Din Agbayag​—Maysa a Lubong nga Awan ti Gubat!

IDI Disiembre 24, 1914, binallasiw ti maysa nga agkabanuag a soldado a Briton nga agnagan Jim Prince ti awan matagtagitaona a lugar nga adda iti nagbaetan dagiti agkabusor nga armada tapno makisarita iti maysa a soldado nga Aleman. “Maysaak a Saxon. Maysaka nga Anglo-Saxon. Apay nga agpinnatayta?” sinaludsod ti Aleman kenkuana. Kalpasan ti sumagmamano a tawen, inamin ni Prince: “Diak pay laeng ammo ti sungbat dayta a saludsod.”

Iti maysa a naisangayan a lawas idi 1914, nagkakadua, nagay-ayam iti soccer, ken nagsisinnukat pay ketdi iti pamaskua a regalo dagiti soldado ti armada ti Britania ken Alemania. Siempre, saan nga opisial daydi a cease-fire. Saan a kayat dagiti heneral a matakuatan dagiti tropada a ti “kabusor” ket saan a kasta unay ti kinadakesna a kas iti panangiladawan dagiti propaganda ti gubat. Linagip ti soldado a Briton a ni Albert Moren: “No napawaywayan pay ti cease-fire iti maysa a lawas, narigat nga irugi manen ti gubat.”

Ipamatmat dayta a cease-fire a sibubulos a naipatungpal nga uray dagiti adu a soldado a naruam iti gubat tarigagayanda ti talna, saan a ti gubat. Anamongan ti kaaduan a soldado a nakaimatang iti kinaulpit ti gubat ti pagsasao nga Español: “Bay-anyo a makigubat daydiay di makaammo iti gubat.” Awan duadua, ipakita ti maysa a sangalubongan a surbey nga ad-adda a tarigagayan ti kaaduan a tao ti talna ngem ti gubat. Ngem kasano a mabukel daytoy sapasap a panagtarigagay iti talna iti maysa a lubong nga awan ti gubat?

Sakbay nga agpatingga ti gubat, masapul a mabalbaliwan dagiti kababalin. Sagudayen ti konstitusion ti UN Educational, Scientific, and Cultural Organization: “Tangay iti panunot dagiti tao a mangrugi ti gubat, iti met laeng panunot dagiti tao a rumbeng a maipasdek ti pamuon ti talna.” Ngem rumangranggas, saan a tumaltalna, ti agdama a kagimongan. Nasaknap ti kaawan panagtalek ken guranggura.

Nupay kasta, inkari ti Dios a mismo nga addanto aldaw a maimaldit ti talna iti panunot dagiti tattao nga agiray iti kinalinteg. Babaen ken mammadto Isaias, kinunana: “Isu [ti Dios] pagukomannanto dagiti nasion, ket ilintegnanto dagiti bambanag maipanggep iti adu nga inilin-ili. Ket pandayendanto dagiti kampilanda a pagbalinen a dingding ti arado, ket dagiti pikada pandayendanto a pagbalinen a kumpay. Ti maysa a nasion saannanto nga itag-ay ti kampilan a maibusor iti nasion, ket didanto met adalenen ti pannakigubat uray kaano.”​—Isaias 2:4.

Panangitandudo iti Talna iti Panunot

Posible kadi ti kasta a nakaskasdaaw a panagbalbaliw ti panagpampanunot? Masursuronto kadi dagiti tao a saluadan ti talna imbes nga itan-ok ti gubat? Usigenyo ti ulidan ni Wolfgang Kusserow. Idi 1942 pinugotan dagiti Nazi daytoy 20-años nga Aleman agsipud ta ‘dina [kayat nga] adalen ti pannakigubat.’ Apay a kinaykayatna ti matay? Iti naisurat a sasaona, inadawna dagiti Nainkasuratan a prinsipio a kas iti, “Masapul nga ayatem ti kaarrubam a kas iti bagim” ken, “Amin dagidiay mangaramat iti kampilan mataydanto iti kampilan.” (Mateo 22:39; 26:52) Sana sinaludsod: “Impailanad kadi ti Namarsua kadatayo amin dagitoy nga agpaay kadagiti kayo?”

