Makaay-ayo Kadi iti Dios Dagiti Piesta ti Apit?

MAKAAY-AYO a buyaen dagiti namuntuon a natubbog a prutas, nalangto a nateng, ken binettek a namnamsek a mais. Kasta ti dekorasion kadagiti altar ken pulpito dagiti simbaan iti intero nga Inglatera iti panawen ti apit. Idiay Europa, kas iti dadduma a lugar, adu a piesta ti maangay agpadpada iti panangrugi ken panagleppas ti panagaapit.

Dagidiay a ti pagbiagda agpannuray iti daga ti nangnangruna nga agyaman iti apit ti daga. Kinapudnona, imbilin ti Dios iti nagkauna a nasion ti Israel a rambakanda ti tallo a tinawen a piesta a mainaig unay iti panagaapit. Iti nasapa a primavera, kabayatan ti Piesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana, dagiti Israelita mangidatagda iti Dios iti sangabettek a sebada nga umuna a maapitda. Iti Piesta dagiti Lawas (wenno, Pentecostes) iti arinunos ti primavera, mangidatonda kadagiti tinapay a naaramid kadagiti umuna a maapit iti trigo. No dumteng ti otonio maangay ti Piesta ti Panagummong, a mangtanda iti panagngudo ti tawen ti panagtalon iti Israel. (Exodo 23:14-17) Dagitoy a piesta ket “nasantuan a pakagimongan” ken panawen ti panagrag-o.​—Levitico 23:2; Deuteronomio 16:16.

No kasta, komusta met dagiti rambak ti panagapit iti moderno a panawen? Makaay-ayoda kadi iti Dios?

Aramid a Napaganuan

Tangay mariribukan iti sekular a kasasaad ti tradisional a padaya ken panagbabartek mainaig iti pannakarambak ti panawen ti apit, inkeddeng ti maysa nga Anglicano a klero iti Cornwall, Inglatera, idi 1843 a biagen manen ti kaugalian iti panagapit idi edad media. Nangala iti sumagmamano kadagiti umuna a bukbukel a naapit ket manipud iti dayta nagaramid iti tinapay para iti pannakaselebrar ti komunion iti simbaanna. Iti panangaramidna iti daytoy, intultuloyna ti piesta ti Lammas​—maysa a “Nakristianuan” a rambak a, sigun iti sumagmamano, naggubuay iti nagkauna a panagdaydayaw iti Celtic a didiosen a ni Lugh idi ununana.a Gapuna, ti moderno a piesta ti apit dagiti Anglicano ket namunganay kadagiti pagano.

Dagiti ngay dadduma a rambak a maangay iti ngudo ti panagaapit? Sigun iti The Encyclopædia Britannica, matalunton ti nagtaudan ti adu iti kaugalian kadagitoy a piesta iti “animistiko a panamati iti espiritu ti mais [bukel] wenno ti ina a mais.” Iti dadduma a rehion mamati dagiti mannalon a ti espiritu agnaed iti maudi a binettek a maani. Tapno mapapanaw ti espiritu, pampagenda ti binettek agingga a maregreg dagiti bukel iti daga. Iti sabsabali a lugar aglagada kadagiti bulong ti bukbukel a pagbalinen a “munieka a mais” nga idulinda a kas “gasat” agingga iti panagmumula iti bukel iti sumaganad a tawen. Kalpasanna iyaradoda dagiti iras ti bukel iti daga a namnamaenda a daytoy ti mangparabur iti baro nga ani.

Inaig ti dadduma a sarsarita ti tiempo ti apit iti panagdaydayaw iti didiosen ti Babilonia a ni Tammuz, ti konsorte ti diosa iti panaganak a ni Ishtar. Ti panangputed iti natangkenan a dawa katupagna ti nasapa nga ipapatay ni Tammuz. Ti dadduma a sarsarita inaigda pay ketdi ti tiempo ti apit iti panagidaton iti tao​—maysa nga aramid a karimon ni Jehova a Dios.​—Levitico 20:2; Jeremias 7:30, 31.

Aniat’ Panangmatmat ti Dios?

