Ti Manayon a Namnamak​—Pulos a Di Matay

KAS INSALAYSAY NI HECTOR R. PRIEST

“Saanen a maagasan ti kanser,” kinuna ti doktor. “Awanen ti maaramidanmi para kenka.” Naaramid dayta a diagnosis nasurok a sangapulo a tawenen ti napalabas. Ngem petpetpetak pay laeng ti naibatay-Biblia a namnama a panagbiag nga agnanayon ditoy daga a pulos a di matmatay.​—Juan 11:26.

NAPASNEK idi a Metodista dagiti dadakkelko a regular a makimismisa iti bassit nga ili idiay Eketahuna, asideg iti talon ti pamiliami. Nayanakak iti nakaay-ayat a pagtatalonan ti Wairarapa, agarup 130 kilometro iti amianan a daya ti Wellington, New Zealand. Sadiay a tinagiragsakmi ti buya dagiti bantay a nabungon iti niebe, dagiti nalitnaw a karayan ti bantay, katurturodan, ken nadam-eg a tanap.

Iti Methodist Church, naisuro kadakami a mapan amin a naimbag a tao idiay langit ngem dagiti dakes mapan idiay impierno, maysa nga umap-apuy a pagtutuokan. Diak matarusan no apay nga idi damo di pay laeng impan ti Dios dagiti tao idiay langit no kayatna met la nga agbiagda sadiay. Kanayonko idi a pagbutngan ti ipapatay ken masansan a pinampanunotko no apay a masapul a mataytayo. Idi 1927, idi agtawenak iti 16, napasaran ti pamiliami ti maysa a trahedia. Dayta ti nangiturong kaniak nga agbirok iti sungbat kadagiti saludsodko.

Apay a Natay ni Reg?

Idi agtawen iti 11 ti kabsatko a ni Reg, nagsakit iti nakaro unay. Saan a maibaga ti doktor no aniat’ sakitna ket saanda a natulongan. Pinaayaban ni Nanang ti ministro ti Metodista. Inkararaganna ni Reg, ngem saan a naliwliwa ni Nanang iti daytoy. Kinapudnona, kinunana iti ministro nga awan serserbi dagiti kararagna.

Idi natayen ni Reg, makisarita ni Nanang iti uray siasino tapno ikagumaanna a penken ti wawna kadagiti napudno a sungbat no apay a masapul a matay ti ubing pay nga anakna. Bayat a makisarsarita iti maysa a negosiante iti ili, sinaludsodna no adda aniaman nga ammona maipapan iti kasasaad dagiti natay. Awan mapanunotna, ngem kinunana: “Adda nangibati iti libro ditoy a mabalinmo nga alaen.”

Inyawid ni Nanang ti libro ket rinugianna a binasa. Saannan a maidisso dayta. In-inut a nabalbaliwan ti panangmatmatna. Kinunana iti pamilia, “Daytoyen; daytoyen ti kinapudno.” Ti libro isu ti The Divine Plan of the Ages, ti umuna a tomo ti Studies in the Scriptures. Agduaduaak idi damo ken inkagumaak a supringen ti ibagbaga ti libro maipapan iti panggep ti Namarsua. Idi agangay, nagpatinggan ti pannakirinnasonko.

Panangabrasa ti Kinapudno iti Biblia

Pinampanunotko, ‘Rabakem ti panagbiag nga agnanayon, a pulos a di matay!’ Kasta a namnama ti inanamaen ti maysa iti managayat a Dios. Maysa a paraiso a daga! Wen, daytoyen ti kayatko.

Kalpasan ti pannakaadal kadagitoy a nakaskasdaaw a kinapudno, da Nanang ken ti tallo a Kristiano a kakabsat a babbai manipud Wellington​—da Sister Thompson, Barton, ken Jones​—ti sangsangkamaysa a pumanaw iti sumagmamano nga aldaw, a mangisaknap iti bukel ti Pagarian iti sadinoman kadagiti nasulinek a lugar. Nupay awanan ni Tatang iti espiritu ti kinamisionero a kas ken ni Nanang, sinuportaranna iti trabahona.

Naallukoyak iti kinapudno, ngem adda tiempo a bassit ti naaramidak maipapan iti pammatik. Idi 1935, inasawak ni Rowena Corlett, ket idi agangay naparaburankami iti maysa nga anak a babai, ni Enid, ken maysa nga anak a lalaki, ni Barry. Nagtrabahoak kas managgatang kadagiti dinguen, nga aggatangak iti rinibu a dinguen kadagiti agtartaraken nga adda iti aglikmut. No pagsasaritaan dagitoy a managtaraken maipapan iti politika, maragsakanak no maibagak kadakuada: “Awan kadagitoy a panagregget ti tao ti agballiginto. Ti Pagarian ti Dios ti kakaisuna a gobierno nga agballigi.”