Ti sao ti Dios, a nailanad iti Biblia, “adda bilegna” ken tinignayna daytoy nga agtutubo a Saksi ni Jehova a mangsurot iti talna, uray ania ti pagbanaganna. (Hebreo 4:12; 1 Pedro 3:11) Ngem saan laeng a ni Wolfgang Kusserow ti nangsurot iti talna. Iti libro a The Nazi Persecution of the Churches 1933-45, dinakamat ni J. S. Conway dagiti opisial a rekord dagiti Nazi a mangipaneknek a nagkedked dagiti Saksi ni Jehova kas maysa a grupo a mangitag-ay iti igam. Kas impakita ni Conway, ti kasta a natured a takder kaipapananna ti panangpirma iti dokumento ti ipapatayda.

Sursuroten pay laeng dagiti Saksi ni Jehova ti talna, aniaman ti puli wenno nasion a naggapuanda. Apay? Agsipud ta nasursuroda iti Biblia a masapul a pandayen dagiti pudno nga adipen ti Dios dagiti kampilanda a pagbalinen a dingding ti arado. Personal a mapaneknekan daytoy ni Alejandro, maysa nga agtutubo a taga Argentina nga immakar idiay Israel idi 1987.

Tallo a tawen a nagnaed ni Alejandro iti maysa a kibbutz bayat ti panagadalna iti unibersidad ken panagtrabahona kadagiti nadumaduma nga otel ken restauran. Kabayatanna, rinugianna ti agbasa iti Biblia ken binirbirukna ti panggep iti biag. Kangrunaan iti amin, il-iliwenna a makita ti maysa a lubong a dagiti tao mabalinda ti agbiag iti talna ken kinahustisia. Nakipagtrabaho ni Alejandro​—a maysa a Judio​—kadagiti Judio ken Arabo ngem awan ti dinasiganna.

Idi 1990, maysa a gayyem a yad-adalan iti Biblia dagiti Saksi ni Jehova ti nangawis ken Alejandro a dumar-ay iti maysa-aldaw nga asamblea idiay Haifa. Nasdaaw [ni Alejandro] a nakaimatang iti 600 a Judio ken Arabo a siraragsak a naglalangen iti asamblea, ket kinunana iti nakemna, ‘Isu daytoy ti umiso a wagas a panagbiag dagiti tao.’ Kalpasan ti innem a bulan, nagbalin metten a Saksi ket us-usarenna ita ti kaaduan a tiempona iti panangikabasa ti mensahe ti talna iti Biblia.

No Kasano a Yeg ti Dios ti Talna

Makatukay-rikna dagiti kastoy a pangarigan, ngem manmano a mapasamak iti lubong ita. Nupay agparang nga itantandudo ti agdama a sistema ti talna, sibsibuganna met dagiti bin-i ti gubat. Kayatyo kadi ti agnaed iti maysa a lugar a dagiti agindeg busbusbosenda ti 7 agingga iti 16 porsiento ti sapulda kadagiti paltog ken pangsalaknib iti balay? Kinapudnona, kasta ti ar-aramiden dagiti nasion babaen ti dakkel a mabusbusbosda iti militar kadagiti kallabes a tawen. Di pakasdaawan, ipalgak ti padto ni Isaias a dinto pulos pandayen ti sangatauan dagiti kampilanna a pagbalinen a dingding ti arado agingga nga ‘ilinteg [ti Dios] dagiti bambanag maipanggep iti adu nga inilin-ili.’ Kasanona nga aramiden dayta?

