Adaywanyo ti Peggad

ADDA laeng sumagmamano a tao a naal-alibtak iti peggad ngem dagiti marino. Masapul nga agalertoda no agbaliwbaliw ti panniempona, dagiti dalluyon, ken ti kaadayo ti barkoda iti igid ti baybay. No aggiddan ti dalluyon ken angin a mangisadsad iti barko, maipasango dagiti marino iti dakkel a trabaho ken peggad.

Kadagitoy a kasasaad​—a maaw-awagan iti lee shore​—ikagumaan ti marino nga adda kalalainganna a kaadayo ti barkona iti igid ti baybay, nangnangruna no de-layag ti barko. Ilawlawag ti libro dagiti marino a ‘no darundonennaka ti napigsa nga angin iti igid ti baybay, nalabit isu dayta ti kadadaksan a kasasaad’ ti maysa a marino. Ti naisingasing a remedio? ‘Dimo baybay-an ti barkom a maipasidong iti kasta a kasasaad.’ Ti kasayaatan a pamay-an tapno maliklikan ti pannakaisadsad iti kadaratan wenno iti kabatuan nga igid ti baybay isut’ yaadayo iti peggad.

Masapul nga agalisto dagiti Kristiano kadagiti peggad a mabalin a mangdadael iti pammatida. (1 Timoteo 1:19) Kadagitoy nga al-aldaw, dagiti kasasaad ket saan nga isudat’ kasayaatan tapno makapagtalinaed iti nalinteg a dana. No kasano a ti barko ket mabalin a darundonen ti angin ken dalluyon, kasta met ti naidedikar a biagtayo mabalin a maiturong iti sabali a dana gapu iti kanayon a panangguyod ti imperpekto a lasagtayo ken ti di agsarday a panangiduron ti espiritu ti lubong​—a kas iti napigsa nga angin.

Ti Tao a Nagbiag a Sipepeggad

Anian a naglaka ti maiturong a di inggagara kadagiti napeggad a naespirituan a danum!

Panunotenyo ti napasamak iti asideg ti nalakub ti daga a baybay, ti Natay a Baybay. Ti kapadasan ni Lot ti tuktukoyenmi. Ti ipapanna panagnaed idiay Sodoma ket nangyeg kadagiti adu a parikut kenkuana ken kasta unay a leddaang. Kalpasan ti panagsubang dagiti agay-aywan kadagiti animalda, nagnumuan da Abraham ken ni Lot nga agsinada ti pagyanan. Naammuantayo a pinili ni Lot ti Distrito ti Jordan ket nangbangon ti toldana kadagiti siudad iti Distrito. Di nagbayag, inkeddengna ti agnaed idiay Sodoma, nupay no matuokan iti wagas ti panagbiag dagiti taga Sodoma.​—Genesis 13:5-13; 2 Pedro 2:8.

Apay a nagtultuloy a nagnaed ni Lot iti nakaim-imoral a siudad a namagpungtot ken ni Jehova iti kasta unay ken nangpaunget kadagiti tattao iti kabangibang? Narang-ay ti Sodoma, ket di pagduaduaan a magusgustuan ti asawa ni Lot dagiti namaterialan a gunggona iti biag ti siudad. (Ezequiel 16:49, 50) Nalabit a naatrakar met ni Lot iti narang-ay nga ekonomia ti Sodoma. Aniaman ti makagapu iti inna panagnaed sadiay, pinanawanna koma a nasaksakbay dayta a lugar. Iti daydi laeng panangpilit dagiti anghel ni Jehova a pinanawan ti pamilia ni Lot ti napeggad a lugar.