Nakalkaldaang, nagbalinak nga adikto iti tabako; kanayon nga adda sigarilio iti ngiwatko. Kimmapuy ti salun-atko idi agangay, ket nayospitalak gapu iti nakaro a panagsakit ti tian. Naibaga kaniak nga addaanak iti nakaro a gastroenteritis, gapu iti panagsigsigariliok. Nupay insardengkon ti bisio, gagangayen kaniak ti panagtagtagainep nga agsigsigarilioak iti awan sardayna a tabako wenno sigarilio. Anian a nakaam-amak ti mabalin a panangadikto ti tabako!

Idi insardengkon ti tabako, nangaramidak iti dadduma pay a napateg a panagbalbaliw. Idi 1939, idi agtawenak iti 28, nabautisaranak idiay Karayan Mangatai nga asideg iti pagtaenganmi iti away. Nagdaliasat ni Robert Lazenby, a nangaywan kamaudiananna iti trabaho a panangasaba idiay New Zealand, manipud Wellington tapno agpalawag iti pagtaenganmi ken bautisarannak. Manipud idin, nagbalinakon a natured a Saksi ni Jehova.

Panangorganisar iti Trabaho a Panangasaba

Kalpasan ti pannakabautisarko, nadutokanak kas manangaywan iti Eketahuna Congregation. Saan pay idi nga inabrasa ni baketko, ni Rowena, ti kinapudno ti Biblia. Nupay kasta, imbagak kenkuana nga awisek ni Alf Bryant manipud Pahiatua tapno ipakitana kaniak no kasanot’ umiso a panangasaba iti binalaybalay. Kayatko nga organisaren ti trabaho a panangasaba ken sistematiko a wanasen ti teritoriami.

Kinuna ni Rowena: “Hector, no mapanka mangasaba iti binalaybalay, dinakton masangpetan inton agsublika. Panawanka. Adda ditoy ti responsabilidadmo​—iti pagtaengan a kaduam ti pamiliam.”

Diak ammo idi ti aramidek. Agpangpangaduaak a nagpelles. ‘Masapul nga aramidek dayta,’ pinampanunotko. ‘Agpannuray iti dayta ti biagko, ken kasta met ti biag ti pamiliak.’ Gapuna nga impanamnamak ken Rowena a diak kayat a saktan isuna iti aniaman a pamay-an. Kinunak kenkuana nga ay-ayatek unay, ngem gapu ta nairaman ti nagan ken kinasoberano ni Jehova, kasta met ti mismo a biagmi, masapul a mangasabaak iti kastoy a wagas.

Napankami ken ni Alf iti umuna a ruangan, ket isu ti immuna a nagsao. Ngem pagammuan ta natakuatak a mismo ti bagik a bimmallaet iti saritaan, a kunkunak iti bumalay a ti napasamak idi kaaldawan ni Noe ti umasping iti mapaspasamak iti kaaldawantayo ket kasapulan a mangaramidtay iti banag a mangipasigurado iti pannakaisalakantayo. (Mateo 24:37-39) Nangibatiak sadiay iti sumagmamano a bokleta.

Bayat a pumampanawkami, kinuna ni Alf: “Sadino ti nangalaam amin iti dayta a pannakaammo? Saannak a kasapulan. Mangasabaka a bukbukodmo, ket saknapanta ti teritoria a mamindua a daras ti kalawana.” Dayta ngarud ti inaramidmi.

Idi agawidkamin, diak ammo no aniat’ masangpetanmi. Iti pannakakellaat ken ragsakko, addan insagana ni Rowena a tsaa para kadakami. Dua a lawas kalpasanna, kinaduanak ni baketko iti ministerio iti publiko ken nagbalin a nasayaat nga ulidan iti Nakristianuan a kinapinget.

Karaman kadagiti immuna a nagbalin a Saksi ni Jehova iti pagtatalonan a purokmi isu da Maud Manser, ti barona a ni William, ken ti balasangna a ni Ruby. Nagubsang ken nauyong a lalaki ti asawa ni Maud. Maysa nga aldaw, dimtengkami ken ni Rowena iti talonda tapno ikuyogmi ni Maud iti ministerio. Inyurnos ni agtutubo a William nga usarenmi ti kotsena, ngem adda sabali a pampanunoten ni tatangna.

