Rumbeng Kadi nga Umutangak ken Kabsatko?

AGSAKIT ti inaudi nga anak ni Simon ket masapulna unay ti agas. Ngem nakapangpanglaw ni Simon ket di makagatang. Aniat’ aramidenna? Bueno, ni Miguel a padana a Kristiano ket nabakbaknang. Nalabit pautangan ni Miguel. Ngem iti pusona, ammo ni Simon a dina mabayadan ti utangenna.a

Idi immasideg ni Simon, nagproblema ni Miguel. Ammona nga adda pudpudno a pakasapulan ni Simon ngem agsuspetsa a dinto makabayad gapu ta agparigat pay a mangpakan iti pamiliana. Ania ti rumbeng nga aramiden ni Miguel?

Kadagiti adu a pagilian, mabalin nga apagdarikmat a mapukaw dagiti tattao ti panggedanda, ket awananda iti kuarta wenno seguro a mangsungbat iti paggastuan ti panagpaagas. Mabalin a di agpautang dagiti banko wenno nangato unay ti bayadan nga interes. No rumsua ti emerhensia, agparang a ti laeng solusion isut’ panagutang. Ngem sakbay a mapan umutang, adda sumagmamano a nasken a banag nga usigen.

Kuentaen ti Magastos

Mangted ti Kasuratan kadagiti giya para iti agpautang ken iti umutang. No ipangagtayo dagitoy a balakad, maliklikantayo ti adu a di pagkikinnaawatan ken sakit ti nakem.

Kas ehemplo, palagipannatay ti Biblia a ditay koma tagtagilag-anen ti panagutang iti kuarta. Indagadag ni apostol Pablo kadagiti Kristiano idiay Roma: “Dikay koma makautang iti maysa a banag iti asinoman, malaksid iti panagayat iti maysa ken maysa; ta ti agayat iti padana a tao natungpalna ti linteg.” (Roma 13:8) Kasayaatan no ayat laeng koma ti mautang ti maysa a Kristiano kadagiti sabali. Gapuna, damagentay koma nga umuna iti bagitayo, ‘Talaga kadi a nesesita nga umutangak?’

No wen ti sungbat, nainsiriban ngarud nga usigen ti ibunga ti panagutang. Impakita ni Jesu-Kristo a dagiti nasken a pangngeddeng kalikagumanda ti naannad a panangutob ken panagplano. Inimtuodna kadagiti adalanna: “Asino kadakayo a kayatna ti mangbangon ti maysa a torre ti saan nga agtugaw nga umuna ket patta-pattaenna ti magastos, tapno kitaenna no adda umanay a pangleppasna iti dayta?” (Lucas 14:28) Agaplikar daytoy a prinsipio no pampanunotentayo nga utangan ti maysa a kabsat. Ti panangpattapatta iti kantidad ti utangentayo kayuloganna ti panangpattapatta no kasano ken kaanotay a bayadan dayta.

Adda kalintegan ti agpautang nga ammuen no kasano ken kaanonto a mabayadan dayta nga utang. No tingitingen a naimbag ti bambanag, espesipikonto ti maisungbattayo kenkuana. Napattapattatay kadin ti gastos iti panangbayad iti dayta nga utang iti las-ud ti rasonable a tiempo? Siempre, nalaklaka nga ibaga iti kabsattayo: “Bayadanka a dagus. Ammom met a mapiarnak.” Ngem saan kadi a rebbeng a risuten ti kakasta a banag iti ad-adda a responsable a wagas? Determinadotay koma manipud rugi a mangisubli iti inutangtayo, tangay dayta ti kalikaguman ni Jehova kadatayo. “Ti nadangkes umutang, ket saan nga agbayaden,” kuna ti Salmo 37:21.

Babaen ti panangpattapatta no kasano ken kaanotay a bayadan ti utangtayo, palagipantay ti bagbagitayo iti kinaserioso ti inkaritayo. Daytoy ti mangpabassit iti panagutang a di nesesita. Adda dagiti bentaha no maliklikantayo ti umutang. Mamakdaar ti Proverbio 22:7: “Ti umutang adipen ni nagpautang.” Uray pay agkabsat iti naespirituan ti nagpautang ken ti immutang, ti utang mabalinna nga apektaran ti relasionda, uray kaskasano. Dagiti di pagkikinnaawatan maigapu kadagiti utang riniribukna pay ti talna dagiti sumagmamano a kongregasion.

