amin a mamati itan ken agtigtignay iti “kinamaag ti maikaskasaba.”
[Dagiti Footnote]
a Iti baet dagiti pilosopikal a panagsusupiat ken panangusig dagiti mamasirib iti kadaanan a Grecia, ipakita dagiti sursuratda nga awan nasarakanda a pudpudno a pakaibatayan ti namnama. Kinuna da propesor J. R. S. Sterrett ken Samuel Angus: “Awan literaturada a naglaon kadagiti mannakipagrikna a pannakaupay kadagiti pakaladingitan iti biag, ti panagkupas ni ayat, ti kinamanangallilaw ti namnama, ken ti kinaulpit ni patay.”—Funk and Wagnalls New “Standard” Bible Dictionary, 1936, panid 313.
Ania dagiti Sungbatyo?
◻ Ania dagiti dua a kita ti kinasirib?
◻ Aniat’ kangrunaan a pilaw ti kinasirib ti lubong?
◻ Apay a ti panangikaskasaba ti naimbag a damag ti kapraktikalan nga aramiden?
◻ Anianto ti mapasamak iti kinasirib ti lubong iti din agbayag?
◻ Apay saan a mabain dagiti Saksi ni Jehova a mangikasaba iti awagan ti lubong a kinamaag?
[Ladawan iti panid 23]
Nangsapul dagiti Griego iti nailubongan a kinasirib ken masansan a minatmatanda ti panangaskasaba ni Pablo kas kinamaag