Makapadanag ti kasasaad. Impaubbak ken ni Rowena ti maladaga a balasangmi, ni Enid. Nagluganak iti kotse ni William ket inagawaak nga inruar iti garahe bayat a pinartakan ni Mr. Manser nga irikep ti ruangan ti garahe sakbay a makaruarkami. Ngem napaay. Idi makaadayokam bassit iti pagnaan, simmardengkami, ket bimmabaak iti kotse tapno kasaritak ni makaung-unget a Mr. Manser. Kinunak kenkuana: “Mapankami iti tay-ak ti ministerio, ket kumuyog kadakami ni Mrs. Manser.” Nagpakpakaasiak kenkuana, ket bimmaaw bassit ti pungtotna. No malaglagipko, saan koma a kasdiay ti inaramidko, ngem kamaudiananna nagbalin nga ad-adda a pabor kadagiti Saksi ni Jehova, nupay pulos a di nagbalin a Saksi.

Bassit laeng ti tattao ni Jehova kadagidi a tawen, ket pudno a tinagiragsakmi ken nagunggonaankami kadagiti ibibisita dagiti amin-tiempo a ministro a nakipagnaed kadakami iti farm-mi. Nairaman kadagitoy a bisita da Adrian Thompson ken ti kabsatna a babai a ni Molly, nga agpadada a timmabuno kadagiti immuna a klase ti Watchtower Bible School of Gilead para kadagiti misionero ken nagserbi kadagiti ganggannaet a destino idiay Japan ken Pakistan.

Dagiti Kapadasan Kabayatan ti Gubat

Idi Setiembre 1939, nangrugi ti Gubat Sangalubongan II, ket idi Oktubre 1940, impawil ti gobierno ti New Zealand ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova. Napilitan a simmango ti adu kadagiti Kristiano a kakabsattayo kadagiti korte ti pagilian. Dadduma ti naibalud ken nayadayo kadagiti assawa ken annakda. Bayat a kimmaro ti gubat, nupay addaankami iti pagpagatasan, pinampanunotko no maayabanakto iti serbisio militar. Kalpasanna, naipakaammo nga awanen ti mannalon a maala iti pagilian maipaay iti serbisio militar.

Intultuloymi ken ni Rowena ti Nakristianuan a ministeriomi, a tunggal maysa kadakami ti nangbusbos iti nasurok nga 60 nga oras iti binulan iti trabaho a panangasaba. Kabayatan daytoy a tiempo, naaddaanak iti pribilehio a timmulong kadagiti agtutubo a Saksi a nangsalsalimetmet iti Nakristianuan a neutralidadda. Dimmatagak maigapu kadakuada kadagiti korte ti Wellington, Palmerston North, Pahiatua, ken Masterton. Masansan nga adda maysa a kameng ti klero iti draft board, ket makaparagsak ti mangibutaktak iti di nakristianuan a suportada iti gubat.​—1 Juan 3:10-12.

Iti maysa a rabii, bayat nga agad-adalkami ken ni Rowena iti Pagwanawanan, rinautdakami dagiti detective. Natakuatan nga adda dagiti literatura ti Biblia iti pagtaenganmi. “Maibaludkayo gapu iti daytoy,” kinunada kadakami. Idi limmugan dagiti detective iti kotseda tapno agawiden, natakuatanda a dimket ti preno ket saanen a makaakar ti kotse. Timmulong ni William Manser a nangtarimaan iti kotse, ket saanen a nagsubli dagiti lallaki.

Kabayatan ti panangipawil, ilemmengmi dagiti literatura ti Biblia iti maysa a pasdek iti nasulinek a paset ti pagtalonanmi. Iti katengngaan ti rabii, mapanak iti sanga nga opisina ti New Zealand ket kargaak ti kotsek kadagiti literatura. Kalpasanna, iyawidko ken idulinko dayta iti nalemmeng a paset. Maysa a rabii, bayat ti isasangpetko iti sanga tapno mangala iti nalimed a kargamento, kellaat a nasilawan ti intero a lugar! Impukkaw dagiti polis: “Natiliwandakan!” Nupay kasta, nakaskasdaaw ta pinalubosandak nga agawid a saandak unay a sinitsitar.

Idi 1949, inlakomi ken ni Rowena ti talon ket inkeddengmi ti agpayunir agingga a maibus ti kuartami. Immakarkami iti maysa a balay idiay Masterton ket nagpayunirkami iti Masterton Congregation. Iti las-ud ti dua a tawen, nabuangay ti Featherston Congregation nga addaan iti 24 nga aktibo nga agibumbunannag, ket nagserbiak kas mamangulo a manangaywan. Kalpasanna, idi 1953, tinagiragsakko ti pribilehio a panagdaliasat idiay Estados Unidos tapno tumabuno iti walo nga aldaw a kombension internasional dagiti Saksi ni Jehova iti Yankee Stadium idiay New York City. Saannak a nakadua ni Rowena gapu ta kasapulan nga aywananna ti balasitangmi, ni Enid, nga addaan iti cerebral palsy.

