No Apay nga Umawat iti Bendision ti Dios ti Pudno a Panagdayaw

“Idaydayawyo ni Jah! Ti pannakaisalakan ken ti dayag ken ti pannakabalin kukua ti Diostayo, agsipud ta dagiti panangukomna napudno ken nalintegda.”​—APOCALIPSIS 19:1, 2.

1. Kasanonto nga agpatingga ti Babilonia a Dakkel?

NARBAN ti “Babilonia a Dakkel” iti imatang ti Dios ket ita naipasango iti pannakapukaw. Ipakita ti padto iti Biblia a daytoy a sangalubongan a narelihiosuan a balangkantis asidegen a dadaelen ti napolitikaan a kamalalana; kellaat ken napartakto ti panagpatinggana. Naglaon iti kastoy a naimpadtuan a sasao ti paltiing ni Jesus ken Juan: “Maysa a napigsa nga anghel binagkatna ti maysa a bato a kas iti dakkel a gilingan a bato ket intappuakna idiay baybay, a kunkunana: ‘Babaen iti kasta a napardas a panangipurruak maitappuakto ti Babilonia a dakkel a siudad, ket saanto a pulos masarakanen.’”​—Apocalipsis 18:2, 21.

2. Kasanonto nga agtignay dagiti adipen ni Jehova iti pannakadadael ti Babilonia?

² Ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel sangitanto ti sumagmamano nga elemento ti lubong ni Satanas ngem awan duadua a saan a dagiti adipen ti Dios, iti langit man wenno iti daga. Ti naragsak a dir-idanto iti Dios ket: “Idaydayawyo ni Jah! Ti pannakaisalakan ken ti dayag ken ti pannakabalin kukua ti Diostayo, agsipud ta dagiti panangukomna napudno ken nalintegda. Ta impakatna ti panangukom iti dakkel a balangkantis a nangpadakes iti daga babaen ti pannakiabigna, ket imbalesna ti dara dagiti adipenna nga adda iti imana.”​—Apocalipsis 18:9, 10; 19:1, 2.

Ania Dagiti Bunga a Masapul a Patauden ti Pudno a Relihion?

3. Ania dagiti saludsod nga agkasapulan iti sungbat?

³ Yantangay maikkat ditoy daga ti ulbod a relihion, ania a kita ti panagdayaw ti agtalinaedto? Kasanotay a masigurado ita no ania a narelihiosuan a grupo ti maisalakanto inton madadael ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion ni Satanas? Ania ti nalinteg a bunga a masapul a patauden daytoy a grupo? Adda di kumurang a sangapulo a pakabigbigan ti pudno a panagdayaw ken Jehova.​—Malakias 3:18; Mateo 13:43.

4. Ania ti umuna a pagannurotan iti pudno a panagdayaw, ken kasano a nangipakita ni Jesus iti ulidan maipanggep iti daytoy?

⁴ Ti umuna ken kangrunaan iti amin, dagiti pudno a Kristiano masapul nga itandudoda ti soberania a gapu iti dayta natay ni Jesus​—ti kinasoberano ni Amana. Saan nga insuko ni Jesus ti biagna maipaay iti aniaman a prinsipio ti politika, tribu, pulí, wenno kagimongan. Inyun-unana ti Pagarian ni Amana iti laksid ti amin a napolitikaan wenno rebolusionario a gakat dagiti Judio. Sinungbatanna ti tukon ni Satanas a nailubongan a pannakabalin iti sasao a: “Pumanawka, Satanas! Ta adda a naisurat, ‘Ni Jehova a Diosmo ti masapul a daydayawem, ket kenkuana laeng ti masapul a pangipaayam ti sagrado a panagserbi.’” Pagaammona manipud iti Hebreo a Kasuratan a ni Jehova ti pudno a Soberano iti intero a daga. Ania a narelihiosuan a grupo ti nalawag a mangsupsuporta iti turay ni Jehova imbes a kadagiti napolitikaan a sistema daytoy a lubong?​—Mateo 4:10; Salmo 83:18.

5. (a) Kasano koma a matmatan dagiti pudno a managdaydayaw ti nagan ti Dios? (b) Aniat’ mangipakpakita a dayawen dagiti Saksi ni Jehova dayta a nagan?