Ti salaysay ti Genesis kunaenna: “Ket idi nagbannawagen, dagiti anghel pinagdardarasda ni Lot, a kunada: ‘Tumakderka! Alaem ta asawam, ken dagiti dua nga annakmo a babbai nga adda ditoy, di la ket ta mapukawka iti kinadakes ti siudad!’” Ngem uray naganat ti pakdaar, ‘intultuloy [ni Lot] ti nagmayeng.’ Ket “iniggaman [dagiti anghel] ti imana, ken ti ima ti asawana, ken dagiti ima dagiti dua nga annakna a babbai ket inruarda ida, ket inkabilda ida iti ruar ti siudad.”​—Genesis 19:15, 16.

Iti deppaar ti siudad, inikkan dagiti anghel ti pamilia ni Lot kadagiti maudi a pammilin: “Agtalawka gapu iti biagmo! Dika taliawen ti likudam ken dika agsardeng iti amin a Distrito! Agkamangka iti bantay di la ket ta mapukawka!” (Genesis 19:17) Nupay kasta, nagpakpakaasi ni Lot a mapan laengen iti kabangibang a siudad ti Zoar imbes a panawanna nga interamente ti lugar. (Genesis 19:18-22) Nalawag, nagkedked ni Lot nga adaywan a naan-anay ti peggad.

Idiay dalan nga agpa-Zoar, tinaliaw ti asawa ni Lot ti Sodoma, nalabit ilalaenna dagiti bambanag a nabatina. Agsipud ta dina inkankano dagiti bilin dagiti anghel, napukawna ti biagna. Ni Lot​—maysa a nalinteg a tao​—​nalasatanna ti pannakadadael ti siudad agraman dagiti dua a babbalasangna. Ngem anian a gatad ti imbayadna gapu ta pinilina ti nagnaed iti asideg ti peggad!​—Genesis 19:18-26; 2 Pedro 2:7.

Isisiasi iti Peggad

Ti napait a kapadasan ni Lot ipakitana ti mabalin a mapasamak no umasidegtayo wenno no ditay adaywan ti peggad. Ti sirib isuronatayo, a kas kadagiti nalaing a marino, a ditay palubosan dagiti bagitayo a maipasidong iti kasta a kasasaad. Ania dagiti sumagmamano a napeggad a kasasaad a rumbeng nga adaywantayo? Sumagmamano a Kristiano ti nayaw-awanen gapu iti pannakaigamerda kadagiti negosio, gapu iti nadekket a pannakigayyem kadagiti taga lubong, wenno gapu iti panagbalin a nasinged unay iti kasungani a sekso idinto ta awan wayawayada nga agasawa.

Ti nainsiriban nga aramiden iti tunggal kaso, isut’ yaadayo iti peggad. Kas pangarigan, alertotayo kadi kadagiti naespirituan a peggad a mabalin nga ibunga ti makunkuna a nabalitokan a gundaway ti negosio? Sumagmamano a kakabsat ti simrek kadagiti negosio a nagdaksan ti pamiliada, ti salun-atda, ken dagiti nateokratikuan nga annongenda. No dadduma maallukoyda iti nanam-ay a panagbiag a mabalin nga itden ti pirak. Ket no maminsan mabalin a kayatda a paneknekan ti kinalaingda a mangaywan iti negosio. Mabalin nga irason dagiti dadduma a ti panggepda ket tapno maikkan ti panggedan dagiti kakabsat wenno tapno makaidonar ti ad-adu pay a maipaay iti sangalubongan a trabaho. Nalabit panunotenda a no naannayas ti negosio, ad-adunto ti tiempo a mausarda iti intereses ti Pagarian.

Ania dagiti sumagmamano a pagdaksanna? Mabalin a perdien ti di natalged nga ekonomia ken “di mapakpakadaan a pasamak” ti nasayaat pannakaiplanona a negosio. (Eclesiastes 9:11) Mabalin nga agresulta iti rigat ti pannakailumlom iti utang ken mabalin a sallinanna dagiti naespirituan a bambanag. Ket uray no narang-ay ti negosio, nalabit alaenna ti adu a tiempo ken bannogenna ti panunot, ken mabalin a birukenna ti masansan a pannakilangen kadagiti taga lubong.

