Amin Masapul a Manungsungbat iti Dios

“Tunggal maysa kadatayo idatagnanto iti Dios ti maysa a pannakikuenta a maipaay iti bagina.”​—ROMA 14:12.

1. Ania dagiti pagbeddengan iti wayawaya da Adan ken Eva?

PINARSUA ni Jehova a Dios dagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva, nga addaan wayawaya nga agpili. Nupay nababbabada ngem kadagiti anghel, nasariritda a parsua a makabael nga agaramid kadagiti nainsiriban a pangngeddeng. (Salmo 8:4, 5) Nupay kasta, dayta inted-Dios a wayawaya dina pinalubosan ida a mangaramat iti bukodda a panangikeddeng. Manungsungbatda iti Namarsua kadakuada, ket daytoy a panagbalin a manungsungbat inramanna amin dagiti kaputotanda.

2. Ania ti pakikuentaanto ni Jehova iti mabiiten, ken apay?

² Ita ta umad-adanitayon iti kangitingitan daytoy dakes a sistema dagiti bambanag, makikuentanto ni Jehova ditoy daga. (Idiligyo ti Roma 9:28.) Din agbayag, dagiti dakes a tattao manungsungbatdanto ken Jehova a Dios gapu iti panangdadaelda kadagiti pagsanikuaan ti daga, ti panangdadaelda iti natauan a biag, ken nangnangruna ti panangidadanesda kadagiti adipenna.​—Apocalipsis 6:10; 11:18.

3. Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

³ Yantangay naipasangotayo iti daytoy mamagpanunot a sirmata, makagunggona nga utobentayo dagiti nalinteg a pannakilangen ni Jehova kadagiti parsuana iti napalabas. Kasanonatay a matulongan a personal ti Kasuratan a mangidatag iti makaay-ayo a takder iti Namarsua kadatayo? Aniada nga ulidan ti makatulong, ken ania ti ditay koma tultuladen?

Manungsungbat Dagiti Anghel

4. Kasanotay nga ammo a manungsungbat dagiti anghel iti Dios gapu kadagiti aramidda?

⁴ Dagiti anghel a parsua ni Jehova idiay langit manungsungbatda met kenkuana a kas kadatayo. Sakbay ti Layus idi kaaldawan ni Noe, sisusukir a naglasag dagiti dadduma nga anghel tapno makidennada kadagiti babbai. Yantangay adda wayawayada nga agpili, nakaaramid dagitoy nga anghel iti kastoy a pangngeddeng, ngem manungsungbatda iti Dios. Idi nagsubli dagitoy nasukir nga anghel iti lugar dagiti espiritu, saanen a pinalubosan ni Jehova ida nga agsubli iti dati a saadda. Kuna kadatayo ni adalan a Judas a ‘naisagana[da] kadagiti agnanayon a pannakabalud iti sidong ti napuskol a kinasipnget maipaay iti panangukom ti naindaklan nga aldaw.’​—Judas 6.

5. Ania a pannakatnag ti napasaran ni Satanas ken dagiti demoniona, ken kasanonto a marisut ti pannakikuenta a maigapu iti iyaalsada?

⁵ Ni Satanas a Diablo ti agturay kadagitoy nasukir nga anghel, wenno demonio. (Mateo 12:24-26) Nagrebelde daytoy dakes nga anghel iti Namarsua kenkuana ken kinaritna ti kinaumiso ti kinasoberano ni Jehova. Intuggod ni Satanas dagiti immuna a nagannak kadatayo iti panagbasol, ket nagresulta daytoy iti pannakatayda kamaudiananna. (Genesis 3:1-7, 17-19) Nupay impalubos ni Jehova a makastrek ni Satanas kadagiti nailangitan a korte iti sumagmamano a panawen kalpasan dayta, impadto ti libro ti Biblia nga Apocalipsis nga iti panawen nga inkeddeng ti Dios, maitapuakto daytoy a nadangkes iti kaparanget ti daga. Ipakpakita ti ebidensia a napasamak daytoy di nagbayag kalpasan nga inawat ni Jesu-Kristo ti turay ti Pagarian idi 1914. Pagangayanna, madadaelto iti agnanayon ti Diablo ken dagiti demoniona. Tangay narisutton kamaudiananna ti isyu ti kinasoberano, siuumisonton a marisut ti kuenta maigapu iti iyaalsa.​—Job 1:6-12; 2:1-7; Apocalipsis 12:7-9; 20:10.

