Nakaim-imbag Kaniak ni Jehova a Dios

KAS INSALAYSAY NI JOHN ANDRONIKOS

Tawen 1956 idi. Kakaskasarko pay la iti siam nga aldaw, addaak a nakatakder iti sanguanan ti korte a pagapelaran iti Komotiní, iti makin-amianan a Greece. Ninamnamak a maabsuelto ti 12 a bulan a sentensiak maigapu ti panangikasaba iti Pagarian ti Dios. Napukaw dayta a namnamak gapu iti desision ti korte a pagapelaran​—innem a bulan a pannakaibalud​—ket dayta ti nangrugian ti adu nga agsasaganad a pannakabista. Ngem iti laksid amin dagita, talaga a nakaim-imbag kaniak ni Jehova a Dios.

IDI nayanakak idi Oktubre 1, 1931, agnanaed ti pamiliak iti siudad ti Kaválla, ti Neapolis iti Macedonia a sinarungkaran ni apostol Pablo iti maikadua a panagdaliasatna kas misionero. Nagbalin ni nanang a Saksi ni Jehova idi agtawenak iti lima, ket uray awan unay ti adalna, inkagumaanna nga impasagepsep kaniak ti panagayat ken panagbuteng iti Dios. Napeklan a Greek Orthodox ni tatangko a nainget a mangan-annurot iti tradision daytoy a pammati. Awan interesna iti kinapudno a masarakan iti Biblia ket binusor ken masansan a ranggasanna ni nanangko.

Dimmakkelak ngarud iti nasinasina a sangakabbalayan. Kinabkabil ken inrurumen ni Tatang ni Nanang, sa pinanawannakami pay. Nanipud kinaubingko, intugtugotnakamin ni Nanang kadagiti Nakristianuan a gimong a kaduak ti adingko a babai. Nupay kasta, idi agtawenak iti 15, dagiti inuubingan a tarigagay ken espiritu ti panagwaywayas ti nangyadayo kaniak kadagiti Saksi ni Jehova. Kaskasdi, inan-anusannak ti matalek a nanangko, ket pinagreggetannak a tinulongan buyogen ti adu a lulua.

Nasurok a tallo a bulan a naidalitak gapu iti nakaro a sakit a bunga ti kinapanglaw ken nalulok a panagbiagko. Daydi ti tiempo a ti maysa a napakumbaba unay a kabsat a lalaki, a nangyadal ti kinapudno ken ni nanangko, nakitana ti napudno a panagayatko iti Dios. Patienna a matulonganak pay nga umimbag iti naespirituan. Kinuna ti dadduma kenkuana: “Saysayangem la ti panawenmo ken John; dinto met la pulos agbalbaliw.” Ngem nagbunga ti anus ken panagandur daytoy a kabsat a timmulong kaniak. Idi Agosto 15, 1952, iti edad a 21, insimbolok ti dedikasionko ken Jehova babaen ti bautismo iti danum.

Adda iti Pagbaludan Nupay Kakaskasar

Kalpasan ti tallo a tawen, naam-ammok ni Martha, maysa a naespirituan ti panagpampanunotna a kabsat nga addaan kadagiti naisangsangayan a galad, ket di nagbayag tinulagmin ti kasarmi. Maysa nga aldaw talaga a naklaatak idi kinuna ni Martha: “Planok ti mangasaba iti binalaybalay ita nga aldaw. Kayatmo kadi ti umay?” Diak ngamin pulos napadasan daytoy a benneg ti trabaho, ta ti kaaduanna a panangasabak ket di pormal. Maiparit pay la idi ti panangasaba idiay Greece, ket masapul a mangasabakami a sililimed. Nagresulta dayta iti nakaad-adu a pannakaaresto, pannakaisaklang iti korte, ken nakaro a pannakaibalbalud. Kaskasdi, diak mapagkedkedan ti nobiak!