Ilawlawag ti Pangusaranyo iti Kuarta

Adda kalintegan ti agpautang a mangammo no ania a talaga ti pangusaranyo iti utangenyo. Malaksid iti daytoy nga utang, umutangtay pay aya kadagiti sabali? No wen, ibatadtay koma dayta, ta adda koneksionna no kabaelantay a bayadan ti inutangtayo.

Nesesita unay a paggidiaten ti utang para iti negosio ken daydiay para iti emerhensia. Ti kabsat awan Nainkasuratan nga obligasionna nga agpautang no pagnegosio, ngem nalabit ad-adda a kayatna ti tumulong no ti maysa a kabsat, gapu ta saanna met a basol, ket maiparna nga awan kuartana a para kadagiti kangrunaan a kasapulan kas iti taraon, kawes, wenno kasapulan unay a panagpaagas. Ti kinaprangka ken panangibaga ti pudno maipapan kadagitoy a banag ti tumulong tapno malapdan ti di pagkikinnaawatan.​—Efeso 4:25.

Agaramid iti Kasuratan

Nesesita ti kaadda ti kasuratan iti nagtulagan tapno maliklikan ti di pagkikinnaawatan iti masanguanan. Nalaka la a malipatan dagiti espesipiko a detalye ti katulagan malaksid no naisuratda. Masapul nga ilista ti gatad a binulod ken no kaano a mabayadan dayta. Nasaysayaat no pirmaan nga agpada ti immutang ken ti nagpautang ti kasuratan ket saggaysada ti kopia. Ipasimudaag ti Biblia a dagiti transaksion maipapan iti kuarta masapul a dokumentado. Sakbay ti panangdadael dagiti taga Babilonia iti Jerusalem, imbaga ni Jehova ken Jeremias a gumatang iti lote manipud iti kabagianna. Magunggonaantayo no repasuentayo ti namay-anda.

“Ket ginatangko ken Hanamel nga anak a lalaki ni ulitegko, ti talon nga adda idiay Anatot,” kinuna ni Jeremias. “Ket tinimbengko ti pirak, a maipaay kenkuana a sangapulo ket pito met laeng a siklo a pirak. Ket pinirmaak ti dokumento, ket tinimbreak ken immayabak kadagiti saksi, ket tinimbengko ti pirak kadagiti pagtimbengan a maipaay kenkuana. Iti kasta innalak ti dokumento ti panaggatang, a natimbrean, a mayalubog iti linteg ken kadawyan, ken kasta met ti silulukat: ket intedko ti dokumento ti pananggatang ken Baruc nga anak a lalaki ni Maasias, iti imatang ni Hanamel nga anak a lalaki ni ulitegko, ken iti imatang dagiti saksi a nagpirma iti dokumento ti pananggatang, iti sanguanan dagiti amin a Judio a nagtugaw iti Paraangan ti Guardia.” (Jeremias 32:9-12) Nupay daytoy nadakamat nga ehemplo ket maipapan iti pananggatang imbes a panagutang, ipamatmatna ti kinapateg ti panangtaming kadagiti tulagan iti kuarta iti nalawag, espesipiko a wagas.​—Kitaenyo ti The Watchtower, Mayo 1, 1973, panid 287-8.

No rumsuanto ti parikut, risuten koma dagiti Kristiano dagita maitunos iti balakad ni Jesus a nailanad iti Mateo 18:15-17. Ngem inkomento ti maysa a panglakayen a nakapadasen a timmultulong iti kakasta a problema: “Gistay iti isuamin a kaso, awan kasuratan. Kas resultana, awan nalawag a nagsaritaan dagiti dua a partido no kasano a mabayadan ti utang. Kombinsidoak a ti panangaramid iti kasuratan kadagitoy a bambanag ket tanda ti ayat, saan ket a ti kinaawan panagtalek.”

No nakitulagtayon, ikagumaantay koma a tungpalen ti saotayo. Impatigmaan ni Jesus: “Ti koma latta saoyo a Wen kaipapananna ti Wen, ti saoyo a Saan, Saan; ta ti aniaman a surok dagitoy ket nagtaud iti daydiay nadangkes.” (Mateo 5:37) No adda di mapakpakadaan a problema a manglapped iti panagbayadtayo sigun iti eskediul, dagdagusentay koma nga ilawlawag dayta iti daydiay nagpautang. Nalabit, mayatto a bayadantayo dayta iti babbabassit a gatad iti naun-unday a tiempo.