Manungsungbat ti Anak ti Dios

6. Kasanot’ panangmatmat ni Jesus iti mismo a panagbalinna a manungsungbat ken ni Amana?

⁶ Anian a nagsayaat nga ulidan ti impakita ti Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo! Kas perpekto a tao a katupag ni Adan, naragsakan ni Jesus a mangaramid iti pagayatan ti Dios. Naragsakan met a manungsungbat nga agtulnog iti linteg ni Jehova. Maipanggep kenkuana, maikanatad ti panangipadto ti salmista: “Pagragsakak nga aramiden ti pagayatam, O Diosko, wen, ti lintegmo adda iti uneg ti pusok.”​—Salmo 40:8; Hebreo 10:6-9.

7. Idi agkarkararag iti karabiyan ti ipapatayna, apay a naikuna ni Jesus dagiti sasao a nailanad iti Juan 17:4, 5?

⁷ Iti laksid ti narungsot nga ibubusor a napasaran ni Jesus, inaramidna ti pagayatan ti Dios ken tinaginayonna ti kinatarnawna agingga iti ipapatay iti kayo a pagtutuokan. Iti kasta binayadanna ti gatad ti subbot a mangsalbar iti sangatauan manipud kadagiti makapapatay nga imbunga ti basol ni Adan. (Mateo 20:28) Gapuna, iti karabiyan ti pannakatayna, siiinanama a maikararag ni Jesus: “Pinadayagka ditoy daga, naturposko ti trabaho nga intedmo kaniak nga aramidek. Gapuna ita sika, Ama, padayagennak iti sibaymo iti dayag nga adda kaniak idi iti sibaymo sakbay a naadda ti lubong.” (Juan 17:4, 5) Naikuna ni Jesus dagidiay a sasao iti nailangitan nga Amana gapu ta sibaballigi a nalasatanna ti pannubok ti panagbalin a manungsungbat ken inanamongan ti Dios.

8. (a) Kasano nga impakita ni Pablo a masapul nga idatagtay ti bagitayo ken Jehova a Dios? (b) Aniat’ tumulong kadatayo a manggun-od iti anamong ti Dios?

⁸ Saan a kas ken perpekto a tao a Jesu-Kristo, imperpektotayo. Kaskasdi, manungsungbattayo iti Dios. Kinuna ni apostol Pablo: “Apay nga ukomem ni kabsatmo? Wenno apay nga umsiem met ni kabsatmo? Ta agtakdertayto amin iti saklang ti pagtugawan a pangukoman ti Dios; ta adda a naisurat: ‘“Kas sibibiagak,” kuna ni Jehova, “tunggal tumeng agparintumengto kaniak, ket tunggal dila sipapanayag a bigbigennanto ti Dios.”’ No kasta, ngarud, tunggal maysa kadatayo idatagnanto iti Dios ti maysa a pannakikuenta a maipaay iti bagina.” (Roma 14:10-12) Tapno maaramidtay dayta ken agbalintay a makaay-ayo ken Jehova, siaayat nga impaayannatayo agpadpada iti konsiensia ken ti naipaltiing a Saona, ti Biblia, a mangiwanwan kadatayo iti sawen ken aramidentayo. (Roma 2:14, 15; 2 Timoteo 3:16, 17) Ti naan-anay a pananggundaway kadagiti naespirituan a probision ni Jehova ken panangsurot iti nasanay-Biblia a konsiensiatayo tulongannatayo a gumun-od iti anamong ti Dios. (Mateo 24:45-47) Ti nasantuan nga espiritu, wenno aktibo a puersa ni Jehova, isut’ maysa pay a gubuayan ti bileg ken panangiwanwan. No agtignaytay maitunos iti panangidalan ti espiritu ken panangiwanwan ti nasanay-Biblia a konsiensiatayo, ipakpakitatayo a saantay a ‘di ikankano ti Dios,’ a kenkuana masapul nga agsungbattayo iti amin a tignaytayo.​—1 Tesalonica 4:3-8; 1 Pedro 3:16, 21.

