Maysa a Lubong nga Awan ti Gubat​—Kaano?

NANGRUGI a maipatungpal ti Karta ti Naciones Unidas idi Oktubre 24, 1945. Daytat’ kakompletuan nga estratehia para iti sangalubongan a talna a nadisenio pay laeng ti tao. Karaman ti 51 nga Estado nga orihinal a kamengna, nagbalin ti Naciones Unidas a kadakkelan nga internasional nga organisasion iti pakasaritaan ti lubong. Kasta met, iti kaunaan a gundaway, maysa nga internasional nga organisasion ti mangkontrol iti armada tapno maipatungpal ti talna ken talged ken mangpataud iti maysa a lubong nga awan ti gubat.

Itatta, gapu ta addaan iti 185 a kameng nga Estado, nabilbileg nga amang ti Naciones Unidas. No kasta, apay a napaay ti kabibilgan nga internasional nga organisasion iti pakasaritaan a mangitungpal a naan-anay kadagiti natan-ok a panggepna?

Ti Relihion​—Maysa a Dakkel a Lapped

Ti maysa a dakkel a parikut isut’ akem ti relihion kadagiti pasamak iti lubong. Pudno, sipud pay iti pannakaipasdek ti Naciones Unidas, inkari dagiti kangrunaan a relihion iti lubong a suportaranda dayta nga organisasion. Iti panangtukoy iti maika-50 nga anibersariona, kinuna ni Papa Juan Paulo II a ti Naciones Unidas “ti kasasayaatan nga instrumento iti panangitandudo ken panangsaluad iti talna.” Kasta met ti rikna ti sangalubongan a komunidad dagiti relihioso a pangulo. Ngem daytoy nataktika a relasion ti relihion ken gobierno dina mailemmeng ti kinapudno a ti relihion ket nagbalin a maysa a lapped ken parikut ti Naciones Unidas.

Iti sinigsiglo naaddaan ti relihion iti kangrunaan nga akem iti panangitandudo wenno panangsuporta iti nasionalistiko a panaggiginnura, gubat, ken panangikisap iti pulí. Kadagiti napalabas a tawen, iti likudan ti narelihiosuan a kinapasnek, nagpipinnatay dagiti agkakaarruba. Ti termino a “panangdalus iti pulí” ket sisasaknap a maar-aramat mainaig iti gubat iti Balkans. Nupay kasta, ti naranggas a panaggiginnura ti adu sadiay iti maysa ken maysa ket naibatay iti nakaikamengan a relihion imbes nga iti pulí, tangay kaaduan kadakuada ket agkakadaraan. Wen, masapul nga awaten ti relihion ti dakkel a sungsungbatan iti panagibuyat ti dara iti dati a Yugoslavia, ken saan a napasardeng ti Naciones Unidas dayta.

Mayanatup laeng, kinuna itay nabiit ti propesor iti relihion iti maysa a kolehio nga “iti maysa a lubong kalpasan ti cold war nga adda umad-adu a narelihiosuan a dangadang, ti panangsukimat iti relihion ken panangikisap iti pulí ket mabalin a maysa kadagiti nagangganat nga iyun-unatayo, iti laksid ti rigat a patauden daytoy.” Nabatad itatta ti baro a pannakaammo no kasano a laplapdan ti relihion dagiti panagregget para iti sangalubongan a talna.

Kinuna ti maysa a resolusion ti NU idi 1981: “Pannakaseknan kadagiti parangarang ti di panangikabilangan ken kaadda ti panangidumduma mainaig iti relihion wenno pammati nga adda pay laeng iti sumagmamano a lugar iti lubong, Determinado a mangaramid iti amin a kasapulan nga addang para iti napartak a pannakaikkat ti kasta a di panangikabilangan iti amin a porma ken parangarang daytoy ken manglapped ken mangsaranget iti panangidumduma gapu iti relihion wenno pammati.”

Maitunos iti resolusionda, inwaragawag ti Naciones Unidas ti 1995 kas Tawen Maipaay iti Panagpabus-oy. Ngem, iti kinapudnona, posible kadi a matun-oyto ti talna ken talged iti maysa a lubong a nasinasina gapu iti relihion?

