Addaankay Kadi iti Espiritu ti Panangted?

NAUTOBYO kadin a saan a maymaysa ti pakatignayan dagiti tao a mangted? Ti regalo ket mabalin a maysa nga ebkas ti ayat, kinamanagparabur, panangipateg. Ngem diyo kadi nautob a ti panagregalo ket ebkas met ti tarigagay ti maysa a tao a gumun-od iti pabor? Wenno mabalin a naited dayta gapu laeng ta marikna ti nangted a pagrebbenganna dayta wenno gapu ta mangnamnama iti kasukat.

Mabalin a nabungon ti regalo sa nagalutan iti napintas a laso. Ngem di aya pudno a maysa met a nasayaat a regalo ti sanga-bouquet a sabsabong, maysa a putahe, wenno kinamanangngaasi? Kinapudnona, dagiti sagut a maipateg unay masansan nga iramanna ti panangipaay iti bagi.

Mangnamnamakay Kadi iti Pabor iti Maysa a Tao?

Gagangay iti maysa a tao ti mangisagut iti daydiay pagkidkiddawanna iti pabor. Iti sumagmamano a daga ti maysa a baro a mangikagkagumaan a manggun-od iti puso ti maysa a balasang a kayatna nga ikallaysa mabalin a sagutanna iti sabsabong. Nupay kasta, saan laeng a ti regalo ti kitaen ti maysa a masirib a balasang. Usigenna no ti espiritu a nangtignay iti baro nga agregalo ket nairamut iti ayat a mamagbalinto met kenkuana a maysa a nasayaat nga asawa. Ti kasta a regalo, no iyanninawna ti nadiosan nga espiritu, mangiturong iti dakkel a ragsak agpadpada iti mangted ken iti umawat.

Saritaen ti Biblia ti maysa a gundaway idi a ni Abigail, ti asawa ni Nabal, ket sidadaras a nangisagana iti nabuslon a sagut agpaay ken David, a binigbigna kas daydiay pinili ti Dios nga agarinto iti Israel. Nagkiddaw met iti pabor. Ininsulto ni lakayna ni David ken pinagsasawanna dagiti tattao ni David. Indauluan ni David ti ag-400 nga armado a lallaki tapno mapanda talipuposen ni Nabal ken ti sangakabbalayanna. Nakibiang ni Abigail, a dagus a nangipatulod ken David iti nabuslon a taraon nga agpaay kadagiti tattaona. Dimteng a kasaruno ti sagutna, ket kalpasan a sipapakumbaba a nagpadispensar iti inaramid ni lakayna, impakitana ti naimbag a panagnaknakem bayat a nakilinnawag ken David.

Nadayaw ti panggepna, ken nasayaat ti bungana. Inawat ni David ti sagutna ken kinunana kenkuana: “Sumang-atka a sitatalna agingga iti balaymo. Kitaem, impangagko ti timekmo, ket impategka.” Kamaudiananna, kalpasan ti ipapatay ni Nabal, insingasing pay ketdi ni David ti panangasawana ken ni Abigail, ket siraragsak nga immannugot [ni Abigail].​—1 Samuel 25:13-42.

Nupay kasta, iti sumagmamano a kaso, ti pabor a sapsapulen ti maysa a tao mabalin a ramanenna ti panangidumduma, panangballikug pay ketdi iti kinahustisia. Iti kasta a kaso, maysa a pasuksok ti sagut. Pampanunoten ti manangited a magunggonaanto, ngem papaidamanna ti bagina iti talna ti panunot. Kanayon nga adda peggad a matakuatanto ti dadduma, a manungsungbatto. Uray no mapatgan ti pabor a kalikagumanna, mabalin a masarakan daydiay immawat iti dayta a pagduaduaanen dagiti dadduma ti motibona. Mangyanninaw iti nadiosan a sirib, mamakdaar ti Biblia maibusor iti kakasta a sagut.​—Deuteronomio 16:19; Eclesiastes 7:7.

Nagtaud Kadi ti Sagut iti Sibubulos a Puso?

Awan duadua​—dakdakkel a rag-o ti iyeg ti panangted iti maysa nga ipatpategyo agsipud ta kayatyo nga aramiden dayta ngem iti panangted gapu ta iparikna kadakayo ti dadduma a rumbeng nga aramidenyo dayta.