Manungsungbat kas Nasnasion

9. Siasino dagiti Edomita, ken aniat’ napasamak kadakuada gapu iti panangtratoda iti Israel?

⁹ Makikuenta ni Jehova kadagiti nasion. (Jeremias 25:12-14; Sofonias 3:6, 7) Usigenyo ti nagkauna a pagarian ti Edom, nga adda iti abagatan ti Natay a Baybay ken amianan ti Gulpo ti Aqaba. Dagiti Edomita ket tattao a Semita, nga asideg a kabagian dagiti Israelita. Nupay ni Esau nga apoko ni Abraham ti inapo dagiti Edomita, di napalubosan dagiti Israelita a lumasat iti Edom iti “dalan ti ari” kabayatan ti ipapanda iti Naikari a Daga. (Numeros 20:14-21) Iti panaglabas dagiti siglo ti gura ti Edom nagbalin a nadamsak a pananggura iti Israel. Kamaudiananna, kasapulan idi nga agsungbat dagiti Edomita gapu iti panangsugsogda kadagiti taga-Babilonia a mangdadael iti Jerusalem idi 607 K.K.P. (Salmo 137:7) Idi maikanem a siglo K.K.P., dagiti buyot ti Babilonia iti sidong ni Ari Nabonidus pinarmekda ti Edom, ket nagbalin a langalang, kas inkeddeng ni Jehova.​—Jeremias 49:20; Abdias 9-11.

10. Kasanot’ pannakilangen dagiti Moabita kadagiti Israelita, ket kasano a pinagsungbat ti Dios ti Moab?

¹⁰ Kasta met laeng ti nagbanagan ti Moab. Adda idi ti pagarian ti Moab iti amianan ti Edom ken daya ti Natay a Baybay. Sakbay a simrek dagiti Israelita iti Naikari a Daga, saan a nasayaat ti panangpadagus dagiti Moabita kadakuada, a nabatad nga impaayanda ida iti tinapay ken danum gapu laeng iti pinansial a gunggona. (Deuteronomio 23:3, 4) Tinangdanan ti Ari ti Moab a ni Balak ni mammadto a Balaam tapno ilunodna ti Israel, ken naaramat dagiti babbai a Moabita tapno sulisogenda dagiti lallaki nga Israelita iti imoralidad ken idolatria. (Numeros 22:2-8; 25:1-9) Nupay kasta, di pinalabas ni Jehova ti gura ti Moab iti Israel. Kas naipadto, nalangalang ti Moab iti ima dagiti taga-Babilonia. (Jeremias 9:25, 26; Sofonias 2:8-11) Wen, ti Dios pinagsungbatna ti Moab.

11. Nagbalin ti Moab ken Ammon a kaasping dagiti ania a siudad, ken aniat’ ipakita dagiti padto ti Biblia maipanggep iti agdama a dakes a sistema dagiti bambanag?

¹¹ Saan laeng a ti Moab no di pay ket ti Ammon ti kasapulan idi nga agsungbat iti Dios. Impadto ni Jehova: “Ti Moab kaslanto iti Sodoma, ket dagiti annak ti Ammon kasladanto iti Gomorra, tagikuaen dagiti sisiit, ken apaya ti asin, ken agnanayon a langalang.” (Sofonias 2:9) Narebbek ti daga ti Ammon ken Moab, a kas iti panangdadael ti Dios kadagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra. Sigun iti Geological Society of London, kuna dagiti managsirarak a nasarakanda ti ayan ti nadadael a Sodoma ken Gomorra iti daya a kosta ti Natay a Baybay. Aniaman a mapagpannurayan nga ebidensia a matakuatanto pay maipanggep iti daytoy suportaranna laeng dagiti padto ti Biblia a mangipakpakita a makikuentanto met ni Jehova a Dios iti agdama a dakes a sistema dagiti bambanag.​—2 Pedro 3:6-12.