Nagkallaysakami ken ni Martha idi 1956. Iti daydi a tiempo, siam nga aldawmi pay la a kakaskasar, naawatko manipud korte a pagapelaran idiay Komotiní ti sentensiak a pannakaibalud iti innem a bulan. Nalagipko ti inyimtuodko idi iti maysa a Kristiano a kabsat a babai a gayyem ni nanangko: “Kasanok a maipakita a maysaak a pudno a Saksi ni Jehova? Awan pay pulos gundawayko idi a mangipaneknek iti pammatik.” Idi sinarungkarannak daytoy a kabsat a babai idiay pagbaludan, impalagipna kaniak ti saludsodko sa kinunana: “Ita a maipakitam ken Jehova no kasano kadakkel ti panagayatmo kenkuana. Ditoy ti teritoriam.”

Idi naammuak a nagur-or ti abogadok iti kuarta a pangpiansana kaniak, imbagak kenkuana a leppasek laengen ti sentensiak. Iti ngudo ti innem a bulan a pannakaibaludko, kasta unay ti ragsakko gapu ta dua kadagiti kaduak iti pagbaludan ti immawat iti kinapudno! Kadagiti simmaganad a tawen, adu ti nakaidardarumak gapu iti naimbag a damag.

Dagiti Desision a Dimi Pagbabawian

Idi 1959, sumagmamano a tawen kalpasan ti pannakaruk-atko, nagserbiak kas adipen ti kongregasion, wenno mamangulo a manangaywan, ket naawisak a tumabuno iti Kingdom Ministry School, maysa a kurso a pakasanayan dagiti panglakayen iti kongregasion. Nupay kasta, nairana nga adda tukon kaniak a permanente a trabaho iti maysa a publiko nga ospital, a mabalin a mangted kaniak ken iti pamiliak iti pinansial a kinatalged iti biag. Ania ti piliek? Tallo a bulan idin a temporario nga agtartrabahoak iti ospital, ket magustuan unay ti direktor ti trabahok. Ngem idi dimteng ti awis kaniak nga ageskuela, dinak palubosan iti uray bakasion nga awan bayadna. Kalpasan ti sikakararag a panangusigko iti kasasaad, inkeddengko nga iyun-unak dagiti interes ti Pagarian ket diak awaten ti tukon a trabaho.​—Mateo 6:33.

Maigiddato iti dayta, immay nagserbi iti kongregasionmi dagiti manangaywan ti distrito ken sirkito. Nalimed ti panaggigimongmi kadagiti pribado a pagtaengan gapu iti nakaro nga ibubusor dagiti klero ti Greek Orthodox ken dagiti autoridad. Kalpasan ti maysa a panaggigimong, inasitgan ken dinamagnak ti manangaywan ti distrito no adda planok a sumrek iti amin-tiempo a serbisio. Makaabbukay ti singasingna gapu ta dayta ti arapaapko sipud pay idi nabautisaranak. Insungbatko: “Talaga a kayatko.” Ngem adda idin ti putotko a babai nga aywanak. Kinuna ti kabsat kaniak: “Agtalekka ken Jehova, ket tulongannaka a mangibanag kadagiti planom.” Binaliwanmi ngarud ken baketko ti kasasaadmi a di naisakripisio ti rebbengenmi iti pamilia. Isu nga idi Disiembre 1960, nangrugiak nga agserbi iti makindaya ti Macedonia kas maysa kadagiti limlima nga special pioneer iti dayta a pagilian.

Kalpasan ti maysa a tawen a panagserbik kas special pioneer, inawisnak ti sanga nga opisina idiay Athens nga agserbi kas agdaldaliasat a manangaywan. Idi nakaawidak kalpasan ti maysa bulan a panagsanayko mainaig iti daytoy a serbisio, bayat nga inestoriak ken Martha dagiti kapadasak, sinarungkarannak ti direktor ti maysa a dakkel a pagminasan ti manganese ket intukonna ti panagbalinko a manedyer iti refining division, agraman ti nangato a sueldo iti lima a tawen a kontrata, napintas a balay, ken maysa a lugan. Inikkannak iti dua nga aldaw nga agpanunot. Dagdagus a nagkararagak manen ken Jehova iti kastoy: “Adtoyak, ibaonnak.” (Isaias 6:8) Naan-anay nga immanamong ni baketko. Buyogen ti panagtalek iti Dios, inrugimi ti trabaho a panagdaliasat, ket nikaanoman a binaybay-annakami ni Jehova gapu iti kinaimbagna.