Maipapan iti panagurnong iti tulong nga agpaay kadagiti pada a Kristiano nga agkasapulan iti material, nangipaay ni apostol Pablo iti sumagmamano a nasayaat a prinsipio iti nadiosan a panangted. “No ti kinamanagsagana umun-una nga adda,” insuratna, “nangnangruna a maawat dayta sigun iti adda iti maysa a tao, saan a sigun iti awan iti maysa a tao.” Intuloyna: “Tunggal maysa aramidenna koma kas iti inkeddengna iti pusona, saan nga iti dakes a nakem wenno iti sidong ti pannakapilit, ta ti Dios ayatenna ti naragsak a manangited.” (2 Corinto 8:12; 9:7) Iti kasta, agpannuray ti amin kadakayo. Imbes nga umutang tapno adda paggatangyo iti adu a regalo, ti laeng kadi kabaelanyo ti gatangenyo? Imbes a mapilit a mangted gapu iti panangpilit dagiti tao wenno negosiante, aramidenyo kadi kas iti inkeddeng ti pusoyo? Kadagiti nagkauna a Kristiano a nangyaplikar iti kakasta a nadiosan a prinsipio, insurat ni Pablo: “Iti kabukbukodanda a nakem intultuloyda ti agpakpakaasi kadakami buyogen ti kasta unay a panagdawdawat iti pribilehio a siaasi a panangted ken iti pannakiraman iti ministerio a naikeddeng kadagiti sasanto.”​—2 Corinto 8:4.

Maisupadi iti dayta, kinuna ti Royal Bank Letter a Nobiembre/Disiembre 1994 maipapan kadagiti lawas sakbay ti Krismas: “Ti tiempo [ti Krismas] mabalin a mamatmatan kas maysa a panawen ti parparawpaw a ragsak a pinataud ti pagimbagan ti negosio tapno maguyugoy dagiti tao a gumatang kadagiti banag a saanda koma a talaga a gatangen.” No umutang, mabalin nga agpukaw a dagus ti aniaman a ragsak nga agtaud iti panagregalo no dumteng ti panagbayad.

Ti Kangrunaan a Pakaseknanyo​—Ti Pasken? Wenno Ebkas ti Ayat?

Kaaduanna kadi a sakay la agregalo kadagiti okasion nga agparang a kasapulan nga aramidenyo dayta? No kasta, mabalin a maipapaidamankayo iti dakkel a rag-o nga iyeg ti sibubulos a panangted.

Adu a tattao ti saan a maragsakan kadagiti bunga ti panagregalo kadagiti naituding nga aldaw. Kinuna ti maysa nga ina a maysa met a mannurat a lumtuad ti kinaagum kadagiti annakna bayat nga umasideg ti aldaw a manamnama dagiti regalo. Inaminna a nadadael ti rag-ona iti maysa a nakaay-ayat a regalo gapu ta sabali ti ninamnamana. Kuna ti adu a report a dagiti piesta a pakaangayan dagiti panagraragsak ken panagsisinnukat iti regalo ket panawen met ti nakaro a panagladingit ken panagbarbartek.

Iti pannakapaliiwna a ti panangipaganetget iti panagregalo no panawen ti piesta ket no dadduma addaan dakes nga epekto kadagiti ubbing, isingasing ti maysa a propesor iti sikolohia a naadaw iti The New York Times: “Panunotenyo ti panagregalo iti dadduma nga aldaw kas pamay-an a panangkissay iti danag.” Ti panagkunayo adda kadi nasayaat nga epektona?

Insurat ni Tammy, agtawen iti 12 iti maysa a pagtaengan a saan a mangrambak iti Krismas ken panagkasangay: “Naragragsak ti umawat iti regalo no saanmo a ninamnama dayta.” Kinunana nga imbes a mangiregalo iti maminsan wenno mamindua laeng iti makatawen, mangted dagiti dadakkelna iti kasta kenkuana ken iti kabsatna a lalaki iti intero a tawen. Ngem adda banag a napatpateg kenkuana ngem kadagita a regalo. Kas kinunana, “Addaanak iti nakaragragsak a pamilia.”

Sipaprangka a kuna ti libro a Secrets of Strong Families: “Mangbusbusbos ti kaaduan kadatayo iti tiempo ken kuarta iti adu a daras iti makatawen iti panagpili iti maitutop unay a regalo kadagiti kasangay, anibersario, wenno piesta para kadagiti tao nga ipatpategtayo. Saan a magatang ti kuarta ti kasayaatan a regalo. Ken saanyo a masapul a bungonen. No mamatikayo, a kas iti kaaduan a tattao, a ti biagyo ti kapatgan a sanikuayo, ngarud ti sumagmamano a kanito ti biagyo ti kapatgan a sagut a maipaayyo. Itedtayo dayta nagpateg a regalo iti kaadu ti tiempo nga ipapaaytayo kadagiti patpatgentayo.”