⁵ Ti maikadua a pagannurotan masapul nga itan-ok ken santipikaren ti pudno a panagdaydayaw ti nagan ti Dios. Impalgak ti Mannakabalin-amin ti naganna a Jehova (naipatarus a Yahweh iti sumagmamano a bersion ti Biblia), iti ilina nga Israel, ken nausar daytoy iti rinibu a daras iti Hebreo a Kasuratan. Uray sakbay dayta, pagaammon da Adan, Eva, ken dadduma pay ti nagan, nupay saanda a kanayon a rinaem dayta. (Genesis 4:1; 9:26; 22:14; Exodo 6:2) Nupay kadawyan nga inikkat dagiti managipatarus ti Kakristianuan ken dagiti Judio ti nasantuan a nagan manipud kadagiti Bibliada, impaayan dagiti Saksi ni Jehova dayta a nagan iti maiparbeng a lugarna ken panagraem iti Baro a Lubong a Patarus ti Nasantuan a Kasuratan. Idaydayawda dayta a nagan, kas ti inaramid dagidi nagkauna a Kristiano. Pinaneknekan ni Santiago: “Ni Simeon insalaysayna a naan-anay no kasano a ti Dios iti umuna a gundaway inturongna ti asikasona kadagiti nasion tapno mangala manipud kadakuada ti maysa nga ili a maipaay iti naganna. Ket maiyannugot itoy dagiti sasao dagiti Mammadto, . . . ‘tapno dagidiay nabatbati kadagiti tattao sipapasnek koma a sapulenda ni Jehova, agraman dagiti tattao iti amin a nasnasion, dagiti tattao a maawagan iti naganko, kuna ni Jehova, a mangar-aramid kadagitoy a bambanag.’”​—Aramid 15:14-17; Amos 9:11, 12.

6. (a) Ania ti maikatlo a pagannurotan iti pudno a panagdayaw? (b) Kasano nga impaganetget da Jesus ken Daniel ti turay ti Pagarian? (Lucas 17:20, 21)

⁶ Ti maikatlo a pagannurotan iti pudno a panagdaydayaw ket rumbeng nga itan-okna ti Pagarian ti Dios kas ti kakaisuna a pudno ken epektibo a solusion kadagiti parikut ti sangatauan maipapan iti panangituray. Silalawag a sinursuruan ni Jesus dagiti pasurotna nga ikararagda ti iyaay dayta a Pagarian, tapno ti turay ti Dios ti mangrimbaw iti daga. Napaltiingan ni Daniel a mangipadto maipapan kadagiti maudi nga al-aldaw: “Ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian a kaanoman dinto madadael. . . . Burakennanto ken ibusennanto amin dagitoy [a nailubongan, napolitikaan] a pagpagarian, ket isu agtalinaedto iti agnanayon.” Asino ti nakaipakita babaen ti panagtignayda iti daytoy maika-20 a siglo a mangipapaayda iti di nabingay a suporta iti dayta a Pagarian​—dagiti kadi relihion ti Babilonia a Dakkel wenno dagiti Saksi ni Jehova?​—Daniel 2:44; Mateo 6:10; 24:14.

7. Kasanot’ panangmatmat dagiti pudno a managdaydayaw iti Biblia?

⁷ Ti maikapat a pagannurotan maipaay iti anamong ti Dios ket dagiti pudno nga adipen ti Dios rumbeng nga itandudoda ti Biblia kas ti naipaltiing a Sao ti Dios. Gapuna saanda nga agbalin a biktima dagiti mangbabbabalaw iti Kasuratan, a gandatda nga ibilang ti Biblia kas maysa laeng a naartean a gapuanan ti tao nga addaan iti amin a panagbiddut a nairaman iti daytoy. Mamati dagiti Saksi ni Jehova a ti Biblia naipaltiing a Sao ti Dios, a kas ti insurat ni Pablo ken Timoteo: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina iti kinalinteg, tapno ti tao ti Dios naan-anay koma a makabael, naan-anay a nakabalan maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.”a Gapuna, pagbalinen dagiti Saksi ni Jehova ti Biblia a giyada, ti pagsurotanda iti inaldaw a panagbiag, ken ti ubbog ti namnamada maipaay iti masanguanan.​—2 Timoteo 3:16, 17.

Ti Relihion ti Ayat, Saan a ti Gura

8. Aniat’ maikalima a pagannurotan iti pudno a panagdayaw?

⁸ Kasano a binigbig ni Jesus dagiti pudno a pasurotna? Ti sungbatna iyegnatayo iti napateg a maikalima a pakabigbigan a tanda ti pudno a panagdayaw. Kinuna ni Jesus: “Mangtedak kadakayo iti maysa a baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa; kas ti panagayatko kadakayo, kasta met nga ayatenyo ti maysa ken maysa. Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:34, 35) Kasano nga impakita ni Jesus ti ayatna? Babaen ti panangipaayna iti biagna kas daton a subbot. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Apay a maysa a napateg a galad ti pudno nga ayat kadagiti pudno a Kristiano? Inlawlawag ni Juan: “Dungdunguen, itultuloytayo koma nga ayaten ti maysa ken maysa, agsipud ta ti ayat naggapu iti Dios . . . Ti di agayat dina naam-ammo ti Dios, agsipud ta ti Dios ket ayat.”​—1 Juan 4:7, 8.