Ti kangrunaan nga usaren ni Jehova a Dios a mangilinteg kadagiti bambanag isu ti Pagarianna. Impadto ni mammadto Daniel a “ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian a kaanoman dinto madadael.” Innayonna a ‘buraken ken ibusento [daytoy a Pagarian] amin dagitoy a pagarian [dagiti gobierno ti lubong], ket isu agtalinaedto iti agnanayon.’ (Daniel 2:44) Ipakita dagitoy a sasao a sititibker nga ipasdekto ti Pagarian ti Dios ti panagturayna iti intero a daga. Babaen ti panangikkatna kadagiti beddeng dagiti nasion, gibusanto ti Pagarian ti panagsasalisal. Maysa pay, yantangay ‘sursuruanto ni Jehova [dagiti iturayanna],’ “dakkelto” ti talnada. (Isaias 54:13) Isu met la nga imbaga ni Jesus nga ikararagtayo iti Dios: “Umay koma ti pagariam”!​—Mateo 6:10.

Panangikkat Kadagiti Relihiuso a Lapped

Ikkatento met ti Dios dagiti relihiuso a lapped iti talna. Ti relihion ti makagapu iti kapautan a gubat iti historia​—dagiti Krusada, wenno “Dagiti Nasantuan a Gubat,” nga inwayat ni Papa Urbano II idi 1095 K.P.a Iti siglotayo nagbalin a prominente dagiti klero iti panangawis ken pananggun-od iti suporta kadagiti gubat, uray dagidiay awan pakainaiganna iti relihion.

Maipapan iti paset dagiti maaw-awagan Kristiano nga iglesia idi Gubat Sangalubongan I, insurat ni historiador a Paul Johnson: “Saan a mabalinan, ken kaaduanna saan a situtulok, dagiti klero a mangiyun-una iti Nakristianuan a pammati ngem iti pagilian. Pinili ti kaaduan ti nalaklaka a dana ket impadada ti Kinakristiano iti patriotismo. Naparegta dagiti Kristiano a soldado iti amin a denominasion nga agpipinnatay iti nagan ti Manangisalakanda.”

Ad-adu ti nagapuanan ti relihion iti panangrubrob iti gubat ngem iti panangsaluad iti talna. Kinapudnona, iladawan ti Biblia ti ulbod a relihion kas maysa a “balangkantis” a mangsugsugsog kadagiti agtuturay ti lubong. (Apocalipsis 17:1, 2) Isu ti ninaganan ti Dios kas kangrunaan a mapabasol iti pannakaibukbok ti dara dagiti amin a napapatay ditoy daga. (Apocalipsis 18:24) Isut’ gapuna a mamimpinsanto nga ikkaten ti Dios daytoy a lapped iti talna.​—Apocalipsis 18:4, 5, 8.

Uray no mapukaw dagiti puon ti riribuk a kas iti politika ken ulbod a relihion, pulos a dinto mataginayon ti talna agingga a di maikkat ti kangrunaan a manangisungsong iti gubat​—ni Satanas a Diablo. Daytanto ti maudi nga aramiden ti Pagarian ti Dios iti panangiyegna iti naan-anay a talna iti daga. Ilawlawag ti libro ti Biblia nga Apocalipsis a ‘makemmegto’ ni Satanas ken ‘maparautan’ ken ‘maigarangugong . . . iti mangliwengliweng’ tapno “saannan a maiyaw-awan dagiti nasion iti uray kaanoman.” Kalpasanna madadaelto a naan-anay.​—Apocalipsis 20:2, 3, 10.

Saan nga ubbaw nga arapaap ti kari ti Biblia nga aggibusto ti gubat. Nayussuaten ti urnos ni Jehova a Dios iti panangiyeg iti talna. Naipasdeken ti Pagarianna sadi langit ket nakasaganan a mangiwayat iti sumaruno nga addang a mangipanamnama iti sangalubongan a talna. Kabayatanna, riniwriw a Saksi ni Jehova, a mangsupsuportar iti daytoy nailangitan a gobierno, ti nakasursuro nga agbiag iti talna.

Nalawag ngarud nga addaantayo iti nasin-aw a rason a mamati a malapdan dagiti gubat. Nasaysayaat pay, mainanamatayo nga iti saan a mabayag pasardengenton ni Jehova dagiti gubat iti agnanayon. (Salmo 46:9) Asidegen a yegna ti maysa a lubong nga awan ti gubat.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 7]

Mabalinyo ti agbiag iti maysa a baro a lubong nga awan ti gubat