Saan laeng nga ti uneg ti pamiliayo a mabalin nga aramiden ti kasta a panangted. Mangyeg ti naisangsangayan a pannakapnek ti sibubulos a panangted kadagiti dadduma a nalawag nga agkasapulan. Indagadag kadatayo ni Jesu-Kristo nga ipakita ti kasta a naayat a pannakaseknan kadagiti napanglaw, pilay, ken bulsek, sana innayon: “Naragsakkanto, agsipud ta awan maisupapakda kenka.”​—Lucas 14:12-14.

Impadamag itay nabiit ti Rockland Journal-News (E.U.A.) ti maysa a pagarigan iti kasta a kita ti panangted. Idi narpuog ti balay ti maysa a baket a bulsek, impatakderan dagiti gagayyemna iti baro a balay. Nagdonar ti sumagmamano a lokal a negosiante, ken nangipaay iti tulong a kuarta ti lokal nga ahensia ti gobierno. “Ngem, ti kapatgan,” kinuna ti warnakan, “ti 150 wenno nasursurok pay a tattao, a kaaduan kadakuada ti tumabtabuno iti Haverstraw congregation dagiti Saksi ni Jehova, ket nangipaay iti tiempo a mangbangon iti balay.”

Intuloy ti artikulo: “Iti nagpatakderan addada naurnong a materiales iti abay dagiti lamisaan a napno iti taraon. Iti las-ud ti dua nga aldaw nakaipatakder dagiti trabahador iti pagtaengan a para iti dua a pamilia, addaan tallo a kadsaaran. . . . Agdindinamag dagiti Saksi ni Jehova iti abilidadda nga agbangon kadagiti patakder a sidadaras. . . . Nupay kasta, maisupadi dayta a kinadaras iti kinapermanente ti misionda: panangipaay iti kinalagda a gapuanan ti ayat. Saan a makita ni Ms. Blakely ti baro a pagtaenganna, ngem maapiras dayta dagiti dakulapna, ken ammona no kasanot’ pannakatignay ti pusona iti daytoy nga awan panagimbubukodanna a tignay.”

Espiritu ti Kinamanagparabur iti Intero a Tawen

Saanen nga aguray kadagiti naisangsangayan nga aldaw dagidiay pudpudno a naparabur. Saan a nakasentro ti biagda iti bagida laeng. No makaawatda iti nasayaat a banag, maragsakanda a mangiranud iti dadduma. Di kayat a sawen daytoy a mapilpilitda a mangisagut. Dina kayat a sawen a mangtedda idinto ta mapaidaman dagiti pamiliada. Dina kayat a sawen a mangtedda a dida panunoten ti epekto iti umawat. Ngem, tattaoda nga ‘ugalida ti mangted,’ kas insuro ni Jesus nga aramiden dagiti adalanna.​—Lucas 6:38.

Maseknanda iti kasasaad dagiti gagayyem ken kaarrubada a lallakay/babbaketen, masaksakit, wenno makasapul iti pammaregta. Ti “sagut[da]” ket mabalin a panaggatang iti kasapulan wenno itutulong kadagiti trabaho iti pagtaengan. Mabalin a panagbalsig iti kayo wenno panagpala iti niebe. Mabalin a sangamalukong a naisagana a taraon wenno maysa nga oras nga isasarungkar ken panagbasa a sangsangkamaysa. Mabalin nga okupadoda ngem saanda unay nga okupado a tumulong. Nasursuroda manipud kapadasan nga “ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.”​—Aramid 20:35.

Siempre, ti katan-okan a Manangited iti amin, isu ti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios. Isu ti “mangted iti biag ken anges ken isuamin a bambanag kadagiti amin a tattao.” (Aramid 17:25) Iti Biblia, ipaayannatay met iti nauneg a pannakaawat no maipapan iti panggepna a mamagpatingga iti kinadakes, sakit, ken ipapatay, ken pagbalinen a paraiso daytoy a daga. (Salmo 37:10, 11; Apocalipsis 21:4, 5) Iti pannakaammoda iti daytoy, saan a bukbukodan dagidiay naparabur ti naimbag a damag. Ti maysa kadagiti kadadakkelan a ragsakda isut’ panangiranud iti daytoy kadagiti dadduma. Pudno a nadiosan ti espiritu ti panangted nga adda kadakuada. Dayta kadi ti espiritu a suksukayenyo?

[Dagiti Ladawan iti panid 7]

Saan a magatang ti kuarta ti sumagmamano kadagiti kapapatgan a regalo