12. Nupay masapul nga agsungbat ti Israel iti Dios gapu kadagiti basolna, aniat’ naipadto maipanggep iti natda a Judio?

¹² Nupay inanamongan unay ni Jehova ti Israel, kasapulan idi nga agsungbat iti Dios gapu kadagiti basolna. Idi dimteng ni Jesu-Kristo iti nasion ti Israel, kaaduan ti nangilaksid kenkuana. Adda laeng natda a namati ken nagbalin a pasurotna. Inyaplikar ni Pablo ti sumagmamano a padto iti daytoy natda a Judio idi insuratna: “Ni Isaias ipukkawna maipapan iti Israel: ‘Nupay ti bilang dagiti annak ti Israel ket kas koma iti darat ti baybay, ti natda isunto ti maisalakan. Ta aramidento ni Jehova ti pannakikuenta ditoy daga, nga ileppasna ken paababaenna dayta.’ Kasta met, kas nasaksakbay a kinuna ni Isaias: ‘Malaksid no ni Jehova dagiti buybuyot inteddaannatayo iti maysa a bin-i, nagbalintayo koma a kas iti Sodoma, ket naaramidtayo koma a kas iti Gomorra.’” (Roma 9:27-29; Isaias 1:9; 10:22, 23) Dinakamat ti apostol ti ulidan ti 7,000 idi tiempo ni Elias a saan a nagrukbab ken Baal, sa kalpasanna kinunana: “Iti kastoy a pamay-an, ngarud, iti agdama met a panawen nagparang ti maysa a natda maitunos iti maysa a pannakapili gapu iti di kaikarian a kinamanangaasi.” (Roma 11:5) Dayta a natda ket buklen dagiti indibidual a personal a manungsungbat iti Dios.

Dagiti Ulidan iti Panagbalin a Personal a Manungsungbat

13. Aniat’ napasamak ken Cain idi pinagsungbat ti Dios gapu iti panangpapatayna ken kabsatna nga Abel?

¹³ Dakamaten ti Biblia ti adu a kaso ti panagbalin a personal a manungsungbat ken Jehova a Dios. Usigenyo ti inauna nga anak ni Adan, ni Cain, kas maysa a pagarigan. Duada ken ni kabsatna nga Abel a nagdaton ken Jehova. Makaay-ayo iti Dios ti daton ni Abel, ngem saan iti daton ni Cain. Idi naawagan nga agsungbat gapu iti nadamsak a panangpapatayna ken kabsatna, sipapatangken a kinuna ni Cain iti Dios: “Siak aya ti agaywan ken kabsatko?” Gapu iti basolna, napagtalaw ni Cain a napan “iti daga a Nod, iti daya ti Eden.” Di nangipakita iti napasnek a panagbabawi iti nagbasolanna, a nagladingitanna laeng ti maiparbeng a pannakadusana.​—Genesis 4:3-16.

14. Kasano a nayilustrar iti kaso ti nangato a padi a ni Eli ken kadagiti annakna ti panagbalin a personal a manungsungbat iti Dios?

¹⁴ Ti panagbalin ti maysa a personal a manungsungbat iti Dios nailadawan met iti kaso ti nangato a padi ti Israel a ni Eli. Dagiti annakna, a da Ofni ken Finees, nagserbida kas opisial a papadi ngem “nakabasolda iti di kinahustisia kadagiti tattao, ken kinaawan panagraem iti Dios, ken nagaramidda iti adu a kita ti kinadakes,” kuna ti historiador a ni Josephus. Dagitoy ‘nakas-ang a tattao’ dida binigbig ni Jehova, nakiramanda iti nadamsak a kababalin, ken nakabasolda iti nakaro nga imoralidad. (1 Samuel 1:3; 2:12-17, 22-25) Kas amada ken nangato a padi ti Israel, annongen idi ni Eli a disiplinaan ida, ngem binabalawna laeng ida a siaalumamay. ‘Pinadayawan [ni Eli] dagiti annakna a nangnangruna ngem ni Jehova.’ (1 Samuel 2:29) Nagikaro ti sangakabbalayan ni Eli. Natay dagitoy nga annak iti daydi aldaw a pannakatay ni amada, ket kamaudiananna naan-anay a naputed ti linia ti kinapadida. Iti kasta narisut ti kuenta.​—1 Samuel 3:13, 14; 4:11, 17, 18.