Adda maysa a panglakayen idiay España nga agkasapulan unay ti kuarta idi intukonan ti maysa a kompania ti seguro iti makaallukoy a diaya. Nupay adda namnamana a maaddaan ti adu a kuarta a kas maysa a free-lance nga ahente ti seguro, dina inawat ti tukon. “Saan a nalaka a desision daydi, ngem maragsakanak ta diak inawat,” inlawlawagna. “Ngamin, diak kayat ti agnegosio​—uray saan a direkta​—​babaen kadagiti kakabsatko iti pammati. Ken nupay magustuak ti kapanunotan nga agtrabaho nga awan amongko, masapul nga agbiaheak a kanayon ken mangbusbos ti adu nga oras iti trabaho. Kaipapanannanto ti panangbaybay-a iti pamiliak ken ti kongregasion. Kangrunaan iti amin, mamatiak a no inawatko ti tukon, diakton mabukodan ti biagko.”

Awan Kristiano a mayat a kontrolen ti sabali ti biagna. Impakita ni Jesus dagiti nakas-ang a resulta ti kasta nga aramid babaen ti panangisalaysayna iti pangngarig maipapan iti maysa a tao a nagurnong iti adu a kinabaknang tapno aginana ken agnam-ayton iti biag. Ngem iti daydi rabii nga inkeddengna nga adun a kuarta ti naurnongna, isu ket natay. “Kasta ti mapasamak iti tao nga agurnong ti gameng a maipaay iti bagina ngem saan a nabaknang iti Dios,” imballaag ni Jesus.​—Lucas 12:16-21; idiligyo ti Santiago 4:13-17.

Masapul nga annadantay met ti napaut a pannakilanglangen kadagiti tattao ti lubong. Mabalin a maysa a kaarruba, maysa a gayyem idiay eskuelaan, maysa a katrabahuan, wenno kasosio iti negosio. Nalabit irasontayo, ‘Respetuenna dagiti Saksi, natakneng ti panagbiagna, ken pagtungtonganmi pay ti kinapudno sagpaminsan.’ Ngem, paneknekan ti kapadasan dagiti sabsabali nga inton agangay kaykayattayton a kakuyog dagiti taga lubong imbes a dagiti naespirituan a kakabsattayo. Ania dagiti sumagmamano a peggad ti kasta a pannakigayyem?

Mabalin a rugiantayton a laglag-anen ti kinaganat ti tiempo a pagbibiagantayo wenno dumakkel ti interestayo kadagiti namaterialan imbes a kadagiti naespirituan a bambanag. Nalabit, gapu ta maamaktayo a mangpagura kadagiti gagayyemtayo a taga lubong, tarigagayantay pay ketdi ti agbalin a kas kadakuada. (Idiligyo ti 1 Pedro 4:3-7.) Ni salmista a David, iti sabali a bangir, kinaykayatna a kalangen dagiti tattao nga agayat ken Jehova. Insuratna: “Iparangarangkonto ta naganmo kadagiti kakabsatko; iti tengnga ti tallaong idaydayawkanto.” (Salmo 22:22) Masaluadantayo no tuladentay ti ulidan ni David, a biruken ti pannakigayyem a makapabileg kadatayo iti naespirituan.

Ti sabali pay a napeggad nga aramid isu ti nadekket a pannakilangen ti maysa a tao iti dina kasekso no awan wayawayana a makiasawa. Mangrugi ti peggad no maiyasidegka iti magusgustuam, a makaparagsak a kasarsarita, ken nalabit agtunos ti panangmatmatyo wenno agpadakayo a naangaw. Mabalin a magusgustuam a kadua, a kunam, ‘Ammok ti pagbeddengan. Aggayyemkami laeng.’ Nupay kasta, iti kanito a bumaran dagiti rikna saanen a nalaka a mapengdan.

