Ti Biblia​—Maysa a Libro a Nairanta a Maawatan

PATIEN dagiti dadduma a tao a ti Biblia ket isu ti nabatad a Sao ti Dios a rumbeng a literal a suroten. Kadagiti dadduma, “saan a nalawag ti mensahe ti Biblia.” Kasta ti kuna ti 12-miembrona a komite ti pammati ken teolohia ti kadakkelan a Protestante a denominasion idiay Canada. Kinuna ni Clifford Elliot, maysa a klero ti United Church, a kadagiti dadduma “ti Biblia ket narigat a maawatan, impersonal ken awan maitulongna.”

Mangpataud ti kakasta a kapanunotan kadagiti tumutop a saludsod nga agkasapulan iti sungbat. Karaman kadagitoy napateg a saludsod ti, Apay a naisurat ti Biblia? Makariro ken narigat aya a maawatan? Maawatan aya ti gagangay a tao? Ania a tulong ti kasapulan tapno maawatan ti maysa ti kaipapanan dagiti Kasuratan? Ken apay a nagpateg ti umiso a pannakaammo iti Biblia kadagitoy nariribuk a panawen?

Apay a Naisurat ti Biblia?

Ti panagadal iti Sao ti Dios ket kanayon a maipaannurot kadagidiay paraburan ken anamongan ti Kangatuan a Dios, ni Jehova. Naibilin kadagiti ari, papadi, nagannak, lallaki, babbai, ken ubbing​—agpadpada nabaknang ken napanglaw​—nga iwayaanda iti inaldaw a panagbiagda ti napasnek ken sikakararag a panangusig iti naisurat a Sao ti Dios.​—Deuteronomio 6:6, 7; 17:18-20; 31:9-12; Nehemias 8:8; Salmo 1:1, 2; 119:7-11, 72, 98-100, 104, 142; Proverbio 3:13-18.

Kas pagarigan, naibilin ken ni Josue: “Siguraduem a kanayon a maibasa ti libro ti Linteg iti panagdaydayawyo. Aldaw-rabii nga adalem, ken siguraduem nga annuroten amin a nailanad iti dayta. Iti kasta rumang-ay ken agballigikanto.” (Josue 1:8, Today’s English Version) Mangiturong iti balligi ken kinaragsak ti kasta a naannad a panangadal ken panangannurot iti Linteg ti Dios. Inranta ni Jehova a “dagiti amin a kita ti tattao” saanda laeng a maawatan ti Saona, ti Biblia, no di pay ket annurotenda dayta, nga addaanda iti namnama nga umawat iti sagut a biag.​—1 Timoteo 2:3, 4; Juan 17:3.

Nagrigat a Maawatan?

Sakbay ti yuuli ni Jesus idiay langit, inlawlawagna a kayatna nga agtultuloy ti maysa a naindaklan a programa a panangisuro iti Biblia iti intero a daga. (Aramid 1:8) Ammona a nairanta ti Biblia a maawatan. Kalpasan nga inlawlawagna nga inteden kenkuana ni Jehova ti amin a kinaturay idiay langit ken ditoy daga, sibabatad nga imbilinna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan [wenno, agsursuro] a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo.”​—Mateo 28:19, 20.

Sakbay a mabautisaranda, masapul a masursuruan dagiti baro nga adalan iti maipapan ken Jehova, iti Anakna, ken iti panagtignay ti nasantuan nga espiritu. Mainayon pay, masapul a masursuruanda iti linteg ti Kristiano a sistema ti bambanag. (1 Corinto 9:21; Galacia 6:2) Tapno maibanag daytoy, dagiti maikari masapul a patienda nga umuna a ti Biblia ket naggapu ken ni Jehova ken maikadua, nairanta dayta a maawatan.​—Mateo 10:11-13.

Aniat’ kasapulan tapno maawatanyo ti Biblia? Pinagreggetan ti Anak ti Dios nga inlawlawag dagiti Kasuratan. Ammona a pudno ti Nasantuan a Sursurat ken nailanad kadagitoy ti nayebkas a pagayatan ni Jehova. (Juan 17:17) Maipapan iti nakaibaonanna, kinuna ni Jesu-Kristo: “Daytoy ti gapuna a nayanakak ken immayak ditoy lubong tapno paneknekak ti pudno. Dumngeg kaniak ti siasinoman nga adda iti pudno.” (Juan 18:37, TEV; Lucas 4:43) Saan a bimdeng ni Jesus a mangisuro kadagidiay addaan silulukat a puso ken panunot. Idiay Lucas 24:45, mabasatayo: “Idin linuktanna [ni Kristo Jesus] a naan-anay ti pampanunotda tapno matarusanda ti kaipapanan dagiti Kasuratan.”