Panagserbi iti Panawen ti Nam-ay ken Rigat

Nupay adda dagiti pakarigatan iti pinansial, nakapagtultuloykami ket impaay ni Jehova dagiti kasapulanmi. Idi damo, bassit a motorsiklo ti usarek no bisitaek dagiti kongregasion, nga agarup 500 a kilometro ti biahiek. Namin-adu a marigatanak, ken adda sumagmamano a nakaaksidenteak. Naminsan a tiempo ti lam-ek, idi agawidak manipud iti maysa a kongregasion, bigla a nagsardeng ti motorsiklok bayat a balballasiwek ti immadalem a karayan, isu a nabasaak agingga iti tumeng. Idi kuan impes ti pilid ti motorsiklok. Immarayat ti maysa a lumablabas nga addaan iti pagbomba iti pilid, isu a nakadanonak iti kaasitgan a purok a nangtarimaanak iti pilid. Alas tres ti parbangonen idi makaawidak a kumkumter ken napaksuyan.

Iti sabali a gundaway, bayat nga agturongak iti maysa a kongregasion, natuang ti motorsiklok ket napandaganna ti tumengko. Napisang ken nadaripespes iti dara ti pantalonko. Awan sabali a pantalonko, isu a nagpalawagak iti dayta a rabii nga inusarko ti nalawlaw a pantalon ti maysa a kabsat. Kaskasdi, awan ti rigat a makapabaaw iti tarigagayko nga agserbi ken ni Jehova ken kadagiti patpatgek a kakabsat.

Iti maysa pay a pannakaaksidentek, nakaro ti pannakadangranko, ta natukkol ti takiagko ken napusi dagiti makinsango a ngipenko. Binisitanak ti adingko a babai a saan a Saksi nga agnanaed idiay Estados Unidos. Anian a ragsakko idi tinulongannak a makagatang iti kotse! Idi nadamag dagiti kakabsat iti sanga nga opisina idiay Athens ti napasamak a pannakaaksidentek, pinatulodandak iti makapabileg a surat, a karaman iti linaonna dagiti sasao iti Roma 8:28, nga iti pasetna kunana: “Ti Dios pagbalinenna ti amin nga ar-aramidna nga agtitinnulong a sangsangkamaysa maipaay iti pagimbagan dagidiay agayat iti Dios.” Namin-adu a daras a napaneknekak a pudno iti biagko daytoy a pammasiguro!

Nakasaysayaat a Sorpresa

Idi 1963, kaduak ti maysa nga special pioneer a mangaskasaba iti maysa a purok a saan nga interesado dagiti tattao nga agnanaed sadiay. Inkeddengmi nga agsinakami a mangasaba, a pagsaggaysaanmi ti agsinnumbangir ti kalsada. Iti maysa a balay, katuktuktokko pay laeng idi a ti maysa a babai bigla a ginuyodnak iti uneg sa inrikep ken inkandadona ti ruangan. Naklaatak, a diak ammo no ania ti mapaspasamak. Di nagbayag, dinagdagusna met a pinauneg iti balayna ti kaduak nga special pioneer. Sa kinuna ti babai kadakami: “Dikay agun-uni, wenno agkuti man la koma!” Idi kuan, addan nangngegmi a mangipangpangta a timek idiay ruar. Sapsapulendakami dagiti tattao. Idi timmalnan, kinuna ti babai kadakami: “Inaramidko daytoy tapno masaluadankayo. Pagraemankayo ta patiek a dakayo dagiti pudno a Kristiano.” Naimpusuan a nagyamankami kenkuana, ket imbatianmi iti adu a kopia ti literatura sakbay a pimmanawkami.

Kalpasan ti sangapulo ket uppat a tawen, iti maysa a kombension distrito idiay Greece, inasitgannak ti maysa a babai sa kinunana: “Malagipnak pay kadi, Kabsat? Siak daydiay babai a nangilemmeng kadakayo kadagiti bumusbusor idi mangaskasabakayo iti purokmi.” Immakar daytoy a babai idiay Germany, nagadal iti Biblia sadiay, ken nakitimpuyog iti ili ni Jehova. Ita, addan iti kinapudno ti intero a pamiliana.