Naasawaanen ni Mary, ket magusgustuanna a kakkakuyog ni Michael.a Nasayaat a kabsat a lalaki ngem marigatan a makigayyem. Adu a bambanag ti pagpadaanda, ken natakkuatanda a makapaginnangawda. Kasla di patien ni Mary a ti maysa a baro kayatna ti agipudno ti sekreto kenkuana. Di nagbayag, daydi kasla awan dakesna a panaggayyem nagtungpal iti nakaro nga emosional a kinadekket. Simmansan ti panagkadkaduada ket idi agangay nakaaramidda ti imoralidad. “Nabigbigko koma ti peggad idi rugrugina pay laeng,” insennaay ni Mary. “No rimmangpayan ti panaggayyem, agbalin a kasla gayonggayong a mangalun-on kadatayo.”

Masapul a ditay liplipatan ti ballaag ti Biblia: “Ti puso manangallilaw a nakarkaro ngem dagiti amin a banag ket isu napalalo a nagdakes. Asino ti makaammo kenkuana?” (Jeremias 17:9) Ti manangallilaw a pusotayo, kas ti dalluyon a mangisadsad iti bapor iti kabatuan, isadsadnatay met iti makadadael nga emosional a relasion. Ti solusion? No awan wayawayam nga agasawa, ikagumaam a yadayo ti riknam iti maysa a kursonadam unay.​—Proverbio 10:23.

Iruruar ken Panagtalinaed iti Ruar ti Peggad

Ania ngaruden no addatayon iti naespirituan a peggad? No darundonen ida ti angin ken dalluyon kadagiti kabatuan, piliten dagiti marino nga iturong ti barkoda idiay taaw, wenno ipasangoda ti barko iti angin tapno saanda a maisadsad, agingga a makagtengda iti nataltalged a lugar. Mayasping iti dayta, ikagumaantay ti lumapsut. Babaen ti panangsurot iti Nainkasuratan a balakad, sipapasnek a panagkararag iti tulong ni Jehova, ken panagpatulong kadagiti nataengan a Kristiano a kakabsat a lallaki, makasublitayo iti natalged a dana. Maparaburantayo manen iti natalna a panunot ken puso.​—1 Tesalonica 5:17.

Aniaman dagiti kasasaadtayo, agmasiribtayo nga umadayo kadagiti “bambanag a kukua ti lubong.” (Galacia 4:3) Maisupadi ken ni Lot, pinili ni Abraham ti agnaed iti adayo kadagiti taga lubong a Cananeo, uray no kaipapananna ti panagtaengna kadagiti tolda iti adu a tawen. Nalabit awanan kadagiti material a pagnam-ayan, ngem ti simple a wagas ti panagbiagna ti nangsalaknib kenkuana iti naespirituan. Imbes a marba ti pammatina, nagbalin nga ‘ama dagiti amin nga addaan iti pammati.’​—Roma 4:11.

Gapu ta nalikmuttayo iti managpanuynoy a lubong a ti “espiritu[na]” ket napigpigsa itan, masapul a surotentayo ti ulidan ni Abraham. (Efeso 2:2) No awatentayo ti panangiwanwan ni Jehova iti amin a banag, mabendisionantayo babaen ti pannakapadas ti naayat a pannalaknibna. Mariknatayo ti kas iti narikna ni David: “Pabaruenna toy kararuak. Iturongnak kadagiti dandana ti kinalinteg a gapu iti naganna. Kinaagpaysona da kinaimbag ken kinamanagayat sumurotdanto kaniak dagup dagiti al-aldaw ti panagbiagko; ket iti balay ni Jehova agtaengakto nga agnanayon.” Di pagduaduaan a ti pannagna iti “dandana ti kinalinteg,” imbes a sumiasi ken suroten dagiti dana ti peggad, mangyegto iti agnanayon a bendision.​—Salmo 23:3, 6.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 24]

No awan wayawayam nga agasawa, yadayom ti riknam iti daydiay magusgustuam