Kabayatan ti ministeriona siwayawaya a nagadaw ni Jesus manipud iti naisurat a Sao, nga inlawlawag ken tinukoyna dagiti kasuratan iti “linteg ni Moises ken kadagiti Mammadto ken kadagiti Salmo.” (Lucas 24:27, 44) Natignay iti kasta unay dagidiay nakangngeg iti panangipalawagna kadagiti Kasuratan gapu iti kinasin-aw ti pannakaawatna, kasta met ti abilidadna a mangisuro. (Mateo 7:28, 29; Marcos 1:22; Lucas 4:32; 24:32) Para kenkuana, ti Kasuratan ket maysa a libro a nalaka a maawatan.

Ti Biblia ken Dagiti Pasurot ni Jesus

Nabigbig ni apostol Pablo, maysa a pasurot ni Jesu-Kristo, a masapul a maisuro kadagiti sabsabali ti linaon dagiti Kasuratan. Ammona met a nairanta dagitoy a maawatan. Isut’ gapuna a nangisuro iti publiko ken awan duadua nga inlawlawagna dagiti Kasuratan iti pagtaengan dagidiay mayat a makaawat kadagitoy. Impakaammo ni Pablo ti takderna idi kinunana: “Ammoyo met a diak impaidam ti aniaman a makatulong kadakayo bayat ti panangaskasabak ken panangisursurok kadakayo iti publiko ken kadagiti balbalayyo.” (Aramid 20:20, TEV) Iti pannakisarsaritana, nakirinnason manipud Kasuratan, nga inlawlawag ken pinasingkedanna dagiti puntona babaen ti reperensia. (Aramid 17:2, 3) Interesado [ni Pablo] a tumulong kadagiti dadduma a makaawat iti kaipapanan dagiti Kasuratan.

Tarigagayanyo kadi a maawatan dagiti bambanag nga insuro ni Jesus ken dagiti adalanna? (1 Pedro 2:2) Addaan dagiti agnaed iti nagkauna a Berea iti kasta a tarigagay, ken sigagagar a pinatida ti insursuro kadakuada ni apostol Pablo maipapan iti Kristo. Isu a naparegtada a mangusig kadagiti Kasuratan iti inaldaw tapno maammuanda no pudno met laeng ti naimbag a damag a nangngegda. Gapu ta silulukat ti panunotda, “adu kadakuada ti nagbalin a manamati.”​—Aramid 17:11, 12.

Tapno maawatanna ti Biblia, masapul a maaddaan ti maysa iti umiso a kasasaad ti puso, napasnek a tarigagay a makasursuro, ken ‘sipapanunot iti naespirituan a kasapulanna.’ (Mateo 5:3) Idi napagsaludsodan ni Jesus: “Apay a kasaom ida babaen ti panangusar kadagiti pangngarig?” kinunana: “Naipaay kadakayo a maawatanyo dagiti sagrado a palimed ti pagarian ti langlangit, ngem saan a naipaay kadagidiay.” Naipadto a ‘luktanna ti ngiwatna buyogen kadagiti pangngarig ken ipablaakna dagiti bambanag a nailemmeng.’ (Mateo 13:10, 11, 35) Isu a nagsao ni Jesus babaen dagiti pangngarig tapno mailasin daydiay agindedengngeg laeng manipud iti daydiay napasnek a managimtuod. Impakita dagiti adalan ni Jesus ti kinapasnekda idi naminsan a kimmuyogda kenkuana a simrek iti maysa a balay ket kinunada: “Ilawlawagmo kadakami ti pangngarig dagiti dakes a ruot iti talon.”​—Mateo 13:36.

Nalawag a kasapulantay ti tulong tapno maawatantayo ti Biblia. Kastoy ti kuna ni klero a Hal Llewellyn, ti sekretario ti teolohia, pammati, ken ekumenismo ti United Church: “Nagpateg a mailawlawag ti kaipapanan ti Biblia kadatayo ken no kasano a basaen ken ipatarus dayta.” Ngem uray no saan a mabigbig ti amin dayta, ditay maawatan ti Biblia iti kabukbukodantayo. Kasapulantay ti tulong.

Ania a Tulong ti Magun-odan?