9. Asino ti nakaipakitan iti pudno nga ayat, ken kasano?

⁹ Asino iti panawentayo ti nakaipakita iti kastoy a kita ti ayat, uray iti sanguanan ti panaggiginnura ti pulí, nasion, wenno etniko? Asino ti nakapasar iti karikutan a suot, uray agingga ken patay, tapno ti ayatda koma ti mangartap? Maikunatayo kadi a dagiti papadi ken mamadre a Katoliko a nangamin nga adda sungsungbatanda iti panangikisap iti pulí a napasamak idiay Rwanda idi 1994? Dayta kadit’ Orthodox ti Serbia wenno dagiti Katoliko ti Croatia a nakipaset iti “panangdalus ti pulí” ken dadduma pay a di nakristianuan nga ar-aramid iti dayta a guerra sibil idiay Balkan? Wenno dagiti kadi klero ti Katoliko wenno Protestante a nangrubrob iti panangidumduma ken panaggiginnura idiay Amianan nga Ireland iti napalabas a sumagmamano a dekada? Awan duadua a di mapabasol dagiti Saksi ni Jehova iti pannakiraman iti aniaman a kakasta dangadang. Nagsagabada kadagiti pagbaludan ken kampo konsentrasion, uray agingga ken patay, imbes nga ilaksidda ti Nakristianuan nga ayatda.​—Juan 15:17.

10. Apay nga agtalinaed a neutral dagiti pudno a Kristiano?

¹⁰ Ti maikanem a pagannurotan iti panagdayaw nga anamongan ti Dios ket daydiay neutralidad no maipanggep kadagiti napolitikaan nga aramid daytoy a lubong. Apay a rumbeng nga agtalinaed a neutral iti politika dagiti Kristiano? Mangted kadatayo da Pablo, Santiago, ken Juan iti natibker a makagapu iti dayta a takder. Insurat ni apostol Pablo a ni Satanas “ti dios daytoy a sistema ti bambanag,” a mangbulbulsek iti isip dagiti di manamati iti tunggal posible a pamay-an, a pakairamanan ti mamagbingaybingay a politika. Kinuna ni adalan a Santiago a ti “pannakigayyem iti lubong ket pannakibusor iti Dios,” ken kinuna ni apostol Juan a “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” Ngarud, saan nga ikompromiso ti pudno a Kristiano ti debosionna iti Dios babaen ti pannakiraman iti politika ken pannakabalin ti rinuker a lubong ni Satanas.​—2 Corinto 4:4; Santiago 4:4; 1 Juan 5:19.

11. (a) Kasanot’ panangmatmat dagiti Kristiano iti gubat? (b) Aniat’ Nainkasuratan a pagibatayan iti daytoy a takder? (2 Corinto 10:3-5)

¹¹ Gapu iti dua nga immuna a pagannurotan, nalawag a ti maikapito pagannurotan, ket, dagiti pudno a managdaydayaw a Kristiano rumbeng a saanda a makipaset kadagiti gubat. Tangay ti pudno a relihion maysa a sangalubongan a panagkakabsat a naibatay iti ayat, iti kasta awan aniaman a makabalin a mangbingay wenno mangdadael iti “intero a timpuyog dagiti . . . kakabsat ditoy lubong.” Ayat ti insuro ni Jesus, saan a gura; talna, saan a gubat. (1 Pedro 5:9; Mateo 26:51, 52) “Daydiay nadangkes,” ni Satanas, nga isu ti nangguyugoy ken ni Cain a mangpatay ken Abel ti agtultuloy a mangimulmula iti gura iti sangatauan ken tignayenna dagiti panagdadangadang ken panangibukbok ti dara gapu iti politika, relihion, ken pannakabingaybingay ti pulí. Saanen nga ‘adalen [dagiti pudno a Kristiano] ti makigubat,’ aniaman ti agbalin a kasukát dayta. Iti simboliko a pamay-an, ‘pinitpitdan ti kampilanda a pinagbalinda nga arado ken dagiti gayangda a pinagbalinda a kumkumpay.’ Pataudenda ti natalna a bunga ti espiritu ti Dios.​—1 Juan 3:10-12; Isaias 2:2-4; Galacia 5:22, 23.