Ti Masakbayan ti Relihion

Ipaay ti maysa a padto iti libro ti Biblia nga Apocalipsis ti sungbat. Saritaenna ti maipapan iti simboliko a “dakkel a balangkantis” nga agtugtugaw kas “maysa a reina” ken addaan “pagarian kadagiti ar-ari ti daga.” Agbibiag daytoy a balangkantis “iti awan babainna a kinaluho” ken addaan relasion kadagiti gobierno iti lubong. Nailadawan dagitoy a gobierno kas “maysa nga eskarlata ti marisna nga atap nga animal,” nga iti dayta sinanam-ay a nakasakay ti balangkantis. (Apocalipsis 17:1-5, 18; 18:7) Pagaammo kas “Babilonia a Dakkel,” daytoy nabileg ken imoral a babai ket naipanagan iti nagkauna a Babilonia, ti namunganayan ti idolatroso a relihion. Mayanatup la unay, ti balangkantis irepresentarna ita ti amin a relihion iti lubong, a makiramraman iti ar-aramid dagiti gobierno.

Ituloy a kunaen ti salaysay nga, inton dumteng ti panawen, tignayento ti Dios dagiti militaristiko nga elemento ti atap nga animal. Dagitoy “guraendanto ti balangkantis ket pagbalinendanto a walangwalang ken lamolamo, ket kanendanto dagiti nalasag a paspasetna ket isu puorandanto a naan-anay iti apuy.” (Apocalipsis 17:16)a Iti kasta ni Jehova a Dios mismo ti mangyun-una babaen ti panangimaniobrana kadagiti nabileg a nasion iti maysa a kampania a panangikkat iti ulbod a relihion. Ti sangalubongan a sistema ti relihion, agraman dagiti nararanga a templo ken sagrado a lugarna, naan-anayto a madadael. Iti kasta maawanton iti danada ti narelihiosuan a lapped iti panangipasdek ti talna ken talged. Ngem uray iti dayta a tiempo, addanto kadi pudpudno a talna ken talged ditoy daga?

Imperpekto a Kasasaad ti Tao

Adda aya aniaman a pammatalged a ti panangikkat iti relihion ti manglukat ti dalan nga agturong iti maysa a lubong nga awan ti gubat? Awan. Agtultuloy a maipasango ti Naciones Unidas iti maysa a nakalkaldaang a kasasaad. Iti maysa a bangir, kayat dagiti tattao ti talna ken talged. Ngem iti sabali a bangir, dagiti tattao ti kadakkelan a pangta iti talna ken talged. Ti guranggura, kinapalangguad, panangipasindayaw iti bagi, kinamanagimbubukodan, ken kinaignorante ket kababalin dagiti tao a pakaigapuan ti amin a panagdadangadang ken gubgubat.​—Santiago 4:1-4.

Impadto ti Biblia nga iti kaaldawantayo dagiti tattao “managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, nasukir kadagiti nagannak, awanan panagyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit a buyogen ti panagpannakkel.”​—2 Timoteo 3:1-4.

Binigbig ni Sekretario-Heneral Boutros Boutros-Ghali a “ti lubong ket agsagsagaba iti sosial ken moral a krisis nga, iti adu a kagimongan, nakaro unay.” Saan a kabaelan ti aniaman a diplomatiko a panangimaniobra a lapdan dagiti makadangran a kababalin ti imperpekto a tao.​—Idiligyo ti Genesis 8:21; Jeremias 17:9.

Ni Jesu-Kristo​—Ti Prinsipe ti Kappia

Nabatad, saan a kabaelan ti Naciones Unidas nga ipaay ti sangalubongan a talna. Imperpekto a tattao dagiti miembro ken dagiti mangsupsuporta iti dayta, iti laksid dagiti natan-ok a kalatda. Kuna ti Biblia a “ti dalan ti tao saan nga agtaud kenkuana met laeng. Saan nga agtaud iti tao a magna iti panangiturong kadagiti addangna.” (Jeremias 10:23) Maysa pay, mamakdaar ti Dios: “Dika agkammatalek kadagiti prinsipe, wenno iti anak ti tao, a kenkuana awan ti tulong.”​—Salmo 146:3.