Iti Biblia adda dagiti sumagmamano a makariro a pagsasao, makariribuk a saludsod, ken nauneg a sasao nga agkasapulan iti panangilawlawag. Mabalin a naigagara dagitoy a narigat a maawatan, a nangaramatda kadagiti napnuan kaipapanan a pangyaspingan a di nairanta a maawatan iti tiempo a pannakaisuratda. Ngem nainaig dagitoy iti pangpanggep ni Jehova. Kas pagarigan, kuna ti Apocalipsis 13:18 a “ti numero ti atap nga animal” ket “innem a gasut ken innem a pulo ket innem.” Nupay kunaen ti bersikulo a “ditoy a sumrek ti sirib,” saanna nga ilawlawag ti kaipapanan dayta a numero. Nupay kasta, babaen ti organisasionna, pinalubosan ni Jehova dagiti nasungdo nga adipenna a makaawat iti kaipapanan dayta ita. (Kitaenyo ti kahon, “Ti Kalasugan iti Panangawat iti Biblia.”) Magun-odyo met daytoy a pannakaawat babaen ti tulong dagidiay aduan kapadasan iti ‘panangaramat a siuumiso iti sao ti kinapudno.’​—2 Timoteo 2:2, 15, 23-25; 4:2-5; Proverbio 2:1-5.

Adda dagiti gundaway a nagaramat ni Jesus kadagiti pangngarig tapno ipakitana nga adda dagidiay mangipangag wenno di mangipangag iti mensahe ti Pagarian. Impamatmatna a saan a rumang-ay dagiti dadduma gapu ta maupayda iti sango ti ibubusor dagiti gagayyem ken kakabagianda. Dagiti dadduma palubosanda ti “rigat wenno pannakaidadanes” a mangdadael iti panangipategda iti mensahe ti Pagarian. Adda met dagiti mangipalubos kadagiti inaldaw a pakakumikoman iti biag, “ti pakaringgoran daytoy a sistema ti bambanag ken ti makaallilaw a pannakabalin dagiti kinabaknang,” a mangiwaksi iti aniaman nga ayatda iti naimbag a damag. Iti sabali a bangir, adda dagidiay siraragsak nga umawat ken sitatallugod a dumngeg iti napateg a sao ken makatarus iti kababagasna. ‘Agsasaibbek ken agsangsangitda gapu kadagiti amin a kinarimon a maar-aramid’ iti Kakristianuan, kampay idi iti nagan ni Jesu-Kristo. Tarigagayan ti kakasta a tattao ti masursuruan iti dana ni Jehova ket ngarud makaawat iti mabasbasada iti Biblia.​—Mateo 13:3-9, 18-23; Ezequiel 9:4; Isaias 2:2-4.

Kadagidiay personal a mayat a makaawat iti pangpanggep ni Jehova, siguraduen ni Jehova a maipaay ti kasapulan a tulong. Kas pagarigan, saritaen ti Biblia nga inturong ti espiritu ni Jehova ni ebanghelisador a Felipe a tumulong iti maysa a lalaki nga Etiope a madama idi a mangus-usig iti libro ti Biblia nga Isaias iti panagawidna manipud Jerusalem. Iti dalan, basbasaenna dayta a situtugaw iti karuahena. Kas panagtungpal iti panangidalan ti nasantuan nga espiritu ni Jehova, nagtaray ni Felipe nga immasibay iti karuahe ket sinaludsodna: ‘Maawatam kadi ti basbasaem?’ Sipapakumbaba ken sipupudno a binigbig ti lalaki a kasapulanna ti tulong. Siraragsak a sinursuruan ni Felipe daytoy a tao a mabisin iti naespirituan ken mayat a paisuro. Daytoy a panangisuro ti nakatulong kenkuana a makaawat kadagiti Kasuratan. Naammuanna no aniat’ rebbengna itan nga aramiden tapno matagiragsakna ti naparaburan a relasion ken ni Jehova, iti kasta magun-odna ti biag nga agnanayon. Nagbalin a naragsak, bautisado nga adipen ni Jehova, a nangsurot iti kabibiag a makaay-ayo iti Dios.​—Aramid 8:26-39.

Mabalin nga addaankay iti Biblia iti pagtaenganyo, ken mabalin a namin-adun a daras a nabasayo. Nalabit napasaranyon ti isu met laeng a parikut a napasaran daydi napasnek, napakumbaba nga Etiope. Dina idi maawatan ti basbasaenna. Kinasapulanna ti tulong ket dina pinagkedkedan ti tulong a siraragsak nga impaay ni Jehova a Dios. Kas ken Felipe, maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kadakayo a mangawat kadagiti bambanag maipapan iti Dios a nailanad iti Saona, ti Biblia. Ammoda nga impaay ni Jehova ti Biblia ken inrantana a maawatantay dayta.​—1 Corinto 2:10; Efeso 3:18; 2 Pedro 3:16.

Apay a Nagpateg ti Biblia?

Agbibiagtayo iti kagaganatan a panawen iti pakasaritaan ti tao. Iti Biblia, maawagan dayta iti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 24:3) Ipakita dagiti adu a pasamak a maar-aramid iti kaitungpalan ti padto iti Biblia sipud idi tawen 1914 a din agbayag ‘burakburaken ken gibusanto [ti nailangitan a Pagarian ti Dios] dagiti amin a dadduma a gobierno.’​—Daniel 2:44.

