Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

Kadagitoy panawen a narigat ti ekonomia, umad-adu dagiti tattao ken kompania ti agkamkamang iti ‘bankruptcy.’ Maitutop kadi sigun iti Kasuratan a ti maysa a Kristiano ket agideklara iti ‘bankruptcy’?

Ti sungbat daytoy a saludsod mangipaay iti maikanatad a panangiladawan no kasano a makaipaay kadatayo ti Sao ti Dios iti praktikal a panangiwanwan kadagiti bambanag a nalawag a baro. Adu a daga ti addaan kadagiti paglintegan a mangipaalagad iti bankruptcy. Nagduduma dagiti paglintegan iti tunggal pagilian, ket saan a ti kongregasion Kristiano ti mangipaay iti legal a balakad iti daytoy. Ngem alaentayo ti pakagupgopan ti probision ti linteg maipapan iti bankruptcy.

Ti maysa a rason no apay a palubosan ti gobierno nga agideklara dagiti tattao ken dagiti negosio iti bankruptcy ket gapu ta mangipaay dayta iti pammatalged kadagidiay nagipabulod iti kuarta wenno kadagidiay nagitalek (nagpautang) manipud kadagiti tattao wenno negosio a bimmulod iti kuarta wenno nangibaklay iti utang (immutang) ngem dida met bayadan ti utangda. Para kadagiti nagpautang mabalin nga agparang a ti kakaisuna a pagkamangan isu ti panagapelar iti korte tapno maideklara a ti immutang ket saan a makabayad iti inutangna tapno dagiti sanikua ti immutang ti maited kas maipauna a pagbayad iti utang.

Agserbi met ti bankruptcy kas salaknib kadagiti immutang a pudpudno a di makabayad iti nakautanganda. Mabalin a mapalubosan ti immutang nga agideklara iti bankruptcy, nga iti dayta mabalin nga alaen ti nagpautang dagiti sumagmamano a sanikuana. Kaskasdi, mabalin nga ipalubos ti linteg nga agtalinaed kenkuana ti pagtaengan wenno dagiti sumagmamano a sanikuana ket kalpasanna makapagtultuloy nga agbiag a nawaya manipud agtultuloy a pangta ti pannakapukaw dagiti sanikuana wenno panangtagikua dagiti dati a nakautanganna kadagitoy.

No kasta, nabatad a dagitoy a paglintegan ket nairanta a mangipaay iti salaknib para iti agsinnumbangir a dasig kadagiti katulagan iti pinansial wenno iti negosio. Nupay kasta, kitaentayo no ania a makatulong a balakad ti ipaay ti Biblia.

No basaenyo ti intero a Biblia nalakayo la a mailasin a saanna nga iparparegta ti panagutang. Masarakantay ti kakasta a pakdaar kas iti Proverbio 22:7: “Ti nabaknang iturayanna ti napanglaw, ket ti umutang adipen ni nagpautang.”

Kasta met, laglagipenyo ti ilustrasion ni Jesus iti Mateo 18:23-34 maipapan iti maysa nga adipen nga addaan nagdakkelan nga utang. “Imbilin ni apona nga isu ken ti asawana ken dagiti annakna ken isuamin a bambanag nga adda kenkuana mailakoda,” ngem kalpasanna ti apo, a maysa nga ari, pinakawanna ken kinaasianna. Ngem idi napaneknekan kamaudiananna a saan a naasi ti adipen, imbilin ti ari nga isut’ ‘mayawat kadagiti manangibalud, agingga a mabayadanna amin a nautangna.’ Nakabatbatad, ti kasasayaatan nga addang, ti naibalakad nga aramiden, isut’ panangliklik iti panagbulod iti kuarta.

Agnegnegosio dagiti adipen ti Dios iti kadaanan nga Israel, ket maar-aramid met sagpaminsan ti panagbibinnulod. Aniat’ imbilin ni Jehova nga aramidenda? No kayat ti maysa a tao ti umutang tapno mangipasdek wenno mangpadakkel iti maysa a negosio, legal ken gagangay laeng idi iti maysa a Hebreo ti panangituon iti interes. Nupay kasta, inggunamgunam ti Dios kadagiti tattaona a dida agbalin a naimut no mangipabulodda iti maysa nga agkasapulan nga Israelita; dida pagganansiaan ti nakaay-ay-ay a kasasaad babaen ti panangituonda iti interes. (Exodo 22:25) Kuna ti Deuteronomio 15:7, 8: “No addanto iti biangmo ti maysa a napanglaw a tao, a maysa kadagiti kakabsatmo . . . , ukrademto a di bumurong ta imam kenkuana ket pautangamto iti umanay a masapulna iti daydiay a pagkuranganna.”