Pudno a kabayatan amin dagitoy a tawen, naparaburankami iti adu a “surat ti rekomendasion.” (2 Corinto 3:1) Agserserbi itan kas panglakayen, ministerial nga adipen, ken payunir ti sumagmamano kadagidiay pribilehiomi a tinulongan a gumun-od iti kinapudno iti Biblia. Anian a makaparagsak a makita a rimmang-ay agingga iti nasurok a 10,000 a managdaydayaw ken Jehova ti sumagmamano nga agibumbunannag kadagiti sirkito a nagserbiak idi rugrugi ti dekada 1960! Maiturong amin a pammadayaw iti naimbag unay a Diostayo, a nangusar kadakami iti bukodna a pamay-an.

“Iti Idda a Nakaidalitan”

Iti las-ud ti adu a tawen a kaaddami iti trabaho a panagdaliasat, nagsayaat unay a kadua ni Martha, a kanayon a naragsak. Ngem idi Oktubre 1976, nagsakit iti nakaro ket limmasat iti naut-ot nga operasion. Naparalisado ti kagudua ti bagina, isu a naka-wheelchair. Kasanomi a nabaelan ti magastos ken rigat iti emosion? Nagtalekkami manen ken Jehova, ket napasaranmi ti ayat ken kinaparaburna. Idi napanak nagserbi idiay Macedonia, nabati ni Martha iti balay ti maysa a kabsat idiay Athens para iti physical therapy. Teleponuannak no kua buyogen dagitoy makapabileg a sasao: “Nasayaatak. Itultuloymo ta inton nasarantaak manen, kaduaankanto uray addaak iti wheelchair.” Ket kasta nga agpayso ti inaramidna. Pinatulodandakami dagiti patpatgenmi a kakabsat idiay Bethel kadagiti makapabileg a surat. Naulit-ulit a naipalagip ken Martha ti sasao iti Salmo 41:3: “Ni Jehova sumaranayto kenkuanan iti idda a nakaidalitan: sika tarimaanem amin nga iddana iti panagsakitna.”

Gapu kadagitoy nakaro a parikut iti salun-at, naikeddeng idi 1986 a nasaysayaat no agserbiak kas special pioneer idiay Kaválla, a nagnaedak iti asideg ti pamilia ti dungdungnguenmi nga anak a babai. Pimmusay a simamatalek idi Marso ni dungdungnguek a Martha. Sakbay a natay, no saludsoden dagiti kakabsat kenkuana: “Komusta?” kastoy ti masansan a sungbatna: “Nasayaat gapu ta nasingedak ken Jehova!” No agsaganakami para kadagiti gimong wenno adda dagiti makaawis nga imbitasion kadagiti lugar a nabunga ti trabaho, kastoy ti masansan idi nga ibagbaga ni Martha: “John, agserbita iti dakdakkel ti pakasapulan.” Dina pulos napukaw ti kinaregtana.

Sumagmamano a tawenen ti napalabas, adda met ti nakaro a sakitko. Idi Marso 1994, natakuatan nga adda mamagpeggad-biag a sakitko iti puso, ket nasken a maoperaak. Nariknak manen a siaayat a sarsaranayennak ni Jehova iti daytoy narikut a kasasaad. Diakto pulos malipatan ti kararag ti maysa a manangaywan ti sirkito iti abay ti katrek idi rimmuarak iti intensive care, kasta met ti pannakarambak ti Memorial nga immatonak iti mismo a kuartok idiay ospital ken tinabunuan ti uppat a pasiente a nangipakita ti interes iti kinapudno.

Ni Jehova ti Katulonganmi

Napartak nga aglabas ti tiempo, ket agkapuy dagiti lasagmi, ngem mapabpabaro ti regtami babaen iti panagadal ken panagserbi. (2 Corinto 4:16) Addan ti 39 a tawen sipud idi kinunak, “Adtoyak! Ibaonnak.” Napnapnek, naragsak, ken makagunggona ti biagko. Wen, pasaray mariknak a “nakakaasiak ket makurkuranganak,” ngem makunak ken Jehova buyogen ti panagtalek: “Sika ti saranayko ken mangispal kaniak.” (Salmo 40:17) Talaga a nakaim-imbag ti Dios kaniak.

[Ladawan iti panid 25]

Dakami ken ni Martha idi 1956

[Ladawan iti panid 26]

Ti sangladan idiay Kaválla

[Ladawan iti panid 26]

Dakami ken ni Martha idi 1997