Naipadto iti Biblia no anianto ti aramiden ni Jehova babaen iti Anakna, ti “Prinsipe ti Kappia.” Kuna ti Isaias 9:6, 7: “Ta nayanak ti maysa nga ubing kadatayo, maysa nga anak a lalaki ti naited kadatayo; ket ti panangituray maiparabawto iti abagana. Ket ti naganna magaladanto iti Nakaskasdaaw a Mammagbaga, Mannakabalin a Dios, Agnanayon nga Ama, Prinsipe ti Kappia. Ti idadakkel ti panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana.”

Nauman dagiti nasion iti lubong iti 50 a tawen a napaay a panagregget. Asidegen ti panangdadaelda iti arig balangkantis a narelihiosuan nga organisasion. Kalpasanna ni Jesu-Kristo, ti “Ari dagiti ar-ari ken Apo dagiti apo,” ken ti nailangitan a buyotna dadaelendanto amin a natauan a gobierno ken papatayenda ti amin a mangilaksid iti kinasoberano ti Dios. (Apocalipsis 19:11-21; idiligyo ti Daniel 2:44.) Babaen iti daytoy, iyegto ni Jehova a Dios ti maysa a lubong nga awan ti gubat.

[Footnote]

[Kahon iti panid 7]

TI NAKRISTIANUAN A PANANGMATMAT ITI NACIONES UNIDAS

Iti padto ti Biblia, masansan a naisimbolo dagiti natauan a gobierno kas atap nga animal. (Daniel 7:6, 12, 23; 8:20-22) Gapuna, iti las-ud ti adun a dekada impabigbig ti magasin a Pagwanawanan dagiti atap nga animal iti Apocalipsis kapitulo 13 ken 17 kas dagiti nailubongan a gobierno itatta. Mairaman ditoy ti Naciones Unidas, a nailadawan iti Apocalipsis kapitulo 17 a maysa nga eskarlata ti marisna nga animal nga addaan pito nga ulo ken sangapulo a sara.

Nupay kasta, saan a panuynoyan daytoy a Nainkasuratan a takder ti aniaman a kinaawan respeto kadagiti gobierno wenno kadagiti opisialda. Nalawag a kunaen ti Biblia: “Tunggal kararua paiturayan koma kadagiti nangatngato nga agtuturay, ta awan ti turay no saan a babaen iti Dios; dagiti adda nga agtuturay impasdek ti Dios kadagiti relatibo a saadda. Gapuna ti bumusor iti turay innalana ti takder a maibusor iti urnos ti Dios; dagidiay nangala iti takder maibusor iti dayta awatendanto ti pannakaukom iti bagbagida.”​—Roma 13:1, 2.

Mayanatup iti daytoy, dagiti Saksi ni Jehova, a mangsalsalimetmet iti nainget a neutral a takder iti politika, saanda a makibibiang kadagiti natauan a gobierno. Pulos a dida mangirugi iti panagalsa wenno makipaset iti panagsukir kas umili. Imbes ketdi, bigbigenda a ti sumagmamano a porma ti gobierno ket kasapulan tapno mataginayon ti linteg ken urnos iti natauan a kagimongan.​—Roma 13:1-7; Tito 3:1.

Matmatan dagiti Saksi ni Jehova ti organisasion ti Naciones Unidas kas iti panangmatmatda kadagiti dadduma a gobierno iti lubong. Bigbigenda nga adda ti Naciones Unidas gapu iti panangipalubos ti Dios. Maitunos iti Biblia, ipapaay dagiti Saksi ni Jehova ti maiparbeng a panagraem kadagiti amin a gobierno ken tungtungpalenda ida no la ket ta ti kasta a panagtungpal dina kalikaguman ida nga agbasol iti Dios.​—Aramid 5:29.