Basaenyo ti naipadto iti Biblia idiay Mateo kapitulo 24, Marcos kapitulo 13, ken Lucas kapitulo 21. Mapaliiwyo a dagiti pasamak a nailadawan ket sangalubongan a pakaseknan. Ramanenda dagiti sangalubongan a gubat​—a naiduma kadagiti amin a dadduma a gubat. Sipud Gubat Sangalubongan I, maim-imatangantayo dagiti naipadto a kinakirang ti taraon, ginggined, ken ti tiempo ti naidumduma a kinakillo. Ket ita agparang a kasla asidegen nga iwaragawag dagiti nasion ti maysa a banag a mangipaay iti di mapagduaduaan a pagilasinan a dandanin manungpal ti lubong. Maipapan itoy, insurat ni apostol Pablo: “Ti aldaw ni Jehova umay nga apagpag-isu a kas maysa a mannanakaw iti rabii. Inton sasawenda: ‘Talna ken talged!’ iti kasta giddato nga umayto kadakuada ti kellaat a pannakadadael; . . . ket didanto pulos makalisi.” (1 Tesalonica 5:2, 3) Siasino dagiti saan a makalisi? Ilawlawag ni Pablo: ‘Dagidiay di makaammo iti Dios ken dagidiay di agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus.’ (2 Tesalonica 1:7-9) Ti maysa a paset ti ragup a pagilasinan ket tungtungpalen dagidiay mangan-annurot iti bilin a naipaay idiay Mateo 24:14 a maikaskasaba ti “naimbag a damag ti pagarian . . . iti isuamin a mapagnaedan a daga.”

Riniwriw a Saksi ni Jehova ti mangtungtungpal iti daytoy a bilin iti 231 a dagdaga ken purpuro iti taaw. Sarungkaranda dagiti tattao iti pagtaenganda ken personal nga awisenda ida nga agsursuro maipapan iti gobierno ti Pagarian ni Jehova. Siaayat nga ipakitada ti rumbeng nga aramiden ti tunggal maysa tapno mairaman kadagiti makalasat iti daytoy sistema ti bambanag ken agbiag iti maysa a paraiso a daga a sadiay awanton ti ladingit, sangsangit, ut-ot, wenno patay.​—Apocalipsis 21:3, 4.

Sipapartak a maib-ibusen ti panawen daytoy dakes a lubong, ket masapul a sursuruen dagiti amin a mayat a makalasat iti panungpalan daytoy a lubong no ania ti nairaman iti ‘panagtulnog iti naimbag a damag,’ iti kasta saanda a madadael. Iti sumaganad nga isasarungkar dagiti Saksi ni Jehova iti pagtaenganyo, apay a dikay awaten ti awis a maaddaan iti linawas a panagadal iti Biblia? Nasaysayaat pay, apay a dikay kiddawen kadakuada a yadalandakayo iti Biblia agsipud ta kayatyo a maawatan dayta?

[Kahon iti panid 8]

TI KALASUGAN ITI PANANGAWAT ITI BIBLIA

IMPANAMNAMA ni Jesus kadatayo a kalpasan ti ipapatay ken panagungarna, isut’ mangisaad iti maysa a “matalek ken masirib nga adipen” a pannakakalasuganna a makikomunikar. (Mateo 24:45-47) Impabigbig ni apostol Pablo daytoy a kalasugan kadagiti Kristiano idiay Efeso idi insuratna a “maipakaammo koma ti nagduduma unay a sirib ti Dios babaen ti kongregasion, maitunos iti agnanayon a panggep a binukelna mainaig iti Kristo, ni Jesus nga Apotayo.” (Efeso 3:10, 11) Ti kongregasion dagiti napulotan a Kristiano, a naipasngay idi Pentecostes 33 K.P., ti nakaitalkan “dagiti naipalgak a bambanag.” (Deuteronomio 29:29) Kas maysa a grupo, agserserbi dagiti napulotan a Kristiano kas ti matalek ken masirib nga adipen. (Lucas 12:42-44) Ti trabaho a nangisaadan ti Dios kadakuada isu ti panangipaay iti naespirituan a pannakaawat kadagiti “naipalgak a bambanag.”

No kasano a naiturong ti padto ti Biblia iti Mesias, iturturongnatay met dayta iti nadekket a bagi dagiti napulotan a Kristiano a Saksi nga agserserbi ita kas ti matalek ken masirib nga adipen.a Tultulongannatay a mangtarus iti Sao ti Dios. Rumbeng a bigbigen dagiti amin a mayat a makaawat iti Biblia a ti “nagduduma unay a sirib ti Dios” ket maammuan babaen laeng ti kalasugan ti komunikasion ni Jehova, ti matalek ken masirib nga adipen.​—Juan 6:68.

[Footnote]