Bendisionan ti Dios ti Natarnaw a Kababalin ken Sursuro

12. (a) Ania ti maikawalo a pagannurotan, ngem ania dagiti narelihiosuan a pannakabingbingay ti madakamatyo? (b) Kasanot’ panangitampok ni Pablo iti daytoy maikawalo a pagannurotan?

¹² Ti Nakristianuan a panagkaykaysa ti maikawalo a pagannurotan iti pudno a panagdayaw. Nupay kasta, saan a nakatulong dagiti nasinasina a relihion ti Kakristianuan iti daytoy a panggep. Adu a naikuna a kangrunaan a denominasion ti nasinasina a nagturong iti nadumaduma a sekta, ket pannakariro ti resultana. Alaentay a pagarigan, ti relihion a Baptist idiay Estados Unidos, a nabingay iti Northern Baptists (American Baptist Churches idiay E.U.A.) ken ti Southern Baptists (Southern Baptist Convention), kasta met ti adu a sabali pay a grupo a Baptist nga imbunga ti panagsusupadi ti pammati. (World Christian Encyclopedia, panid 714) Adu a dibision ti timmanor gapu iti panagduduma iti doktrina wenno panangituray ti simbaan (kas pagarigan, Presbyterian, Episcopalian, Congregational). Dagiti dibision ti Kakristianuan katupagna dagidiay relihion iti ruar ti Kakristianuan​—Budismo man dayta, Islam, wenno Hinduismo. Aniat’ imbalakad ni apostol Pablo kadagiti nagkauna a Kristiano? “Ita bagbagaankayo, kakabsat, babaen ti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo a rebbeng nga agsaokayo amin a sangsangkatunos, ket awan koma dagiti panaglalasin kadakayo, no di ket naan-anay nga agkaykaysakayo koma iti isu met laeng a panunot ken iti isu met laeng a wagas ti panagpampanunot.”​—1 Corinto 1:10; 2 Corinto 13:11.

13, 14. (a) Aniat’ kaipapanan ti ‘panagbalin a nasantuan’? (b) Kasano a mapagtalinaed a nadalus ti pudno a panagdayaw?

¹³ Ania ti maikasiam a pagannurotan iti relihion nga anamongan ti Dios? Maysa a prinsipio iti Biblia ti nadakamat iti Levitico 11:45: “Gapuna nga agsantokayo, ta siak santoak.” Inulit ni apostol Pedro daytoy a pagannurotan idi insuratna: “Maitunos iti Daydiay Santo a nangayab kadakayo, agbalinkayo met a nasantuan a mismo iti isuamin a kababalinyo.”​—1 Pedro 1:15.

¹⁴ Aniat’ ipasimudaag daytoy a panagkasapulan nga agbalin a nasantuan? A dagiti managdaydayaw ken Jehova agbalinda koma a nadalus iti naespirituan ken moral. (2 Pedro 3:14) Awan lugar para kadagiti di agbabbabawi, igaggagaradat’ agbasol, a babaen ti aramidda tabbaawanda ti daton a subbot ni Kristo. (Hebreo 6:4-6) Kalikaguman ni Jehova nga agtalinaed a nadalus ken nasantuan ti kongregasion Kristiano. Kasano a maaramid dayta? Iti pasetna babaen ti hudisial a pamay-an a panangilaksid kadagidiay mangmulit iti kongregasion.​—1 Corinto 5:9-13.

15, 16. Ania dagiti panagbalbaliw nga inaramid ti adu a Kristiano iti biagda?

¹⁵ Sakbay a naammuanda ti Nakristianuan a kinapudno, adu ti nagbiag iti kinarugit, nalabes a panagragragsak, ken kinamanagimbubukodan. Ngem binalbaliwan ida ti sao maipapan ken Kristo, ket napakawanda kadagiti basolda. Sigaganetget a dinakamat dayta ni Pablo idi insuratna: “Ania! Dikay aya ammo a dagiti nakillo a tattao didanto tawiden ti pagarian ti Dios? Dikay paiyaw-awan. Uray dagiti mannakiabig, wenno dagiti managrukbab iti didiosen, wenno dagiti mannakikamalala, wenno dagiti lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep, wenno dagiti lallaki a makikaidda kadagiti lallaki, wenno dagiti mannanakaw, wenno dagiti naagum a tattao, wenno dagiti managbarbartek, wenno dagiti manangrabngis, wenno dagiti manangkikil didanto tawiden ti pagarian ti Dios. Ket kaskasdi a kasta idi ti sumagmamano kadakayo. Ngem naugasankayon a nadalus.”​—1 Corinto 6:9-11.