Kaskasdi, dagiti saan a nasayaat a sirkumstansia saannatay a luk-atan kadagiti rebbengentayo. Ti tao nga agbuteng ken Jehova aramidenna ti kabaelanna a mangtungpal iti saona. (Salmo 15:4) Uray pay no saan a maaramid dagiti bambanag kas ninamnamatayo, sisasaganatay koma nga agsakripisio tapno makabayadtayo kadagiti utangtayo, tangay Nakristianuan a responsabilidadtayo dayta.

Agannadkayo No Agpautangkayo

Siempre, saan laeng a daydiay umutang ti masapul a mangtingiting a siaannad iti bambanag. Ti kabsat a mautangan masapul a pattapattaenna met ti magastos. Sakbay nga agpautang, masiribtayo no panunotentayo ti bambanag a siaannad ken realistiko. Pagannadennatayo ti Biblia, a kunkunana: “Saanka koma a maysa kadagiti mangyunnat kadagiti im-imada, wenno kadagiti mangpatalged kadagiti ut-utang.”​—Proverbio 22:26.

Sakbay nga agwenkayo, amirisenyo no aniat’ mapasamak no di makabayad ti kabsat kadakayo. Dakayto metten aya a mismo ti agproblema iti pinansial? Uray pay kasanot’ kasayaat ti gandat daydiay kabsat, mabalin nga agbalbaliw dagiti sirkumstansia wenno agerrado dagiti pattapattana. Palagipannatayo amin ti Santiago 4:14: “Dikay ammo no anianto ti pagbalinan ti biagyo inton bigat. Ta maysakayo nga angep nga agparang iti apagbiit ket kalpasanna agpukaw.”​—Idiligyo ti Eclesiastes 9:11.

Nangruna no ti utang ket pagnegosio, nainsiriban no amirisenyo ti reputasion ti umut-utang. Agdinamag aya nga isu ket mapagtalkan ken mapagpiaran, wenno saan a naannad no maipapan ti kuarta? Utang kadi nga utang kadagiti nagduduma a kameng ti kongregasion? Nainsiriban no laglagipenyo dagitoy a sasao: “Ti nanengneng patienna amin a sao; ngem ti manakem a tao matmatanna a nalaing ti papananna.”​—Proverbio 14:15.

No dadduma, mabalin a ti ipautang saan a pagsayaatan daydiay immutang. Nalabit nalaka nga agbalin a dadagsen kenkuana dayta, nga isuntot’ pagledleddaanganna. Kayattay kadi nga agbalin nga “adipen[tayo]” dayta a kabsat? Apektaranto kadi dayta nga utang ti relasiontayo, nga alusiisen wenno pagbabainannan no di makabayad?

No talaga a kasapulan, di kadi mabalin nga isaguttay laengen imbes nga ipautang, nupay mabalin a basbassit ti gatad a maitedtayo? Paregtaennatay ti Kasuratan nga agbalin a naasi no makitatayo nga agkasapulan ti kabsattayo. “Ti nalinteg managparabur, ket mangted [“kadagiti sagut,” NW],” inkanta ti salmista. (Salmo 37:21) Ti ayat ti mangtignay koma kadatayo tapno aramidentayo ti kabaelantayo a tumulong iti praktikal a pamay-an kadagiti kakabsat nga agkasapulan.​—Santiago 2:15, 16.

Usigenyo a Siaannad ti Aramidenyo

Tangay dagiti utang ket mabalin a gubuayan ti di pagkikinnaawatan, matmatantay koma dagita a kas maudi a pamuspusan imbes a panglakaan. Kas nadakamaten, ti umutang prangka koma iti daydiay utanganna, nga isuratda no kasano ken kaano a mabayadan dayta. Ket no adda pudno a panagkasapulan, ti sagut mabalin nga isut’ kasayaatan a remedio.

Saan a pinautangan ni Miguel ni Simon iti kuarta a kidkiddawenna. Imbes ketdi, inikkan ni Miguel iti basbassit a gatad kas sagut. Nagyaman unay ni Simon iti kasta a tulong a panggatang iti agas ti anakna. Ket naragsakan ni Miguel ta naipakitana ti ayat a nainkabsatan iti praktikal a wagas. (Proverbio 14:21; Aramid 20:35) Agpada a paspasungaden da Miguel ken Simon ti panawen iti sidong ti panagturay ti Pagarian inton ni Kristo “ispalennanto ti makasapul intono umkis” ket awanton ti agkuna, “Masakitak.” (Salmo 72:12; Isaias 33:24) Kabayatanna, usigentayo a siaannad dagiti aramidentayo no inkapilitan nga utangantayo ti kabsattayo.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 25]

Tanda iti ayat, saan a kinaawan panagtalek ti panagaramid ti kasuratan kadagiti katulagan iti utang