15. Apay a nagunggonaan ni Jonatan nga anak ni Ari Saul?

¹⁵ Naan-anay a naiduma nga ulidan ti impakita ni Jonatan nga anak ni Ari Saul. Di nagbayag kalpasan ti panangpapatay ni David ken Goliat, “ti kararua ni Jonatan naisinggalut idi kararua ni David,” ket nangpasingkedda iti maysa a tulag ti panaggayyem. (1 Samuel 18:1, 3) Nalabit, natarusan ni Jonatan a ti espiritu ti Dios binaybay-anna ni Saul, ngem di kimmapuy ti regtana iti pudno a panagdayaw. (1 Samuel 16:14) Pulos a di kimmapuy ti panangapresiar ni Jonatan iti inted-Dios nga autoridad ni David. Nabigbig ni Jonatan ti panagbalinna a manungsungbat iti Dios, ket ginunggonaan ni Jehova gapu iti nadayaw a kursona babaen ti panangipatalgedna nga agtultuloy ti kapuonan ti pamiliana kadagiti sumaganad a kaputotan.​—1 Cronicas 8:33-40.

Panagbalin a Manungsungbat iti Kongregasion Kristiano

16. Asino ni Tito, ken apay a maikuna a nakaipaay iti nasayaat a pakasarsaritaan iti imatang ti Dios?

¹⁶ Nagsayaat ti panangdakamat ti Kristiano a Griego a Kasuratan kadagiti adu a lallaki ken babbai a nakaipaay iti nasayaat a pakasarsaritaan. Kas pagarigan, adda idi ti Kristiano a Griego nga agnagan Tito. Naikuna a nagbalin a Kristiano kabayatan ti umuna a panagdaliasat ni Pablo kas misionero idiay Chipre. Tangay mabalin a napanen idiay Jerusalem dagiti Judio ken proselita manipud Chipre idi Pentecostes ti 33 K.P., mabalin a nakagtengen ti Kinakristiano iti isla di nagbayag kalpasan dayta. (Aramid 11:19) Nupay kasta, napaneknekan a maysa ni Tito kadagiti matalek a katrabahuan ni Pablo. Kinuyogna da Pablo ken Bernabe iti panagdaliasatda idiay Jerusalem idi agarup 49 K.P., idi narisut ti napateg nga isyu maipapan iti pannakakugit. Ti kinapudno a ni Tito ket di nakugit pinabilegna ti argumento ni Pablo a saan a rumbeng a maipasidong iti Linteg Mosaiko dagiti nakomberte iti Kinakristiano. (Galacia 2:1-3) Pasingkedan ti Kasuratan ti nasayaat a ministerio ni Tito, ken inturong pay ni Pablo kenkuana ti nadiosan pannakaipaltiingna a surat. (2 Corinto 7:6; Tito 1:1-4) Nabatad nga agingga iti mismo a panagpatingga ti naindagaan a kursona, intultuloy ni Tito ti nangipaay iti Dios iti nasayaat a pakasarsaritaan.

17. Ania a pakasarsaritaan ti impaay ni Timoteo, ken kasano a maapektarannatay daytoy nga ulidan?

¹⁷ Maysa pay ni Timoteo a naregta a tao a nangipaay ken Jehova a Dios iti makaay-ayo a pakasarsaritaan. Nupay adda sumagmamano parikut ni Timoteo iti salun-at, impakitana ti “pammati nga awan aniaman a panaginsisingpetna” ken ‘nagpaadipen a kadua ni Pablo iti pannakaipalawa ti naimbag a damag.’ Gapuna naikuna ti apostol kadagiti padana a Kristiano idiay Filipos: “Awan kaniak ti sabali pay nga addaan iti kababalin a kas [ken Timoteo] a sipupudno a mangisakitto kadagiti bambanag maipapan kadakayo.” (2 Timoteo 1:5; Filipos 2:20, 22; 1 Timoteo 5:23) Iti laksid dagiti pagkapuyan ti tao ken dadduma pay a pakasuotan, mabalintay met ti maaddaan iti di managinsisingpet a pammati ken makaipaaytay iti makaay-ayo a pakasarsaritaan iti Dios.