Nalawag nga ipalgak ti pannakilangen ti Dios iti nagkauna nga Israel a ni Jehova, ti Namarsua ken Ubbog ti biag, kalikagumanna ti naipamaysa a debosion dagiti agdaydayaw kenkuana. (Salmo 36:9; Nahum 1:2) Idi kaaldawan ni propeta Ezequiel, ‘pudno a makarimon a banag’ iti imatang ni Jehova ti kaugalian a panangdung-aw iti didiosen a ni Tammuz. Daytoy, agraman ti dadduma pay nga ulbod a narelihiosuan a ritual, ti nakagapu a saan a dinengngeg ti Dios ti kararag dagidiay ulbod a managdaydayaw.​—Ezequiel 8:6, 13, 14, 18.

Idiligyo daytoy iti imbilin ni Jehova a Dios iti Israel a rambakanda mainaig iti panagapit. Iti Piesta ti Panagummong, mangangay dagiti Israelita iti nadaeg a taripnong nga iti dayta dagiti ubbing ken lallakay, nabaknang ken napanglaw, agnaedda kadagiti temporario nga abong-abong a nadekorasionan iti sanga dagiti narukbos ken nasayaat a kaykayo. Panawen daytoy ti dakkel a panagrag-o para kadakuada, ngem panawen met daytoy tapno lagipenda ti panangisalakan ti Dios kadagiti ammada idi pimmanawda idiay Egipto.​—Levitico 23:40-43.

Kadagiti piesta dagiti Israelita, agdatonda ken Jehova, ti kakaisuna a pudno a Dios. (Deuteronomio 8:10-20) No maipapan iti nadakamat nga animistiko a pammati, awan ibagbaga ti Biblia maipapan iti apit, kas kadagiti bettek ti trigo, nga addaan kararua.b Ket nalawag nga ipakpakita ti Kasuratan a dagiti idolo awan biagda, saanda a makapagsao, makakita, makangngeg, makaangot, makarikna, wenno makatulong kadagiti agdaydayaw kadakuada.​—Salmo 115:5-8; Roma 1:23-25.

Dagiti Kristiano itatta awanda iti sidong ti tulag ti Linteg a pinasingkedan ti Dios iti nagkauna a nasion ti Israel. Kinapudnona, ‘inikkat [ti Dios] dayta babaen ti panangilansana iti kayo a pagtutuokan ni Jesus.’ (Colosas 2:13, 14) Dagiti moderno-aldaw nga adipen ni Jehova agbibiagda sigun iti “linteg ti Kristo” ket apresiarenda amin nga ipapaay ti Dios.​—Galacia 6:2.

Nalawag nga imbaga ni apostol Pablo a ti pipiesta dagiti Judio ket “anniniwan dagiti bambanag nga umayto,” nga innayonna, “ngem ti kinapudno kukua ni Kristo.” (Colosas 2:16, 17) Gapu iti daytoy, awaten dagiti Kristiano ti Nainkasuratan a panagrasrason: “Dagiti bambanag nga isakripisio dagiti nasion isakripisioda kadagiti sairo, ket saan nga iti Dios . . . Dikay mabalin ti uminum iti kopa ni Jehova ken iti kopa dagiti sairo.” (1 Corinto 10:20, 21) Maysa pay, tungtungpalen dagiti Kristiano ti bilin nga “isardengyo ti mangsagsagid iti di nadalus a banag.” Dagiti kadi piesta ti apit iti lugaryo ket mainaig iti pagano wenno ulbod a relihion? No kasta, maliklikan dagiti pudno a Kristiano a pagladingiten ni Jehova babaen ti di pannakiraman iti kasta a natulawan a panagdayaw.​—2 Corinto 6:17.

No ti manangapresiar nga anak makaawat iti regalo manipud ken amana, siasinot’ pagyamananna? Ti ganggannaet wenno ti nagannak kenkuana? Babaen ti naimpusuan a kararag dagiti agdaydayaw iti Dios inaldaw nga agyamanda ken Jehova, ti nailangitan nga Amada, gapu iti naruay a paraburna.​—2 Corinto 6:18; 1 Tesalonica 5:17, 18.

[Dagiti Footnote]