Kalpasan ti panagsublik idiay New Zealand, masapul a maaddaanak iti sekular a trabaho. Nagsublikami idiay Masterton Congregation, a sadiay nadutokanak kas mamangulo a manangaywan. Kadagidi a tiempo a ginatang ni William Manser ti Little Theater idiay Masterton, ket daytoy ti nagbalin nga immuna a Kingdom Hall iti Wairarapa. Kabayatan ti dekada ti 1950, tinagiragsak ti kongregasionmi ti nasayaat a naespirituan nga irarang-ay ken iyaadu. Gapuna, no bumisita idi ti manangaywan ti sirkito, masansan a paregtaenna dagiti nataengan nga umakar kadagiti sabali a paset ti pagilian tapno tumulong iti trabaho a panangasaba sadiay, ket adu ti nangaramid iti kasta.

Nagtalinaed ti pamiliami idiay Masterton, ket kabayatan dagiti simmaruno a dekada, saanak laeng a naipaayan iti adu a pribilehio iti kongregasion no di pay ket tinagiragsakko dagiti rebbengen agpadpada kadagiti kombension nasional ken internasional. Sireregta ni Rowena a nakiraman iti tay-ak ti serbisio, a patinayon a tumultulong kadagiti sabsabali a mangaramid met iti kasta.

Panangibtur Kadagiti Pakasuotan ti Pammati

Kas nadakamat iti pangrugian, naduktalanda idi 1985 nga addaanak iti din maagasan a kanser. Ania ketdin a panagtarigagaymi ken matalek a baketko, ni Rowena, agraman kadagiti annakmi, a mairaman kadagiti riniwriw nga agbibiag itan a pulos a saanto a matay! Ngem pinagawiddakon dagiti doktor tapno sadiay a matay. Nupay kasta, sinaludsodda pay nga immuna kaniak no kasanot’ panangmatmatko iti diagnosis.

“Masapul a taginayonek ti nakalma a puso ken agbalin nga optimistiko,” insungbatko. Kinapudnona, ti proverbio ti Biblia isu ti nangpakired kaniak: “Ti natalna a puso isu ti biag ti lasag.”​—Proverbio 14:30.

Dinayaw dagiti espesialista ti kanser dayta a patigmaan ti Biblia. “Ti kasta a kapanunotan ti 90 porsiento nga agas kadagiti pasiente nga addaan iti kanser,” kinunada. Insingasingda met ti pito a lawas a panangagas babaen ti radiation. Makaparagsak, nagballigiak kamaudiananna iti pannakidangadang iti kanser.

Kabayatan daytoy nakarigrigat a tiempo, nagsagabaak iti nakaro a ladingit. Nadaraan ti utekna ket natay ti napintas, nasungdo nga asawak. Naliwliwaak kadagiti ulidan dagiti matalek a tattao a nailanad iti Kasuratan ken no kasanot’ panangrisut ni Jehova kadagiti parikutda bayat a tinaginayonda ti kinatarnawda. Iti kasta, nagtalinaed a naraniag ti namnamak iti baro a lubong.​—Roma 15:4.

Nupay kasta, nagleddaangak unay ket kayatko idin ti aglusulos kas maysa a panglakayen. Pinaregtadak dagiti lokal a kakabsat agingga a naaddaanak manen iti bileg a makapagtultuloy. Kas banagna, nakapagtultuloyak nga agserbi kas Kristiano a panglakayen ken manangaywan iti napalabas a 57 a tawen.

Panangsango iti Masanguanan a Buyogen ti Panagtalek

Nakapatpateg unay a pribilehio ti panagserbi ken Jehova kadagitoy amin a tawen. Anian a nagadu a bendision ti sinagrapko! Kasla saan pay unay a nabayag, kas maysa nga agtawen iti 16, a nangngegko ni nanang a nangikuna: “Daytoyen; daytoyen ti kinapudno!” Nagtalinaed a matalek ni nanang, naregta a Saksi agingga iti ipapatayna idi 1979, iti nasurok a 100 a tawenna. Nagbalin met a nasungdo a Saksi ti balasangna ken ti innem a babbarona.

Tarigagayak unay ti agbiag a makakita iti pannakawaknit ti nagan ni Jehova manipud iti amin a pakaumsian. Magtengko ngata ti manayon a namnamak a pulos a di matmatay? Siempre, ditay ammo. Nupay kasta, siinanamaak nga adu, wen, riniwriw ti makapasarto kamaudiananna iti dayta a bendision. Gapuna kabayatan a sibibiagak, tagipatgek ti namnama a mairaman kadagidiay pulos a saanto a matay.​—Juan 11:26.

[Ladawan iti panid 28]

Ni nanang

[Ladawan iti panid 28]

Kaduak ni baketko ken dagiti annakko