18. Asino ni Lidia, ken ania nga espiritu ti impakitana?

¹⁸ Maysa idi ni Lidia a nadiosan a babai a nabatad a nangipaay iti nasayaat a pakasarsaritaan iti Dios. Isu ken ti sangakabbalayanna nairamanda kadagiti immuna nga indibidual idiay Europa a nangabrasa iti Kinakristiano gapu iti trabaho ni Pablo idiay Filipos idi agarup 50 K.P. Ni Lidia, a katutubo ti Tiatira, nalabit maysa idi a Judio a proselita, ngem mabalin a bassit dagiti Judio ken awan sinagoga idiay Filipos. Nagtataripnongda iti maysa a karayan a kaduana dagiti sabsabali pay a napasnek a babbai idi makasarita ida ni Pablo. Kas banagna, nagbalin a Kristiano ni Lidia ken naguyugoyna nga agbati da Pablo ken dagiti kakaduana. (Aramid 16:12-15) Ti kinamanagpadagus nga impakita ni Lidia agtalinaed a pakailasinan kadagiti pudno a Kristiano.

19. Babaen kadagiti ania a nasasayaat nga aramid a nangipaay ni Dorcas iti nasayaat a pakasarsaritaan iti imatang ti Dios?

¹⁹ Ni Dorcas ti maysa pay a babai a nangipaay iti nasayaat a pakasarsaritaan ken Jehova a Dios. Idi natay, napan ni Pedro idiay Joppe gapu iti kiddaw dagiti adalan nga agnanaed sadiay. Dagiti dua a lallaki a simmabet ken Pedro “inturongda iti makingngato a siled; ket amin dagiti balo nagparangda kenkuana nga agsangsangitda ken ipakpakitada dagiti adu a makin-uneg a kawkawes ken makinruar a kawkawes nga inar-aramid idi ni Dorcas bayat nga isu adda kadakuada.” Napagungar ni Dorcas. Ngem malaglagip kadi gapu laeng iti naayat a kinamanagparaburna? Saan. Maysa idi nga “adalan” ken awan duadua a nakiraman a mismo iti trabaho a panagaramid iti adalan. Umasping iti dayta “aduan [dagiti Kristiano a babbai ita] kadagiti naimbag nga ar-aramid ken kadagiti sagut ti asi.” Maragsakanda met a makiraman nga aktibo iti panangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ken panagaramid kadagiti adalan.​—Aramid 9:36-42; Mateo 24:14; 28:19, 20.

20. Ania dagiti mabalintay nga isaludsod iti bagitayo?

²⁰ Nabatad nga ipakpakita ti Biblia a dagiti nasion ken indibidual masapul nga agsungbatda ken Soberano nga Apo Jehova. (Sofonias 1:7) No dedikadotayo iti Dios, isaludsodtay ngarud iti bagitayo, ‘Kasanot’ panangmatmatko kadagiti inted-Dios a pribilehio ken responsabilidadko? Aniat’ takderko iti imatang ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo?’

Ania Dagiti Sungbatyo?

◻ Kasanoyo a paneknekan a manungsungbat ken Jehova dagiti anghel ken ti Anak ti Dios?

◻ Ania dagiti pagarigan iti Biblia a mangipakita a manungsungbat dagiti nasion iti Dios?

◻ Aniat’ kuna ti Biblia maipapan iti panagbalin a personal a manungsungbat iti Dios?

◻ Asino ti sumagmamano nga indibidual a nailanad iti Biblia a nangipaay iti nasayaat a kuenta ken Jehova a Dios?

[Ladawan iti panid 10]

Nangipaay ni Jesu-Kristo iti nasayaat a pakasarsaritaan iti imatang ti nailangitan nga Amana

[Ladawan iti panid 15]

Kas ken Dorcas, mangipaay dagiti Kristiano a babbai ita iti nasayaat a pakasarsaritaan iti imatang ni Jehova a Dios

[Picture Credit Line iti panid 13]

Ti ipapatay ni Abel/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications, Inc.