¹⁶ Nalawag nga anamongan ni Jehova dagidiay agbabawi kadagiti di nainkasuratan nga aramidda, agbalbaliw, ket agbalin a pudno a pasurot ni Kristo ken dagiti sursurona. Pudno nga ay-ayatenda ti kaarrubada a kas iti bagida ket ipakpakitada dayta iti adu a pamay-an, kas ti kinapinget iti ministerio a mangituktukon iti mensahe ti biag iti amin a dumngeg.​—2 Timoteo 4:5.

“Ti Kinapudno Wayawayaannakayto”

17. Ania ti maikasangapulo a pagannurotan iti pudno a panagdayaw? Mangtedkayo kadagiti pagarigan.

¹⁷ Adda maikasangapulo a pagannurotan ni Jehova kadagidiay agdaydayaw kenkuana iti espiritu ken kinapudno​—ti nadalus a sursuro. (Juan 4:23, 24) Kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:32) Ti kinapudno iti Biblia wayawayaannatayo kadagiti doktrina a mangibabain iti Dios, kas ti imortal a kararua, umap-apuy nga impierno, ken purgatorio. (Eclesiastes 9:5, 6, 10; Ezequiel 18:4, 20) Wayawayaannatayo iti Nababiloniaan a misterio ti “Kasasantuan a Trinidad” ti Kakristianuan. (Deuteronomio 4:35; 6:4; 1 Corinto 15:27, 28) Ti panagtungpal iti kinapudno iti Biblia pagbalinenna ti tattao a managayat, maseknan, manangngaasi, ken naasi. Ti pudno a Kinakristiano pulos a dina panuynoyan dagiti managibales, di manangpabus-oy nga inkisador, kas ken Tomás de Torquemada, wenno dagiti manangggura a manangrubrob iti gubat, kas dagiti papa a mangitandudo kadagiti Krusada. Kaskasdi, nangpataud iti kastoy a bunga ti Babilonia a Dakkel iti intero a pakasaritaan, nanipud uray kaskasano idi panawen ni Nimrod agingga ita.​—Genesis 10:8, 9.

Maysa a Nagan a Naidumduma

18. (a) Asinot’ makatungpal iti sangapulo a pagannurotan iti pudno a panagdayaw ken kasano? (b) Aniat’ masapul nga aramiden ti tunggal maysa kadatayo tapno magun-od ti bendision nga agur-uray kadatayo?

¹⁸ Asino ita ti talaga nga agtungtungpal kadagitoy sangapulo a pagannurotan iti pudno a panagdaydayaw? Asino ti nalatak ken bigbigbigen ti dadduma gapu iti rekord ti kinatarnaw ken kinatalnada? Iti aglikmut ti globo pagaammo dagiti Saksi ni Jehova gapu iti panagbalinda a “saan a paset ti lubong.” (Juan 15:19; 17:14, 16; 18:36) Maysa a dayaw agpaay iti tattao ni Jehova nga awitda ti naganna ken agbalinda a Saksina, kas ken ni Jesu-Kristo a maysa a matalek a Saksi ni Amana. Awittayo dayta nasantuan a nagan, a sipapanunottayo iti annongentayo nga agbiag a maitunos iti itaktakderanna. Ket, kas Saksina, anian a nagdayag a namnama ti agur-uray kadatayo! Daytat’ panagbalin a paset ti natulnog, nagkaykaysa a pamilia ti tao, nga agdaydayaw iti Soberano iti Uniberso iti naisubli a paraiso ditoy daga. Tapno magun-od dayta a bendision, itultuloytayo a silalawag nga ipabigbig ti bagitayo a kadua ti pudno a panagdaydayaw ken sipapannakkel nga awiten ti nagan a Dagiti Saksi ni Jehova “agsipud ta dagiti panangukomna napudno ken nalintegda”!​—Apocalipsis 19:2; Isaias 43:10-12; Ezequiel 3:11.

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Kasanot’ panangmatmat dagiti adipen ni Jehova iti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel?

◻ Ania dagiti kangrunaan a pagannurotan iti pudno a panagdayaw?

◻ Kasanonakay a wayawayaan ti kinapudno?

◻ Ania a naisangsangayan a dayaw ti adda kadatayo kas Saksi ni Jehova?

[Dagiti ladawan iti panid 17]

Ikaskasaba ken isursuro dagiti Saksi ni Jehova ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios

[Ladawan iti panid 18]

Kanayon a nagtalinaed dagiti pudno a Kristiano a neutral kadagiti nailubongan a politika ken gubat

[Credit Line]

Eroplano: Iti pammalubos ti Ministry of Defense, London