Umasping a kinamanangngaasi wenno konsiderasion ti nayanninaw kadagiti pagalagadan a mangibatad a di mabalin a tagikuaen ti nagpautang dagiti kangrunaan a kasapulan a pagbiag ti immutang, kas iti gilingan ti pamilia wenno ti pagan-anay a kasapulan tapno agtalinaed a nabara ti maysa a tao iti rabii.​—Deuteronomio 24:6, 10-13; Ezequiel 18:5-9.

Siempre, saan nga inawat ken inyaplikar dagiti amin a Judio ti pudpudno a kaipapanan dagitoy naayat a linteg manipud iti naindaklan nga Ukom ken Manangted-lintegda. (Isaias 33:22) Sikakas-ang ti panangtrato dagiti dadduma a naagum a Judio kadagiti kakabsatda. Kasta met itatta, mabalin a nakas-ang ken di nainkalintegan ti panagkiddaw dagiti dadduma a managpautang, uray kadagiti napasnek a Kristiano a saan pay laeng a makabayad gapu ta nagpasar iti sumagmamano a di mapakpakadaan a pasamak. (Eclesiastes 9:11) Babaen ti kinainget, napigsa a panagkalikagumda, dagiti nainlubongan a managpautang mabalin a pilitenda ti immutang iti kasasaad a mariknana a nasken a salaknibanna ti bagina. Kasano? Kadagiti sumagmamano a kaso, ti kakaisuna a mabigbig dagiti nagpautang ket isu ti legal nga addang ti bankruptcy. Isu a ti maysa a Kristiano, a saan met a naagum wenno naliway iti utangna, ket mabalin nga agtaklin iti panagideklara iti bankruptcy.

Nupay kasta, kasapulan a sipapanunottayo iti kasumbangirna a banag. Mabalin a nakautang ti maysa a Kristiano gapu ta dina inaramat ti panagteppel iti no ania wenno kasanot’ kaadu ti binusbosna wenno gapu ta saan a nagsakbay kadagiti pangngeddengna iti negosio. Rumbeng kadi a tagtagilag-anenna lattan ti utangna ket sidadaras nga agideklara iti bankruptcy, gapuna mangdangran iti sabsabali gapu iti nakapuy a pangngeddengna? Saan nga anamongan ti Bibla ti kasta a di panangikankano iti pinansial a pagrebbengan. Yunay-unayna iti adipen ti Dios a ti wen-na ket wen. (Mateo 5:37) Laglagipen met dagiti naikuna ni Jesus maipapan iti panangkuenta iti gatad sakbay a mangrugi nga agibangon iti torre. (Lucas 14:28-30) Maitunos iti dayta, rumbeng a panunoten a naimbag ti maysa a Kristiano dagiti posible a di matarigagayan a resulta sakbay nga umutang. No immutang, masapul a bigbigenna ti rebbengenna nga agbayad kadagiti tao wenno kompania a nakautanganna iti kuarta. No mapaneknekan dagiti adu a sabsabali a ti maysa a Kristiano ket iresponsable wenno di mapagpiaran, mabalin a tinulawanna ti nasayaat a pakasarsaritaan nga inkagumaanna a ginun-od ket iti kasta awanen iti nasayaat a pakasarsaritaan kadagiti taga ruar.​—1 Timoteo 3:2, 7.

Laglagipen met ti kunaen kadatayo ti Salmo 15:4 maipapan iti kita ti tao nga awaten ni Jehova. Mabasatayo: “Dayta [ti maysa nga anamongan ti Dios] a sapataanna iti pannakaranggasna met laeng, ket di agbaliw.” Wen, namnamaen ti Dios a tratuen dagiti Kristiano dagiti nakautanganda a kas iti kayatda a pannakatratoda.​—Mateo 7:12.

Ngarud, kas pananggupgop, saan nga ilaksid ti Biblia ti posibilidad nga iti nakaro a kasasaad, mabalin a gun-oden ti maysa a Kristiano ti salaknib nga ipaay dagiti paglintegan ni Cesar iti bankruptcy. Nupay kasta, rumbeng nga agbalin dagiti Kristiano a naisangsangayan no maipapan iti kinamapagpiaran ken kinamapangnamnamaan. Iti kasta, agbalinda koma a mapagwadan iti napasnek a tarigagayda a mangbayad kadagiti utangda.